Brontekst bekijken van Adzjarië

{{Infobox plaats in Georgië
| soort = Autonome Republiek
| naam = Adzjarië
| schriftnaam = {{lang|ka|აჭარა}}
| vlag = Flag_of_Adjara.svg
| vlagartikel = ([[Vlag van Adzjarië|Details]])
| wapen = Coat of arms of Adjara.svg
| wapenartikel = ([[Wapen van Adzjarië|Details]])
| map = Adjara in Georgia.svg
| hoofdstad = [[Batoemi]]
| hoogstepunt = 2986
| hoogstetopnaam = Kentsjaoeli
| km2 = 2900
| oppervlakteref = <ref name=census2014detail />
| inwoners = 363212
| inwonersref = <ref name=geostatpop />
| meetjaar=2024
| etniciteit = [[Georgiërs]] (96,0%)<br>[[Armeniërs in Georgië|Armeniërs]] (1,6%)<br>[[Russen (volk)|Russen]] (1,1%)<br>[[Oekraïners]] (0,2%)<br>[[Pontische Grieken|Grieken]] (0,2%)<br>[[Azerbeidzjanen in Georgië|Azerbeidzjanen]] (0,1%)
| etniciteitjaar = 2014
| religie = [[Georgisch-Orthodoxe Kerk|Georgisch-Orthodox]] (54,5%)<br>[[Islam]] (39,8%)<br>[[Armeens-Apostolische Kerk|Armeens-apostolisch]] (0,3%)
| religiejaar = 2014
| politieknaam0 = Regeringsleider 
| politiek0 = Tornike Rizhvadze (juli 2018)
| aantalgemeenten = 6
| iso = GE-AJ
| website=<!-- Afkomstig van Wikidata -->
| detailkaarttype = relief
| image = 268A4089.jpg
| caption = Beboste bergen van Adzjarië en de hoofdstad [[Batoemi]] aan de [[Zwarte Zee]]
}}
'''Adzjarië''' ([[Georgisch]]: აჭარა, ''Atsjara'' ofwel: {{lang|ka|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა}}, ''{{lang|ka-latn|Atsjaris Avtonomioeri Respoeblika}}'', Autonome Republiek van Adzjarië) is een [[autonome republiek]] in het zuidwesten van [[Georgië]], grenzend aan de [[Zwarte Zee]] en [[Turkije]]. De [[Bestuurlijke indeling van Georgië|regio]] heeft 363.212 inwoners (2024) en een oppervlakte van 2900&nbsp;km².

De voorzitter van de autonome regering is sinds 21 juli 2018 Tornike Rizjvadze, die met 29 jaar de jongste leider van Adzjarië werd.<ref name=chair>{{en}} Civil.ge, [https://civil.ge/archives/247075 Adjara Supreme Council Approves Region’s New Government], 21 juli 2018, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204205752/https://civil.ge/archives/247075 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref><ref>{{en}} Government of Autonomous Republic of Adjara, [http://www.adjara.gov.ge/EngPage.aspx?pid=1417#.YatNU9DMKHs Chairman of the Government], geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211130025559/http://adjara.gov.ge/ Gearchiveerd] op 30 november 2021.</ref> De autonome republiek heeft zes gemeenten. De helft van de Adzjaarse bevolking woont in hoofdstad [[Batoemi]], de tweede stad van Georgië.

==Historie==
Adzjarië maakte sinds de oudheid deel uit van [[Colchis]] en het [[Koninkrijk Iberië]]. Gekoloniseerd door Grieken in de 5e eeuw voor Christus, kwam de regio vanaf de 1e eeuw voor Christus onder [[Romeinse Rijk|Rome]] te vallen. Het werd vervolgens een deel van [[Egrisi|Egrisi (Lazica)]] voordat het in de 8e eeuw na Christus werd opgenomen in het [[koninkrijk Abchazië]] (Egrisi-Abchazië) wat in de 11e eeuw leidde tot de eenwording van het [[Koninkrijk Georgië]]. 

