Overleg:Sunneklaas

Archief

Voorchristelijke wortels?

Wat is nou eigenlijk het bewijs dat Sunneklaas haar oorsprong zou vinden in voorchristelijke religie/folklore (dus van meer dan 2000! jaar geleden)? Een aantal blogs zoals de wordpress site van Bert van Zantwijk? Misschien is het beter dit predikaat door wat voorzichtigere termen te vervangen. Schenkstroop (overleg) 3 jul 2024 13:29 (CEST)

Ik heb dit in meerdere bronnen gezien. Zal ze nog eens nazoeken. Maar sta open voor het voorstel het predicaat door voorzichtigere termen te vervangen, want in mijn herinnering wordt inderdaad wel steeds gesproken van 'vermoedelijk' en 'mogelijk' etc. ツ Chescargot (overleg) 3 jul 2024 13:50 (CEST)

Inmiddels meer duidelijkheid hierover, met vooralsnog als belangrijkste bron journalist en documentairemaker Arnold-Jan Scheer die hierover meerdere artikelen heeft geschreven, waarvan een in het artikel is opgenomen (zie onderstaande lijst). ツ Chescargot (overleg) 3 jul 2024 15:07 (CEST)

Hoi Chescargot, bedankt voor je uitgebreide compilatie van bronnen waarop dit goed geschreven artikel berust. Ik zie inderdaad dat deze bewering wordt gemaakt in in meerdere bronnen. Nou moet ik toch met een kritische noot komen en stellen dat geen van deze auteurs religiewetenschapper, folklorist of germanoloog is. Ook doen de bewoordingen van deze bronnen mij wat aan als wat in de religiewetenschappen/folklorestudies "emic" wordt genoemd, d.w.z. dit zijn beweringen die van binnenuit de traditie worden gemaakt in plaats van beschrijvend van buiten af. De bewoording "oeroud" is bijvoorbeeld niet wetenschappelijk, maar lijkt meer te verwijzen naar een sui generis realiteit. Maargoed, er zijn natuurlijk weinig bronnen over dit fascinerende onderwerp dus wat dat betreft is het voldoende onderbouwd in de bronnen zoals die bestaan. Toch zou ik aanhoudend willen pleiten voor soms wat voorzichtigere bewoordingen in het lemma. Schenkstroop (overleg) 4 jul 2024 12:23 (CEST)

Potentiële bronnen

Enkele bronnen waarin verwezen wordt naar mogelijke voorchristelijke wortels: Reeds in artikel:

• Scheer, Arnold-Jan, Sunneklaas: de duivel van Ameland. National Geographic Magazine (december 2014). : "Van Ameland tot Helgoland werden goden als Wodan, Donar en Forsite vereerd. De heidense riten konden voortbestaan doordat een christelijke heilige ze had geadopteerd. De naam en verjaardag van Sint-Nicolaas, die veel heidense riten naar zich toetrok, hebben de tijd overleefd."
• Zantwijk, Bert van, Sunneklaas op Ameland (14 september 2018). : "In de literatuur en online zijn twee verklaringen populair. De eerste verklaring gaat uit van een heidens feest dat haar oorsprong heeft in de Germaanse tijd. Het is een feit dat veel Germaanse gebruiken moeilijk uit te bannen waren en uiteindelijk een christelijke verklaring hebben kregen. Het is daarom niet uit te sluiten dat meerdere heidense elementen in het feest zijn opgenomen, maar het feest zelf is niet oud genoeg om een Germaanse oorsprong te kunnen hebben."
• Van Brakel – Immink, M.W. (1929). Het Sint Nicolaas-feest te Hollum op Ameland. De Vrije Fries  (weekgang 29): pp.73-78: "Ik zal mij niet aan folkloristische bespiegelingen wagen, alleen een beschrijving geven van het feest, maar daaruit zal voldoende blijken, dat dit niets heeft te maken met het feest, dat op 5 December op den vasten wal gevierd wordt, al draagt het denzelfden naam. Het is een oeroud heidensch feest, waarschijnlijk een puberteitsfeest, met zéér oude bestanddeelen, o. a. de mannendansen." Deze passage wordt nog eens deels geciteerd in het Canon van Nederland.

Andere bronnen:

• Vanbrabant, Luc, Zwarte Piet, Taaldacht, 15 december 2014: onder andere "Met het verchristelijken van Wodan naar Nicolaas vinden we de oorsprong van Zwarte Piet: Men zette Nicolaas op het paard van Wodan en gaf hem een knecht met roede en zak. Zij tweeën waren dan Sinterklaas en de duivel."
• Evert Jan, De echte Zwarte Piet, Taaldacht, 21 september 2015

Deze bronnen kunnen naar goeddunken aangevuld worden. ツ Chescargot (overleg) 3 jul 2024 15:07 (CEST)