De Stompert
| De Stompert | ||
|---|---|---|
| Natuurgebied | ||
  | ||
| Situering | ||
| Land | Nederland | |
| Locatie | provincie Utrecht | |
| Coördinaten | 52° 8′ NB, 5° 18′ OL | |
| Dichtstbijzijnde plaats | Soest | |
| Informatie | ||
| Beheer | Gemeente Soest | |
De Stompert is een natuurgebied en militair oefenterrein van 65 hectare. Het ligt op het noordelijke gedeelte van de Utrechtse Heuvelrug bij de plaats Soest in de provincie Utrecht.
Het gebied ligt ten zuidoosten van Soestduinen, noordoostelijk van Soesterberg, naast de De Vlasakkers en tegenover landgoed De Paltz. De Stompert is vernoemd naar de hoge top in dit gebied. Deze 'berg' heette vroeger de Soesterberg of de Waelbergh. Het hoogste punt ligt 51 meter boven NAP.[1] Volgens een andere bron is de Stompert 57 meter hoog.[2]
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De Stompert is in de ijstijden ontstaan door gletsjers. Rivierzand werd daarbij opgestuwd tot de oost-west lopende heuvelkammen van de Utrechtse Heuvelrug. De Stompert en de Vlasakkers zijn daardoor nogal heuvelachtig. Het gebied werd later gebruikt voor de aanleg van grafheuvels.
In 1882 werd in het gebied een drinkwaterpompstation van de Utrechtsche Waterleidingmaatschappij gebouwd, met een waterreservoir op het hoogste punt in het gebied, zodat het water onder natuurlijk verval richting Utrecht kon stromen.[3][4]
In 1908 maakte de militair Willem-Hendrik Schukking vanaf het hoogste punt de eerste zweefvliegvlucht in Nederland. Hij legde een afstand van 15 meter af.[5]
Sinds 1949 is De Stompert in gebruik als militair oefenterrein en wordt het beheerd door Defensie. In 1952 werd hier luchtwachttoren 2T1 gebouwd, maar na de sloop rond 1970 rest alleen nog maar de fundering.[6] Sinds 1992 is het gebied vrij toegankelijk voor het publiek.[3]
Flora en fauna
[bewerken | brontekst bewerken]Naast eikenhakhout groeit hier meest berk en grove den, waaronder vliegden. Het bos met daartussen liggende heideveldjes biedt een onderkomen aan onder andere reeën, konijnen, vossen, zandhagedissen en hazelwormen. Behalve de kleinere bosvogels worden boomleeuwerik, zwarte specht, boomvalk, buizerd en haviken in het gebied aangetroffen.
Insecten
[bewerken | brontekst bewerken]In 2021 is een populatie Bosbeskielwantsen ontdekt [7], een soort die vooral bekend was van de Veluwe. In het hout van dode bomen leven zwamkevers zoals de Thymalus limbatus[7], en ook de Tonderzwamschorswants is aangetroffen.[7]
Hakhout
[bewerken | brontekst bewerken]Het gebied kent veel eikenstrubbenbos met zomer- en wintereiken. Het is sinds de vroege Middeleeuwen gebruikt voor het oogsten van hakhout. Om de tien tot vijftien jaar werden de bomen teruggebracht tot stoven of stobben. In de jaren erna liepen deze stobben weer uit. Er zijn stoven in de Stompert met een omtrek van 10 m. Het eikenhakhout werd in later eeuwen op aarden wallen aangeplant om zandverstuiving tegen te gaan.
Wandelpaden
[bewerken | brontekst bewerken]De Stompert is tussen zonsopgang en zonsondergang toegankelijk voor wandelaars. De drie gemarkeerde wandelroutes zijn 2,5 tot 3 km lang. IVN Eemland heeft daarenboven een gps-route uitgezet met een lengte van 5,2 km.
Referenties
- ↑ Tastbare Tijd, Cultuurhistorische atlas van de provincie Utrecht.
- ↑ Utrechtse Waterleiding Maatschappij: pompstation Soestduinen, Utrechtse Stichting voor Industrieel Erfgoed (USINE)
- ↑ a b IVN, Afdeling Eemland, 'De Stompert'. Gearchiveerd op 1 februari 2023.
- ↑ Historische Vereniging Soest/Soesterberg, 'Geschiedenis Soesterberg'. Gearchiveerd op 15 juni 2023.
- ↑ Bart Funnekotter, 'Stuiterend de Stompert af', NRC Handelsblad, 26 juli 2008. Gearchiveerd op 11 april 2021.
- ↑ Forten Info, Catalogus, Korps Luchtwacht Dienst, '2T1 - Soesterberg'
- ↑ a b c Soest - De Stompert (UT). Waarneming.nl. Geraadpleegd op 2 november 2023.