=== Ottomaanse overheersing ===
Turkije betwiste regelmatig het gebied van Adzjarië en had er ook lange tijd controle over. De [[Ottomaanse Rijk|Ottomanen]] veroverden het gebied in 1614. De bevolking van Adzjarië bekeerde zich in deze periode geleidelijk tot de islam.<ref name=coene group=lit>{{citeer boek |achternaam=Coene |voornaam=Frederik |datum=2010 |titel=The Caucasus, an introduction |edition=1e druk |uitgever=Routledge |plaats=[[Londen]] |paginas=162 |isbn=0–415–48660–2 | bezochtdatum =2021-12-04 }}</ref> Dat is in de 21e eeuw nog steeds zichtbaar, want ongeveer veertig procent van de bevolking in Adzjarië is [[moslim]]. Deze 'Moslim-[[Georgiërs]]' worden als de etnische subgroep [[Adzjaren]] aangeduid. De Ottomanen werden door de [[Russisch-Turkse Oorlog (1877-1878)|Russisch-Turkse Oorlog]] in 1878 gedwongen Adzjarië af te staan aan het zich uitbreidende [[Keizerrijk Rusland|Russische Rijk]].

=== Autonomie ===
Na een tijdelijke bezetting door Turkse en Britse troepen in 1918-1920, werd Adzjarië in juli 1920 door de Britten overgedragen aan de [[Democratische Republiek Georgië]]. De Georgiërs verleenden Adzjarië autonomie in de grondwet die op 21 februari 1921 gedurende de Sovjetinvasie van Georgië werd aangenomen.<ref name=constitution1921>{{en}} მატიანე, [https://matiane.wordpress.com/2012/09/04/constitution-of-georgia-1921/ Constitution Of Georgia (1921)], Artikel 107, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204211232/https://matiane.wordpress.com/2012/09/04/constitution-of-georgia-1921/ Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref>

[[Bestand:Village of Maradidi.jpg|miniatuur|links|Grensdorpen Maradidi (afb.) en [[Sarpi (Georgië)|Sarpi]] werden door het [[verdrag van Kars]] gesplitst.]]
Na een kort militair conflict in maart 1921, waarin Turkije Batoemi bezette, stond de regering van Ankara het grondgebied af aan de inmiddels opgerichte [[Georgische Socialistische Sovjetrepubliek]]. Dit werd geformaliseerd in artikel VI van het [[verdrag van Kars]] op voorwaarde dat de moslimbevolking autonomie zou krijgen. In juli 1921 richtte de [[Sovjet-Unie]] de [[Adzjarische Autonome Socialistische Sovjetrepubliek]] (ASSR) op binnen de Georgische SSR. Het was daarmee de enige autonomie in de Sovjet-Unie die gebaseerd was op religie in plaats van etniciteit.<ref name=coene group=lit/>

Terwijl eind 1990 de autonomie van [[Zuid-Ossetië]] werd ingetrokken door de Georgische sovjetregering, werd de Adzjaarse autonomie niet direct bedreigd. De nieuwe grondwet van het onafhankelijke Georgië, die in 1995 werd aangenomen, bevestigde niet expliciet maar wel feitelijk de autonome status van de inmiddels hernoemde Autonome Republiek Adzjarië door het erkennen van de bestuurslichamen en hun bijzondere plaats binnen de Georgische grondwettelijke context.<ref name=grondwet95>{{en}} Legislative Herald of Georgia [https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30346?publication=0 Grondwet Georgië (versie 1995)], 24 augustus 1995, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204212847/https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30346?publication=0 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref>

De autonomie ging in de jaren 1990 in de praktijk zo ver onder leiding van de regionale leider [[Aslan Abasjidze]] dat de Georgische regering onder leiding van [[Edoeard Sjevardnadze]] feitelijk geen grip meer hadden op het gebied. Abasjidze regeerde Adzjarië als een persoonlijk rijk en kon zijn staat binnen de staat bestendigen door corruptie, criminaliteit en smokkel, aangevuld met zijn eigen leger. Op nationaal niveau balanceerde hij tussen de verschillende politieke krachten in binnen- en buitenland.

