Kurt Raab

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Kurt Raab
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Algemene informatie
Geboren Kašperské Hory, 20 juli 1941
Overleden Hamburg, 28 juni 1988
Land Duitsland
Werk
Jaren actief 1969 - 1988
Beroep acteur, scenarioschrijver, production designer en filmregisseur
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal  Portaalicoon   Film

Kurt Raab (Kašperské Hory, 20 juli 1941 - Hamburg, 28 juni 1988) was een Duits acteur, scenarioschrijver, regisseur, decorateur en production designer.

Leven en werk[bewerken | brontekst bewerken]

Afkomst, opleiding en eerste stappen[bewerken | brontekst bewerken]

Raab werd tijdens de Tweede Wereldoorlog geboren in Bergreichenstein (Kašperské Hory in het huidige Tsjechië) dat in Sudetenland lag dat toen deel uitmaakte van Nazi-Duitsland. Hij groeide op in het naburige Beieren. Tijdens zijn middelbaar onderwijs in Straubing maakte hij kennis met Peer Raben. Na het behalen van zijn Abitur in 1963 trok Raab naar München om germanistiek en geschiedenis te studeren. Ondertussen werkte hij bij het televisiekanaal ZDF, onder meer als rekwisiteur. Hij werd bovendien kassier bij het Action-Theater waar Rainer Werner Fassbinder creatief leider was. Hij speelde er tevens zijn eerste rol in Rabens enscenering van Antigone. Zo leerde Raab Fassbinder kennen.

In 1968 stond Raab mee aan de wieg van het uit het Action-Theater gegroeide Antiteater, een toneelgezelschap opgevat als tegenhanger van het officiële Staatstheater. Naast opvoeringen op de planken produceerde het Antiteater ook verscheidene Fassbinder-films.

Rainer Werner Fassbinder[bewerken | brontekst bewerken]

Raab verleende zijn medewerking aan vijfentwintig films van Fassbinder waarin hij meestal ook acteerde. Hij verscheen, op drie films na, altijd in een bijrol. Daarnaast deed Fassbinder soms een beroep op hem als regieassistent, production designer, artdirector, kostuumverantwoordelijke en scenarioschrijver.

Raab maakte zijn filmdebuut als acteur in 1969 in het misdaaddrama Liebe ist kälter als der Tod. Fassbinder gaf hem vervolgens de titelrol in het drama Warum läuft Herr R. Amok? (1970). In de satirische tragikomedie Satansbraten (1976) castte hij Raab in de hoofdrol als de in geldnood verkerende anarchistische dichter die op allerlei manieren aan geld probeert te komen. Raab nam vervolgens de titelrol in Bolwieser (1976) voor zijn rekening. In dit op de gelijknamige roman van Oskar Maria Graf gebaseerd drama vertolkte hij de naïeve, plichtbewuste en onderdanige stationschef die weigert in te zien dat hij regelmatig door zijn jonge mooie en autoritaire vrouw wordt bedrogen.

Verkeerde Duitser-portretten en samenwerkingen met leden van de Fassbinder-clan[bewerken | brontekst bewerken]

Ulli Lommel, ook een lid van de Fassbinder-clan, castte Raab twee keer in een memorabele rol: In het misdaaddrama Die Zärtlichkeit der Wölfe (1973) incarneerde Raab de seriemoordenaar Fritz Haarmann. In de komedie Adolf und Marlene (1977) gaf hij gestalte aan Hitler. Dat deed hij later nog twee keer over, onder meer in de historische biopic Mussolini and I (1985). Raab kroop in de huid van nog wel meer nazi's zoals een SS-Oberscharführer (in het oorlogsdrama Escape from Sobibor uit 1987) en een partijfunctionaris.

Ook Peer Raben, nog een lid van de Fassbinder-clan, gaf Raab een hoofdrol: in de komedie Heute spielen wir den Boß – Wo geht's denn hier zum Film? (1981) vertolkte Raab een acteur voor wie het hele leven een film is. Tien jaar eerder maakte Raab deel uit van de Fassbinder-sterrencast in Rabens Die Ahnfrau, een drama naar het gelijknamige stuk van Franz Grillparzer.

Literatuurverfilmingen[bewerken | brontekst bewerken]

Raab werkte eveneens mee aan enkele ambitieuze literatuurverfilmingen als Gruppenbild mit Dame (1977, naar de gelijknamige roman van Heinrich Böll) en Der Zauberberg (1982, naar de gelijknamige roman van Thomas Mann). In het drama Gruppenbild mit Dame gaf hij gestalte aan een NSDAP-functionaris en in het drama Der Zauberberg incarneerde hij een psychoanalyticus. Raab was ook te zien, als voorzitter van de rechtbank, in de groteske satire Liebeskonzil (1982), naar het in 1894 schandaal verwekkende toneelstuk van Oskar Panizza. Regisseur Werner Schroeter, naast Fassbinder ook een belangrijke compromisloze vertegenwoordiger van de Neuer Deutscher Film van de jaren zestig en zeventig, kreeg het aan de stok met de Oostenrijkse censuur die de film verbood wegens belediging van de katholieke godsdienst.

Na Fassbinder[bewerken | brontekst bewerken]

Na het vroegtijdig overlijden van Fassbinder bleef Raab heel actief in de film- en televisiewereld.

In 1982 regisseerde hij met de avontuurlijke exploitatiefilm Die Insel der blutigen Plantage zijn enige langspeelfilm.

Ziek[bewerken | brontekst bewerken]

In de jaren tachtig werd Raab getroffen door aids. In 1988 besprak hij zijn ervaringen en emoties als zieke in de zelf geregisseerde documentaire Mitten im Leben (1988). Acteur en vriend Hans Hirschmüller wijdde de documentaire Sehnsucht nach Sodom (1989) aan Raab die heel openhartig sprak over de gevolgen van zijn ziekte.

Raab overleed in 1988 op 46-jarige leeftijd aan aids (kaposisarcoom).

Filmografie (ruime selectie)[bewerken | brontekst bewerken]

Hoorspelen[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1970: Rainer Werner Fassbinder: Ganz in Weiß (onderwijzer) – Regie: Peer Raben/Rainer Werner Fassbinder (hoorspel – BR/HR/SDR)
  • 1971: Rainer Werner Fassbinder naar Johann Wolfgang von Goethe: Iphigenie auf Tauris (Thoas) – Regie: Rainer Werner Fassbinder (hoorspel – WDR)
  • 1972: Rainer Werner Fassbinder: Keiner ist böse keiner ist gut – Regie: Rainer Werner Fassbinder (hoorspel – BR)

Publicatie[bewerken | brontekst bewerken]

  • Kurt Raab en Karsten Peters: Die Sehnsucht des Rainer Werner Fassbinder, 1982
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kurt_Raab&oldid=67197396"