Primera División (Peru)
Liga 1 Betsson | ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
Land | ![]() | |||
Bond | FPF | |||
Opgericht | 1912 | |||
Systeem | Competitie | |||
Aantal teams | 19 | |||
Huidige kampioen | Alianza Lima (2021) | |||
Recordkampioen | Universitario de Deportes (26) | |||
|
De Primera División Peruana (Peruviaanse Eerste Divisie) is de hoogste voetbalcompetitie in het Zuid-Amerikaanse Peru. De officiële naam is vanwege sponsorcontracten Liga 1 Betsson. De competitie, georganiseerd door de Federación Peruana de Fútbol, is opgericht in 1912 en telt 19 teams.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Begin van voetbal in Peru[bewerken | brontekst bewerken]

Voetbal werd eind 19e eeuw in Peru geïntroduceerd door Engelse zeelieden tijdens hun frequente bezoeken aan de haven van Callao.[1][2] In hun vrije tijd beoefenden de matrozen voetbal en nodigden ze de "chalaco's" uit om deel te nemen.[3][4][5] Kort daarna begon de sportrivaliteit die zich ontwikkelde tussen buitenlandse bezoekers en de lokale bevolking de aandacht te trekken van Peruanen die in andere steden woonden.[6][7]
De eerste teams[bewerken | brontekst bewerken]
De eerste clubs in Peru werden aan het begin van de 20e eeuw opgericht om de sport te kunnen blijven beoefenen. De eerste Peruaanse club was de Lima Cricket and Football Club (opgericht in 1859),[8] instelling opgericht door de Engelse kolonie en hun nakomelingen in Peru.[9] Later werden andere voetbalclubs gevormd, bestaande uit Peruanen van geboorte, waaronder de Ciclista Lima Association (opgericht in 1896),[10] dat hij, hoewel hij aanvankelijk meer op de wielersport was gericht, later voetbal in zijn activiteiten ging opnemen daarmee de oudste voetbalclub die door Peruanen is opgericht.[11][12][13]
Opzet[bewerken | brontekst bewerken]
De competitie wordt gespeeld door 16 teams en is sinds 1997 onderverdeeld in een apertura (opening) en een clausura (sluiting). De apertura wordt gespeeld tussen februari en juni en de clausura van juli tot december. Na de clausura spelen de winnaars van beide competitiehelften een beslissingswedstrijd om te bepalen wie de algehele kampioen van dat jaar is. Mocht een van de twee kampioenen in de andere competitiehelft niet bij de eerste zes zijn geëindigd dan vervalt de beslissingswedstrijd en is het andere team automatisch kampioen. Zowel de winnaar van de apertura als van de clausura plaatst zich direct voor de Copa Libertadores. Daarnaast plaatst het team dat in beide competitiehelften opgeteld het meeste punten weet te halen zich voor de voorrondes van de Copa Libertadores en degraderen de twee teams met het minst aantal punten.
Teams[bewerken | brontekst bewerken]
De teams die in 2022 uitkomen in de hoogste Peruviaanse competitie zijn:
- Universitario de Deportes (Lima)
- Sport Huancayo (Huancayo)
- Sporting Cristal (Lima)
- Alianza Lima (Lima)
- Universidad San Martín de Porres (Lima)
- Ayacucho Fc (Ayacucho)
- FBC Melgar (Arequipa)
- Alianza Atlético (Sullana)
- Cienciano (Cuzco)
- Club Deportivo Universidad César Vallejo (Trujillo)
- Sport Boys (Callao)
- Asociación Deportiva Tarma (Tarma)
- Academia Deportiva Cantolao (Callao)
- Club Atlético Grau (Piura)