Hij zorgde ook voor een flinke politieke voet in de Georgische hoofdstad Tbilisi. Zijn partij Democratische Unie voor Wederopleving had steevast tientallen zetels in het [[parlement van Georgië|nationale parlement]]. Toen [[Micheil Saakasjvili]] in januari 2004 [[president van Georgië]] werd, onder meer met de belofte het centrale gezag weer te herstellen over de afvallige regio's [[Abchazië]], Zuid-Ossetië en ook Adzjarië, werd het Abasjidze duidelijk dat zijn positie wankelde.<ref>{{en}} Civil.ge, [https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6372 Saakashvili: I will Control Adjara], 5 maart 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204204906/https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6372 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref>

===Adzjarië crisis 2004===
[[Bestand:Bridge_over_Choloki_Adzharia.jpg|miniatuur|Verwoeste brug over de Tsjoloki]]
In maart 2004 bezocht Abasjidze tweemaal Moskou om steun te zoeken tegen de dreiging die hij zag in Saakasjvili's verkiezingsbelofte. De Russische regering nam Abasjidze verbaal in bescherming en waarschuwde de Georgiërs tegen gewapend ingrijpen.<ref>{{en}} Civil.ge, [https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6412 Moscow Accuses Tbilisi of Trying to Oust Adjarian Leader], 12 maart 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204204907/https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6412 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref><ref>{{en}} Civil.ge, [https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6416 Abashidze Visits Moscow, Accuses Tbilisi of Resorting Force in Adjara], 13 maart 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204204904/https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6416 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref><ref>{{en}} Civil.ge, [https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6420 Russia Warns Tbilisi against Use of Force in Adjara], 14 maart 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204204909/https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6420 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref> Op 14 maart 2004 ontstond een conflict tussen milities van Adzjarië en de centrale autoriteiten van Georgië. In opmaat naar de [[Georgische parlementsverkiezingen 2004|Georgische parlementsverkiezingen in die maand]] wilde president Saakasjvili op campagne in de regio, maar hem werd geweigerd de binnenlandse grens bij de rivier Tsjoloki over te steken.

De Georgische regering verzamelde zich in havenstad [[Poti (stad)|Poti]] en stelde een ultimatum en een economische blokkade in.<ref>{{en}} Reliefweb, [https://reliefweb.int/report/georgia/ocha-georgia-information-bulletin-mar-2004 OCHA Georgia Information Bulletin Mar 2004], 31 maart 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204212902/https://reliefweb.int/report/georgia/ocha-georgia-information-bulletin-mar-2004 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref> De situatie de-escaleerde tijdelijk, toen enkele dagen later een overeenkomst tussen beide partijen werd gesloten. Na de verkiezingen, waarbij de partij van Abasjidze de kiesdrempel van 7% niet haalde, liepen de spanningen weer op. In april 2004 weigerde Abasjidze in te gaan op eisen uit Tbilisi om de paramilitaire eenheden op te heffen en tot ontwapening over te gaan,<ref>{{en}} Civil.ge, [https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6675 Tensions Grow, as Abashidze Says No to Disarmament], 13 april 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204204906/https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6675 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref> waarna Abasjidze de noodtoestand weer uitriep en reservisten mobiliseerde.

