John Wilkins: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 11 mrt 2020 16:52

John Wilkins (Fawsley, Northamptonshire, 14 februari 1614 - Londen, 19 november 1672) was een Britse cryptograaf, parlementariër en vanaf 1668 tot aan zijn dood bisschop van Chester.

Leven

Wilkins genoot een opleiding aan de Universiteit van Oxford, trouwde met de zus van Oliver Cromwell en werd cryptograaf in dienst van de spionagemeester van Cromwell, John Thurloe. In deze periode was hij ook parlementariër. Hij overleefde het herstel van de monarchie in 1660 en diende hierna onder Karel II van Engeland. Daarnaast was hij een van de oprichters van de Royal Society, waarvan hij ook de eerste secretaris was. Hij stierf aan complicaties van nierstenen.

Cryptografie

Een verhandeling over cryptografie van zijn hand (anoniem gepubliceerd) geldt als het oudst bekende in de Engelse taal binnen dit vakgebied. In dit werk, getiteld Mercury, or The Secret and Swift Messenger (1641) introduceerde Wilkins de volgende termen in de Engelse taal:

Cryptographia (door hem gedefinieerd als geheimhouding in schrift),
Cryptologia (geheimhouding in gesproken taal) en
Cryptomeneses (de algemene aanduiding voor het hele vakgebied).

Tevens gaf Wilkins in dit werk een omschrijving van verschillende vormen van geometrische versleuteling, waarbij de letters van het klaarschrift vervangen worden door streepjes, stippen en driehoeken.

Overig werk

Wilkins was een aanhanger van kunsttalen, wat zich uitte in het werk An Essay towards a Real Character and a Philosophical Language (Londen, 1668), waarin hij pleitte voor een nieuwe universele taal voor filosofen. De taal die hij in dit werk beschrijft, is vooral bekend is geworden onder de naam Real Character. Opmerkelijk is ook de vroegste omschrijving van een onderzeeboot in Mathematical Magick (1648). Verder publiceerde Wilkins onder meer:

The Discovery of a World in the Moone (1638)
A Discourse Concerning a New Planet (1640)
Of the Principle and Duties of Natural Religion (1680)

Bronnen, noten en/of referenties

The codebreakers, the comprehensive history of secret communication from ancient times to the internet - David Kahn (herziene editie 1996) ISBN 0684831309
Spy book, the encyclopedia of espionage - Norman Polmar/Thomas B. Allen ISBN 1853672785

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 {{Zie artikel|Voor de Amerikaanse zanger en songwriter, zie [[John Wilkin]]}}
 [[Bestand:John_Wilkins.jpeg|thumb|John Wilkins]]
-'''John Wilkins''' ([[Fawsley]], [[Northamptonshire]], [[14 februari]] [[1614]] - [[Londen]], [[19 november]] [[1672]]) was een Brits cryptograaf, parlementariër en vanaf [[1668]] tot aan zijn dood [[bisschop]] van [[Chester (Engeland)|Chester]].
+'''John Wilkins''' ([[Fawsley]], [[Northamptonshire]], [[14 februari]] [[1614]] - [[Londen]], [[19 november]] [[1672]]) was een Britse [[cryptograaf]], [[Parlement|parlementariër]] en vanaf [[1668]] tot aan zijn dood [[bisschop]] van [[Chester (Engeland)|Chester]].
 ==Leven==
-Wilkins genoot een opleiding aan de [[Universiteit van Oxford|Oxford]], trouwde met de zus van [[Oliver Cromwell]] en werd cryptograaf in dienst van de spionagemeester van Cromwell, [[John Thurloe]]. In deze [[Engelse Gemenebest|periode]] was hij ook parlementariër. Hij overleefde het herstel van de [[monarchie]] in [[1660]] en diende hierna onder [[Karel II van Engeland]]. Daarnaast was hij een van de oprichters van de [[Royal Society]] waar hij ook de eerste secretaris was. Hij stierf aan complicaties van nierstenen.
+Wilkins genoot een opleiding aan de [[Universiteit van Oxford]], trouwde met de zus van [[Oliver Cromwell]] en werd cryptograaf in dienst van de spionagemeester van Cromwell, [[John Thurloe]]. In deze [[Engelse Gemenebest|periode]] was hij ook parlementariër. Hij overleefde het herstel van de [[monarchie]] in [[1660]] en diende hierna onder [[Karel II van Engeland]]. Daarnaast was hij een van de oprichters van de [[Royal Society]], waarvan hij ook de eerste [[secretaris]] was. Hij stierf aan complicaties van [[Niersteen|nierstenen]].
 ==Cryptografie==
@@ Regel 11: / Regel 11: @@
 *Cryptologia (''geheimhouding in gesproken taal'') en
 *Cryptomeneses (de algemene aanduiding voor het hele vakgebied).
-Tevens gaf Wilkins in dit werk een omschrijving van verschillende vormen van geometrische versleuteling, waarbij de letters van het [[Klare tekst en cijfertekst|klaarschrift]] [[Substitutieversleuteling|vervangen]] worden door streepjes, stippen en driehoeken.
+Tevens gaf Wilkins in dit werk een omschrijving van verschillende vormen van [[Meetkunde|geometrische]] versleuteling, waarbij de letters van het [[Klare tekst en cijfertekst|klaarschrift]] [[Substitutieversleuteling|vervangen]] worden door streepjes, stippen en driehoeken.
 ==Overig werk==
 [[Image:Wilkins - Mathematical magick, 1691.tiff|thumb|''Mathematicall magick'', 1691]]
-Wilkins was een aanhanger van [[Kunsttaal|kunsttalen]] wat zich uitte in het werk ''An Essay towards a Real Character and a Philosophical Language'' (Londen, 1668) waarin hij pleitte voor een nieuwe universele taal voor [[Filosoof|filosofen]]. De taal die hij in dit werk beschrijft is vooral bekend is geworden onder de naam ''Real Character''. Opmerkelijk is ook de vroegste omschrijving van een [[onderzeeboot]] in ''Mathematical Magick'' ([[1648]]). Verder publiceerde Wilkins onder meer:
+Wilkins was een aanhanger van [[Kunsttaal|kunsttalen]], wat zich uitte in het werk ''An Essay towards a Real Character and a Philosophical Language'' (Londen, 1668), waarin hij pleitte voor een nieuwe universele taal voor [[Filosoof|filosofen]]. De taal die hij in dit werk beschrijft, is vooral bekend is geworden onder de naam ''Real Character''. Opmerkelijk is ook de vroegste omschrijving van een [[onderzeeboot]] in ''Mathematical Magick'' ([[1648]]). Verder publiceerde Wilkins onder meer:
 * ''The Discovery of a World in the Moone'' ([[1638]])
 * ''A Discourse Concerning a New Planet'' ([[1640]])