Republiek Amsterdam
Republiek Amsterdam is een informele term die soms in de Nederlandse politiek en publieke opinie wordt gebezigd om aan te geven dat het stadsbestuur van Amsterdam zich onttrekt aan landelijke wet- en regelgeving en een eigen koers vaart. Het betreft beeldvorming, los van de vraag of Amsterdam zich tegenover landelijk beleid of uitvoeringspraktijk stelt, wat historisch wel regelmatig het geval was.[1][2][3] Gezien de informele aard van de term zijn er verschillende invullingen mogelijk.
Een voorbeeld waarin landelijke politici de term 'republiek Amsterdam' gebruikten was de kritiek van VVD-Tweede Kamerlid Koerhuis op het hoofdstedelijke beleid om uitgeprocedeerde asielzoekers die corporatiewoningen hadden gekraakt, te gedogen (2018).[4]
Het NRC gebruikte de term in 2024 als overdrijving om Amsterdammers te kenschetsen die de stad als het begin en het einde van het universum beschouwen. Het artikel haalt gemeenteraadsbesluiten aan die zich zonder merkbaar resultaat uitspraken over de wereldpolitiek en zoekt naar de historische wortels van Amsterdams chauvinisme; tot in de 18e eeuw was de stad machtig genoeg voor een eigen buitenlands beleid en eigen diplomatie.[1]
Vanuit Amsterdam
[bewerken | brontekst bewerken]Ook vanuit de Amsterdamse politiek en journalistiek is de term gebruikt. In 2001 waarschuwde GroenLinks burgemeester Cohen bij diens installatie in 2001 voor weerstand van de republiek Amsterdam.[5] In 2017 zetten de D66-wethouders Kukenheim en Ollongren zich namens de republiek af tegen Geert Wilders als mogelijke premier.[3][6] Naar aanleiding daarvan is de staatsrechtelijke haalbaarheid van een republiek Amsterdam in de media besproken.[7]
Daan Wijnants, de fractieleider van de Amsterdamse VVD, zag in republiek Amsterdam een gekozen zelfbeeld om zich met plagerijtjes over en weer af te zetten tegen de landelijke politiek, maar waarschuwde in de begindagen van het kabinet-Schoof: Dit college heeft zichzelf bewust op afstand geplaatst van Den Haag en krijgt daar nu de rekening voor gepresenteerd. Al heel lang wordt het beeld gecultiveerd van de ‘republiek Amsterdam’, van een dwarse linkse stad die zich niks aantrekt van de landelijke politiek […] dit college gaat er te ver in.[8]
Politieke rubriek
[bewerken | brontekst bewerken]"Republiek Amsterdam" is de titel van een wekelijkse politieke rubriek in Het Parool.[9][10]
- ↑ a b Niemantsverdriet, Thijs, "De Republiek Amsterdam is het begin en het einde van het universum. Of toch niet?", NRC, 29 februari 2024. Geraadpleegd op 17 maart 2025.
- ↑ Welkom in de Republiek Amsterdam - Amsterdam Centraal. web.archive.org (3 juli 2019). Geraadpleegd op 17 maart 2025.
- ↑ a b Meershoek, Patrick, Kukenheim: 'Wilders premier? Dan Amsterdam een republiek'. Het Parool (1 september 2018). Gearchiveerd op 5 februari 2017. Geraadpleegd op 17 maart 2025.
- ↑ VVD en CDA willen dat kabinet ingrijpt in Amsterdam om krakende illegalen. nos.nl (18 mei 2018). Geraadpleegd op 17 maart 2025.
- ↑ Amsterdam slaat Cohen „in de boeien”. www.rd.nl. Geraadpleegd op 17 maart 2025.
- ↑ 'Kukenheim: Wordt Wilders premier? Dan wordt Amsterdam een republiek'. www.at5.nl. Geraadpleegd op 17 maart 2025.
- ↑ Hoe dichtbij is de Republiek Amsterdam?, nporadio1.nl, 6 februari 2017
- ↑ Duin, Roelf Jan, Het kabinet en Amsterdam kunnen niet door één deur, wat nu? Lobbyisten tippen: ‘Zielig doen helpt niet’. Het Parool (21 september 2024). Gearchiveerd op 16 oktober 2024. Geraadpleegd op 20 maart 2025.
- ↑ Koops, Ruben, De Amsterdamse VVD is altijd een buitenbeentje geweest. Het Parool (2 september 2018). Geraadpleegd op 17 maart 2025.
- ↑ Wagemakers, Tim, Krijg je voor je 750ste verjaardag als stad een groot cadeau van de paus, ben je er als burgemeester niet bij. Het Parool (14 maart 2025). Geraadpleegd op 17 maart 2025.