[[Bestand:Batumi from ferris wheel.jpg|miniatuur|Hoofdstad Batoemi werd vanaf 2004 opgeknapt.]]
In reactie hierop hield het Georgische leger de grootste oefeningen tot dan toe op hun basis bij Poti, ongeveer 30 kilometer van de Adzjaarse grens. Dit voedde paranoia bij Abasjidze en hij beval bruggen op te blazen in de belangrijkste wegen vanuit het noorden, in de [[S2 (Georgië)|Poti-Batoemi hoofdweg]] over de Tsjoloki en in de ([[Ozoergeti (stad)|Ozoergeti]] - [[Koboeleti (stad)|Koboeleti]]) weg bij Kakoeti.<ref>{{en}} Civil.ge, [https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6819 Adjara Blows up Key Bridges, Cuts Road Links], 2 mei 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204204910/https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6819 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref><ref>{{nl}} NRC Handelsbald, [https://www.nrc.nl/nieuws/2004/05/03/adzjariers-blazen-de-verbindingen-met-georgie-op-7684696-a263164 Adzjariërs blazen de verbindingen met Georgië op], 3 mei 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204204908/https://www.nrc.nl/nieuws/2004/05/03/adzjariers-blazen-de-verbindingen-met-georgie-op-7684696-a263164 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref> Deze situatie en het toenemende geweld tegen oppositiegeluid in Adzjarië resulteerde in massaal burgerprotest.<ref>{{en}} Civil.ge, [https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6861 15.000 Protesters Demand Abashidze’s Resignation], 5 mei 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204204906/https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6861 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref> Op 6 mei 2004 vluchtte Abasjidze naar Moskou en was de crisis voorbij, zonder dat de Georgische troepen een voet in Adzjarië hadden gezet.<ref>{{en}} Civil.ge, [https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6880 Abashidze Flees Georgia], 6 mei 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204204912/https://old.civil.ge/eng/article.php?id=6880 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref>

Op 4 juli 2004 werd Adzjaarse autonomie bekrachtigd in de Georgische wet,<ref>{{en}} Legislative Herald of Georgia [https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30442?publication=0 On the status of the Autonomous Republic of Adjara], 4 juli 2004, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211204204916/https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30442?publication=0 Gearchiveerd] op 4 december 2021.</ref> waarna [[Levan Varsjalomidze]] benoemd werd tot voorzitter van de Adzjaarse regering. De regering Saakasjvili begon met de re-integratie van Adzjarië in Georgië en zette in op het aanjagen van de lokale economie en de toeristische ontwikkeling van Batoemi.

==Geografie==
[[Bestand:Acharistsqali river near Takidzeebi village.jpg|miniatuur|Adjaristskali, "rivier van Adzjarië"]]
Adzjarië ligt aan de [[Zwarte Zee]] en grenst in het zuiden aan [[Turkije]], in het oosten aan de regio [[Samtsche-Dzjavacheti]] en in het noorden aan [[Goeria]]. De [[autonome republiek]] ligt in de westelijke uitlopers van de [[Kleine Kaukasus]] en kent hierdoor een ruig en moeilijk toegankelijk binnenland met verschillende sub-gebergtes. 

Het kustgebied ten noorden van badplaats [[Koboeleti (stad)|Koboeleti]] is vlak, maar ten zuiden daarvan komt het [[Meschetigebergte]] dichtbij de kust, wat een krappe en bergachtige kuststrook geeft. Bij de monding van de zuidelijk gelegen rivier [[Tsjorochi]] kon de stad Batoemi ontstaan. De betrekkelijk hoge bergen dichtbij de kust zorgen ook voor veel neerslag. Adzjarië is de natste regio van de [[Kaukasus (gebied)|Kaukasus]] en in het verleden van de voormalige [[Sovjet-Unie]] als geheel. 

=== Gebergtes ===
[[Bestand:Ajaria Mountains in Early Spring, Georgia.jpg|miniatuur|[[Meschetigebergte]]]]
De hoogste bergen van Adzjarië zijn te vinden in het noordoostelijk, oostelijk en zuidoostelijk grensgebied, met hoogtes tussen de 2500 en 3000 meter boven zeeniveau. Het [[Meschetigebergte]] strekt zich in noordoostelijke richting uit van [[Batoemi]] naar [[Goeria]]. Ten zuiden van de [[Adjaristskali]], de belangrijkste rivier door de regio, vormt het [[Sjavsjetigebergte]] de grens met Turkije.

