Landmark Worldwide

Landmark Education is een van oorsprong Amerikaans bedrijf dat groepstrainingen aanbiedt. Het hoofdkwartier is gevestigd te San Francisco in Californië. De trainingen hebben als doel persoonlijke groei en motivatie. Voor- en tegenstanders hebben hun eigen gepassioneerde meningen over de organisatie, de methoden en ideeën.

Frankrijk (in 1995) en Oostenrijk (in 2006) hebben Landmark Education als sekte geclassificeerd.

Geschiedenis

Werner Erhard (2010)

In 1971 startte de Amerikaan Werner Erhard (alias John Paul Rosenberg) het bedrijf Erhard Seminars Training waarmee hij "EST"-cursussen aanbood. Erhard was in het verleden tevens actief in de Scientology-beweging en combineerde de methoden die hij daar had geleerd met elementen van de zelfhulp-massapsychologie uit de jaren zestig van de twintigste eeuw. Deze methoden kenmerkten zich door een rigide opzet, waarbij ingepraat werd op langdurig opgesloten groepen deelnemers. De effecten van deze trainingen op sommige deelnemers bleken bijzonder negatief. Diverse processen waren het gevolg, waardoor het bedrijf een slechte naam kreeg.

In 1991 verkocht Erhard daarom de "technologie" achter de seminars aan enkele van zijn werknemers, waaronder zijn broer Harry Rosenberg, die het bedrijf Landmark Education oprichtte. Hij zette op basis van het EST-curriculummateriaal de trainingen voort in een minder rigide vorm.

Werkwijze

Het bedrijf werkt volgens het "Large Group Awareness Training"-concept, waarbij grote groepen mensen gedurende een groot aantal uren per dag in meerdaagse cursussen in intensief contact staan met hun trainer/coach en met elkaar. Hierbij wordt onder leiding van de trainer een positivistische levensbeschouwing overgedragen en wordt tevens gewerkt met individuele bekentenissen voor de groep. Het doel is de deelnemers in staat te stellen hun leven te verbeteren en te verrijken, zodat het in alle opzichten succesvoller wordt. Dit geldt voor zowel het werkzame leven als het privéleven.

Voor de cursussen wordt gebruikgemaakt van mond-tot-mondreclame: deelnemers worden aangespoord om vrienden, bekenden en collega's mee te nemen. Aangezien de deelnemers gestimuleerd worden vervolgcursussen te doen waarbij een hecht groepsgevoel wordt gecreëerd, heeft de organisatie volgens sommigen sekteachtige trekjes. In bepaalde landen wordt het bedrijf door de overheid dan ook geclassificeerd als sekte, in andere landen als godsdienst. In Nederland heeft de rechter uitgesproken dat de benaming sekte te ver voert (en daarmee onrechtmatig is) en de organisatie enkel sekteachtige componenten bevat.

De begincursus van het bedrijf heet het Landmark-Forum. Deze duurt drie dagen achtereen van 9 tot circa 22 uur met een terugkomdag, tegen een inschrijfgeld van € 435,- (in 2006) respectievelijk € 555,- (in 2009). Het betreft hier een intensieve ervaring waarbij deelnemers gestimuleerd worden zichzelf onder de loep te nemen; dit gebeurt in een groep van tussen de 75 en 250 mensen in een zaal onder leiding van een medewerker van de organisatie die een inleiding verzorgt en het proces stuurt. Volgens de organisatie leren de deelnemers hierbij twee dingen:

• inzicht te krijgen in hun blinde vlekken en in de omgevingsfactoren die hen belemmeren in hun leven.
• in te zien hoe hun situatie werkelijk is en hoe die tot stand is gekomen.

Daarna wacht hen volgens de organisatie "een nieuw scala aan mogelijkheden. De beperkingen van het verleden verdwijnen, je kijk op het leven, je gedachten, je gevoelens en je daden veranderen en die verandering ("Transformatie") is onmiddellijk, dramatisch en zonder extra moeite. Het is een doorbraak." Hierna kunnen de deelnemers vervolgcursussen en "onderhoudscursussen" gaan doen. Sinds enige tijd zijn er ook cursussen voor kinderen (zonder ouders) en tieners.

Wie tevreden is over het gebodene, kan uiteindelijk ook zelf als vrijwilliger groepen gaan trainen. In Nederland schrijven zich jaarlijks enkele duizenden deelnemers in. Landmark is in handen van zijn werknemers, ruim 400, die elk niet meer dan drie procent van de aandelen mogen bezitten.

