Naar inhoud springen

Gradus

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Gradus (Latijn voor 'stap', mv. gradūs) is een Romeinse lengtemaat, ongeveer 0,74 meter. 1 gradus is 2½ pes, de Romeinse voet. 2 gradūs is 1 passus, de Romeinse pas. Een gradus wordt ook wel pes sestertius (tweeënhalve voet) genoemd, van Latijn pes 'voet', semis 'half' en tertius 'derde'. Het Latijnse woord sestertius is vergelijkbaar met het Middelnederlandse derdehalf, dat ook tweeënhalf betekent.

Romeinse lengtematen

[bewerken | brontekst bewerken]

De meeste Romeinse lengtematen zijn gebaseerd op de pes, de Romeinse voet. De oorspronkelijk Griekse stadium en Keltische leuga werden door de Romeinen gestandariseerd op respectievelijk 625 en 7500 pedes.

Romeinse maat Nederlands Vergelijkbaar met Lengte
Digitus Vingerbreedte 18,5 mm
Uncia Duimbreedte Duim 24,6 mm
Palmus minor Handbreedte Palm 74 mm
Palmus major Handlengte Palm 222 mm
Pes Voetlengte Voet 296 mm
Cubit Onderarmlengte El 444 mm
Gradus Stap 0,74 m
Passus Pas 1,48 m
Pertica Paal Roede 2,96 m
Actus Weg 35,52 m
Stadium Baanlengte 185 m
Milia passuum 1000 passen Mijl 1482 m
Leuga 1,5 mijl 2223 m