Het [[Arsianigebergte]] vormt de natuurlijke grens met de regio Samtsche-Dzjavacheti. In dit gebergte is de 2986 meter hoge Kentsjaoeli (Kanli) de hoogste bergtop van Adzjarië, in de zuidoostelijke punt op de grens met Turkije (district [[Posof (district)|Posof]]).{{refn|Geomorphology of Georgia, 13.7 Arsiani Range, pagina 235.<ref name="GeomorphGeorgia">{{Citeer boek|titel=Geomorphology of Georgia|auteur=Levan Tielidze|medeauteurs=Ramin Gobejishvili, Levan Maruashvili en Nikoloz Astakhov |taal=en |URL=https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-319-77764-1 |uitgever=Springer |plaats= |datum=2019 |ISBN=978-3-319-77764-1 |bezochtdatum=2023-04-29 |hoofdstuk=13 Achara-Trialeti-Loki Mountainous Terrain}}</ref>}}<ref>{{Citeer web | url=https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ge/UNDP_GE_EE_Ajara_CC_2013_eng.pdf |formaat=pdf | titel=Climate Change Strategy of Ajara | paginas=pag.23 | werk=[[VN-Ontwikkelingsprogramma]] (UNDP) | datum=2013 | bezochtdatum=2023-04-29 | taal=en}}</ref> Rond de 2027 meter hoge Goderdzi-pas, in de hoofdweg tussen [[Batoemi]] en [[Achaltsiche (stad)|Achaltsiche]], is een wintersportgebied.

De bergachtige geografie rond Batoemi gaf bereikbaarheidsproblemen door toenemende drukte van het (internationale) verkeer. Een kostbaar project werd aangevangen voor de verlegging van de nationale hoofdroute [[S2 (Georgië)|S2]] ([[Europese weg 97|E97]]) door het bergachtige binnenland, onder andere door vele tunnels in plaats van door de stad.
 
==Bestuur==
{{Afbeeldingskader |width=260|caption=Gemeenten in Adzjarië|pos=top|content={{Afbeelding label begin|image=Georgia Adjara location map.svg|width=260|alt=Adzjarië}}
{{Afbeelding label klein|x=0.05|y=0.37|scale=260|text=<span style="display:table-cell; background:#F3D858;">[[Batoemi]]</span>}}
{{Afbeelding label klein|x=0.1|y=0.49|scale=260|text=[[Chelvatsjaoeri (gemeente)|Chelvatsjaoeri]]}}
{{Afbeelding label klein|x=0.75|y=0.34|scale=260|text=[[Choelo (gemeente)|Choelo]]}}
{{Afbeelding label klein|x=0.4|y=0.42|scale=260|text=[[Keda (gemeente)|Keda]]}}
{{Afbeelding label klein|x=0.27|y=0.2|scale=260|text=[[Koboeleti (gemeente)|Koboeleti]]}}
{{Afbeelding label klein|x=0.55|y=0.45|scale=260|text=[[Sjoeachevi (gemeente)|Sjoeachevi]]}}
{{Afbeelding label eind}}
<div style="background-color:#f8f9fa">{{legenda|#F3D858|&nbsp;&nbsp;Stadsgemeente}}</div> }}
Adzjarië heeft zes gemeenten: 
{| class="wikitable"
| 
* [[Batoemi]] (stadsgemeente)
* [[Chelvatsjaoeri (gemeente)|Chelvatsjaoeri]]
* [[Choelo (gemeente)|Choelo]]
|
* [[Keda (gemeente)|Keda]]
* [[Koboeleti (gemeente)|Koboeleti]]
* [[Sjoeachevi (gemeente)|Sjoeachevi]]
|}

Binnen deze zes gemeenten zijn in totaal 329 bewoonde kernen, waaronder:<ref name=census2014detail />
* Twee steden: [[Batoemi]] en [[Koboeleti (stad)|Koboeleti]]
* Vijf [[Nederzetting met stedelijk karakter|''daba's'']]: [[Choelo (plaats)|Choelo]], [[Keda (plaats)|Keda]], [[Otsjchamoeri (plaats)|Otsjchamoeri]], [[Sjoeachevi (plaats)|Sjoeachevi]] en [[Tsjakvi]]
* 322 dorpen, waaronder [[Chelvatsjaoeri (plaats)|Chelvatsjaoeri]] en [[Sarpi (Georgië)|Sarpi]]. Deze zijn ingedeeld over 61 administratieve gemeenschappen ({{lang|ka|თემი}}, {{Lang|ka-latn|temi}})