In cursussen van Landmark wordt een eigen vaktaal gebruikt, aangevuld met elementen uit onder meer het existentialisme, boeddhisme, christendom, de griekse filosofie en de Freudiaanse psychologie. Enkele basisbegrippen zijn "Transformation" en "Enrollment". Cursisten maken een "transformatie" door, die het gevolg is van op een andere manier naar jezelf en de wereld kijken. Een nieuw concept volgens Landmark: "We verkopen iets dat mensen niet begrijpen." Enrollment is niet het percentage inschrijving op een nieuwe cursus maar een geesteshouding waarbij je volledig vanuit je overtuiging werkt. Cursusleiders kunnen hun effectiviteit afmeten aan het percentage inschrijvingen per avond. Landmark beschouwt 20 procent inschrijvingen als een "satisfactory performance". 25 Procent van 150 aanwezigen geldt als "outstanding performance". Bij de vrijwillige cursusleiders wordt het halen van deze percentages gebruikt voor de beoordeling of ze geschikt zijn om programma's te gaan leiden voor meer gevorderden.

Controverse

De meningen van mensen die één of meer trainingen hebben gevolgd zijn wisselend. Er zijn mensen die zeer enthousiast van een cursus terugkomen en meteen hun hele familie en kennissenkring mee willen laten doen, en anderen die sceptischer zijn of er achteraf negatief op terugkijken.

De regeringen van Frankrijk (in 1995) en Oostenrijk (in 2006) hebben Landmark Education als sekte geclassificeerd. De regering van Zweden heeft de organisatie als "actieve religieuze groep" ingedeeld. In vele landen waar het bedrijf actief is zijn artikelen in de pers en vakbladen verschenen over de werkwijze en de risico's voor sommige deelnemers. Kritiek is er op de structuur van de cursus, de gebruikte massapsychologie, de wervingsmethoden, het afhankelijk maken van cursisten en het gebrek aan gekwalificeerde docenten. Ook beoordelen sommige deskundigen desgevraagd dat de opzet om een dramatische verandering in korte tijd te bewerkstelligen, gebruik makend van dubieuze psychologische technieken om gedragswijziging te bewerkstelligen, niet als positief te benoemen is. Volgens psychiater Peter Hanneman van het Amsterdamse Riagg is het bijwonen van Landmark-sessies 'niet zonder risico's'. Landmark kende in de jaren negentig een opkomende populariteit in Nederland maar deze is, mede onder invloed van de publicaties en aandacht van de pers, langzaam maar zeker aan het teruglopen. Het bedrijf was een paar jaar geleden nog actief in 21 landen, maar dat is inmiddels teruggelopen naar 15. Het betreft hier 45 kantoren waarvan meer dan de helft in de Verenigde Staten. Het bedrijf heeft zich in 2004 teruggetrokken uit Frankrijk nadat een televisieprogramma de praktijken van de organisatie had onthuld.

Op 6 juni 2004 werden ook alle activiteiten in Zweden beëindigd. Ook in dat land waren de oorzaken een sterk teruggelopen interesse voor de cursussen en was er een samenhang met zeer kritische artikelen in de pers en items in televisieprogramma's, onder meer de daar op 28 oktober 2003 en 15 maart 2004 uitgezonden documentaires in het programma "Lyckka till salu" (Geluk te Koop). op de Zweedse zender TV4.

Op zondag 18 februari 2007 zond in Nederland het televisieprogramma Zembla een documentaire uit waarin de opzet van Landmark en een methode, bekend als CSA Coaching, kritisch onder de loep werden genomen. Wat naar voren kwam in het programma waren de nadelige effecten van de gekozen opzet op sommige deelnemers: een viertal deelnemers kregen na het doen van de cursus een psychose. Hoewel dit veel meer is dan statistisch te verwachten, is echter niet met zekerheid vastgesteld dat deze psychoses veroorzaakt zijn door het doen van het Landmark Forum.

In Nederland werkten op het hoogtepunt van de bedrijfactiviteiten acht betaalde krachten en een paar honderd vrijwilligers, merendeels ex-cursisten. In 2009 heeft het kantoor van Landmark Education in Amsterdam haar deuren gesloten in verband met de sterk teruggelopen belangstelling.

Andere activiteiten

Het bedrijf richt zich met vergelijkbare cursussen en methoden, maar onder andere namen als Barbados Group en Vanto Group, ook op bedrijven en organisaties. In dit opzicht heeft de organisatie eenzelfde weg gekozen als de organisatie Scientology, die ook onder diverse andere bedrijfsnamen programma's aanbiedt.

Externe links

• Website van de Nederlandse tak van het bedrijf
• Kleintje Muurkrant over Landmark met vele doorlinks naar artikelen
• Engelstalig informatiepagina over persoonlijkheidstrainingen
• Checklist van de Australische Cult Awareness Information Center

Bronnen, noten en/of referenties

• Artikel over vertrek Landmark uit Frankrijk (en)
• Uitgebreide informatieve site over Landmark (en)
• Video over vertrek Landmark uit Frankrijk(en)
• Brief Landmark-directeur aan columnist Karin Spaink en haar reactie op haar site
• Zembla, 18 februari 2007 - Gek van geluk

---