Overleg:Oldambt (landstreek)

Reiderland

"Tegenwoordig wordt ook het tot Nederland behorende deel van Reiderland (met uitzondering van de Punt van Reide) tot het Oldambt gerekend."

Ik vraag me af wat hier voor grondslag gebruikt wordt. Dat bij de samenvoeging de gemeente Reiderland is omgedoopt tot Oldambt is meer een politiek besluit. Geografisch is het Reiderland nog steeds een apart gebied verspreid over NL en DL. Omdat het artikel over de streek gaat lijkt het me nogal vreemd het nu ineens Oldambt te noemen. Het lijkt erop dat deze opmerking er na de gemeentelijke naamskeuze is ingezet, maar geografisch is het niet correct

--94.212.23.187 17 okt 2010 22:31 (CEST)

De opmerking staat er al vijf jaar in en dateert dus van ruim voor de gemeentenaam.

Hij staat er ook op goede gronden in. hier valt te lezen dat plaatsen als Blijham, Nieuweschans en Oudeschans al in de 18de eeuw tot het Oldambt werden gerekend, omdat men er het Oldambtster Landrecht toepaste.

Gelukkig sluiten Oldambt en Reiderland elkaar niet uit: een plaats kan prima tot zowel het een als het ander behoren. Fransvannes 22 okt 2010 10:26 (CEST)

De geschiedenis herhaalt zich dus. Het boek dat je aanhaalt verhaalt over de Bataafse bemoeienis en inmenging in het tot dan zelfstandige Groningen. Grappig dat ook nu weer vanuit Den Haag wordt aangedrongen op bijna dezelfde bestuurlijke samenvoeging, en zelfs dezelfde hoofdstad Leeuwarden is genoemd.--94.212.23.187 24 okt 2010 10:45 (CEST)

Alles goed en wel, maar degene die in dat werk vindt dat de bewuste Reiderlandse plaatsen tot het Oldambt behoren was een Groninger. Fransvannes 25 okt 2010 00:36 (CEST)

Oldambt versus Hogeland

Er stond in de laatste bewerking door NLBerendsen: "In de negentiende en twintigste eeuw contrasteerde men het Oldambt, met een arme ruige bevolking, vaak met het rijkere Hogeland. Hoewel de Oldambtster boeren eind 18e en in de 19e eeuw erg rijk waren en grote Oldambtster boerderijen lieten bouwen, leefden de lage- en middenklasses onder erbarmelijke omstandigheden. De komst van fabrieken eind 19e eeuw bracht hier enigszins verlichting". Ik heb deze passage weggelaten en herschreven vanwege een aantal onjuiste suggesties. Verder heb ik enkele passages die volgens mij onnodig waren verwijderd op een andere manier weer ingevoegd.

De sociale tegenstellingen waren in het Oldambt namelijk niet groter dan op het Hogeland, eerder kleiner, maar ze werden sneller als onrechtvaardig ervaren. Uit de Landarbeidersenquete van 1910 blijkt overduidelijk dat de situatie van de landarbeiders in het Oldambt op dat moment beter was dan die op het Hogeland, mede dankzij veel eigen grondgebruik. Pas in de decennia daarna kantelde dit beeld. De bevolking van het Oldambt was zeker niet ruiger, juist beter ontwikkeld dan op het Hogeland. Daardoor voelde men de onrechtvaardigheid eerder. Dat leidde tot een ruige cultuur van verzet, in tegenstelling tot op het Hogeland, waar de herenboeren door hun macht meer gehoorzaamheid konden afdwingen. Het Hogeland was veel versplinterder, er was geen collectief gevoel, zoals zich dat wel in de grotere Oldambtster dorpen kon ontwikkelen. Ook waren de Oldambtster boerderijen niet per se groter of deftiger dan die op het Hogeland, ze zagen er door hun rijen vensters eerder burgerlijk-beschaafd uit en werden door de arbeiderswoningen nagebootst. Dit opnieuw in tegenstelling tot het Hogeland, waar adellijke voorbeelden eerder leidend waren. Tenslotte de industrie: die stond buiten het eigenlijke Oldambt. Doordat men stro (en aardappelen van de omliggende veengronden) te gelde kon maken, konden de Oldambtster boeren op oude voet doorgaan. Werkgelegenheid bij steenfabrieken was beperkt en speelde pas een rol na het wegvallen de seizoensarbeid uit Lippe.Otto S. Knottnerus (overleg) 19 feb 2022 12:34 (CET)

De kaart Oldambt.pgn heb ik weggehaald, omdat hij ronduit misleidend is en niet overeenstemt met de definities van het Oldambt gedurende de laatste twee eeuwen. De Oude Veenkoloniën worden door niemand meer tot het Oldambt gerekend. Veel verhelderender is de kaart van 1789, hoewel die eraan voorbij gaat dat in 19e- en vroeg 20e-eeuwse de noordrand van Westerwolde vaak tot het Oldambt werd gerekend. Ik zou ervoor pleiten dit gebied dezelfde lichte kleur geven als de Ooude Veenkoloniën en in de toelichting niet naar 1789 te verwijzen, maar naar het huidige begrip Landstreek Oldambt met lichter gekleurd gebieden die er vroeger toe werden gerekend.

De kaart van 1789 bevat echter ook een aantal onjuistheden.

• Het gebied ten noorden van de Scheveklapsterweg tussen Wagenborgen en Woldendorp behoorde tot het kerspel Nieuwolda in het Wold-Oldambt.
• Tripscompagnie behoorde weliswaar tot het kerspel Muntendam, maar had afzonderlijke regels en belastingtarieven, omdat het tot de Veenkoloniën werd gerekend.
• De gebieden ten westen van de oude (!) loop van de Pekel A hoorde bij Westerwolde, inclusief de kerk van Oude-Pekela. Zie kaart Theodoricus Beckeringh, 1781.
• Ga je verder terug, dan moet de hele westelijke helft van Blijham bij het kerspel Winschoten in het Oldambt worden gerekend. Tpt begin 18e eeuw gold de Vennekesloot als grens.

Otto S. Knottnerus (overleg) 20 feb 2022 22:14 (CET)