Gebruiker:Fitmoos
Arent Roggeveen (16??-1679)was een bemiddeld man, een dichter, een wiskundige met veel kennis van ook sterrenkunde, aardrijkskunde en de theorie van de zeevaart. Hij was cartograaf bij de VOC-Kamer Zeeland en hield zich met zijn zoon Johan bezig met onderzoek naar het onbekende Zuidland. Hij kreeg rond 1671 een octrooi van de West-Indische Compagnie voor een ontdekkingstocht,[1] maar vanwege de ontwikkelingen in het Rampjaar werd het project niet voortgezet.[2] Hij produceerde een atlas van de westkust van Amerika, maar overleed in 1679. Het was uiteindelijk zijn zoon Jacob Roggeveen die op 62-jarige leeftijd drie schepen uitrustte en de reis maakte.
Biografie [3][bewerken | brontekst bewerken]
Arend Roggeveen, geboren te Delfshaven, hoewel zijne familie meest te Bleiswijk woonde, kwam omstreeks 1658 als schoolmeester te Middelburg, waar hij later als landmeter en gonseerder (gaugier) of roeier van wijnen en sterke dranken, werkzaam was, door welke voordeelige ambten hij een bemiddeld man werd [4]. Die betrekkingen waren gegrond op de wiskunde, welke wetenschap hij met voorliefde beoefende. Ook gaf hij onderwijs in zeevaartkunde en sterrenkunde, terwijl de dichtkunst hem voor verpoozing diende. Bij zijne studiën der aardrijkskunde had de weinige bekendheid van de Stille Zuidzee, waarin het Onbekende Zuidland zou liggen, sterk zijn aandacht getrokken, waarom hij belangstelling trachtte te wekken voor een ontdekkingstocht naar diestreken; eene onderneming, welke tot uitvoer zoude zijn gekomen, indien de noodlottige oorlog van 1672 de lust en de krachten der geldschieters niet had verlamd. Roggeveen liet zich door die teleurstelling niet afschrikken en na tal van bezwaren, vooral met de W. I. Comp., uit den weg geruimd te hebben, kreeg hij in Sept. 1676 het verzochte octrooi. Daarop gaf hij een boekje uit : „Voorlooper op het octrooi der Staten-Generaal enz."[5], Middelburg 1676. Door gemis aan deelneming werd die ontdekkingsreis echter niet uitgevoerd. Roggeveen gaf omstreeks dien tijd in het licht een groot kaartenboek onder den titel : „het Brandende Veen verlichtende alle vaste kusten en eylanden van geheel West-Indiën", Amsterdam 1675, waarin dertig meest alle door hem ontworpen bijzonder fraai geteekende kaarten en vele hout sneden in den tekst bij Pieter Goos zijn afgedrukt. Op den titel is zijn portret, dat ook in het later te noemen "Dagverhaal" uitgave 1838 voorkomt. Tien jaren te voren had hij te Middelburg uitgegeven „Het nieuwe : droevige nachtlicht ontstoken door Gods toorn en vertoond op den aardkloot in een komeet of staartsterre van 15 Dec. 1664 tot 9 Februari 1665, waarin wordt aangewezen de wonderlijke loop derzelve. Beschreven door Arend Roggeveen, liefhebber der mathesis, professie doende in dezelfde kunst tot Middelburg in Zeeland" [6]. Men bemerkt dat de bekwame wiskundige, evenals later zijn zoon, de gaaf miste, zich in eenvoudigen vorm uit te drukken. Van zijne vele dichtstukken zijn uitgegeven : „Het Statenhof en der zeehelden bazuin, geblazen over de victorie, bevochten op den II, 1 2, 13 en 14 Juni 1666." Middelburg. — „De Zeeuwsche Mercurius en kransdragers met gedichten uitgebeeld; aan de zeehelden gebleven voor 't Vaderland in den Zeeslag in de Noordzee op 4 Augustus 1666." Vlissingen 1666. — „Het Nederlandsche Treurspel, zijnde de verkrachte Belgica, vertoonende de onheilen daarin voorgevallen sedert den 25 October 1555 tot 10 Juli 1584. Vertoond op 't Edel Redenhof binnen Middelburg." Middelburg 1669; een dichtstuk ten deele gevolgd naar het oorspronkelijke van Samuel Bollaert. — Ook schreef Roggeveen onder het portret van Wilhelmus Momma een veertienregelig gedicht, waarin hij zich een vurig aanhanger toont der leerbegrippen van genoemden predikant. Arend Roggeveen overleed in zijne woning in de Giststraat in November 1679 [7] liet uit zijn huwelijk met Maria Storm drie kinderen na: Jan Roggeveen, gonseerder en aanzienlijk koopman te Middelburg, overleden in 1723, getrouwd eerst met Maria Keskes, overleden 1702 en als weduwnaar met twee kinderen met Judith d'Assonville. De dochter, Maria Jansdr., huwde met Adriaan Pille, waaruit een zoon Michiel Adriaansz. Pille, en als weduwe met den wijnhandelaar Jean Carré. Een zoon, Arend Jansz» Roggeveen, geboren omstreeks 1684, werd koopman te Middelburg. Hij trouwde in den Haag met Johanna Martin (overleden te Middelburg in 1728) waaruit een zoon Johannes Roggeveen, geboren in den Haag in 1719, die de eenige erfgenaam van zijn oud-oom Mr. Jacob Roggeveen was.
Texts[bewerken | brontekst bewerken]
Arent Roggeveen. (1676). Voorloper op 't Octroy, van de ... Staten Generael, verleent aen Arent.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
[[Categorie:Categorienaam]]
- ↑ Zeeuwse kaarten voor de VOC, paesie.nl
- ↑ Arend Roggeveen dbnl.org
- ↑ Deze biografie is gebaseerd op de tekst (auteursrechtvrij) : Roggeveen, Jacob; Mulert, F. E .; Bemmelen, Willem van; Bouman, Cornelia (1911). De reis van dhr. Jacob Roggeveen ter ontdekking van het Zuidland (1721-1722) ... XX-XXI p.
- ↑ Vgl. F. Nagtglas. Levensberichten van Zeeuwen II. Middelburg 1893.
- ↑ Zie hierachter blz. 11.
- ↑ In 4°, 38 blz. en twee sterrekundige platen. Dit werkje 't welk hij in zijne op- dracht de eerste vrucht zijner studie noemt) dient ter bestrijding van het gevoelen, waarin sommigen verkeerden, dat de komeet die in Dec. 1664 gezien werd niet dezelfde was, als die zich later tot den 9. Februari vertoonde, te welken einde hij dag oor dag de loop der komeet beschrijft.
- ↑ Begrafenisboek Nieuwe Kerk te Middelburg, 17 Nov. 1679.