Freguesia
Een freguesia (IPA: [ˌfɾɛɣɨˈzi.ɐ]) is het laagste niveau van bestuurlijke indeling in Portugal. Portugal telde tot de bestuurlijke herindeling van 2013 meer dan 4200 freguesias, die alle weer behoren tot een município (gemeente), ook wel concelho genoemd. Elke Portugese gemeente bestaat uit minstens één freguesia.
Tot de bestuurlijke herindeling van 2013 vormde vrijwel iedere woonkern een eigen freguesia met een eigen bestuur en burgemeester. In 2013 zijn veel kernen samengevoegd, vaak per twee of drie, waarbij deze onder een gezamenlijk bestuur werden gesteld, dat zetelt in een van de kernen. Het aantal daalde hiermee van 4.259 tot 3.091 freguesias.
Onderscheid naar grootte en belangrijkheid
De Portugese overheid onderscheidt op grond van bevolkingskenmerken drie typen freguesias:
- freguesia rural ("landelijke freguesia")
overige - freguesia semi-urbana ("semi-stedelijke freguesia")
een freguesia die een bevolkingsdichtheid van meer dan 100 inw./km2 heeft of een plaats met minstens 2000 inwoners bevat - freguesia urbana ("stedelijke freguesia")
een freguesia die een bevolkingsdichtheid van meer dan 500 inw./km2 heeft of een plaats met minstens 5000 inwoners bevat
In Portugal worden plaatsen in aanduiding onderscheiden naar hun inwonertal en bevolkingsdichtheid, en naar historische belangrijkheid. In grote lijnen komen onderstaande benamingen overeen met de hierboven weergegeven aanduiding van typen freguesias. Van klein naar groot spreekt men van:
- Aldeia: dorp (minder dan 3000 stemgerechtigde inwoners)
- Vila: kleine stad (3000 ... 8000 stemgerechtigde inwoners) met specifieke voorzieningen, of historisch bepaald
- Cidade: grote stad (meer dan 8000 stemgerechtigde inwoners), of historisch bepaald
In de heraldiek wordt deze status weergegeven door het aantal torens in de muurkroon van het wapen: 3 torens voor een aldeia, 4 voor een vila en 5 voor een cidade.
Het onderscheid tussen een aldeia, vila en cidade is uitsluitend in naam. Er zijn geen rechten aan verbonden.
Buiten Portugal
Freguesias zijn ook een niveau van bestuurlijke indeling in Kaapverdië. In Brazilië is de aanduiding freguesia tegenwoordig vervangen door bairro (wijk, buurt) of distrito municipal (deelgemeente, "gemeentelijk district"), al zijn er plekken waar de term nog voorkomt in de huidige naam van een bairro of distrito municipal.