Portico: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
R. Veenman (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
R. Veenman (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
Een '''portico''' is een [[portiek]], die naar de toegang van een gebouw leidt, soms uitgebreid als een [[colonnade]], met een dak over het looppad, ondersteund door [[Zuil (bouwkunde)|zuilen]] of ingesloten door muren. Dit ontwerp verscheen voor het eerst in het oude Griekenland en heeft vele culturen beïnvloed.
Een '''portico''' is een [[portiek]], die naar de toegang van een gebouw leidt, soms uitgebreid als een [[colonnade]], met een dak over het looppad, ondersteund door [[Zuil (bouwkunde)|zuilen]] of ingesloten door muren. Dit ontwerp verscheen voor het eerst in het oude Griekenland en heeft vele culturen beïnvloed.


Enkele beroemde exemplaren van porticos zijn het ''East Portico'' van het [[Capitool (Washington D.C.)|Amerikaanse Capitool]], en de portico die het [[Pantheon (Rome)|Pantheon]] in [[Rome (stad)|Rome]] versiert.
Enkele beroemde exemplaren van portico's zijn het ''East Portico'' van het [[Capitool (Washington D.C.)|Amerikaanse Capitool]], en de portico die het [[Pantheon (Rome)|Pantheon]] in [[Rome (stad)|Rome]] versiert.


[[Bologna (stad)|Bologna]] (Italië), is erg bekend door zijn portico's. In totaal zijn er meer dan 45 kilometer van arcades, waarvan 38 in the stadshart. De langste portico in de wereld, ongeveer 3,5 km lang, leidt van de rand van de stad helemaal naar de basiliek van [[San Luca]].
[[Bologna (stad)|Bologna]] (Italië), is erg bekend door zijn portico's. In totaal zijn er meer dan 45 km van arcades, waarvan 38 in het stadshart. De langste portico in de wereld, ongeveer 3,5 km lang, leidt van de rand van de stad helemaal naar de basiliek van [[San Luca]].


==Typen portico==
==Typen portico==
Er zijn diverse varianten portico's, die genoemd worden naar het aantal zuilen dat zij hebben.
Er zijn diverse varianten portico's, die genoemd worden naar het aantal zuilen ('stylos' in het Grieks) dat zij hebben.
[[Afbeelding:Roma - Tempio di portunus02.JPG|thumb|right|Tetrastyle [[tempel]] met een tetrastyle portico van vier [[Ionische orde|Ionische]] [[zuil (bouwkunde)|zuil]]en: de [[Tempel van Portunus]].]]
[[Afbeelding:Roma - Tempio di portunus02.JPG|thumb|right|[[Tempel]] met een tetrastyle portico van vier [[Ionische orde|Ionische]] [[zuil (bouwkunde)|zuil]]en: de [[Tempel van Portunus]].]]
[[Image:Agrigent-web.jpg|right|thumb|200px|De hexastyle tempel van Concordia te [[Agrigento (stad)|Agrigentum]] (ca. 430 v.Chr.).]]
[[Image:Agrigent-web.jpg|right|thumb|200px|De hexastyle tempel van Concordia te [[Agrigento (stad)|Agrigentum]] (ca. 430 v.Chr.).]]
[[Image:Athen Baustelle Akropolis 20020809-262.jpg|thumb|De octostyle tempel van Pallas Athena: het Parthenon.]]
[[Image:Athen Baustelle Akropolis 20020809-262.jpg|thumb|De octostyle tempel van Pallas Athena: het Parthenon.]]
===Tetrastyle===
===Tetrastyl===
De tetrastyle portico heeft vier zuilen. Deze werd voornamelijk gebruikt door de [[Griek]]en en de [[Etrusken]] voor kleine bouwwerken zoals openbare gebouwen en bepaalde altaren in het heiligdom van een tempel.
De tetrastyle portico heeft vier zuilen. Deze werd voornamelijk gebruikt door de [[Griek]]en en de [[Etrusken]] voor kleine bouwwerken zoals openbare gebouwen en bepaalde altaren in het heiligdom van een tempel.


De [[Oude Rome|Romeinen]] gebruikten deze bij voorkeur bij zaken als de [[Tempel van Portunus]] en de [[Tempel van Venus en Roma]], maar ook bij de ingang van grote publieke gebouwen zoals de [[Basilica Constantini]].
De [[Oude Rome|Romeinen]] pasten deze bijvoorbeeld toe in de [[Tempel van Portunus]], maar ook bij de ingang van grote publieke gebouwen zoals de [[Basilica van Maxentius]].


===Hexastyle===
===Hexastyl===
Bij de hexastyle portico werden zes zuilen gebruikt, en waren standaard in Griekse architectuur van de [[Dorische orde]] tussen de periode [[600 v.Chr.]] en [[430 v.Chr.]]
Bij de hexastyle portico werden zes zuilen gebruikt. Dit was de standaard in de Griekse architectuur van de [[Dorische orde]] in de periode tussen [[600 v.Chr.]] en [[430 v.Chr.]].


===Octostyle===
===Octostyl===
De Octostyle portico heeft acht zuilen. Octostijl-gebouwen zijn zeldzamer dan de hexastijl in de Griekse architectuur. De bekendste octostijl-gebouwen die bewaard zijn gebleven zijn het [[Parthenon]] in [[Athene]], gebouwd tijdens de [[Periode van Pericles]] (450–430 v.Chr.), en het [[Pantheon (Rome)|Pantheon]] in [[Rome (stad)|Rome]] (125 v.Chr.).
De octostyle portico heeft acht zuilen. Octostyl-gebouwen zijn zeldzamer dan de hexastyl in de Griekse architectuur. De bekendste octostyl-gebouwen die bewaard zijn gebleven zijn het [[Parthenon]] in [[Athene]], gebouwd tijdens de periode van [[Perikles]] (450–430 v.Chr.), en het [[Pantheon (Rome)|Pantheon]] in [[Rome (stad)|Rome]] (125 n.Chr.).


===Decastyle===
===Decastyl===
De decastyle heeft tien zuilen, zoals in de tempel van [[Apollon|Apollo]] in [[Milete]].
De decastyl heeft tien zuilen, zoals in de tempel van [[Apollon|Apollo]] in [[Didyma]] (5e eeuw v.Chr.).


==Zie ook==
==Zie ook==

Versie van 23 aug 2008 21:49

Een portico is een portiek, die naar de toegang van een gebouw leidt, soms uitgebreid als een colonnade, met een dak over het looppad, ondersteund door zuilen of ingesloten door muren. Dit ontwerp verscheen voor het eerst in het oude Griekenland en heeft vele culturen beïnvloed.

Enkele beroemde exemplaren van portico's zijn het East Portico van het Amerikaanse Capitool, en de portico die het Pantheon in Rome versiert.

Bologna (Italië), is erg bekend door zijn portico's. In totaal zijn er meer dan 45 km van arcades, waarvan 38 in het stadshart. De langste portico in de wereld, ongeveer 3,5 km lang, leidt van de rand van de stad helemaal naar de basiliek van San Luca.

Typen portico

Er zijn diverse varianten portico's, die genoemd worden naar het aantal zuilen ('stylos' in het Grieks) dat zij hebben.

Tempel met een tetrastyle portico van vier Ionische zuilen: de Tempel van Portunus.
De hexastyle tempel van Concordia te Agrigentum (ca. 430 v.Chr.).
De octostyle tempel van Pallas Athena: het Parthenon.

Tetrastyl

De tetrastyle portico heeft vier zuilen. Deze werd voornamelijk gebruikt door de Grieken en de Etrusken voor kleine bouwwerken zoals openbare gebouwen en bepaalde altaren in het heiligdom van een tempel.

De Romeinen pasten deze bijvoorbeeld toe in de Tempel van Portunus, maar ook bij de ingang van grote publieke gebouwen zoals de Basilica van Maxentius.

Hexastyl

Bij de hexastyle portico werden zes zuilen gebruikt. Dit was de standaard in de Griekse architectuur van de Dorische orde in de periode tussen 600 v.Chr. en 430 v.Chr..

Octostyl

De octostyle portico heeft acht zuilen. Octostyl-gebouwen zijn zeldzamer dan de hexastyl in de Griekse architectuur. De bekendste octostyl-gebouwen die bewaard zijn gebleven zijn het Parthenon in Athene, gebouwd tijdens de periode van Perikles (450–430 v.Chr.), en het Pantheon in Rome (125 n.Chr.).

Decastyl

De decastyl heeft tien zuilen, zoals in de tempel van Apollo in Didyma (5e eeuw v.Chr.).

Zie ook

Referenties

  • (en) Greek architecture Encyclopaedia Britannica, 1968
  • (en) Stierlin, Henri Greece: From Mycenae to the Parthenon, Taschen, 2004, Editor-in-chief Angelika Taschen, Cologne, ISBN 3-8228-1225-0
  • (en) Stierlin, Henri The Roman Empire: From the Etruscans to the Decline of the Roman Empire, Taschen, 2002, Edited by Silvia Kinkle, Cologne, ISBN 3-8228-1778-3