Jacob van Liesvelt

Dat oude ende dat nieuwe testament, 1526

Jacob van Liesvelt (Antwerpen, rond 1490 - Antwerpen, 28 november 1545) was een Antwerpse boekdrukker. Van Liesvelt bracht de eerste complete Nederlandstalige Bijbelvertaling uit in 1526. De eerste druk bevatte het Nieuwe Testament, dat een vertaling was vanuit de tekst van Maarten Luther en het Oude Testament, dat was gebaseerd op de katholieke Vulgaat. In 1535 was de herdruk nog uitsluitend gebaseerd op de lutherse vertaling. Het werk zag in totaal zes herdrukken bij Van Liesvelt.

Jacob van Liesvelt drukte ook Rooms-katholieke Bijbels, officiële verordeningen tegen ketterij en werk van Anna Bijns.

Omdat Van Liesvelt in 1542 de lutherse Bijbel opnieuw uitgaf, deze keer met alle kanttekeningen van de protestant Maarten Luther, kreeg hij problemen met de autoriteiten. Op grond van ketterij werd Jacob van Liesvelt veroordeeld tot de dood en op 28 november 1545 onthoofd.

Soms wordt zijn naam ook als Liesveld of Liesveldt geschreven; in Duitsland is soms sprake van de Liesfelt-Bibel (met 'f').

Werken

• Dat oude ende dat nieuwe testament - Gheprint ende gheeyndt in dye vermaerde coopstadt van Antwerpen. Inden Jare ons HEEREN M.CCCCC. ende. xxvi. den.. vi. dach van September, By my Jacob van Liesveldt wonende tot Antwerpen op dye Cammerpoort Brugghe Is God met ons, Wie mach ons letten Fortitudo mea Deus (2 delen, 6 september 1526).
• Den Bibel met grooter neersticheyt gecorrigeert, ende op die canten gheset den ouderdom der werelt, ende hoe lange die gheschiedenissen ende historien der Bibelen elck int zijn voor Christus gheboorte gheweest zijn, ende daer bi vergadert uut Fasciculus temporum, ende uut dye cronike van alder werelt, die principael historien der machtiger heydenscher conincrijcken, daer die heylige scrift oock dickwils af vermaent, tot een claerder verstant der Bibelscher historien, ende oock een onderscheyt der tijden te hebben, Cum gratia et Privilegio; Gheprent Thantwerpen op die Camerpoort brugghe inden Schilt van Artoys By my Jacob van Liesvelt. Int Jaer ons HEREN. M CCCCC. ende xxxv. Den. xviij. dach van April. (18 april 1535), met een voorwoord van Maarten Luther.