Gebruiker:Zomerklokje/Rafael

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Essays[bewerken | brontekst bewerken]

  • Plazzotta, Carol, et al. (2006). The Madonna di Loreto: An Altarpiece by Perugino for Santa Maria dei Servi, Perugia. National Gallery Technical Bulletin 27: 72-95.
  • Brown, David Alan (1983). Raphael's "Small Cowper Madonna" and "Madonna of the Meadow": Their Technique and Leonardo Sources. Artibus et Historiae 4 (8): 9-26.
  • Eberlein, Johann Konrad (maart 1983). The Curtain in Raphael's Sistine Madonna. The Art Bulletin 65 (1): 61-77.
  • Ettlinger, Leopold D. (1986). Symposium Papers V: Raphael Before Rome - Raphael's Early Patrons. Studies in the History of Art 17: 85-90.
  • Joannides, Paul (november 2004). Raphael: A Sorority of Madonnas. The Burlington Magazine 146 (1220): 749-752.
  • Kwakkelstein, Michael W. (2002). The Model's Pose: Raphael's Early Use of Antique and Italian Art. Artibus et Historiae 23 (46): 37-60.
  • Oberhuber, Konrad, John M. Brealey (1977). The Colonna Alterpiece in the Metropolitan Museum and Problems of the Early Style of Raphael. Metropolitan Museum Journal 12: 55-91.
  • Schneider, Laurie (winter 1984). Raphael's Personality. Notes in the History of Art 3 (2): 9-22.

Madonna in NORTON, Pasadena (cat. 9):

  • van Buren, Anne H. (1975). The Canonical Office in Renaissance Painting: Raphael's Madonna at Nones. The Art Bulletin 57 (1): 41-52. DOI: 10.2307/3049336.

model[bewerken | brontekst bewerken]

Zoek op Commons naar: raphael ashmolean

Lille:

  • British Museum
    British Museum
  • Ashmolean
    Ashmolean
  • Ashmolean
    Ashmolean
  • Ashmolean
    Ashmolean


naam
Zomerklokje/Rafael
Kunstenaar Rafaël
Jaar ca. 15..
Ontstaan in Rome / Florence
Stijl hoogrenaissance
Techniek olieverf op paneel
Afmetingen .. × .. cm
Museum museum
Locatie plaats
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

De Madonna van (Italiaans: Madonna) is een schilderij van de Italiaanse renaissanceschilder Rafaël uit circa 15. Het is .. meter hoog en .. centimeter breed. Het behoort tot de collectie van het .

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

X[1]

Y[2]

Z[3]

z[4]

Herkomst[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

  • [ ] (online catalogus )

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Ames-Lewis, Francis (1986), The Draftsman Raphael. Yale University Press, New Haven & Londen.
  • Ettlinger, Helen S., Leopold D. Ettlinger (1987), Raphael. Phaidon, Oxford.
  • Ferino-Pagden, Sylvia, Maria Antonietta Zancan (1993), Rafaël. Complete catalogus. Meulenhoff, Amsterdam.
  • Gombrich, E.H. (1986). Ideal and Type in Renaissance Painting. In: New Light on Old Masters. Phaidon, Oxford, pp. 89-124.
  • Gould, Cecil (mei 1980). Afterthoughts on Raphael's so-Called Loreto Madonna. The Burlington Magazine 122 (926): 336-339.
  • Ettlinger, Helen S. (1979). The Iconography of the Columns in Titian's Pesaro Altarpiece. The Art Bulletin 61: 59-67

Categorie:Werk van Rafaël

Madonna van Alva[bewerken | brontekst bewerken]

Lille:


Madonna van Alva
Alba Madonna
Zomerklokje/Rafael
Kunstenaar Rafaël
Jaar ca. 1510
Ontstaan in Rome / Florence
Stijl hoogrenaissance
Techniek olieverf op paneel, overgebracht op doek
Afmetingen 94,5 cm diameter
Museum National Gallery of Art
Locatie Washington D.C.
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

De Madonna van Alva of Alba Madonna (Italiaans: Madonna) is een schilderij van de Italiaanse renaissanceschilder Rafaël uit circa 15. Het is .. meter hoog en .. centimeter breed. Het behoort tot de collectie van het .