- Club Carlos A. Mannucci (Trujillo)
- Fútbol Club Carlos Stein. (Chiclayo)
- Deportivo Binacional Fútbol Club (Juliaca)
- Club Centro Deportivo Municipal (Lima)
- Club Universidad Técnica de Cajamarca (Cajamarca)
Kampioenen[bewerken | brontekst bewerken]
Titels per club[bewerken | brontekst bewerken]
Club | Titels | Vicetitels | Seizoenen | ||
---|---|---|---|---|---|
Liga de Lima (1912-1921) |
Amateurtijdperk Lima & Callao (1926-1950) |
Proftijdperk Lima & Callao (1951 - 1965) Descentralizado (1966-heden) | |||
![]() |
26 | 15 | 1929, 1934, 1939, 1941, 1945, 1946, 1949 | 1959, 1960, 1964, 1966, 1967, 1969, 1971, 1974, 1982, 1985, 1987, 1990, 1992, 1993, 1998, 1999, 2000, 2009, 2013 | |
![]() |
24 | 21 | 1918, 1919 | 1927, 1928, 1931, 1932, 1933, 1948 | 1952, 1954, 1955, 1962, 1963, 1965, 1975, 1977, 1978, 1997, 2001, 2003, 2004, 2006, 2017, 2021 |
![]() |
20 | 14 | 1956, 1961, 1968, 1970, 1972, 1979, 1980, 1983, 1988, 1991, 1994, 1995, 1996, 2002, 2005, 2012, 2014, 2016, 2018, 2020 | ||
![]() |
6 | 9 | 1935, 1937, 1942 | 1951, 1958, 1984 | |
![]() |
4 | 8 | 1938, 1940, 1943, 1950 | ||
![]() |
3 | 0 | 2007, 2008, 2010 | ||
![]() |
2 | 1 | 1912, 1914 | ||
![]() |
2 | 0 | 1915, 1916 | ||
![]() |
2 | 1 | 1921 | 1926 | |
![]() |
2 | 4 | 1930, 1947 | ||
![]() |
2 | 2 | 1944 | 1953 | |
![]() |
2 | 1 | 1976, 1989 | ||
![]() |
2 | 2 | 1981, 2015 | ||
![]() |
1 | 2 | 1913 | ||
![]() |
1 | 0 | 1917 | ||
![]() |
1 | 0 | 1920 | ||
![]() |
1 | 0 | 1957 | ||
![]() |
1 | 0 | 1973 | ||
![]() |
1 | 0 | 1986 | ||
![]() |
1 | 2 | 2011 |
- (d): Verdwenen club.
Eeuwige ranglijst[bewerken | brontekst bewerken]
Vetgedrukt de clubs die in 2019 in de hoogste klasse spelen.
Club | Stad | /103 | Periode (1912-1921, 1926-1935, 1937-2019) |
---|---|---|---|
Alianza Lima | Lima | 101 | 1912-1921, 1926-1928, 1930-1935, 1937-1938, 1940- |
Universitario de Deportes | Lima | 91 | 1928-1935, 1937- [186] |
Sport Boys | Callao | 78 | 1933-1935, 1937-1987, 1990-2008, 2010-2012, 2018- |
Deportivo Municipal | Lima | 69 | 1937-1967, 1969-2000, 2007, 2015- |
Sporting Cristal | Lima | 64 | 1956- |
FBC Melgar | Arequipa | 50 | 1966, 1971- |
Atlético Chalaco | Callao | 45 | 1926-1931, 1937-1962, 1973-1985 |
Cienciano | Cuzco | 37 | 1973-1977, 1984-2015 |
Juan Aurich | Chiclayo | 34 | 1967-1983, 1988, 1991, 1998-2002, 2008-2007 |
Ciclista Lima | Lima | 32 | 1927-1934, 1938-1940, 1947-1948, 1950-1965, 1994-1996 |
Mariscal Sucre | Lima | 31 | 1933-1935, 1937-1958, 1960-1961, 1963, 1966-1968 [187] |
León de Húanuco | Huánuco | 26 | 1972-1979, 1981-1983, 1985-1986, 1988-1989, 1991-1995, 2010-2015 |
Centro Iqueño | Lima | 26 | 1942-1946, 1949-1969 |
Alianza Atlético | Sullana | 26 | 1988, 1990-2011, 2015-2017 |
Sporting Tabaco | Lima | 25 | 1929-1934, 1937-1955 |
Unión Huaral | Huaral | 24 | 1974-1991, 1993, 1995, 2003-2006 |
Defensor Lima | Lima | 24 | 1961-1978, 1989-1994 |
Coronel Bolognesi | Tacna | 23 | 1977-1991, 2002-2009 |
Colegio Nacional Iquitos | Iquitos | 22 | 1973-1989, 1991-1992, 2009-2011 |
Carlos Mannucci | Trujillo | 19 | 1968-1972, 1974-1976, 1984-1988, 1990-1994, 2019- |
Universidad Ténica de Cajamarca | Cajamarca | 18 | 1982-1988, 1990-1993, 2013- |
