Glioblastoom
Sjabloon:Infobox medical conditionGlioblastoom, wat ook bekend staat als glioblastoma multiforme (GBM), is de meest agressieve vorm van kanker die ontstaat in de hersenen.[1] Aanvankelijk zijn de klachten en symptomen van glioblastoom niet specifiek.[2] Deze kunnen bestaan uit hoofdpijn, persoonlijkheidsveranderingen, misselijkheid en symptomen die lijken op die van een beroerte.[2] De symptomen verergeren vaak snel en kunnen leiden tot het verlies van bewustzijn.[3]
De oorzaak van glioblastoom is in de meeste gevallen niet bekend.[3] Minder vaak voorkomende risicofactoren zijn onder meer genetische aandoeningen, zoals neurofibromatose en het Li-Fraumeni-syndroom, en eerdere bestralingstherapie.[3][4] Glioblastomen komen voor in 15% van alle gevallen van hersentumoren.[2] Zij kunnen ontstaan vanuit normale hersencellen of zich ontwikkelen vanuit een bestaand laaggradig astrocytoom.[5] De diagnose wordt doorgaans gesteld door een combinatie van een CT-scan, MRI-scan en weefselbiopsie.[2]
Er is geen methode bekend om deze vorm van kanker te voorkomen.[4] De behandeling bestaat meestal uit een operatie, waarna chemotherapie en bestralingstherapie worden gebruikt.[4] Het medicijn temozolomide wordt vaak ingezet als onderdeel van de chemotherapie.[4][6][7] Hooggedoseerde steroïden kunnen worden gebruikt om de zwelling en daarmee de symptomen te verminderen.[2] Hoe meer er van de tumor chirurgisch kan worden verwijderd, hoe langer de overleving zal zijn.[8]
Ondanks volledige behandeling van de tumor keert de kanker vaak terug.[4] De typische overlevingsduur na de diagnose is 12 tot 15 maanden, waarbij minder dan 3 tot 7% van de mensen langer dan vijf jaar overleeft.[3][9] Zonder behandeling bedraagt de overleving doorgaans slechts drie maanden.[10] Het is de meest voorkomende kanker die in de hersenen begint en de tweede meest voorkomende hersentumor, na meningeoom.[1][11] Per jaar ontwikkelen ongeveer 3 op de 100.000 mensen de ziekte.[4] Het begint meestal rond de leeftijd van 64 jaar en komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.[3][4] Immunotherapie wordt bestudeerd als behandeling voor de kanker.[12]
Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b (May 2012). Recent advances in the molecular understanding of glioblastoma. Journal of Neuro-Oncology 108 (1): 11–27. PMID 22270850. PMC 3337398. DOI: 10.1007/s11060-011-0793-0. Citefout: Ongeldig label
<ref>; de naam "Ble2012" wordt meerdere keren met andere inhoud gedefinieerd. - ↑ a b c d e (June 2015). Current trends in the surgical management and treatment of adult glioblastoma. Annals of Translational Medicine 3 (9): 121. PMID 26207249. PMC 4481356. DOI: 10.3978/j.issn.2305-5839.2015.05.10. Citefout: Ongeldig label
<ref>; de naam "Young2015" wordt meerdere keren met andere inhoud gedefinieerd. - ↑ a b c d e World Cancer Report 2014. World Health Organization (2014), "Chapter 5.16". ISBN 978-9283204299. Citefout: Ongeldig label
<ref>; de naam "WCR2014,5.16" wordt meerdere keren met andere inhoud gedefinieerd. - ↑ a b c d e f g (August 2015). Nonsurgical treatment of recurrent glioblastoma. Current Oncology 22 (4): e273-81. PMID 26300678. PMC 4530825. DOI: 10.3747/co.22.2436. Citefout: Ongeldig label
<ref>; de naam "Gal2015" wordt meerdere keren met andere inhoud gedefinieerd. - ↑ World Cancer Report 2014. World Health Organization (2014), "Chapter 3.8". ISBN 978-9283204299.
- ↑ (April 2013). Temozolomide for high grade glioma. The Cochrane Database of Systematic Reviews 4 (4): CD007415. PMID 23633341. PMC 6457743. DOI: 10.1002/14651858.CD007415.pub2.
- ↑ (February 2016). Concurrent therapy to enhance radiotherapeutic outcomes in glioblastoma. Annals of Translational Medicine 4 (3): 54. PMID 26904576. PMC 4740000. DOI: 10.3978/j.issn.2305-5839.2016.01.25.
- ↑ (2010). Exciting new advances in neuro-oncology: the avenue to a cure for malignant glioma. Ca 60 (3): 166–93. PMID 20445000. PMC 2888474. DOI: 10.3322/caac.20069.
- ↑ (November 2019). CBTRUS Statistical Report: Primary Brain and Other Central Nervous System Tumors Diagnosed in the United States in 2012-2016. Neuro-Oncology 21 (Supplement_5): v1–v100. PMID 31675094. PMC 6823730. DOI: 10.1093/neuonc/noz150.
- ↑ Schapira, Anthony H.V. (2007). Neurology and clinical neuroscience. Mosby Elsevier, Philadelphia, p. 1336. ISBN 9780323070539. Gearchiveerd op 29 juli 2017.
- ↑ (November 2016). Epidemiology of Brain Tumors. Neurologic Clinics 34 (4): 981–998. PMID 27720005. DOI: 10.1016/j.ncl.2016.06.014.
- ↑ With Immunotherapy, Glimmers of Progress against Glioblastoma. National Cancer Institute (9 december 2015). Gearchiveerd op 24 december 2015. Geraadpleegd op 23 december 2015.