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

X[1]

Y[2]

Z[3]

z[4]

  • Lille, 17-525848
    Lille, 17-525848

Herkomst[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Ames-Lewis, Francis (1986), The Draftsman Raphael. Yale University Press, New Haven & Londen.
  • Ettlinger, Helen S., Leopold D. Ettlinger (1987), Raphael. Phaidon, Oxford.
  • Ferino-Pagden, Sylvia, Maria Antonietta Zancan (1993), Rafaël. Complete catalogus. Meulenhoff, Amsterdam.
  • Gombrich, E.H. (1986). Ideal and Type in Renaissance Painting. In: New Light on Old Masters. Phaidon, Oxford, pp. 89-124.
  • Wasserman, Jack (1978). The Genesis of Raphael's "Alba Madonna". Studies in the History of Art 8: 35-61.

Categorie:Werk van Rafaël

Restjes[bewerken | brontekst bewerken]

Madonna van Loreto (Rafaël)[bewerken | brontekst bewerken]

De liggende houding is geïnspireerd op de Tondo Taddei van Michelangelo, die hij eerder ook voor de Madonna Bridgewater als voorbeeld had gebruikt.

Sfondrato cardinal (1591-1608) ; Borghèse cardinal Scipion (1633) ; Borghèse (famille, 1790) ; Day Alexander (1801-1802) ; Deux-Siciles Francesco I des ; Salerne Leopoldo prince de (vente Salerne prince de, Naples, 1852/04/19, n° 6) ; Aumale duc d'

De triomf van Galatea[bewerken | brontekst bewerken]

  • Hoewel aan de authenticiteit van de brief wordt getwijfeld, kan de inhoud ervan wel degelijk de weerslag zijn van een gedachtenwisseling tussen Rafaël en Castiglione.

De transfiguratie (Rafaël)[bewerken | brontekst bewerken]

  • British Museum
    British Museum
  • Louvre
    Louvre

De kardinaal verstrekte de opdracht waarschijnlijk eind 1516. Sebastiano del Piombo schreef in juli 1518 aan Michelangelo dat hun rivaal Rafaël nog aan het schilderen van De transfiguratie moest beginnen en nog in de ontwerpfase zat.

Hoewel lange tijd werd gedacht dat het onderste gedeelte, dat sterk contrasteert met de eigenlijke transfiguratie, door assistenten zoals Giulio Romano werd uitgevoerd – mede vanwege de voortijdige dood van Rafaël, werd later duidelijk dat het werk vrijwel volledig door Rafaël zelf is geschilderd.

Links zitten twee figuren in gebed, die waarschijnlijk de broers Justus en Pastor voorstellen, de twee heiligen aan wie de kathedraal van Narbonne was gewijd.

De transfiguratie was in 1457 ingesteld als kerkelijke feestdag.

Hij wilde meer dan alleen Florentijnse Madonna's of Sixtijnse fresco's herhalen.

De thematiek en de dominante rol van Petrus zijn in verband gebracht met de acties van Maarten Luther en de opkomende Reformatie. Ernst Gombrich zette hier vanwege de chronologie vraagtekens bij. Luther formuleerde zijn 95 stellingen in 1517 en werd pas in 1521 geëxcommuniceerd. Toen Rafaël zijn opdracht voor het schilderij kreeg, was er nog geen sprake van een dreigende afscheiding. Gombrich legde meer de nadruk op de Franse connecties van de kardinaal en de oorspronkelijke bestemming van het schilderij: de kathedraal van Narbonne.(Gombrich/Ettlinger)

Essays

  • Bendersky, Gordon (zomer 1995). Remarks on Raphael's "Transfiguration". Notes in the History of Art 14 (4): 18-25.
  • Cranston, Jodi (lente 2003). Tropes of Revelation in Raphael's "Transfiguration". Renaissance Quarterly 56 (1): 1-25.
  • Eikema Hommes, Margriet van (2000-2001). Discoloration or Chiaroscuro? An Interpretation of the Dark Areas in Raphael's "Transfiguration of Christ". Simiolus: Netherlands Quarterly for the History of Art 28: 4-43.
  • Fischel, Oskar (1937). Raphael's Auxiliary Cartoons. The Burlington Magazine 71 (415): 166-170.
  • Forte, Joseph C. (zomer 1984). Fictive Truths and Absent Presence in Raphael's "Transfiguration". Notes in the History of Art 3 (4): 45-56.
  • Jungić, Josephine (1988). Joachimist Prophecies in Sebastiano del Piombo's Borgherini Chapel and Raphael's Transfiguration. Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 51: 66-83. DOI: 10.2307/751263.
  • Kang, Eun-Sung Juliana (winter 2013). Raphael's "Transfiguration" and an Outline of a Head in the Louvre "Drapery Study". Master Drawings 51 (4): 435-444.
  • King, Catherine (1982). The Liturgical and Commemorative Allusions in Raphael's Transfiguration and Failure to Heal. Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 45: 148-159. DOI: 10.2307/750970.
  • Kleinbub, Christian K. (september 2008). Raphael's "Transfiguration" as Visio-Devotional Program. The Art Bulletin 90 (3): 367-393.
  • Rosenberg, Martin (winter 1985-1986). Raphael's Transfiguration and Napoleon's Cultural Politics. Eighteenth-Century Studies 19 (2): 180-205.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Biografieën tot 1900[bewerken | brontekst bewerken]