Atlético Torino | Talara | 18 | 1970-1973, 1978-1981, 1983-1987, 1990-1991, 1995-1997 |
Universidad San Martín de Porres | Lima | 16 | 2004- |
Deportivo Junín | Huancayo | 16 | 1974-1989 [188] |
Unión Minas | Cerro de Pasco | 15 | 1986-1990, 1992-2001 |
Alfonso Ugarte | Puno | 15 | 1974-1991 |
Sportivo Tarapacá Ferrocarril | Callao | 14 | 1917-1919, 1926-1935, 1937 |
Octavio Espinosa | Ica | 14 | 1966-1971, 1984-1991 |
Atlético Grau | Piura | 14 | 1966-1970, 1972-1975, 1986-1988, 1990-1991 [189] |
Deportivo Sipesa | Huancayo | 13 | 1992-2004 [190] |
Jorge Chávez Nº 2 | Callao | 12 | 1915-1921, 1926, 1928-1929, 1948, 1950 |
José Gálvez FBC | Chimbote | 12 | 1971-1973, 1984-1985, 1997,, 2006, 2008-2010 2012, 2014 |
San Agustín | Lima | 12 | 1985-1986 |
Universidad César Vallejo | Trujillo | 12 | 2004-2005, 2008-2016, 2019- |
Sport Huancayo | Huancayo | 11 | 2009- |
Ayacucho FC | Ayacucho | 11 | 2009- [191] |
Sport Progreso | Lima | 11 | 1918-1921, 1926-1930, 1932-1933 |
Asociación Deportiva | Tarma | 11 | 1980-1989, 1991 |
Sport Inca | Lima | 10 | 1912-1921 |
Jorge Chávez Nº 1 | Lima | 9 | 1912-1914, 1916-1921 |
Circolo Sportivo Italiano | Lima | 9 | 1926-1934 |
Unión Comercio | Moyobamba | 9 | 2011- |
Real Garcilaso | Cuzco | 8 | 2012- |
Defensor Arica | Lima | 8 | 1965-1972 |
Defensor ANDA | Aucayacu | 6 | 1984-1989 |
Unión Buenos Aires | Callao | 6 | 1926-1931 |
Juventud La Joya | Chancay | 6 | 1985-1990 [192] |
Juventud La Palma | Huacho | 6 | 1979-1980, 1984-1987 |
Diablos Rojos | Juliaca | 6 | 1984-1985, 1988-1991 |
Sport José Gálvez | Lima | 6 | 1957-1917, 1920-1921, 1926 |
Atlético Peruano | Lima | 6 | 1914-1919 |
Association Alianza | Lima | 6 | 1918-1921, 1927-1928 |
Sportivo Unión | Lima | 6 | 1928-1933 |
Porvenir Miraflores | Lima | 6 | 1957, 1967-1971 |
Atlético Huracán | Moquegua | 6 | 1985-1990 |
Carlos Concha | Callao | 5 | 1954, 1956, 1964-1966 |
KDT Nacional | Callao | 5 | 1962-1964, 1968-1969 |
Sport Áncash | Huaraz | 5 | 2005-2009 |
Sport Juan Bielovucic | Lima | 5 | 1916-1919, 1921 |
Alianza Chorrillos | Lima | 5 | 1917-1919, 1928-1959 |
Internazionale | San Borja | 5 | 1987-1991 |
Unión Tumán | Tumán | 5 | 1971-1975 |
Deportivo Cañaña | Lambayeque | 4 | 1987-1988, 1990-1991 |
Unión Miraflores | Lima | 4 | 1913, 1915-1917 |
AELU | Lima | 4 | 1988-1991 |
Deportivo Pucallpa | Pucallpa | 4 | 1985-1988 [193] |
Mina San Vicente | San Ramón | 4 | 1987-1989, 1991 |
Estudiantes de Medicina | Ica | 4 | 2001-2004 |
FBC Aurora | Arequipa | 3 | 1989-1991 |
Total Chalaco | Arequipa | 3 | 2007, 2009-2010 [194] |
Unión Callao | Callao | 3 | 1951, 1953, 1955 |
Deportivo Sima | Callao | 3 | 1970, 1972-1973 |
Comerciantes Unidos | Cutervo | 3 | 2016-2018 |
Hungaritos Agustinos | Iquitos | 3 | 1986-1988 |
Lima Cricket | Lima | 3 | 1912-1914 |
Sport Vitarte | Lima | 3 | 1912, 1918-1919 |
Unión Perú | Lima | 3 | 1917-1919 |
Fraternal Barranco | Lima | 3 | 1917-1919 |
Sport Huáscar | Lima | 3 | 1919-1921 |
Lawn Tennis de la Exposición | Lima | 3 | 1928, 1930-1931 |
Hidroaviación | Lima | 3 | 1929-1931 |
Mariscal Castilla | Lima | 3 | 1958-1960 |
Guardia Republicana | Lima | 3 | 1986, 1988, 1996 |
Juvenil Los Ángeles | Moquegua | 3 | 1987, 1990-1991 |
Libertad | Trujillo | 3 | 1988, 1990-1991 |
