Dvd
Een Digital Versatile Disc (dvd) (soms foutief Digital Video Disc genoemd) is een schijfje met een diameter van 12 centimeter waarop met behulp van optische technologie digitale gegevens duurzaam kunnen worden opgeslagen. De DVD wordt zowel gebruikt voor het distribueren van speelfilms als voor het distribueren en opslaan van computersoftware en gegevens. Het is de opvolger van het VHS-videosysteem. In computers is het vermoedelijk de opvolger van de CD-ROM-technologie (inclusief CD-R en CD-RW). Of de dvd ook de audio-cd zal vervangen is nog niet duidelijk aangezien er ook de Super Audio-CD bestaat als alternatief voor de DVD-audio.
De opslagcapaciteit van het meest voorkomende formaat dvd is 4,7 Gigabyte (in werkelijkheid rond de 4,35 Gigabyte). Deze dvd kan ongeveer 120 minuten beeld en geluid van bioscoopkwaliteit bevatten, ofwel het equivalent van ongeveer 1.360.000 getypte vellen papier. De eenheidssnelheid (1x) voor het lezen van een dvd is 1,38 Megabyte/seconde.
Er kunnen drie typen dvd's worden onderscheiden:
- voorbespeeld: na productie niet beschrijfbaar
- beschrijfbaar: één keer beschrijfbaar met een DVD-recorder
- herschrijfbaar: meerdere keren beschrijfbaar met een DVD-recorder
De opmars van de dvd werd in 2003 nog gehinderd door:
- de relatief hoge prijs van de dvd-recorders, en
- de strijd tussen fabrikanten om de standaard voor het formaat voor beschrijfbare en herschrijfbare dvd's.
In 2004 is alleen het tweede punt nog van toepassing, aangezien de dvd-recorders aanzienlijk goedkoper zijn geworden, zowel de zogenaamde stand-alone versie's als de dvd-recorders voor gebruik in of bij een computer.
De voorbespeelde dvd's worden op dezelfde manier geproduceerd als cd's: met een stempel worden kleine putjes in een plastic schijf gedrukt, waardoor een patroon van minuscule bergjes en dalletjes ontstaat. De spoorbreedte, de afmetingen van de putjes en de onderlinge afstand zijn kleiner dan die van een cd. Een dvd heeft 1,6 gegevenssporen per micrometer, tegenover 0,74 op een cd. Ook de technologie van de dvd-speler en de dvd-recorder is vergelijkbaar met die van de cd, maar er wordt een nauwkeuriger lasertype gebruikt.
Formaten
In 2003 zijn er zes verschillende formaten:
- DVD-ROM (voorbespeeld)
- DVD-RAM (herschrijfbaar)
- DVD-R (beschrijfbaar)
- DVD-RW (herschrijfbaar)
- DVD+R (beschrijfbaar)
- DVD+RW (herschrijfbaar)
Tegenwoordig (2004) zijn er ook dual layer (ook wel double layer) schijfjes te verkrijgen alsook schrijvers die dit ondersteunen. Deze schijfjes bevatten twee beschrijfbare lagen, waardoor de capaciteit sterk is toegenomen.
Onderscheidende kenmerken van de formaten zijn:
- De beschrijfbaarheid en herschrijfbaarheid.
- Het schrijfproces.
- De wijze van formatteren. Dat wil zeggen: de wijze waarop het opslaggebied is verdeeld in segmenten en partities. De formattering helpt de dvd-speler bij het snel vinden van een specifieke plaats op de dvd en het helpt de dvd-recorder om gegevens zo efficiënt mogelijk op te slaan.
- De maximale opslagcapaciteit, die kan variëren van 2,6 tot 9,7 Gigabyte.
