Gebruiker:Notum-sit/Schuifraam

Een schuifraam is een raamconstructie die bestaat uit verschillende raampanelen die langs elkaar heen schuiven bij het openen. Meestal is alleen het het onderste paneel schuifbaar.

Het schuifraam werd kort voor 1680 ontwikkeld en verdrong toen de tot dan toe gebruikelijke kruisvensters. Het bleef tot in de twintigste eeuw een van de meest toegepaste raamtypes in Nederland, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië.

Geschiedenis

Het schuifraam is kort voor 1680 ontstaan. In Engeland werd het voor het eerst toegepast. De uitvinding wordt vaak toegeschreven aan Christopher Wren. Door de veelvuldige contacten tussen Engeland en Nederland in die tijd, onder andere door het huwelijk van stadhouder Willem III met de Engelse prinses Mary, was er een grote uitwisseling van ideeën. Naast zogenaamde Engelse schoorstenen kwamen ook de Engelse ramen, zoals de schuiframen in eerste instantie werden genoemd al snel naar Nederland.

Al eerder in de zeventiende eeuw was men begonnen glas in houten ramen te vatten, ter vervanging van glas-in-lood. Het voordeel hiervan was dat er ook draaibare doorzichtige delen gemaakt konden worden.

Opbouw en werking

Een schuifraam bestaat uit twee houten panelen met daarin een aantal glasruiten. De houten delen die de ruiten scheiden worden roeden genoemd. In de tweede helft van de negentiende eeuw werden incidenteel ook gietijzeren roeden toegepast.

Om een schuifraam soepel te laten lopen worden er gewichten aan bevestigd. Deze gewichten hangen ter weerszijden van het paneel in uitsparingen in de kozijnstijlen, de gewichtkokers. Gewichten en raam zijn verbonden door een koord dat over een een katrol loopt.

De oudst bekende kozijnen van schuiframen werden samengesteld uit losse delen. Later werden hiervoor massieve kozijnstijlen gebuikt die werden uitgehold. Aan de zijde van het vertrek worden de holtes afgedekt met een houten plankje, het belegstuk, dat word vastgezet met belegschroeven.

In moderne schuiframen worden de gewichten ook vervangen door veren.

Verspreidingsgebied

Schuifvensters in Zuid-Afrika, Groot Constantia in Kaapstad.

Schuiframen kwamen veel voor in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en in Nederland. Ook in gebieden waar veel contact was met Nederland of het Britse Rijk, met name koloniën en plaatsen waarmee veel gehandeld werd, komen schuiframen voor, bijvoorbeeld Zuid-Afrika en de Portugese stad Porto.

Categorie:Bouwkundig onderdeel

cy:Ffenestr ddalennog en:Sash window fr:Fenêtre à guillotine ms:Tingkap sash ja:サッシ