Paleomagnetisme

Paleomagnetisme is in de geologie en geofysica de richting van het magnetisch veld in gesteenten. Gesteenten kunnen magnetisch zijn als ze magnetische mineralen bevatten. Magnetische mineralen in gesteenten nemen de richting aan van het aardmagnetisch veld ten tijde van hun vorming, waardoor de steen zelf ook (zwak) magnetisch wordt. Door het magnetisch veld in een gesteente te meten kan bepaald worden op welke breedtegraad en soms zelfs lengtegraad het gevormd is. Als gesteenten onbeweeglijk op dezelfde plek op Aarde zouden blijven zou dit niet interessant zijn, maar dankzij platentektoniek bewegen gesteenten met de continenten over het aardoppervlak. Als de ouderdom van een gesteente bekend is, kunnen aan de hand van paleomagnetisme de bewegingen van de continenten gereconstrueerd worden.

Illustratie van paleomagnetisme. De polariteit van het aardmagnetisch veld wordt opgeslagen in de gesteenten die nieuw gevormd worden (hier: ijzerrijke basalten bij mid-oceanische ruggen). Door onderzoek naar de polariteit en de ouderdom van het gesteente, kan bepaald worden hoe het aardmagnetisch veld miljoenen jaren geleden georiënteerd lag.

Onderzoek in Nederland

In Nederland wordt veel (paleo)magnetisch onderzoek verricht door de vakgroep paleomagnetisme van het departement Aardwetenschappen van de faculteit Geowetenschappen, Universiteit Utrecht. Het onderzoekslab hiervoor bevindt zich in het Fort Hoofddijk in de botanische tuin van de universiteit. Dit gebouw is geheel ijzer-vrij gebouwd.

Zie ook

• Aardmagnetisch veld
• Omkering van het aardmagnetisch veld

Mediabestanden

Zie de categorie Paleomagnetism van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.