Loen (geslacht)
Loen(en) of Loenius was een Nederlands Zwingiliaanse regentengeslacht uit Edam dat twee eeuwen lang bestuurlijke ambten bekleedde. Loen was daarnaast een koopmans-en redersfamilie.[1]
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De stamreeks van dit Edamse geslacht gaat terug tot ongeveer 1400[2], waarna men een eeuw later de familienaam begon te dragen.[3] De gebroeders Cornelis, Pieter en Jan verwierven in de 16e eeuw een vaste plek in alle bestuurlijke ambten van Edam.[1] Zij werden in 1568, aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog, door hertog Alva verbannen en "hun goederen verbeurd verklaard".[4] Pieter Pietersz Loen werd in 1577 als eerste thesaurier van Edam gekozen. Als thesaurier komt de naam Loen tot 1587 met grote regelmaat voor.[1] Johannes Loenius, voorheen secretaris van Edam, vertrok naar Amsterdam en diende tussen 1626 en 1641 als raadsheer het Hof van Holland. Zijn Decisien en observatien werd in 1712 postuum gepubliceerd.[5]
Herinneringen
[bewerken | brontekst bewerken]Tegenwoordig zijn er nog enkele locaties die aan deze familie herinneren. In de Edamse Singelwijk is een straat naar admiraal Bouwen Loen vernoemd[2] en aan de Keizersgracht 3 staat een historisch pand dat tussen 1520-1540 door de familie Loen is gebouwd.[6] Ook hangt er in de Grote Kerk van Edam een rouwbord met het familiewapen.[3]
Wapen
[bewerken | brontekst bewerken]Er bestaan twee varianten van dit familiewapen:
- In zilver drie geplante gebladerde groene rozentakken, naast elkaar, waarvan de middelste rood gebloemd en zilver geknopt, op groene grond.[7]
- in goud drie geplante gebladerde takken, naast elkaar, waarvan de middelste rood gebloemd, op grond, alles groen.[8]
- Bronnen
- Oud Edam, Periodiek Jaargang 31, nummer 1 (2007)
- Boschma-Aarnoudse, C., Tot verbeteringe van de neeringe deser Stede: Edam en de Zeevang in de late Middeleeuwen en de 16de eeuw (2003)
- Molenaar, J., 'Straatnamen in Edam: hun historie en betekenis' (Vereniging Oud Edam, 2001)
- Oud Monnickendam, Jaarverslag 1997, "De geschiedenis van de aanleg van wagenwegen en trekvaarten in Waterland" (door Appel, P.)
- Rijks geschiedkundige publicatiën: Grote serie, Volume 217 (1992)
- Ketner, F., Handel en Scheepvaart van Amsterdam in de Vijftiende Eeuw (1946)
- De Nederlandsche Leeuw, jaargang 42 (1924)
- Noten
- ↑ a b c Boschma-Aarnoudse 2003, blz. 348-9
- ↑ a b Molenaar 2010, p. 30
- ↑ a b Oud Edam. Periodiek Jaargang 14 (1990)
- ↑ De Nederlandsche Leeuw, jaargang 42, blz. 188
- ↑ Decisien en observatien, door wylen den heer en Mr. Joannes Loenius
- ↑ ARCX, 'ARCX ontwerp bestemmingsplan Beschermd Stadsgezicht Edam'. Gearchiveerd op 2 februari 2023.
- ↑ Lelij, W. van der., "Namen ende Wapenen der Ed. Presidenten, Raaden, ende verdere Ministers in de respective Hoven van Justitie in Holland" (CBG)
- ↑ Heemskerck, Reinier van, "Waapen boeck van adelijke en aanzienelijke famiellien in de 17 provintien van de Nederlanden" (CBG, GHS 50C03)