== Demografie ==
Adzjarië telde op 1 januari 2024 363.212 inwoners,<ref name="geostatpop">{{Citeer web | url=https://www.geostat.ge/en/modules/categories/41/population | titel=Population and Demography | datum=2024-01-01 | bezochtdatum=2024-07-13 | werk=National Statistics Office of Georgia, Geostat | taal=en}}</ref> een [[Bevolkingsgroei|groei]] van bijna negen procent ten opzichte van de volkstelling van 2014.<ref name=census2014detail>{{ka}} Census.ge, [http://census.ge/files/pdf/2014-wlis-aRweris-ZiriTadi-Sedegebi.pdf Main Results of the 2014 Census (Publication)], pdf, p15-17, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211104201925/http://census.ge/files/pdf/2014-wlis-aRweris-ZiriTadi-Sedegebi.pdf Gearchiveerd] op 4 november 2021.</ref> In tegenstelling tot de meeste andere Georgische regio's neemt de bevolking van Adzjarië toe. De groei komt voornamelijk voor rekening van de stad Batoemi, die na de val van het regime [[Aslan Abasjidze|Abasjidze]] in 2004 gerevitaliseerd is. De stad, waar de helft van Adzjarië woont, is gegroeid naar [[Lijst van grootste plaatsen in Georgië|tweede grootste stad]] in Georgië.
{| class="wikitable"
|-
! colspan="19" | Bevolkingsontwikkeling van de Autonome Republiek Adzjarië<ref name="inwoners">{{en}} Population Statistics Eastern Europe and former USSR, [http://pop-stat.mashke.org/georgia-division.htm Divisions of Georgia census 2014], geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211030030840/http://pop-stat.mashke.org/georgia-division.htm Gearchiveerd] op 30 oktober 2021.</ref>
|-
! !! 1959 !! 1970 !! 1979 !! 1989 !! 2002* !! 2002** !! 2014 !! 2020 !! 2024
|-
! Adzjarië || {{winst}} 245.286 || {{winst}} 309.768 || {{winst}} 354.179 || {{winst}} 392.707 || {{verlies}} 376.016 || align=center | {{verlies}} 342.088 || {{verlies}} 333.953 || {{winst}} 351.892 || {{winst}} 363.212
|-
| [[Batoemi]] || {{winst}} 82.328 || {{winst}} 100.603 || {{winst}} 122.815 || {{winst}} 136.609 || {{verlies}} 121.806 || align=center | - || {{winst}} 152.839 || {{winst}} 169.095 || {{winst}} 183.181
|-
| [[Chelvatsjaoeri (gemeente)|Chelvatsjaoeri]] || {{winst}} 42.870 || {{winst}} 61.905 || {{winst}} 71.887 || {{winst}} 83.562 || {{winst}} 90.843 || align=center | - || {{verlies}} 51.189 || {{winst}} 52.568 || {{winst}} 52.799
|-
| [[Choelo (gemeente)|Choelo]] || {{winst}} 28.159 || {{winst}} 34.282 || {{winst}} 38.782 || {{winst}} 39.388 || {{verlies}} 33.430 || align=center | - || {{verlies}} 23.327 || {{winst}} 26.258 || {{winst}} 28.250
|-
| [[Keda (gemeente)|Keda]] || {{winst}} 17.204 || {{winst}} 19.065 || {{winst}} 19.232 || {{winst}} 19.928 || {{winst}} 20.024 || align=center | - || {{verlies}} 16.760 || {{stabiel}} 16.773 || {{verlies}} 16.346 
|-
| [[Koboeleti (gemeente)|Koboeleti]] || {{winst}} 54.401 || {{winst}} 70.717 || {{winst}} 78.382 || {{winst}} 88.107 || {{verlies}} 88.063 || align=center | - || {{verlies}} 74.794 || {{verlies}} 72.159 || {{verlies}} 68.093
|-
| [[Sjoeachevi (gemeente)|Sjoeachevi]] || {{winst}} 20.324 || {{winst}} 23.196 || {{verlies}} 23.081 || {{winst}} 25.113 || {{verlies}} 21.850 || align=center | - || {{verlies}} 15.044 || {{stabiel}} 15.039 || {{verlies}} 14.543
|-
| colspan="19" class="wikitable" style="align:left;text-align:left;background-color:#eaecf0"|* Uit onderzoek na volkstelling 2014 is gebleken dat volkstelling 2002 8-9 procent te hoog is uitgevallen.<ref name=retro2017>{{en}} Geostat, [https://geostat.ge/media/20624/3.-Population-Dynamics_ENGL-_print_F.pdf Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data], pdf, p.12-15, 29 november 2017, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211105195527/https://www.geostat.ge/media/20624/3.-Population-Dynamics_ENGL-_print_F.pdf Gearchiveerd] op 5 november 2021.</ref><br/>**Gecorrigeerde data op basis van retro-projectie 1994-2014 i.s.m. VN.<ref>{{en}} Geostat, [https://www.geostat.ge/en/single-archive/3199 Retro-projection of main demographic indicators for the period 1994-2014], 18 mei 2018, geraadpleegd op 4 december 2021. [https://web.archive.org/web/20211104202411/https://www.geostat.ge/en/single-archive/3199 Gearchiveerd] op 4 november 2021.</ref>
|}