Aurich-Cañaña | Chiclayo | 3 | 1994-1996 |
Sport Coopsol Trujillo | Trujillo | 3 | 2000-2002 [195] |
Atlético Universidad Nacional | Arequipa | 3 | 2003-2005 |
Academia Cantolao | Callao | 3 | 2017- |
Binacional | Desaguadero | 2 | 2018- |
Alianza Universidad | Huánuco | 2 | 1991, 2019- |
Sáenz Peña | Callao | 2 | 1920-1921 |
Jorge Washington | Callao | 2 | 1926, 1928 |
Alianza Frigorífico | Callao | 2 | 1928, 1931 [196] |
Chanchamayo FC | Chanchamayo | 2 | 1984-1985 [197] |
Sport Pilsen | Guadalupe | 2 | 1984-1985 |
Sport Rosario | Huaraz | 2 | 2017-2018 |
Mariscal Nieto | Ilo | 2 | 1986, 1991 |
Club José Gálvez | Lima | 2 | 1914-1915 |
Association FC | Lima | 2 | 1912-1913 |
Atlético Grau Nº 1 | Lima | 2 | 1913-1914 |
Sporting Fry | Lima | 2 | 1914-1915 |
Sportivo Lima | Lima | 2 | 1918-1919 |
Alipio Ponce | Mazamari | 2 | 1988-1989 |
Los Espartanos | Pacasmayo | 2 | 1985-1986 |
Deportivo Hospital | Pucallpa | 2 | 1984, 1989 |
Alfonso Ugarte de Chiclín | Trujillo | 2 | 1966-1967 |
15 de Setiembre | Trujillo | 2 | 1988, 1990 |
Deportivo Yurimaguas | Ventanilla | 2 | 1991-1992 [198] |
Deportivo Tintaya | Yauri | 2 | 1988-1989 |
Deportivo Pacífico | Zarumilla | 2 | 1990-1991 |
La Loretana | Pucallpa | 2 | 1996-1997 |
Cobresol FBC | Moquegua | 2 | 2011-2012 |
Sportivo Huracán | Arequipa | 1 | 1973 |
FBC Piérola | Arequipa | 1 | 1974 |
Social Magdalena | Ayacucho | 1 | 1989 |
Alberto Secada | Callao | 1 | 1928 |
Telmo Carbajo | Callao | 1 | 1937, 1941-1942 |
Progresista Apurímac | Callao | 1 | 1938 |
Atlético Deportivo Olímpico | Callao | 1 | 1971 |
Barrio Frigorífico | Callao | 1 | 1974 |
Unión Huayllaspanca | Huancayo | 1 | 1991 |
Unión Pesquero | Ilo | 1 | 1974 |
Walter Ormeño | Imperial | 1 | 1974 |
Chacarita Versalles | Iquitos | 1 | 1989 |
Atlético Morba | La Esperanza | 1 | 1990-1991 |
Miraflores SC | Lima | 1 | 1912 |
Escuela Militar | Lima | 1 | 1912 |
Sport Tacna Nº 1 | Lima | 1 | 1916 |
Escuela de Artes | Lima | 1 | 1917 |
Unión Barranco | Lima | 1 | 1921 |
Pirata FC | Chiclayo | 1 | 2019- |
Teniente Ruiz | Lima | 1 | 1926 |
Deportivo Nacional | Lima | 1 | 1926 |
Lawn Tennis FC | Lima | 1 | 1998 |
Association Chorrillos | Lima | 1 | 1952 |
Santa Catalina | Lima | 1 | 1928 |
Unión Foot Ball Club | Lima | 1 | 1928 |
José Olaya | Lima | 1 | 1928 |
Unión Carbone | Lima | 1 | 1934 |
Sportivo Melgar | Lima | 1 | 1937 |
Atlético Córdova | Lima | 1 | 1939 |
Santiago Barranco | Lima | 1 | 1942 |
Unión América | Lima | 1 | 1959 |
Atlético Minero | Matucana | 1 | 2008 |
Alianza Naval | Mollendo | 1 | 1988 |
Atlético Belén | Moyobamba | 1 | 1989 |
San Martín | Pucallpa | 1 | 1989 |
Deportivo Bancos | Pucallpa | 1 | 1991 |
Unión Tarapoto | Tarapoto | 1 | 1989 |
Alcides Vigo | Lima | 1 | 1997 |
IMI | Talara | 1 | 1999 |
Pacíifo FC | Lima | 1 | 2013 |
Los Caimanes | Puerto Eten | 1 | 2014 |
San Simón | Moquegua | 1 | 2014 |
Sport Loreto | Pucallpa | 1 | 2015 |
Defensor La Bocana | Sechura | 1 | 2016 |
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|
![]() | Primera División Peruana – seizoen 2019 | ![]() |
---|---|---|
