Tripitaka: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 23 mrt 2019 21:14


Boeddhisme
Concepten
Geschiedenis
Stromingen
Geschriften
Tempels
Devotie
Per land
Termen
Van A tot Z

Tripitaka (Sanskriet voor drie manden; Pali: Tipitaka) verwijst naar de collectie vroegste geschriften van het boeddhisme.

De Tripitaka is tijdens de Eerste Boeddhistische Raadsvergadering (circa 500 v.Chr.) samengesteld onder leiding van de monnik Mahakasyapa. De toenmalige versie kende echter maar twee "manden", die beide voornamelijk uit de woorden van Boeddha bestaan:

de Suttapitaka, gereciteerd door de monnik Ananda;
de Vinayapitaka, gereciteerd door de monnik Upali.
Ongeveer 250 jaar later werd ook de Abhidhammapitaka toegevoegd, die in de voorafgaande periode geleidelijk aan vorm kreeg en waaraan verschillende monniken hebben bijgedragen. Volgens de traditie is de Abhidhammapitaka rechtstreeks van Boeddha afkomstig, maar dit verhaal heeft waarschijnlijk geen grond in de werkelijkheid.

Bestaande versies van de Tripitaka

Pali Canon

De Pali Canon is de Tripitaka die in de Theravadatraditie bewaard is gebleven. In het jaar 250 v.Chr. (ten tijde van Asoka) is de Pali Canon 'gesloten', wat inhoudt dat er nadien geen veranderingen of toevoegingen toegestaan werden. Mede hierdoor beschouwt men de Pali Canon wel als de Canon die waarschijnlijk het meest lijkt op de oorspronkelijke Tripitaka van de Eerste Boeddhistische Raadsvergadering.

Chinese Canon

Er bestaat ook een volledige Tripitaka in het Chinees, de Chinese Canon, die in het Sanskriet is samengesteld. Zij vertoont grote overeenkomsten met de Pali Canon, met name in de Vinayapitaka en de Suttapitaka. De Tripitaka van de Chinese Canon wordt ook wel met de term de Agamas aangeduid, omdat zij de term Agama gebruikt waar de Pali Canon de term Nikaya (als in Majjhima Nikaya) gebruikt.

De Chinese Canon bevat naast de Tripitaka ook vele Mahayana en Vajrayana soetra's, die vaak afkomstig zijn uit de periode na de 1e eeuw v.Chr. Over de Tripitaka van de Chinese Canon is nog relatief weinig bekend, omdat alleen maar gedeeltes ervan vertaald zijn naar het Engels.

Tibetaanse Canon

De Kagyur in de Tibetaans boeddhistische canon bevat geen volledige versie van de Tripitaka. Alleen de Vinayapitaka en een Abhidhammapitaka zijn daar aanwezig. De soetra's van de Tibetaanse Canon zijn voornamelijk de Mahayana soetra's, die vanaf ongeveer 150 n.Chr. bestaan.

Xi Xia

Ook in het rijk van Xi Xia, dat volledig vernietigd werd door de Mongolen, is een versie van de Tripitaka in het Tangut gedrukt.

Zen

In zen beschikt men noch over een Vinayapitaka, noch over een Abhidhammapitaka. Men beschikt wel over een Suttapitaka, waarin zowel soetra's van de vroege boeddhistische scholen als van de Mahayana en Vajrayana zijn opgenomen.