  • Vasari
  • Muntz

Literatuur vanaf 1900[bewerken | brontekst bewerken]

  • (en) Ames-Lewis, Francis, (1986): The Draftsman Raphael, New Haven & Londen: Yale University Press
  • (en) Ettlinger, Leopold D., & Helen S. Ettlinger (1987): Raphael, Oxford: Phaidon
  • Ferino-Pagden, Sylvia, & Maria Antonietta Zancan (1993): Rafaël. Complete catalogus, Amsterdam: Meulenhoff (vertaald uit het Italiaans door Etta Maris)
  • (en) Gombrich, E.H. (1950/1989): The Story of Art, Oxford: Phaidon (in het Nederlands vertaald als Eeuwige schoonheid)
  • (en) Gombrich, E.H. (1963): "Psycho-Analysis and the History of Art", in: Meditations on a Hobby Horse, Oxford: Phaidon, p. 30-44
  • (en) Gombrich, E.H. (1966/1985): Norm and Form, Oxford: Phaidon
  • (en) Gombrich, E.H. (1972): "Raphael's Stanza della Segnatura and the Nature of its Symblism", in: Symbolic Images, Oxford: Phaidon, p. 85-101
  • (en) Gombrich, E.H. (1986a): "Ideal and Type in Renaissance Painting", in: New Light on Old Masters, Oxford: Phaidon, p. 89-124
  • (en) Gombrich, E.H. (1986b): "Raphael: A Quincentennial Address", in: New Light on Old Masters, Oxford: Phaidon, p. 125-141
  • (de) Korbacher, Dagmar; e.a. (2020): Raffael in Berlin. Die Madonnen der Gemäldegalerie. Die Meisterwerke aus dem Kupferstichkabinett, Berlijn: Kupferstichkabinett – Staatliche Museen zu Berlin (catalogus van de tentoonstelling 2020; PDF te lezen op website Staatliche Museen zu Berlin)
  • (en) Panofsky, Erwin (2020): Michelangelo's Design Principles, Particularly in Relation to Those of Raphael, Princeton University Press (vertaald uit het Duits door Joseph Spooner)
  • (de) Sonnenburg, Hubertus von (1983): Raphael in der Alte Pinakothek, München: Prestel Verlag
  • (en) Williams, Robert (2017): Raphael and the Redefinition of Art in Renaissance Italy, Cambridge University Press

kopieën naar Rafaël:

  • (en) Haverkamp-Begemann, Egbert, & Carolyn Logan (1988): Creative Copies. Interpretative Drawings from Michelangelo to Picasso, Londen: Sotheby's / Amsterdam: Meulenhoff/Landshoff

Aanvullend

  • (en) Gombrich, E.H. (1960): Art & Illusion. A study in the psychology of pictorial representation, Oxford: Phaidon.
  • (en) Gombrich, E.H. (1966): "Raphael's Madonna della Sedia", in: Norm and Form, Oxford: Phaidon, p. 64-80
  • (en) Gombrich, E.H. (1986c): "The Ecclesiastical Significance of Raphael's 'Transfiguration'", in: New Light on Old Masters, Oxford: Phaidon, p. 142-146

Giulio Romano[bewerken | brontekst bewerken]

JSTOR 2871193:

  • Ziegler, Georgianna (1985): Parents, Daughters, and "That Rare Italian Master": A New Source for The Winter's Tale, Shakespeare Quarterly 36-2 (zomer, 1985), p. 204-212

Published By: Oxford University Press

Rafael[bewerken | brontekst bewerken]

(zie Italiaanse wikipedia)

Rafaël (...). Zijn eigenlijke naam was Raffaello Sanzio. Sanzio is een variant van Santi, de naam van zijn vader. Beide achternamen zijn afgeleid van het Latijnse Sancti (heilig), waarmee hij in zijn latere leven meestal zijn werken signeerde (?). Als hij zijn werk signeerde, schreef hij meestal / Hij signeerde ook vaak met raphael urbinas, de Latijnse vorm van zijn bijnaam Raffaello da Urbino (Rafaël van Urbino).

