Haarlemmer Stroom

Haarlemmer Stroom
Locatie
Locatie	Haarlem
Coördinaten	52° 23′ NB, 4° 39′ OL
Status en tijdlijn
Huidig gebruik	Bedrijven- en evenemententerrein
Opening	1836
Sluiting	1986
Architectuur
Bouwstijl	Neoclassicistisch
Detailkaart
	;
Portaal	Civiele techniek en bouwkunde

Haarlemmer Stroom, ook bekend onder Nieuwe Energie is het terrein van het voormalige gemeentelijk energiebedrijf van Haarlem, ook wel de Gemeentelijke Lichtfabrieken genoemd, gelegen in de Noord-Hollandse stad Haarlem. In 1836 opende het Engelse Imperial Continental Gas Ascociation (ICGA) in Haarlem een gasfabriek aan de Raaks op de plaats waar nu het Gemeentekantoor en de Jopenkerk staan. Aan het eind van de 19e eeuw waren er steeds meer klachten over de enorme vervuiling die deze fabriek veroorzaakte en de stank die dat door de hele stad gaf. De gemeente bouwde daarop een eigen gasfabriek aan de overkant van het Spaarne. Doordat die ten oosten en niet als de oude fabriek ten westen van de binnenstad lag, was bij de gangbare wind stankoverlast een minder probleem. Omdat de gasfabriek voor het kolentransport binnen die fabriek elektriciteit nodig had, werd er ook een elektriciteitscentrale gebouwd. Die in 1902 geopende Gemeentelijke Lichtfabrieken produceerden gas voor de straatverlichting en het publiek en elekriciteit voor de eigen gasfabriek maar ook voor de industrie die zich in deze jaren snel ontwikkelde. De meeste panden op het terrein stammen uit de periode rond 1902, en hebben een neoclassicistische stijl.

Door de vondst van het aardgas in de jaren ‘60, raakte de gasproductie in het slop. De productie op het karakteristieke fabrieksterrein werd definitief gestaakt in 1968 na 150 jaar dienst. Sindsdien zijn delen van de fabriek gesloopt, maar een groot deel van de gebouwen is gespaard gebleven.

Tot en met 2001 was er een kleine inham aan de Industriehaven aanwezig op het terrein. Dit betrof een niet gedempt deel van de voormalige rivier de Vuilrak. Sinds dat jaar is ook dat gedeelte gesaneerd en gedempt.