Gebruiker:Vvulto/Mijn Zandbak

Maarten Luther

Het Lutheranisme is een stroming van het protestantse Christendom, gebaseerd op de theologische, en daaruit voortvloeiende sociale en politieke leer van de hervormer Maarten Luther (1483-1546).

Wereldwijd heeft het Lutheranisme ongeveer 80 miljoen aanhangers. De grootste Lutherse gemeenschappen zijn te vinden in:

• Duitsland: de Evangelische Kirche in Deutschland met 25,6 miljoen leden;
• Scandinavië: ... met 19 miljoen leden;
• Canada en de Verenigde Staten: ... met 8,5 miljoen leden.

In Denemarken, Noorwegen, Zweden, Finland en IJsland is het de staatsgodsdienst.

Lutherse theologie

Belijdenisdocumenten

De Augsburger Confessie uit 1530 en Luthers Korte- en Lange Catechismus hebben voor lutheranen inhoudelijk gezien veel gezag.

Kerkelijke organisatie

Lutherse kerken zijn georganiseerd naar ofwel het episcopaalse model (Duitsland, Zweden), ofwel het synodale model (Nederland, VS).

Lutheranisme wereldwijd

Het hoofdkwartier van de Lutherse Wereldfederatie zetelt in Genève.

Nederland en Vlaanderen

Er zijn in Nederland 55 lutherse gemeenten, met in totaal ruim 14.000 leden. Deze gemeenten behoorden tot de Evangelisch-Lutherse Kerk in het koninkrijk der Nederlanden (ELK), die is opgegaan in de Protestantse Kerk in Nederland.

Lutheranisme in de Tweede Wereldoorlog

De rol van de Duitse lutherse kerken onder het nazi-regime is dubieus. De nationaal-socialisten kregen meer stemmen uit protestantse hoek dan van de katholieke kant van het Duitse volk, mede doordat de protestanten geen herkenbare eigen partij hadden, zoals de rooms-katholieken deze wel kenden in de vorm van het Zentrum. De rooms-katholiek opgevoede Hitler heeft op momenten zelfs een duidelijke sympathie uitgesproken voor de protestantse kerk, en probeerde de verschillende landskerken door eenmaking tot een pro-nazi nationale kerk naar zijn hand te zetten. De rooms-katholieken konden wegens hun binding aan de paus te Rome niet meedoen met een volledig Duitse kerk, wat hen verdacht maakte in nazi-ogen.

Behalve steun voor het nazisme vanuit het lutheranisme waren er echter ook theologen die zich verzetten tegen het verregaande overheidsingrijpen en het opdringen van de nationaal-socialistische ideologie aan de kerken. Vele lutherse christenen die zich openlijk tegen Hitler hadden uitgesproken zijn omgekomen in de concentratiekampen, van wie Dietrich Bonhoeffer, gearresteerd wegens zijn betrokkenheid bij een aanslag op Hitler in 1944, de bekendste was. Aparte vermelding verdient de vervolging van de getuigen van Jehova omdat zij Hitlers Derde Rijk niet als overheid erkenden, evenmin overigens als zij alle andere staten erkennen.

Zie ook

• Lijst van religies
• Maarten Luther
• Calvinisme

Externe links

• website van de Evangelisch Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden (PKN)
• (en) website van de Lutheran World Federation
• (en) website van de International Lutheran Council
• (en) website van de Confessional Evangelical Lutheran Conference

{{Sjabloon:Protestantisme}} [[Categorie:Lutheranisme| ]] [[ar:لوثرية]] [[bat-smg:Liuteruonībė]] [[bg:Лутеранство]] [[ca:Luteranisme]] [[cs:Luteránství]] [[da:Lutheranisme]] [[de:Evangelisch-Lutherische Kirchen]] [[en:Lutheranism]] [[eo:Luteranismo]] [[es:Luteranismo]] [[et:Luterlus]] [[eu:Luteranismo]] [[fi:Luterilaisuus]] [[fr:Luthéranisme]] [[frp:Lutèranismo]] [[fur:Luteranisim]] [[he:לותרניזם]] [[hu:Evangélikus kereszténység]] [[ia:Lutheranismo]] [[it:Luteranesimo]] [[ja:ルーテル教会]] [[ko:루터교]] [[lt:Liuteronybė]] [[nds:Luthersche Kark]] [[nn:Den evangelisk-lutherske kyrkja]] [[no:Den evangelisk-lutherske kirke]] [[pl:Luteranizm]] [[pt:Luteranismo]] [[ro:Luteranism]] [[ru:Лютеранство]] [[sk:Luterán]] [[sl:Luteranstvo]] [[sv:Lutheraner]] [[tl:Lutheranismo]] [[uk:Лютеранство]] [[vi:Giáo hội Luther]] [[zh:信義宗]]