Het is niet precies bekend wanneer hij werd geboren. Meestal wordt 6 april vermeld, maar het is de vraag of dit klopt. Toen hij in 1520 op Goede Vrijdag (6 april) om 3 uur in de ochtend overleed, ging al snel het verhaal rond dat hij niet alleen tegelijk met Christus was overleden, maar dat hij ook was geboren op dezelfde datum en hetzelfde tijdstip. Dit kon op twee manieren uitgelegd worden: óf hij was in 1483 ook op Goede Vrijdag geboren (zoals Vasari vermeldt) en dan was zijn geboortedatum 28 maart 1483, óf hij was ook op 6 april geboren (zoals op zijn epitaaf staat). Het lijkt erop dat zijn geboorte al snel onderdeel werd van zijn legende en dat zijn ware geboortedatum onbekend is.

(minus lijst)

Leven[bewerken | brontekst bewerken]

  • V = Vasari
  • FP = Ferino Pagden
  • E = Ettlinger
  • AL = Ames-Lewis
  • G = Gombrich

Perugino: 1486-1499 in Florence, Rome en Perugia

V: voor 1491 naar Perugino (onwaarschijnlijk) FP: eerste lessen van zijn vader; na 1494 (dood van vader) of rond 1500 naar Perugino [] later bij Perugino (ca. 1496, Perugia): it:Sala delle Udienze del Collegio del Cambio (?)

  • E 13-14: vader en hof van Urbino
  • E 14: leerling van zijn vader; 1494 onder de hoede van oom van moederskant, leermeesters Timoteo Viti (Urbino)

Opleiding (1483-1499)[bewerken | brontekst bewerken]

Geboren in 1483 in Urbino.

[...]

Rafaëls vader, Giovanni Santi, was geen onverdienstelijk schilder, maar hij wordt vooral herinnerd wordt als de schrijver van ... -> Hof van Urbino ...[1]

[Invloed van de werken van Timoteo Viti...?]

Eerste zelfstandige werken (1499-1504)[bewerken | brontekst bewerken]

Rafaël is in deze periode mogelijk ook al in Venetië en Rome geweest.

Città di Castello (Verloving, 1503; Vaandel; eerste altaarstuk: Nicolaas van Tolentino) / Hij kreeg tot 1504 meerdere opdrachten voor Città di Castello, dat niet ver van Perugia ligt, [terwijl Perugino zelf de belangrijkere opdrachten in Perugia uitvoerde].

  • FP: woonde (?) in Città di Castello (invloed van Signorelli's); werkte eerst met Evangelista di Pian, leerling van zijn vader
  • E 15-20: Città di Castello: Vaandel (1499), Nicolaas (1500)
  • vgl. National Gallery The Mond Crucifixion: Mond-kruisiging uit 1502/1503 voor Città di Castello ("Raf woonde toen wrsch in Perugia") - gemodelleerd naar Perugino's versie (+ Vasari's commentaar)
  • E 36-38: Citta (Verloving), naar Perugino's soortgelijke werk in Perugia

Perugia

  • E 25-27: (1502-1503) Perugino en Pinturicchio in Siena; Rafaël voerde opdrachten uit in Perugia (Kroning voor Oddi) en Città di Castello [tijdens oorlog van Borgia's / Alexander VI]

Urbino

  • E 32-35: Na de verdrijving van C Borgia: 1504 Urbino (Joris en Michael)

Siena

  • V/FP: naar Siena om kartons voor Biblioteca Piccolomini te leveren
  • E 27-29: Siena

Eerste Madonna's

  • E 29-31: eerste Madonna's

Florence (1504-1508)[bewerken | brontekst bewerken]

1504-1508 Florence, Perugia, Urbino (Madonna's)

Rome onder Julius II (1508-1513)[bewerken | brontekst bewerken]

1508-1513 Rome, in dienst van Julius Stanze (Disputà e.v.) + Galatea, Sibillen

Rome onder Leo X (1513-1520)[bewerken | brontekst bewerken]

1513-1520 Rome, Leo X: tapijten; Loggia's; Transfiguratie; 'conservator'; architect (Sint-Pieter e.a.)