De DVD-ROM kan in vrijwel alle spelers worden afgespeeld. De DVD-RAM leek een kansrijk formaat voor computertoepassingen, maar lijkt door de ontwikkelingen te zijn ingehaald. De DVD-R/RW en DVD+R/RW vormen twee concurrerende kampen. dvd's zijn niet zonder meer uitwisselbaar tussen beide kampen, tenzij de speler beide formaten ondersteunt. De DVD+RW is geschikter voor computertoepassingen, terwijl dit formaat net als de andere formaten geschikt is voor films. De DVD+RW lijkt anno 2003 het meest kansrijke formaat te zijn om de algemeen geaccepteerde standaard voor computertoepassingen te worden. Dit formaat wordt ondersteund door invloedrijke bedrijven als Microsoft, Dell, Hewlett-Packard, Mitsubishi, Philips, Ricoh, Sony, Thomson en Yamaha.
Intussen wordt reeds druk gesleuteld aan de opvolger, die voorlopig blue laser dvd wordt genoemd. Zoals de naam het zegt, gebruikt deze blauw licht i.p.v. rood. Door o.m. de kortere golflengte van blauw licht en verdere verbeteringen zou deze meer dan 30 Gigabyte aan gegevens kunnen bevatten. Dit zal nodig zijn om speelfilms in de nieuwe “hoge definitie” norm op te slaan. Vermoedelijk zal hij in 2005 gecommercialiseerd worden. Ook nu zijn echter meerdere consortia aan het bekvechten om ieder zijn (verschillende) standaard vast te leggen.
Regiocode
Dvd-films kunnen een regiocode bevatten, die aangeeft op welk gebied de film gericht is. De standaard voor commerciële DVD-spelers schrijft voor dat de spelers alleen dvd's met hun eigen regiocode mogen afspelen. Hierdoor kunnen de filmmaatschappijen, om commerciële en logistieke redenen, de vrijgave en prijzen van dvd's in verschillende delen van de wereld beheersen. Veel dvd-spelers negeren echter de regiocode, of kunnen hiervoor worden aangepast. In de Verenigde Staten is dat verboden. De regiocode voor Nederland en België is 2.
| Regiocode | Gebied | |
|---|---|---|
| 0 | Afspeelbaar in alle regio's | |
| 1 | Verenigde Staten, Canada | |
| 2 | Europa, Groenland, Zuid-Afrika, Lesotho, Swaziland, Japan, Egypte en het Midden-Oosten | |
| 3 | Zuidoost-Azië, Zuid-Korea, Hong Kong, Indonesië, Filippijnen, Taiwan | |
| 4 | Australië, Nieuw Zeeland, Mexico, Centraal-Amerika, Zuid-Amerika, | |
| 5 | Rusland, andere voormalige landen van de Sovjet-Unie, Oost-Europa, het Indiase werelddeel, Mongolië, Afrika | |
| 6 | China | |
| 7 | Gereserveerd voor toekomstig gebruik | |
| 8 | Internationale gebieden zoals vliegtuigen, schepen etc. | |
| Kaart: http://www.robertsdvd.com/world.html | ||
Regiocode 0 correspondeert niet met een regio, maar geeft aan dat een dvd in alle spelers moet kunnen worden afgespeeld. Er kwamen regio-0-spelers op de markt die elke schijf afspeelden. De filmmaatschappijen reageerden hierop door dvd-schijven te maken die niet in regio-0-spelers kunnen worden afgespeeld.
Externe links
- DVD FAQ: http://www.dvddemystified.com/dvdfaq.html (Engelstalig)
- The Challenge of DVD Authoring: http://www.dvd-copy.com/reference/The_Challenge_of_DVD_Authoring.pdf (Engelstalig)
- How DVDs and DVD Players Work: http://entertainment.howstuffworks.com/dvd.htm (Engelstalig)
- http://www.blu-ray.com/ (Engelstalig)
Bronvermelding
- De schijf van vijf, een artikel van Mady Wiessenberg van Imation International BV in het ICT-vakweekblad Computable van 11 april 2003.
