Chenla
| ចេនឡា | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Algemene gegevens | |||||
| Hoofdstad | Bhavapura, Isanapura | ||||
| Talen | Khmer | ||||
| Religie(s) | Hindoeïsme, Boeddhisme | ||||
Chenla, ook wel Zhenla, is de naam van minstens twee vroege koninkrijken in het huidige Cambodja, die tussen de 6e en 9e eeuw op onregelmatige basis belasting aan de keizers van China overdroegen. De naam Chenla is de naam gebruikt door Chinese schrijvers uit deze tijd. Deze naam is later door Westerse historici uit het koloniale tijdperk overgenomen. De naam die door de bewoners zelf gebruikt werd kan "Kambu" geweest zijn. Veel historici gaan ervan uit dat Cambodja in deze periode uit een verzameling rijkjes bestond, die door verschillende heersers bestuurd werden. De twee door de Chinese bronnen genoemde Chenla's waren wellicht twee van de machtigste daarvan.
Vazaal van Funan
Chenla werd door historici uit het koloniale tijdperk gezien als de directe voorloper van het latere Khmerrijk. De inwoners van dit land waren Khmer. Het land komt voor het eerst voor in de kronieken van het Chinese hof als een vazalstaat van de eerdere Khmerstaat Funan, die in het hedendaagse zuiden van Vietnam ligt in de Mekongdelta.
Onafhankelijkheid en onderwerping van Funan
In ongeveer het jaar 550 zou Chenla zijn onafhankelijkheid winnen en binnen 60 jaar zou het Funan helemaal veroveren. Hiermee nam Chenla ook de Indische cultuur over die in Funan eeuwen eerder geïntroduceerd was. De eerste bekende hoofdstad van Chenla was Isanapura en werd in ongeveer 618 gesticht bij Sambor Prei Kuk in de hedendaagse provincie Kampong Thum door koning Isanavarman I. Ook breidde het rijk zich in deze periode uit over gedeeltes van hedendaags zuid Laos en het zuidelijke gedeelte van Noordoost-Thailand. Inscripties daterend uit het jaar 600 die verwijzen naar het bestaan van dit rijk zijn onder andere teruggevonden in de noordoostelijke provincies Buriram en Surin in Thailand.
Verdeling van het rijk
In de 8e eeuw brak Chenla uiteen in 2 rivaliserende dynastieën, de Chinese kronieken refereren aan deze staten als die van Water Chenla (Chenla van de zee) en Land Chenla (Chenla van het land).
Land Chenla
Het centrum van het noordelijke Land Chenla lag in de provincie Champassak in zuidelijk Laos en ten noorden daarvan. Het belangrijkste centrum zou de plaats Sreshthapura geweest zijn. De staat Land Chenla werd volgens Chinese geschiedschrijvers opgevolgd door de staat Wen Dan.
Water Chenla
Het centrum van het zuidelijke Water Chenla lag in de Mekhong delta, het oude Funan. In 715 brak het rijk uiteen in nog meer staten.
Invasie van Java
Gedurende de 8e eeuw kwam er een sterk maritiem rijk op, bekend als het Java rijk. Onder historici heerst nog onenigheid over de ligging van dit rijk, het zou zowel op Java in Indonesië kunnen zijn als het Maleisisch schiereiland. Dit Java rijk breidde zich snel uit en veroverde de meeste Chenla staten.
Opkomst van het Khmer rijk
De inwoners van Water Chenla werden hierdoor gedwongen om landinwaarts te vluchten en ze kwamen terecht op de vlakte ten noordwesten van het Tonlé Sap meer. Dicht bij de oude hoofdstad bij Isanapura. Hier zou koning Jayavarman II zijn hoofdstad vestigen bij Hariharalaya aan de noordkant van het meer, onder de naam Yashodapura (Angkor Wat) hiermee begon de periode van het Khmer rijk.
Bronnen
- The Lao kingdom of Lan Xang: Rise and decline, Martin Stuart-Fox, White Lotus Press, ISBN 974-8434-33-8
- The Civilization of Angkor, Charles Higham, Phoenix, ISBN 1-84212-584-2