Overlijden[bewerken | brontekst bewerken]

Stijl en techniek[bewerken | brontekst bewerken]

  • Invloed: Perugino, Signorelli, Memling, Leonardo, Michelangelo, klassieken
  • Tekeningen / Leonardo
  • Fresco

Rafaël was een meester in het verwerken van invloeden van andere kunstenaars – zowel eigentijdse als antieke – tot originele, harmonieuze composities in een eigen stijl. Hij was daarom geen fantasieloze eclecticus, zoals sommige critici hem verweten. Dat suggereert navolging en imitatie van uiteenlopende voorbeelden zonder er een eigen synthese van te maken. Rafaël maakte zelden gebruik van letterlijke citaten uit het werk van andere kunstenaars, maar hij bestudeerde hun werk grondig totdat hij de achterliggende technieken en ideeën begreep en beheerste.[2] Dit was destijds een algemeen geaccepteerde werkwijze die bekend stond als imitatio. Rafaël zocht in navolging van de klassieken naar een universeel, hamonieus ideaal. Perugino had hier al een aanzet toe gegeven, maar diens figuren kregen op den duur iets stereotieps en sentimenteels. Rafaël voorzag Perugino's statische figuren van meer variatie in houding, beweging en gezichtsuitdrukkingen en hij gaf ze daarmee meer karakter en individualiteit.[3][4]

Rafaël bereidde zijn schilderijen en fresco's voor in talloze tekeningen in verschillende technieken waarmee hij de compositie, belichting, anatomie, plooival en perspectief tot in detail uitwerkte. Dit hele proces werd disegno genoemd en Rafaël werd in zijn tijd al gezien als de grootmeester ervan (Castiglione, Vasari). Hij bracht deze werkwijze, die hij had geleerd van Perugino en was geperfectioneerd door Leonardo da Vinci, over op zijn assistenten. Doordat hij pragmatischer en makkelijker in de omgang was dan zijn grote concurrent Michelangelo, die het liefst alles zelf deed, kon hij – in navolging van zijn leermeester Perugino – leiding geven aan een uitgebreid atelier, dat op het eind van zijn carrière grote projecten uitvoerde op basis van zijn schetsen en ideeën, zoals de Sala di Psiche, badkamertje, Loggietta / grotteschi, en de Stanza dell' Incendio di Borgo. Zijn rol is wel vergeleken met die van een moderne filmregisseur of orkestdirigent. Hoewel iedereen wist dat Rafaël de fresco's niet allemaal eigenhandig had uitgevoerd, werden ze geprezen als "het werk van Rafaël" (Castiglione). Ook de wandtapijten die in Brussel waren geweven naar zijn ontwerpen, werden beschouwd als meesterwerken van Rafaël, omdat hij verantwoordelijk was voor het designo.[5]

Leonardo's methode[bewerken | brontekst bewerken]

De enige uitspraak van Rafaël die over zijn kunst is overgeleverd - via een waarschijnlijk apocriefe brief van Castiglione - gaat over dit 'ideaalbeeld', maar tegelijk hield hij zich opvallend op de vlakte over wat hij daar precies onder verstond en hoe dit zich verhield tot de dagelijkse realiteit. Volgens de tekst gaf hij op de vraag van zijn vriend Baldassare waar hij het mooie model voor zijn Galatea had gevonden, als antwoord: "Om een mooie vrouw te schilderen zou ik eigenlijk veel mooie vrouwen moeten zien en dan nog alleen als jij erbij was om ze uit te kiezen, maar aangezien er zo weinig mooie vrouwen zijn en zo weinig mensen met een goed oordeelsvermogen [sound judges], maak ik gebruik van een zeker idee (certa idea) dat in mijn hoofd ontstaat/komt. Of het enige artistieke waarde heeft kan ik niet bepalen; ik doe gewoon mijn uiterste best om [dat idee] te hebben/krijgen/vinden." Uiteindelijk is het vooral een idee in zijn hoofd en niet een enkele waarneming of een portret van een specifiek persoon. Panofsky benadrukte dat Rafaël het begrip "idee" hier geen metafysische oorsprong of morele dimensie geeft, maar dat hij de kwestie eerder pragmatisch en nuchter benadert. Het idee waar hij naar zoekt, is eerder het product van talloze observaties en schetsen, al dan niet naar de natuur.[+ over Dürer][6]

N.a.v. Gombrich, Ideal and Type: Ideale schoonheid = geleerd schema/type dat tot leven wordt gewekt dankzij observaties in de realiteit; niet: door het observeren van echte mensen en die daarna te 'retoucheren' of te combineren (zoals in het klassieke verhaal over Zeuxis)

