Portaal:Filosofie/Uitgelicht 05

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Julien Offray de La Mettrie (1709–1751) was een Franse arts en filosoof. Hij was een sterk materialistische verlichtingsfilosoof. Zijn belangrijkste stelling was dat de mens niet wezenlijk van een machine verschilt en dat al ons denken en voelen tot eigenschappen van materie zijn te herleiden.

De La Mettrie werd geboren in het Franse Saint-Malo. Na een korte studie theologie besloot hij medicijnen te gaan studeren. In 1733 kwam hij naar Leiden om bij Boerhaave om zich in de geneeskunde te verdiepen. Hij was onder de indruk van de empirische benadering van Boerhaave, die op gespannen voet stond met de rationalistische wetenschap waarin het theoretisch redeneren belangrijker vond dan het onderzoeken van de patienten. La Mettrie leidde een rusteloos en zwervend bestaan. Hij was enige tijd dokter in zijn geboortestreek Bretagne, daarna lijfarts van de hertog van Grammont in Parijs. In 1744 maakte hij als regimentsarts de belegering van Freiburg mee. Daar werd hij zelf ziek. Hij kreeg hevige koortsaanvallen met hallucinaties, een ervaring die hem ervan overtuigde dat wat zich in de geest afspeelt vergaand door het lichaam wordt veroorzaakt. Het jaar daarop publiceerde hij anoniem L'Histoire naturelle de l'ame (de natuurlijke geschiedenis van de ziel). Al snel kwam uit dat La Mettrie de auteur van het werk was. Het Franse parlement verbood de verhandeling en de politie nam een groot deel van de oplage in beslag. De polemiek en satire dwongen La Mettrie om uit te wijken naar Leiden. Daar schreef hij in 1747 zijn beroemdste werk L'Homme machine (de mens een machine). Dit boek zorgde ook voor veel ophef, zodat hij ook Holland spoorslags moest verlaten, waarna hij aan het Pruisische hof van Frederik de Grote werd uitgenodigd.