Subtractieve kleurmenging: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 9 aug 2011 10:29

Subtractieve kleurmenging ontstaat door selectieve absorptie van het witte licht door een of meer verschillende kleurstoffen. Deze kleurstoffen kunnen als kleine deeltjes dooreen gemengd zijn (zoals bij verf of inkt), of zij kunnen in achtereenvolgende transparante lagen zitten (zoals bij filters voor bijvoorbeeld toneel lampen). De term subtractief komt uit het Latijn: subtrahere betekent "aftrekken", wat bij deze vorm van kleurmenging plaatsvindt. We beginnen met wit, en trekken daar primaire kleuren van af. Dit is het tegengestelde proces van de additieve kleurmenging waarbij licht gemengd wordt.

Drie primaire subtractieve kleuren

De mengkleur is altijd donkerder dan de donkerste bronkleur omdat licht verloren gaat (maar zie partitieve kleurmenging). Bij transparante lakken, zoals gebruikt in de drukkunst, begint men met een witte ondergrond die dus wit licht reflecteert. Dit witte licht is een mengsel van licht van alle golflengten van het zichtbare spectrum, waaronder de lichtprimairen rood, groen en blauw, die de drie types kleurreceptoren van het menselijke oog prikkelen. Wanneer op de witte ondergrond één van de drie subtractieve primaire kleuren cyaan (C), magenta (M) en geel (Y) wordt aangebracht, wordt de complementaire kleur van die primaire kleur geabsorbeerd: dus respectievelijk de secundaire kleuren rood, groen en blauw. Worden cyaan en geel over elkaar aangebracht dan worden dus rood en blauw geabsorbeerd en blijft groen over. Bij cyaan en magenta worden rood en groen geabsorbeerd en resteert blauw. Bij geel en magenta worden groen en blauw geabsorbeerd en ziet men dus rood.

Vierkleurendruk

Worden alle drie de primaire kleuren aangebracht dan wordt alle licht geabsorbeerd en is het resultaat in principe zwart. In de drukkerspraktijk is het resultaat echter een vuilbruine kleur, doordat de gebruikte inkten niet ideaal zijn. Om mooi zwart te krijgen, wordt apart zwart (K van Key of blacK) afgedrukt, wat het contrast verhoogt en daarmee ook de doortekening. Vandaar dat men spreekt van "vierkleurendruk".

Partitieve kleurmenging

Bij het mengen van kleuren met ondoorzichtige verf, geruite weefsels, mozaïk, gekleurde segmenten op een draaiende tol belanden we in de partitieve kleurmenging, omdat de mengkleur dan donkerder is dan de helderste bronkleur en helderder dan de donkerste bronkleur.

CMYK kleursysteem

De afkortingen voor de afzonderlijke kleuren (C, M, Y en K) geven het bij deze vorm van kleurmenging behorende systeem de naam CMYK.

Mengschema

Primaire subtractieve kleuren

Cyaan

Magenta

Geel

Secundaire subtractieve kleuren

Wit - cyaan - magenta = blauw

Wit - cyaan - geel = groen

Wit - magenta - geel = rood

@@ Regel 2: / Regel 2: @@
 ==Drie primaire subtractieve kleuren==
-De mengkleur is altijd donkerder dan de donkerste bronkleur omdat licht verloren gaat (maar zie [[partitieve kleurmenging]]). Bij transparante lakken, zoals gebruikt in de drukkunst, begint men met een witte ondergrond die dus wit licht reflecteert. Dit witte licht is een mengsel van licht van alle golflengten van het zichtbare spectrum, waaronder de lichtprimairen [[rood (kleur)|rood]], [[Groen (kleur)|groen]] en [[blauw (kleur)|blauw]], die de drie types kleurreceptoren van het menselijke oog prikkelen. Wanneer op de witte ondergrond één van de drie subtractieve [[primaire kleuren]] [[cyaan]] ('''C'''), [[magenta (kleur)|magenta]] ('''M''') en [[geel (kleur)|geel]] ('''Y''') wordt aangebracht, wordt de [[complementaire kleur]] van die primaire kleur geabsorbeerd: dus respectievelijk de [[secundaire kleur]]en [[rood (kleur)|rood]], [[Groen (kleur)|groen]] en [[blauw (kleur)|blauw]]. Worden cyaan en geel over elkaar aangebracht dan worden dus rood en blauw geabsorbeerd en blijft groen over. Bij cyaan en magenta worden rood en groen geabsorbeerd en resteert blauw. Bij geel en magenta worden groen en blauw geabsorbeerd en ziet men dus rood.
+De mengkleur is altijd donkerder dan de donkerste bronkleur omdat licht verloren gaat (maar zie [[partitieve kleurmenging]]). Bij transparante lakken, zoals gebruikt in de drukkunst, begint men met een witte ondergrond die dus wit licht reflecteert. Dit witte licht is een mengsel van licht van alle golflengten van het zichtbare spectrum, waaronder de lichtprimairen [[rood (kleur)|rood]], [[Groen (kleur)|groen]] en [[blauw (kleur)|blauw]], die de drie types [[kleurreceptoren van het menselijke oog]] prikkelen. Wanneer op de witte ondergrond één van de drie subtractieve [[primaire kleuren]] [[cyaan]] ('''C'''), [[magenta (kleur)|magenta]] ('''M''') en [[geel (kleur)|geel]] ('''Y''') wordt aangebracht, wordt de [[complementaire kleur]] van die primaire kleur geabsorbeerd: dus respectievelijk de [[secundaire kleur]]en [[rood (kleur)|rood]], [[Groen (kleur)|groen]] en [[blauw (kleur)|blauw]]. Worden cyaan en geel over elkaar aangebracht dan worden dus rood en blauw geabsorbeerd en blijft groen over. Bij cyaan en magenta worden rood en groen geabsorbeerd en resteert blauw. Bij geel en magenta worden groen en blauw geabsorbeerd en ziet men dus rood.
 ==Vierkleurendruk==

Primaire kleuren bij additieve kleurmenging:	rood · groen · blauw
Primaire kleuren bij subtractieve kleurmenging:	cyaan · magenta · geel · zwart
Systemen voor kleurentelevisie:	NTSC · PAL · SECAM