Overleg:Overstag gaan

Voor zover ik weet is overstag gaan synoniem voor wenden, dwz. koersverandering met de boeg (waar de stag is) door de wind. Of wordt bij overstag gerefereerd aan de praktijk om soms de lijstag los te maken om het zeil meer ruimte te geven. Dan zou overstag inhouden: op de andere stag overgaan??? Er is nu een pagina "wenden" en een "overstag gaan".Nijdam 28 feb 2005 01:10 (CET)

Bij mijn weten zijn ze ook synoniem, maar verder dan het diploma CWO-2 voor kielboot ben ik nooit gekomen ;-). Volgens mij wordt op zeilopleidingen nog steeds getraind (en is nog steeds zeer gebruikelijk) dat in (kleinere) zeilschepen de stuurman het signaal 'klaar om te wenden' geeft als teken dat hij overstag wil/zal gaan. Maar ik begrijp dat het verschil tussen wenden en overstag gaan wel bestaat bij schepen met andere tuigage; daar heb ik helaas te weinig verstand van. Sixtus 28 feb 2005 01:29 (CET)

Ja, bij langsgetuigde schepen merk je maar weinig verschil. Maar wenden is een koersverandering en overstag gaan een techniek. Niet alle schepen kunnen overstag gaan; die kunnen ook niet allemaal wenden, dus het verschil is kleiner dan bij halzen en gijpen, maar er is een duidelijk verschil. Op deze manier houd je bij zeilen ook een duidelijk onderscheid. Mysha

De essentie wordt gemist. Die is dat de neus van de boot door de wind wordt gedraaid. (dat kun je ook een wending noemen, overstag is een species van het genus wenden (van richting veranderen)) Door de overstagmanoeuvre (het is dus een manoeuvre en geen techniek) valt de wind die eerst over het ene boord binnenviel (bijv. stuurboord), daarna over het andere boord binnen (in dit voorbeeld bakboord). Dat daarbij de zeilen ook naar de andere kant geduwd worden door de wind is een gevolg van de manouevre, maar niet de techniek. Er zijn verschillende technieken mogelijk, bijvoorbeeld met of zonder roer geven, de boot laten hellen of niet, deinzend (wordt soms bij catamarans gebruikt), een rolltack, met of zonder baksgewijs doorvieren van de fok.

Een gijp kan worden uitgevoerd wanneer de wind recht van achter komt. Op dat moment kan het zeil met de hand naar de andere kant van de boot getrokken worden en daar weer worden uitgevierd. Het kan ook tijdens een wending gebeuren waarbij de kont door de wind gedraaid wordt. Om een klapgijp te voorkomen (zeil wordt door de wind naar de andere zijde geduuwd, controle is lastig) is het hierbij ook zaak om wanneer de boot zich pal voor de wind bevindt het zeil met de hand door de wind te trekken.

De overstag manoeuvre heeft ook niks met langsgetuigde zeilen te maken, ook een (deels) vierkant getuigd schip kan overstag, en zelfs een schip met (zojuist) gestreken zeilen (al zal dat niet meevallen). Mark

Ik heb zojuist een verhaal over de te bezeilen koersen na overstag gaan toegevoegd. Dit is alleen interessant voor schepen die op ruim water varen. In een wedstrijd, bijvoorbeeld op het IJsselmeer, is deze kennis essentieel. Het verhaal kan nog uitgebreid worden door de drift van het schip mee te nemen. Let, gezien bovenstaande discussie, op de opmerking dat een schip bij overstag gaan (bijvoorbeeld) 108 graden wendt.--Jan Huisman (overleg) 11 jul 2014 13:50 (CEST)