  • Leonardo's onaardse schoonheden zijn net zo goed 'karikaturen' als zijn groteske koppen. Dat wil zeggen: ze wijken in subtiele details af van de natuurlijke proporties. Bijv: neus is te lang waardoor de ruimte tot de kin te klein wordt wat weer een verleidelijke beweging met de mond suggereert. Ook de wangen en de ruimte onder de ogen worden groter - wat een indruk van ontspanning, zelfverzekerdheid en overgave geeft...? Verrocchio's voorbeelden zijn realistischer qua proporties en daardoor, hoe mooi ook, aardser en minder etherisch.
  • Leonardo was opgeleid als beeldhouwer en DENKT daarom driedimensionaal en organisch (als Jijé)
  • Rafaël had van Perugino (en o.i.v. perspectiefpraktijk in Urbino als erfenis van Piero della Francesca ?) geleerd zijn figuren op te bouwen met geometrische basisvormen en DENKT daarom stereometrisch (als van Hergé)
  • n.a.v. Gombrich, Quincentennial Address: vandaar dat hij op zijn best is in glasheldere overzichtelijke composities (klare lijn!) zoals de school van Athene en Eliodoro, en worden zijn dynamische, onoverzichtelijke composities (waarin hij het voorbeeld van Leonardo's Anghiari en diens advies om zo veel mogelijk te variëren probeerde te volgen) rommelig en chaotisch (Borgo, Ostia). -> Vgl Hartt 1944: Als de compositie niet glashelder, X-vormig is, kan die niet van Rafaël zijn; tegenover Gombrich: als de compositie niet typisch Rafaël is, MOET die wel van Rafaël zijn, want zijn leerlingen zouden hem imiteren en niet met originele composities komen. Vgl. Hitchcock: Marnie en Torn Curtain zijn totaal anders dan Read Window of North by Northwest, maar ze zijn wel allemaal onder directe controle van Hitchcock tot stand gekomen; hij maakte de cruciale keuzes.


[DE METHODE] Een manier om deze ideeën in zijn hoofd te laten komen, was de toepassing van een methode die hij in Florence van Leonardo da Vinci had overgenomen. In het begin van zijn carrière bereidde hij zijn schilderijen voor met voorzichtige, schematische tekeningen op de manier van Perugino, maar de tekeningen van Leonardo leerden hem zijn fantasie de vrije loop te laten, zodat er uit de wervelende lijnen op het papier nieuwe, originele ideeën tevoorschijn kwamen. Op deze manier kon hij snel verschillende lichaamshoudingen en composities uitproberen om daarna de beste ideeën verder uit te werken. // Gombrich omschreef dit met betrekking tot Rafaëls Madonna's als: "Het zijn ideeën die tot leven komen en als hij ze heeft uitgepuurd tot ideeën, krijgen ze die glasheldere tederheid [tender lucidy] die zo moeiteloos lijkt." [7] [zie hierboven:] Toch is het verschil tussen Leonardo en Rafaël meteen duidelijk: Leonardo is de beeldhouwer die in organische vormen denkt en Rafaël de tekenaar [schematicus / schematische tekenaar] die in geometrische vormen en stereometrische structuren denkt.

[variant: In het begin tekende hij volgens de voorzichtige, schematische methode die hij van Perugino had overgenomen, maar Leonardo leerde hem zijn fantasie de vrije loop te laten, zodat er uit de wervelende lijnen op het papier nieuwe, originele ideeën tevoorschijn kwamen.]

De ontwikkeling van Rafaëls manier om een compositie uit te werken voor en na de kennismaking met Leonardo's methode da Vinci.

  • Studie voor de Madonna in Pasadena, ca. 1503
    Studie voor de Madonna in Pasadena, ca. 1503
  • Albertina
    Albertina
  • Madonna-studies waaruit onder andere de Madonna Bridgewater voortkwam, ca. 1507
    Madonna-studies waaruit onder andere de Madonna Bridgewater voortkwam, ca. 1507
  • Madonna-studies, Albertina
    Madonna-studies, Albertina
  • British Museum
    British Museum
  • Ashmolean
    Ashmolean

Rafaël vormde het hoogtepunt van de 'klassieke' fase van de renaissancekunst,[8] in tegenstelling tot Leonardo en Michelangelo die individualistischer waren; Leonardo probeerde met 'modern onderzoek' de klassieke voorbeelden te overtreffen (waardoor hij in feite in een middeleeuwse traditie stond), terwijl Michelangelo bewust de klassieke regels negeerde, zowel in beeldhouwkunst als architectuur, en daarmee de opkomst van het maniërisme stimuleerde [hij werd meer aangesproken door hellenistische werken, zoals de Laocoön]. Rafaël probeerde daarentegen zo nauw mogelijk aan te sluiten bij de klassieke tradities en voorschriften van harmonie, symmetrie zonder (stijfheid), de klassieke orden enz. Hiervoor bestudeerde hij vanaf zijn aankomst in Rome de antieke beeldhouwwerken en architectuur, waarin hij op zoek ging naar de klassieke regels van symmetrie en harmonie. Hij paste de klassieke regels toe in zijn eigen werk zonder de antieke voorbeelden letterlijk te kopiëren, zoals in de tekening van Lucretia. [terwijl Michelangelo juist eropuit was de klassieke regels op te rekken en zijn voorbeelden te overtreffen met originele vondsten en een voorkeur had voor de meer dramatische hellenistische beelden, zoals de Laocoön.]

