Karel IX van Zweden
| Karel IX | ||
|---|---|---|
| 1550-1611 | ||
| ||
| Koning van Zweden | ||
| Periode | 1604-1611 | |
| Voorganger | Sigismund | |
| Opvolger | Gustaaf II Adolf | |
| Vader | Gustaaf I Wasa | |
| Moeder | Margaretha Leijonhufvud | |
| Dynastie | Huis Wasa | |
Karel IX (Stockholm, 4 oktober 1550 - Nyköping, 30 oktober 1611) was koning van Zweden van 1604 tot aan zijn dood in 1611.
Hij was de jongste en de derde zoon van Gustaaf Wasa die koning van Zweden werd. Hij volgde koning Sigismund op, een zoon van zijn broer Johan Wasa.
Van zijn vader kreeg hij het hertogdom Södermanland toegewezen, maar nam pas definitief bezit van dit gebied na de val van zijn stiefbroer Erik XIV van Zweden in 1569. Karel was de echte leider van de opstand tegen koning Erik XIV maar leefde op gespannen voet met zijn broer Johan, die Erik zou opvolgen. Karel was een overtuigd calvinist, maar toen Johan III in 1592 stierf, werd hij opgevolgd door diens zoon, de katholieke Sigismund, die al koning van Polen was. Karel werd de leider van de protestantse oppositie in Zweden. In 1595 werd Karel tot regent aangesteld door de Rijksdag en de reactionaire en katholieke Sigismund werd ten slotte in 1599 afgezet als koning. In 1604 volgde Karel hem formeel op.
In zijn buitenlandse politiek boekte Karel IX weinig successen. Hij voerde oorlog met Polen, het tsaardom Rusland en Denemarken, zonder veel resultaat.
Hij huwde een eerste keer met Anna Maria van de Palts (1561–1589), dochter van Lodewijk VI van de Palts en Elisabeth van Hessen. Hun kinderen waren:
- Margaretha Elisabeth (1580-1585)
- Elisabeth Sabina (1582-1585)
- Lodewijk (1583-1583)
- Catharina (1584-1638), zij huwde met Johan Casimir van Palts-Kleeburg, en werd de moeder van o.a.
- Gustaaf (1587-1587)
- Maria (1588-1589).
In 1592 huwde hij zijn tweede vrouw Christina van Sleeswijk-Holstein-Gottorp, dochter van Adolf van Sleeswijk-Holstein-Gottorp en hun kinderen waren:
- Christina (1593-1594)
- Gustaaf Adolf (1594-1632)
- Maria Elisabeth (1596-1618), zij huwde met haar volle neef hertog Johan, jongste zoon van Johan III van Zweden
- hertog Karel Filips (1601-1622).
Met zijn maîtresse Karin Nilsdotter had hij een zoon, de veldmaarschalk Carl Carlsson Gyllenhielm (1574–1650).
· 
· 
