Gebruiker:HendrikvanEde/Kladblok
Interactie met inheemse bevolking[bewerken | brontekst bewerken]
Het contact met de inheemse bevolking tijdens de Noord Nieuw-Guinea expeditie was op zijn zachtst gezegd ambivalent te noemen. Zo brak er op 13 juli 1903 bijna een gevecht uit tussen de expeditieleden en de fakkeldragende bewoners van het dorp Wassiami. De inheemse bevolking hield het vlot van de expeditieleden vast welke vervolgens reageerden door de wapenen op zich te nemen. Door het bedaren van beide groepen met een revolver kon Arthur Wichmann zelf een gevecht voorkomen.[1]
In de herinneringen welke zijn opgezet omtrent het jubileum van Arthur Wichmann als hoogleraar te Utrecht, zijn ook enkele positieve contacten met de inheemse bevolking omschreven ten tijde van de Noord Nieuw-Guinea expeditie. Zo werd er bijvoorbeeld op 12 oktober 1903 een banket ter ere van de expeditieleden gehouden door de plaatselijke leider van Teteadji op Celebes. Hiernaast werd de expeditie op 9 december met kanonnenvuur onthaald door de radja van Sikka op het eiland Flores welke zijn schatten aan de expeditieleden liet zien. [2]
Uit de levensschets van Wichmann blijkt dat de conflicten tijdens de expeditie verweten werden aan destijds veronderstelde raciale kenmerken van de inheemse bevolking, zoals; bijgelovigheid, primitieve rechtsbegrippen en een gebrek aan verantwoordelijkheid. Plaatselijke leiders werden echter als de brengers van civilisatie bij deze inheemse bevolking gezien.[3]
Contact met inheemse bevolking tijdens expedities Rutten[bewerken | brontekst bewerken]
De eerste expeditie van Rutten vond in 1916 plaats in Oost-Borneo. Tijdens deze expeditie maakte Rutten een onderscheid tussen Bersaps en Maleisiërs. De meer geciviliseerde Maleisiërs zouden de achtergestelde Bersaps beïnvloeden en hen vervolgens naar een hogere civilisatie leiden. Zo omschrijft Rutten een halfbloed van zowel Maleisische- als Bersap afkomst als zijnde hoger ontwikkeld dan een volbloed Bersap, maar wel minder ontwikkeld dan een volbloed Maleisiër. Hiernaast benadrukt Rutten de gradatie van civilisatie a.d.h.v. de leefomstandigheden van de inheemse bevolking. De nomadische Bersaps leven in kleine hutten terwijl de geciviliseerde Maleisiërs in gebouwde huizen leven, zoals te zien is in de afbeelding rechtsboven.[4]
Tussen 1917 en 1919 ondernam Rutten vervolgens een wetenschappelijke expeditie naar onder andere Ceram (eiland). In 1917 maakte de expeditie gebruik van de inheemse Alfoeren om tochten over het eiland te maken. Rutten zag deze bevolking als gehard door de natuur en uiterst geschikt voor de expeditie. Tegelijkertijd benadrukt Rutten dat het gebrek aan woorden als: “vuil” en “schoon” de groep het beste typeerden. “Luiheid” daarentegen zouden de Alfoeren vooral kennen.[5]
Ontwikkelingsvisie omtrent inheemse bevolking[bewerken | brontekst bewerken]
In 1920, een jaar na de laatste expeditie, omschreef Rutten de toekomst van de bevolking van Ceram in het jaarverslag van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap. Hij zag hierin een actieve rol weggelegd voor de Nederlandse staat om: “de bevolking in haar geheel op een niveau van verhoogde werkzaamheid te brengen” . Door een verzachte vorm van het cultuurstelsel moest de bevolking leren haar inheemse ‘luiheid’ los te laten en de Europese arbeidsethos eigen maken.[6]
De antropoloog F.J.P. Sachse nam in juni 1918 deel aan de expeditie naar Ceram. Reeds van 1902 tot 1917 had Sachse de bevolking van Ceram bestudeerd en trok eenzelfde conclusies als Rutten.[7] Sachse ondersteunde de visie van Rutten d.m.v. een brief in 1920 aan het KNAG. Sachse zag educatie en een Europese arbeidsethos als enige redmiddel tegen: "ziekten, alcoholisme, vadsigheid, ondervoeding, zwerfzucht en kinderbeperking"[8]
De actieve rol waarbij Europa meent op raciale gronden het recht te hebben om overzees bezit te scholen en beschaving bij te brengen staat beter bekend als de White Man's Burden, de Nederlandse ethische politiek was sterk op deze gedachtegoed geinspireerd[9]
Bronnen, noten en/of referenties
|