=== Etniciteit en religie ===
[[Bestand:Khulo main street Sh1.jpg|miniatuur|[[Choelo (plaats)|Choelo]], waar veel [[Adzjaren|Moslim-Georgiërs]] wonen.]]
De bevolking van Adzjarië bestaat volgens de volkstelling van 2014 voor het overgrote deel uit [[Georgiërs]] (96,0%). Etnische minderheden zijn [[Armeniërs in Georgië|Armeniërs]] (1,6%) en [[Russen (volk)|Russen]] (1,1%). Zij wonen vrijwel exclusief in Batoemi. Verder zijn er kleine gemeenschappen [[Oekraïners]] (0,2%), [[Grieken]] (0,2%) en [[Azerbeidzjanen]] (0,1%).<ref name="etn14">{{Citeer web | url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic2014.htm | titel=Ethnic composition of Georgia census 2014 | bezochtdatum=2024-07-09 | werk=Population Statistics Eastern Europe and former USSR | taal=en | archiefurl=https://web.archive.org/web/20211122080307/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic2014.htm |archiefdatum=2021-11-22}}</ref>

De bevolking van Adzjarië bekeerde zich gedurende de Ottomaanse overheersing van het gebied tot de [[islam]]. Zij worden ook wel '[[Adzjaren|Moslim-Georgiërs]]' genoemd. Sinds de onafhankelijkheid in 1991 heeft de [[Georgisch-Orthodoxe Kerk]] terrein gewonnen ten koste van de [[moslim|islam]]. 55% van de bevolking in Adzjarië beschouwt zich orthodox christelijk, met name in [[Batoemi]] (69%) en [[Koboeleti (gemeente)|Koboeleti]] (65%).<ref name="rel14">{{Citeer web | url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-religion2014b.htm | titel=Religious composition of Georgia, census 2014 | bezochtdatum=2024-07-09 | werk=Population Statistics Eastern Europe and former USSR | taal=en | archiefurl=https://web.archive.org/web/20211122081546/http://pop-stat.mashke.org/georgia-religion2014b.htm |archiefdatum=2021-11-22}}</ref> In het achterland van Adzjarië ligt dat anders: in het diep in de bergen gelegen [[Choelo (gemeente)|Choelo]] verklaart bijna 95% zich moslim, maar ook de andere districten kennen een ruime meerderheid moslim. Overige godsdiensten spelen een marginale rol.

== Referenties ==
{{Appendix||2=
;Literatuur
{{References|group=lit}}
;Bronnen, noten en/of referenties
{{References}}
}}

{{Navigatie gemeenten Georgië}}
{{Commonscat}}

[[Categorie:Adzjarië| ]]