Gebruiker:Biek Oz/Kladblok
Het Gesticht van het Heilig Hert[bewerken | brontekst bewerken]
Het '''Gesticht van het Heilig Hert''' werd opgericht met als aanvankelijk doel de opvang van mentaal gehandicapte kinderen.
De functie van het gebouw evolueerde volgens de noden van de tijd en de veranderende pedagogische inzichten.
Het gebouwencomplex is gelegen in Sint-Kruis Brugge en bestaat vandaag uit een school, een residentieel gedeelte en enkele bijgebouwen genaamd 'De Spycker' en 'Nieuwland'.
Ontstaan[bewerken | brontekst bewerken]
In 1886 richtte kanunnik Petrus Naeghels samen met de Zusters van de congregatie der Kindsheid van Maria 'Ter Spermalie' een bijhuis op met de officiële benaming Het Gesticht van het Heilig Hert. De eerste steen van het gebouw werd gelegd op 29 juni 1887. Men voltooide het hoofdgebouw in 1891. Hoewel de oprichting van het gebouw aanvankelijk bedoeld was voor “kranke” kinderen, namen de zusters al vanaf 1893 ook de zorg op zich van verlaten en verwaarloosde kinderen, vondelingen en wezen. De nood aan opvang van deze groep kinderen ontstond na de sluiting van de 2 Brugse instituten Bogaerdenschool (1883) en de Elisabethschool (1884). Tegen het einde van dat jaar waren al 37 kinderen in het gesticht opgenomen.
Evolutie[bewerken | brontekst bewerken]
De kinderen werden volgens strenge katholieke normen opgevoed en volgens de heersende regels moesten jongens en meisjes apart opgroeien. Hierdoor werd de ruimte van het hoofdgebouw te klein en bouwde men in 1895 een aparte afdeling voor jongens.
De eerste wereldoorlog[bewerken | brontekst bewerken]
Het wezengesticht ontsnapte niet aan de invloeden van de Eerste Wereldoorlog. Op 9 september 1914 moest het gesticht onderdak bieden aan 500 soldaten die dezelfde nacht nog vertrokken. Tot half september verleenden de zusters ook logement aan een honderdtal vluchtelingen uit het Leuvense.
Op 14 januari 1917 werd het hele complex ingenomen door de Duitse bezetter en kwam het bevel voor ontruiming van alle lokalen. Duitse soldaten begeleidden 30 zusters en 190 doofstomme kinderen met de trein naar Antwerpen. De 399 overblijvende weeskinderen werden geëvacueed naar Gent en Zaffelare waar ze onderdak vonden bij de Zusters van Liefde.
Na de Wapenstilstand in december 1918 keerden ze terug naar Sint-Kruis.
Na WO I[bewerken | brontekst bewerken]
De wet op de leerplicht werd gestemd in 1914 maar ging pas na de Eerste Wereldoorlog in voege.
Vanaf 1920 krijgt het gebouw ook een onderwijsfunctie. Het Wezengesticht evolueert naar wezenschool met de oprichting van een lagere afdeling. De kinderen kregen onderwijs tot hun 14de. Een bevoorrechte positie tegenover de gewone kinderen die in die tijd meestal geen lager onderwijs konden volgen. De benaming werd Tehuis H. Hart.
In 1929 richtte E.H. Corneillie er de vakschool in.
De jongens leerden ambachten zoals blikslager, loodgieter, smid, hovenier, landbouwer of schilder onder leiding van bekwame vakmensen verbonden aan het wezengesticht. Buiten de schooltijd konden de leerlingen aan het werk op de eigen boerderij of als boerenknecht in de omliggende boerderijen.
Voor de meisjes was er een afdeling Snit en Naad en Huishoudkunde. Dit werd enkel door de Zusters onderricht. De meisjes leerden er huishoudelijk werk, naaien en alles wat nodig was om een eersterangs huismeid te worden. Ze konden ondertussen aan de slag als keukenhulp bij burgergezinnen in de omgeving.
Aanvankelijk waren de vakopleidingen enkel toegankelijk voor de inwonende kinderen. In de jaren 30 stelde de vakschool haar deuren open voor externen en kende ze een grote bloei. Tijdens WO II lieten sommige leerlingen zich inschrijven om te ontsnappen aan de verplichte tewerkstelling in Duitsland.
“Het Wezengesticht” werd in de volksmond vervangen door “ De wezenschool”.
De jongens bleven in principe in het gesticht tot hun 19e jaar. De meisjes bleven onder de hoede van de zusters tot hun 21 of eventuele huwelijk.
Na WO II[bewerken | brontekst bewerken]
Tot in de jaren 1950 had het internaat een gesloten karakter. Aspecten van het dagelijkse leven kwam steeds meer op de achtergrond door de nadruk op de onderwijsfunctie. De leerlingen kwamen nauwelijks nog in contact met de buitenwereld en er ontstond een vorm van vervreemding van de reatliteit. De leerlingen volgden enkel les binnen de muren en ook hun ontspanning en vrije tijd speelden zich intramuros af. Zo is er de anecdote van een meisje van 15 dat nog nooit de inhoud van een ei had gezien. Een mentaliteitswijziging binnen Kerk en Maatschappij deed het bestuur inzien dat voeling met het dagelijkse leven een noodzaak was voor de gezonde groei van jongeren. Onder invloed van nieuwe pedagogische inzichten ontstonden de zogenaamde aparte leefgroepen die een normale gezinssituatie zoveel mogelijk te benaderen.
In 1961 verdween de vakschool voor jongens, de meisjesafdeling bleef bestaan.
In 1969 komt er een B.L.O.-school voor kinderen met spraak- en leerstoornissen, zogenaamd "De Spycker", in de plaats. De bijhorende hoeve werd in 1968 afgebroken en ook de dagschool verdween. De kinderen gingen les volgen in gewone scholen.
In 1970 droegen de zusters het beleid over aan de vzw Nieuwland
In 1977 bouwde men nog een extra paviljoen voor oudere jongens.
Vandaag[bewerken | brontekst bewerken]
Vandaag bevindt het hoofdgebouw zich aan de buitenkant nog min of meer in zijn oorspronkelijke staat en is de site ingenomen door vzw De Kade en vzw Nieuwland.
Vzw De Kade begeleidt mensen met een beperking in zorg en onderwijs.
Vzw Nieuwland is een organisatie voor bijzondere jeugdzorg die instaat voor de begeleiding van jongeren en ouders waar het opvoedingsproces moeilijk verloopt.
Bronvermelding[bewerken | brontekst bewerken]
Moeyaert,O (2002), Brochure '150 jaar onderwijs te Sint-Kruis', WHSK
Externe Links[bewerken | brontekst bewerken]