Geschiedenis en mythologie[bewerken | brontekst bewerken]

Werken[bewerken | brontekst bewerken]

Altaarstukken[bewerken | brontekst bewerken]

  • Oddi-altaarstuk: Kroning, 1503
    Oddi-altaarstuk: Kroning, 1503
  • Colonna
    Colonna
  • Verloving
    Verloving
  • Borghese-kruisafneming
    Borghese-kruisafneming
  • Christus valt onder het kruis
    Christus valt onder het kruis
  • Het visioen van Ezechiël
    Het visioen van Ezechiël
  • De transfiguratie
    De transfiguratie

Madonna's[bewerken | brontekst bewerken]

Sedia: blikrichting: Sixijnse M en M della sedia zijn de enige Madonna's die de toeschouwer recht aankijken. Rafaël verbindt zo de intimiteit van moeder en kind in zijn moderne Madonna's met de starende blik van de hiëratische, Byzantijnse devotiewerken / devotionele traditie, maar de omhelzing is zo innig dat die intimiteit niet verbroken kan worden door de uitwaartse blik waarmee ze contact zoeken met de kijker.

Madonna's met of zonder Johannes de Doper

Madonna's met Jozef of andere heiligen

Zelfportretten[bewerken | brontekst bewerken]

  • Zelfportret
    Zelfportret

Portretten[bewerken | brontekst bewerken]

Sommige portretten waarvan de afgebeelde persoon onbekend is, hebben een bijnaam gekregen.

Fresco's[bewerken | brontekst bewerken]

  • Cappella di San Severo
    Cappella di San Severo

Wandtapijten[bewerken | brontekst bewerken]

Tekeningen[bewerken | brontekst bewerken]

Psiche / Lucretia

Prenten[bewerken | brontekst bewerken]

Beeldhouwkunst[bewerken | brontekst bewerken]

Architectuur en stedebouw[bewerken | brontekst bewerken]

Reputatie en invloed[bewerken | brontekst bewerken]

Het obsessieve perfectionisme van Leonardo en het eigenzinnige van Michelangelo waren moeilijker na te volgen dan het glasheldere, klassieke ideaalbeeld van Rafaël.

In de ogen van Vasari had de schilderkunst de climax bereikt met Michelangelo's perfecte uitbeelding van het menselijk lichaam, maar Rafaël was een goede tweede. Volgens hem was Rafaël zo verstandig geweest zich te richten op de artistieke problemen die Michelangelo had laten liggen, zoals de verhalende voorstellingen van de Stanze en de Vaticaanse wandtapijten. Vasari vond dat het voor jonge kunstenaars zinloos was om de unieke, eigenzinnige Michelangelo na te volgen, maar Rafaël zou al snel school maken. Gombrich parafraseerde het als: "Als Michelangelo de hoogste top is, is Rafaël een naburige bergketen die maar iets minder hoog is, maar veel makkelijker te beklimmen."[9]

TITIAAN
Rafaëls eerste grote rivaal buiten Rome of Florence was de iets jongere Titiaan die in Venetië werkte. Hoewel zijn werkwijze totaal anders was, bleef Rafaël tijdens Titiaans lange leven het referentiepunt voor altaarstukken, Madonna's, mythologische voorstellingen en portretten.

Test[10]

Test[11]

Test[12]

Lijst van tekeningen van Rafaël[bewerken | brontekst bewerken]

Tekeningen (selectie)[bewerken | brontekst bewerken]

Alternatieve afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]

Deposizione Borghese[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen[bewerken | brontekst bewerken]

  • boek

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

Rafael

Lijst van werken van Fra Bartolommeo[bewerken | brontekst bewerken]