Academia Cantolao · Alianza Lima · Alianza Universidad · Ayacucho · Binacional · Carlos Mannucci · CD Unión Comercio · Deportivo Municipal · FBC Melgar · Pirata FC · Real Garcilaso · Sport Boys · Sport Huancayo · Sporting Cristal · Universidad César Vallejo · Universidad San Martín de Porres · Universidad Técnica · Universitario de Deportes |
![]() | Seizoenen Primera División | ![]() |
---|---|---|
1912 · 1913 · 1914 · 1915 · 1916 · 1917 · 1918 · 1919 · 1920 · 1921 · 1922 · 1923 · 1924 · 1925 · 1926 · 1927 · 1928 · 1929 · 1930 · 1931 · 1932 · 1933 · 1934 · 1935 · 1936 · 1937 · 1938 · 1939 · 1940 · 1941 · 1942 · 1943 · 1944 · 1945 · 1946 · 1947 · 1948 · 1949 · 1950 · 1951 · 1952 · 1953 · 1954 · 1955 · 1956 · 1957 · 1958 · 1959 · 1960 · 1961 · 1962 · 1963 · 1964 · 1965 · 1966 · 1967 · 1968 · 1969 · 1970 · 1971 · 1972 · 1973 · 1974 · 1975 · 1976 · 1977 · 1978 · 1979 · 1980 · 1981 · 1982 · 1983 · 1984 · 1985 · 1986 · 1987 · 1988 · 1989 · 1990 · 1991 · 1992 · 1993 · 1994 · 1995 · 1996 · 1997 · 1998 · 1999 · 2000 · 2001 · 2002 · 2003 · 2004 · 2005 · 2006 · 2007 · 2008 · 2009 · 2010 · 2011 · 2012 · 2013 · 2014 · 2015 · 2016 · 2017 |
AFC: | Australië · Bahrein · Bangladesh · Bhutan · Brunei · China · Filipijnen · Guam · Hongkong · India (I-League, Indian Super League) · Indonesië · Irak · Iran · Japan · Jemen · Kazachstan · Kirgizië · Koeweit · Libanon · Macau · Maleisië · Mongolie · Myanmar · Nederlands-Indië · Noord-Korea · Oezbekistan · Oman · Qatar · Saoedi-Arabië · Singapore · Tadzjikistan · Taiwan · Thailand · Turkmenistan · Verenigde Arabische Emiraten · Vietnam · Zuid-Korea |
CAF: | Algerije · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Republiek · Comoren · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal-Guinea · Eritrea · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkust · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Marokko · Mauritanië · Mauritius · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Réunion · Rwanda · Sao Tomé en Principe · Senegal · Seychellen · Sierra Leone · Soedan · Somalië · Swaziland · Tanzania · Togo · Tsjaad · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuid-Afrika |
CONCACAF: | Antigua en Barbuda · Aruba · Bermuda · Canada / Verenigde Staten · Costa Rica · Curaçao · El Salvador · Guatemala · Honduras · Jamaica · Mexico · Nederlandse Antillen · Nicaragua · Panama · Suriname · Trinidad en Tobago |
CONMEBOL: | Argentinië · Bolivia · Brazilië · Chili · Colombia · Ecuador · Paraguay · Peru · Uruguay · Venezuela |
OFC: | Amerikaans-Samoa · Cookeilanden · Fiji · Nieuw-Caledonië · Nieuw-Zeeland · Niue · Palau · Papoea-Nieuw-Guinea · Salomonseilanden · Samoa · Tahiti · Tonga · Vanuatu |
UEFA: | Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Engeland · Estland · Faeröer · Finland · Frankrijk · Georgië · Gibraltar · Griekenland · Hongarije · Ierland · IJsland · Israël · Italië · Joegoslavië · Kazachstan · Kosovo · Kroatië · Letland · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Montenegro · Nederland · Noord-Cyprus · Noord-Ierland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · Saarland · San Marino · Schotland · Servië · Servië en Montenegro (FR Joegoslavië) · Slovenië · Slowakije · Sovjet-Unie · Spanje · Tsjechië · Tsjecho-Slowakije · Turkije · Wales · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland |