Castra

Castra, 1 Praetorium 2 Via Praetoria 3 Via Principalis 4 Porta Principalis Dextra (rechterpoort) 5 Porta Praetoria (hoofdpoort) 6 Porta Principalis Sinistra (linkerpoort) 7 Porta Decumana (achterste poort)

Castra (O MV) was de benaming voor een Romeins legerkamp.

Indeling van het castra

In het castra sneden de via principalis en de via praetoria elkaar. De eerste liep van de porta principalis dextra naar de porta principalis sinistra (linkerpoort), waar de carcer (gevangenis) zich bevond. De via praetoria, die langs het pretorium (hoofdkwartier, afgeleid van pretor) liep, liep van de porta praetoria (hoofdpoort) tot de porta decumana (achterste poort). In het midden van het kamp bevond zich het pretorium, de tenten van de legerleiding, de vergaderplaats en het valetudinarium (cf. infra). Daar omheen waren de papiliones (tenten) van in contubernia opgedeelde Romeinse legionairs opgesteld.

Elk castra bezat een valetudinarium (cf. ziekenboeg) waar gewonden en zieken naar worden afgevoerd om door de meereizende medische staf verzorgd te worden. De tenten worden opgetrokken tussen tijdelijke verschansingen van aarde en hout, waardoor men beschut is tegen eventuele nachtelijke overvallen. Wanneer men later echter overschakelt op een meer offensieve strategie, krijgen de castra een meer permanent karakter en zullen deze legioenstandplaatsen ook dienst doen als zomerkamp. Dit gaat gepaard met een groter comfort van de kampen.

Een castra bestond uit barakken, waar de militairen hun onderkomen hadden, omringd door een palissade. Deze palissade werd van palen met spitse punten gemaakt. In latere tijd werden de castra "versteend" en werden de muren en hoofdgebouwen in steen opgetrokken.

Bij vrijwel alle Romeinse legerkampen werd de meervoudsvorm castra gebruikt. Dit komt omdat de Latijnse enkelvoudsvorm castrum alleen voor een enkel militair fort werd gebruikt; kampen met meerdere gebouwen werden vrijwel altijd castra genoemd.

Zie ook

• Castra Praetoria
• Zomerkamp
• Castellum
• Kesteren, een plaats in Gelderland vernoemd naar een Castra

Beknopte bibliografie

• Y. Le Bohec, art. castra (I 1), in NP2 (1997), klm. 1022 - 1024.
• B. van Daele, Het Romeinse leger, Leuven, 2003.

Externe links

• R. Berkvens, De opbouw en inrichting van de Romeinse soldatenbarak van de eerste tot de derde eeuw na chr. Analyse van barakken en vergelijkend onderzoek naar gelijksoortige gebouwen in Italië, diss. Katholieke Universiteit Nijmegen, 2005².
• R. van Heijst, art. Romeins fort, Phoenica, 2005.

Bronnen

Mediabestanden

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Fort (Roman) op Wikimedia Commons.