  • De heiligen Franciscus en Dominicus in omhelzing [abbracciati]
  • Warschau
    Warschau
  • Los Angeles
    Los Angeles
  • Christie's
    Christie's
  • Kruisafneming[1] (verloren)
  • Christus met twee pelgrims[2] 1506-1507, Le Caldine
  • Madonna met Kind[3], San Marco
Afbeelding Titel Datering Techniek Afmetingen
h × b cm 		Collectie Opmerkingen
Rust tijdens de vlucht naar Egypte 1500 tempera en olieverf op doek 135 × 114 Pienza, Palazzo Vescovile
Sacra conversazione van Cambi 1509 olieverf op paneel 234 × 227,5 Florence, San Marco
De schepping van Eva 1510 olieverf Seattle, Collectie Kress
De Heilige Familie 1504 ? olieverf Milaan, Museo Poldi Pezzoli
De doornenkroon fresco op aardewerk 52 × 37 Florence, Museo di San Marco
[[Bestand:|center|150px]] Ecce Homo met de heiligen Maria Magdalena, Antonius, Johannes de Doper, Catharina van Siena, Catharina van Alexandrië, Thomas van Aquino en Dominicus 1508-1511 fresco Florence, Museo di San Marco met medewerkers
[[Bestand:|center|150px]] De maaltijd te Emmaüs 1506 fresco Florence, Museo di San Marco
[[Bestand:|center|150px]] Ecce Homo 1508 fresco Florence, Palazzo Pitti (Galleria Palatina)
[[Bestand:|center|150px]] De aanbidding der wijzen 1509 olieverf Londen, National Gallery
[[Bestand:|center|150px]] De aanbidding der wijzen olieverf Louisville, Speed Art Museum
[[Bestand:|center|150px]] De Heilige Familie met de jonge Johannes de Doper 1509-1512 olieverf Lewes, Gage Collection
[[Bestand:|center|150px]] Sacra conversazione 1512 olieverf op paneel Florence, Galleria dell'Accademia
[[Bestand:|center|150px]] Christus ondersteund door twee engelen 1514 olieverf op paneel Arezzo, Casa Vasari
[[Bestand:|center|150px]] Madonna Del Monte 1514 fresco (verwijderd) 127,5 × 86 Florence, Museo di San Marco
[[Bestand:|center|150px]] Madonna di Santa Maria Maddalena alle Caldine 1514 fresco (verwijderd) 122,5 × 89 Florence, Museo di San Marco
[[Bestand:|center|150px]] De graflegging 1514 olieverf Florence, Museo di San Marco
[[Bestand:|center|150px]] De heiligen Dominicus, Thomas, Vincent Ferrer en Ambrosius van Siena 1514 fresco Florence, Museo di San Marco
[[Bestand:|center|150px]] Sint-Sebastiaan 1515 olieverf op paneel Bézenac, collectie Alaffre
[[Bestand:|center|150px]] De Heilige Familie 1516 olieverf Rome, Galleria Nazionale d'Arte Antica
[[Bestand:|center|150px]] De ontvoering van Dina (Genesis 34:1-31) 1517 olieverf Wenen, Kunsthistorisches Museum met/door Giuliano Bugiardini (zie website National Gallery: Maria aanbidt het Christuskind)

--Begin van de lijst--

Tekeningen[bewerken | brontekst bewerken]

  • Laatste Oordeel, British Museum
    Laatste Oordeel, British Museum
  • BvB
    BvB
  • Met
    Met
  • Met
    Met
Afbeelding Titel Datering Techniek Afmetingen
h × b cm 		Collectie Opmerkingen
Triomf van Venus 1516 zwart krijt op papier 22 × 29 Florence, Uffizi

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Chris Fischer (1990): Fra Bartolommeo. Master Draughtsman of the High Renaissance, Rotterdam: Museum Boymans-van Beuningen
  • Albert J. Elen & Chris Fischer (2016): Fra Bartolommeo. De goddelijke renaissance, Rotterdam: Museum Boijmans Van Beuningen
  • Elen, Albert J., Chris Fischer (2016), Fra Bartolommeo. De goddelijke renaissance. Museum Boijmans Van Beuningen [sic], Rotterdam.
  • Fischer, Chris (1990), Fra Bartolommeo. Master Draughtsman of the High Renaissance. Museum Boymans-van Beuningen [sic], Rotterdam.

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. ↑ Fischer 1990, p. 114.
  2. ↑ Fischer 1990, p. 140.
  3. ↑ Fischer 1990, p. 368.

Carondelet-Madonna[bewerken | brontekst bewerken]

  • PALA DEL GRAN CONSIGLIO
    PALA DEL GRAN CONSIGLIO
  • BvB
    BvB
  • Albertinelli, Uffizi
    Albertinelli, Uffizi

Het is een van de mooiste werken van Fra Bartolommeo[1] en een meesterwerk van de hoogrenaissance.[2][3]

compositieschets is Joh nog staand afgebeeld, maar op een ander blad met meer studies heeft hij de geknielde houding, waarschijnlijk ter evenwicht van de geknielde Ferry links.

  1. ↑ Honour & Fleming 1988, p. 378.
  2. ↑ Fischer 1990, p. 234-236.
  3. ↑ Elen 2016, p. 150-152.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:Zomerklokje/Rafael&oldid=66750601"