Gebruiker:Meergem/kladblok/archiefwet

De Archiefwet is een Nederlandse wet uit 1995 die het beheer en de toegang van overheidsarchieven regelt. De eerste versie van deze wet stamt uit 1918.

Het Archiefbesluit, waar enkele onderdelen van de Archiefwet 1995 nader zijn uitgewerkt, is de voornaamste uitvoerregeling van de Archiefwet. In Ministeriële regelingen (MR)/MB) zijn diverse artikelen van het Archiefbesluit weer verder uitgewerkt. De Archiefwet 1995 sluit grotendeels aan op de Algemene wet bestuursrecht.

Uitvoering door de Rijk, Provincies, Waterschappen en Gemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

De hoofdlijnen van de Archiefwet 1995 zijn;

Vorming van archief en het beheer daarvan door overheidsorganisaties.
Vernietiging, overbrenging en het in eigendom overdragen van archiefbescheiden (vervreemding).
Het inzien (openbaarheid) van archieven.

Digitale informatie valt ook onder de Archiefwet. Organisaties van de overheid zijn verplicht aan bepaalde eisen te voldoen voor het beheer en de vorming van archieven. De Archiefwet 1995 geldt voor :

een overheidsorganen,
een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld of publiekelijke rechtspersonen met enig openbaar bevoegd gezag.
voor overheidsorganen die buiten de Algemene wet bestuursrecht vallen, zoals de rechterlijke macht en de Staten Generaal.

Uitvoering door het Nationaal Archief[bewerken | brontekst bewerken]

Bij het Nationaal Archief ligt de geschiedenis van Nederland opgeslagen. De archieven zijn afkomstig van :

De Centrale Overheid
Het graafschap Holland en de gewestelijke / provinciale bestuursinstellingen in Zuid-Holland
Particuliere instellingen en privé-instellingen

Toezicht door de Erfgoedinspectie en de Provincies[bewerken | brontekst bewerken]

De Archiefwet regelt ook het toezicht op de wijze waarop de overheid die archieven beheert. Daarbij gaat het over toezicht op de zorg en toezicht op de naleving. Voor Rijk, Provincies en Gemeenten zijn er afzonderlijke inspecties.

De Erfgoedinspectie, sector archieven, houdt toezicht op het archiefbeheer van de centrale overheid. Daartoe behroen de hoge colleges van staat (zoals de Raad van State), de ministeries en al hun diensten en instellingen (ook in de provincies), de pbo-organen (zoals productschappen) en de zelfstandige bestuursorganen zoals bijvoorbeeld universiteiten en het Kadaster. De Erfgoedinspectie doet onderzoek, voert inspecties uit en geeft voorlichting.

In elke provincie is een provinciaal archiefinspecteur belast met het toezicht op de archiefzorg van gemeenten, waterschappen, gemeenschappelijke regelingen en de regionale politiekorpsen. De inspecteur houdt daarnaast toezicht op het beheer van de dynamische archieven door de provinciale organisatie en bij gemeenten waar geen archivaris is benoemd. De provinciale archiefinspecties werken samen in het landelijk overleg van provinciale archiefinspecteurs (LOPAI).

De gemeente- of waterschapsarchivaris of één van zijn medewerkers is wettelijk belast met het toezicht op het beheer van de moderne archieven die door die gemeente(n) of waterschappen worden gevormd en beheerd. De gemeentearchivaris houdt ook toezicht op de archieven van gemeenschappelijke regelingen en regiopolitie. De gemeentelijke archiefinspecteurs werken samen in het Werkverband Gemeentelijke Archiefinspecteurs (WGA).

Als een overheidsorgaan zich niet aan de wet houdt is er een bestuurlijke sanctie. Dat is bestuursdwang, zoals in de Algemene wet bestuursrecht is geregeld. De meest voor de hand liggende vorm is het opleggen van een dwangsom om het overheidsorgaan te dwingen de gewenste maatregelen te nemen. Bij de centrale overheid kan de minister van OCW bovendien een aanwijzing geven. Bestuursdwang mag de minister pas toepassen na het geven van een aanwijzing en het voeren van bestuurlijk overleg (de hoge colleges van staat en het Kabinet van de Koningin zijn van bestuursdwang uitgesloten).

Kosten en middelen[bewerken | brontekst bewerken]

In 2000 waren er in Nederland 591 kilometer overheidsarchieven (bron CBS). Het kengetal voor de omvang van de postregistratie en archieffunctie is tegenover elke 25 archiefproducerende ambtenaren staat één postregistratie- en archieffunctie medewerker.

De kosten bedroegen in 2000 totaal € 73,5 miljoen waarbij wel moet worden opgemerkt, dat naast overheidsarchieven ook 54 kilometer archieven van personen en bedrijven werden bewaard. De kosten van het Nationaal Archief maken daar deel vanuit en zijn in 2010 begroot op € 19,7 miljoen voor het beheer van ruim 93 kilometer archieven, waaronder ook kaarten, tekeningen en foto’s.

Gemeenten, Waterschappen en Provincies nemen de overige kosten voor hun rekening. Bijvoorbeeld de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht investeerden in 2007-2008 elk meer dan een € 0,5 miljoen in subsidies voor toegankelijkheid.

De Erfgoedinspectie kost los daarvan in 2010 € 2,7 miljoen. De provinciale archiefinspecties bestaan in de meeste provinvies uit één à twee formatieplaatsen. Met de personele lasten is naar schattting € 1 miljoen gemoeid.

Externe Links[bewerken | brontekst bewerken]

[[Categorie:Nederlandse wet]] [[Categorie:Archief]]