Voorhangprocedure

Een voorhangprocedure is in het Nederlandse parlementaire systeem een procedure die een extra controlemogelijkheid aan het parlement geeft bij de invoering van een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) of een Ministeriële regeling.

In een Algemene Maatregel van Bestuur kan de ministerraad regels uitvaardigen, zonder eerst het parlement om toestemming te vragen. Die bevoegdheid berust altijd op een bepaalde wet.

Bijvoorbeeld, in het Burgerlijk Wetboek, boek 1, artikel 7 staat dat iemand zijn achternaam kan laten veranderen. Daar staat bij dat er bij algemene maatregel van bestuur regels worden gesteld betreffende de redenen waarom men een naam kan laten veranderen, hoe iemand dat moet aanvragen en wat het kost.

Bij sommige wetsartikelen waarop een AMvB of Ministeriële regeling kan worden gegrond wordt een voorhangprocedure voorgeschreven. Dat houdt in dat de voorgestelde maatregel eerst gedurende bepaalde periode (bijvoorbeeld dertig dagen) aan het parlement moet worden voorgelegd. Tijdens die periode kan het parlement erover debateren en eventueel bezwaar maken tegen de regeling. Als het parlement niet binnen de genoemde termijn op het voorstel reageert, wordt de regeling automatisch van kracht.

Deze procedure heet een voorhangprocedure, omdat de procedure vooraf gaat aan de formele vaststellingsprocedure voor de regeling. De voorhangprocedure wordt als het ware aan de voorkant van de vaststellingsprocedure gehangen. Er bestaan ook 'nahangprocedures'; dan moet de regeling na vaststelling eerst enige tijd bekendgemaakt worden, voor hij in werking treedt. In die periode kunnen mensen nog reageren, maar in dat geval is het wel veel moeilijker om nog wat met die reacties te doen.

Een voorhangprocedure wordt ook wel geclausuleerde delegatie genoemd. De term "delegatie" duidt erop, dat de wetgever (het parlement) een deel van de wetgevende bevoegdheid overlaat aan het kabinet. "Geclausuleerd" wil zeggen, dat het kabinet tegelijkertijd beperkt wordt in zijn vrijheid om op dat gebied besluiten te nemen.

Een typisch voorbeeld van een formele voorhangprocedure is te vinden in de Elektriciteitswet 1998, artikel 16, lid 1:

De voordracht voor een krachtens dit artikel vast te stellen algemene maatregel van bestuur wordt niet gedaan dan nadat het ontwerp in de Staatscourant is bekendgemaakt en aan een ieder de gelegenheid is geboden om binnen vier weken na de dag waarop de bekendmaking is geschied, wensen en bedenkingen ter kennis van Onze Minister te brengen. Gelijktijdig met de bekendmaking wordt het ontwerp aan de beide kamers der Staten-Generaal overgelegd.

Het Minister-president geeft aanwijzingen voor de ministeries waarin staat welke voorhangprocedures en voorpublicatieprocedures in wetten opgenomen moeten worden ten behoeve van AMvB's en ministeriële regelingen. Dit zijn de Aanwijzingen voor de regelgeving. Sommige procedures zijn voorgeschreven door de Algemene wet bestuursrecht.

Externe link

• Aanwijzingen de regelgeving, (website Ministerie van Justitie)