Externe link

Suttas.net, Nederlandse vertalingen van geschriften uit de Tripitaka

@@ Regel 2: / Regel 2: @@
 '''Tripitaka''' ([[Sanskriet]] voor ''drie manden''; [[Pali (taal)|Pali]]: Tipitaka) verwijst naar de collectie vroegste geschriften van het [[boeddhisme]].
-De Tripitaka is tijdens de [[Eerste Boeddhistische Raadsvergadering]] (circa 500 voor Christus) samengesteld onder leiding van de monnik [[Mahakasyapa]]. De toenmalige versie kende echter maar twee manden, die beide voornamelijk uit de woorden van de [[Gautama Boeddha|Boeddha]] bestaan:
+De Tripitaka is tijdens de [[Eerste Boeddhistische Raadsvergadering]] (circa 500 v.Chr.) samengesteld onder leiding van de monnik [[Mahakasyapa]]. De toenmalige versie kende echter maar twee "manden", die beide voornamelijk uit de woorden van [[Gautama Boeddha|Boeddha]] bestaan:
-# De [[Sutta-pitaka]], gereciteerd door de [[bhikkhu|monnik]] [[Ananda]].
+# de [[Suttapitaka]], gereciteerd door de [[bhikkhu|monnik]] [[Ananda]];
-# De [[Vinaya-pitaka]], gereciteerd door de [[bhikkhu|monnik]] [[Upali]].
+# de [[Vinayapitaka]], gereciteerd door de [[bhikkhu|monnik]] [[Upali]].
-# Ongeveer 250 jaar later werd ook de [[Abhidhamma-pitaka]] toegevoegd, die in de daaraan voorafgaande periode geleidelijk aan vorm kreeg, en waaraan verschillende monniken hebben bijgedragen. Volgens traditie is de Abhidhamma-pitaka rechtstreeks van de Boeddha afkomstig, maar dit verhaal is waarschijnlijk niet gebaseerd op de werkelijkheid.
+# Ongeveer 250 jaar later werd ook de [[Abhidhammapitaka]] toegevoegd, die in de voorafgaande periode geleidelijk aan vorm kreeg en waaraan verschillende monniken hebben bijgedragen. Volgens de traditie is de Abhidhammapitaka rechtstreeks van Boeddha afkomstig, maar dit verhaal heeft waarschijnlijk geen grond in de werkelijkheid.
 == Bestaande versies van de Tripitaka ==
 === Pali Canon ===
-De [[Pali Canon]] is de Tripitaka die in de [[Theravada (boeddhisme)|Theravada]]-traditie bewaard is gebleven. In het jaar 250 voor Christus (ten tijde van [[Asoka]]) is het Pali Canon 'gesloten', wat inhoudt dat er nadien geen veranderingen of toevoegingen aan de Pali Canon toegestaan werden. Mede hierdoor beschouwt men de Pali Canon wel als de Canon dat waarschijnlijk het meest lijkt op de oorspronkelijke Tripitaka van de Eerste Boeddhistische Raadsvergadering.
+De [[Pali Canon]] is de Tripitaka die in de [[Theravada (boeddhisme)|Theravada]]traditie bewaard is gebleven. In het jaar 250 v.Chr. (ten tijde van [[Asoka]]) is de Pali Canon 'gesloten', wat inhoudt dat er nadien geen veranderingen of toevoegingen toegestaan werden. Mede hierdoor beschouwt men de Pali Canon wel als de Canon die waarschijnlijk het meest lijkt op de oorspronkelijke Tripitaka van de Eerste Boeddhistische Raadsvergadering.
 === Chinese Canon ===
-Er bestaat ook een volledige Tripitaka in het Chinees, de [[Chinese Canon]], die in de taal [[Sanskriet]] samengesteld is. Zij vertoont grote overeenkomsten met de [[Pali Canon]], met name in de Vinayapitaka en de Suttapitaka. De Tripitaka van de Chinese Canon wordt ook wel met de term ''de [[Agamas]]'' aangeduid, omdat zij de term ''Agama'' gebruikt waar het Pali Canon de term ''Nikaya'' (als in [[Majjhima Nikaya]]) gebruikt.
+Er bestaat ook een volledige Tripitaka in het Chinees, de [[Chinese Canon]], die in het [[Sanskriet]] is samengesteld. Zij vertoont grote overeenkomsten met de [[Pali Canon]], met name in de Vinayapitaka en de Suttapitaka. De Tripitaka van de Chinese Canon wordt ook wel met de term ''de [[Agamas]]'' aangeduid, omdat zij de term ''Agama'' gebruikt waar de Pali Canon de term ''Nikaya'' (als in [[Majjhima Nikaya]]) gebruikt.
-De Chinese Canon bevat naast de Tripitaka ook vele [[Mahayana]] en [[Vajrayana]] [[soetra]]'s, die vaak afkomstig zijn uit de periode na de 1e eeuw voor Christus. Over de Tripitaka van de Chinese Canon is nog relatief weinig bekend, omdat slechts gedeeltes ervan vertaald zijn naar het Engels.
+De Chinese Canon bevat naast de Tripitaka ook vele [[Mahayana]] en [[Vajrayana]] [[soetra]]'s, die vaak afkomstig zijn uit de periode na de 1e eeuw v.Chr. Over de Tripitaka van de Chinese Canon is nog relatief weinig bekend, omdat alleen maar gedeeltes ervan vertaald zijn naar het Engels.
 === Tibetaanse Canon ===
-De ''[[Kagyur]]'' in de ''[[Tibetaans boeddhistische canon]]'' bevat geen volledige versie van de Tripitaka; slechts de Vinaya-pitaka en een Abhidhamma-pitaka zijn daar aanwezig. De [[Soetra]]s van de Tibetaanse Canon zijn voornamelijk de Mahayana-soetra's, die vanaf circa het jaar 150 na Christus bestaan.
+De ''[[Kagyur]]'' in de ''[[Tibetaans boeddhistische canon]]'' bevat geen volledige versie van de Tripitaka. Alleen de Vinayapitaka en een Abhidhammapitaka zijn daar aanwezig. De [[soetra]]'s van de Tibetaanse Canon zijn voornamelijk de Mahayana soetra's, die vanaf ongeveer 150 n.Chr. bestaan.
 === Xi Xia ===
-Ook in het rijk van Xi Xia dat door de Mongolen volledig vernietigd werd, is een versie van de Tripitaka in het [[Tangut]] gedrukt.
+Ook in het rijk van Xi Xia, dat volledig vernietigd werd door de Mongolen, is een versie van de Tripitaka in het [[Tangut]] gedrukt.
 === Zen ===
-In [[Zen (religie)|Zen]] beschikt men noch over een Vinayapitaka, noch over een Abhidhammapitaka. Men beschikt wel over een Suttapitaka, waarin zowel [[soetra]]s van de [[vroege boeddhistische scholen]] als van de [[Mahayana]] en [[Vajrayana]] is opgenomen.
+In [[Zen (religie)|zen]] beschikt men noch over een Vinayapitaka, noch over een Abhidhammapitaka. Men beschikt wel over een Suttapitaka, waarin zowel [[soetra]]'s van de [[vroege boeddhistische scholen]] als van de [[Mahayana]] en [[Vajrayana]] zijn opgenomen.
 == Externe link ==
-* [http://www.suttas.net Suttas.net] Nederlandse vertalingen van geschriften uit de Tipitaka
+* [http://www.suttas.net Suttas.net], Nederlandse vertalingen van geschriften uit de Tripitaka
 [[Categorie:Geschrift in het boeddhisme]]