Tol Eressëa

In J.R.R. Tolkiens fictieve wereld Midden-aarde is Tol Eressëa een groot eiland voor de kust van Valinor. De naam is Sindarijns voor Eenzaam Eiland. Het wordt ook kortweg Eressëa genoemd.

Oorspronkelijk ligt Tol Eressëa in de grote zee Belegaer tussen Aman en Midden-aarde. In het jaar 4632 van de Jaren van de Bomen hebben de westwaarts trekkende Elfen Beleriand doorkruist en zijn ze aan de kust van Belegaer gekomen. Om de Elfen over te brengen naar Aman, maakt Ulmo het eiland los van zijn fundering en brengt het naar de Baai van Balar. Vandaar worden de Vanyar en de Noldor op het eiland naar Valinor gebracht. Wanneer Ulmo het eiland uit de baai verplaatst, wordt de oostelijke punt afgebroken. Dit stuk heeft de naam Balar gekregen.

De Teleri verblijven nog in Oost-Beleriand wanneer de andere Elfen naar Valinor gebracht worden. Wanneer Ingwë en Finwë Ulmo verzoeken de Teleri ook naar Valinor te brengen, gebruikt Ulmo het eiland Tol Eressëa nogmaals om in 4649 een deel van de Teleri op te halen. Hierna wordt het eiland verankerd in de Baai van Eldamar. De Teleri verblijven daar enige tijd, tot ze Tol Eressëa in 4661 verlaten en zich vestigen in Alqualondë.

Na de Oorlog van Gramschap en de verwoesting van Beleriand varen veel overgebleven Noldor en Sindar naar Tol Eressëa om daar te gaan wonen. In 3319 van de Tweede Era worden Aman en Tol Eressëa van Arda weggehaald en zijn deze landen alleen te bereiken door de schepen van Círdan.

Tol Eressëa is de plaats waar de Mallornbomen oorspronkelijk groeien. De hoofdstad van het eiland is Avallónë.

In vroege versies van Tolkiens legendarium (zie: Geschiedenis van Midden-aarde) wordt het eiland later bezocht door de Angelsaksische reiziger Ælfwine of in eerdere versies Eriol, min of meer een Europeaan. Deze reis, die in de 5e eeuw voor de invasies van Engeland plaatsvindt, vormt een raamwerk voor de verhalen die later de Silmarillion vormden.