Bètastraling: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 57353569 van 2A02:1810:2D34:8C00:783D:3EAF:9CAF:BC98 (overleg) ongedaan gemaakt. Zie de verbetering niet zo
Label: Ongedaan maken
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Alfa beta gamma radiation.svg|miniatuur|[[Alfastraling]] (bovenste) wordt al tegengehouden door een stukje papier. Bètastraling wordt optimaal afgeschermd met ongeveer een centimeter van een licht materiaal, zoals [[aluminium]] of PMMA ([[plexiglas]]), terwijl voor de afscherming van [[gammastraling]] doorgaans een dikkere laag van een "zwaarder" (dichter) materiaal noodzakelijk is, zoals [[lood (element)|lood]].]]
[[Bestand:Alfa beta gamma radiation.svg|miniatuur|[[Alfastraling]] (bovenste) wordt al tegengehouden door een stukje papier. Bètastraling wordt optimaal afgeschermd met ongeveer een centimeter van een licht materiaal, zoals [[aluminium]] of PMMA ([[plexiglas]]), terwijl voor de afscherming van [[gammastraling]] doorgaans een dikkere laag van een "zwaarder" (dichter) materiaal noodzakelijk is, zoals [[lood (element)|lood]].]]
[[Bestand:Beta-minus Decay.svg|miniatuur|Bètastraling]]
[[Bestand:Beta-minus Decay.svg|miniatuur|Bètastraling]]
'''Bètastraling''' is [[ioniserende straling]] bestaande uit [[elektron]]en of [[positron]]en.
'''Bètastraling''' is [[ioniserende straling]] bestaande uit bètadeeltjes, d.w.z. [[elektron]]en of [[positron]]en.


Bètastraling ontstaat in het [[vervalproces|β-vervalproces]] ([[bètaverval]]), waarin een [[atoomkern]] een elektron e<sup>−</sup> of positron e<sup>+</sup> uitzendt.
Bètastraling ontstaat in het [[vervalproces|β-vervalproces]] ([[bètaverval]]), waarin een [[atoomkern]] een elektron e<sup>−</sup> of positron e<sup>+</sup> uitzendt.
Er zijn twee soorten bètastraling, β<sup>−</sup>- en β<sup>+</sup>-straling.
Er zijn twee soorten bètastraling, β<sup>−</sup>- en β<sup>+</sup>-straling.
Bij β<sup>−</sup>-straling verandert in de kern een [[neutron]] in een [[proton (deeltje)|proton]], waarbij een elektron en een [[elektron-antineutrino]] worden weggeschoten. Dit dient niet verward te worden met [[interne conversie]], waarbij een aan het atoom gebonden elektron wordt uitgezonden. De [[massa (natuurkunde)|massa]] van de kern blijft ruwweg gelijk, aangezien het neutron en het proton ongeveer even zwaar zijn. Dit wordt kwalitatief aangegeven met de uitdrukking: het [[massagetal]] blijft gelijk, maar het [[atoomnummer]] neemt toe met 1. Voorbeeld:
Bij β<sup>−</sup>-straling verandert in de kern een [[neutron]] in een [[proton (deeltje)|proton]], waarbij een elektron en een [[elektron-antineutrino]] worden weggeschoten. Dit dient niet verward te worden met [[interne conversie]], waarbij een aan het atoom gebonden elektron wordt uitgezonden. De [[massa (natuurkunde)|massa]] van de kern blijft ruwweg gelijk, aangezien het neutron en het proton ongeveer even zwaar zijn. Dit wordt kwalitatief aangegeven met de uitdrukking: het [[massagetal]] blijft gelijk, maar het [[atoomnummer]] neemt toe met 1. Voorbeeld:

:<math>
{}^1{}^{70}_{69}\hbox{Tm}\;\to\;{}^1{}^{70}_{70}\hbox{Yb}\;+\;{}^{ 0}_{-1}\hbox{e}^{-}+\overline{\nu_e}
:<math>^{170}_{\ \,69}\hbox{Tm}\ \to\ ^{170}_{\ \,70}\hbox{Yb}\ +\ ^{\ \ 0}_{-1}\hbox{e}^- +\ \overline{\nu_e}
</math>
</math>

(De [[halveringstijd]] is hierbij 458 jaar.)
(De [[halveringstijd]] is hierbij 458 jaar.)


Bij β<sup>+</sup>-straling verandert in de kern een proton in een neutron, waarbij een positron e<sup>+</sup> en een [[elektron-neutrino]] worden weggeschoten. Het massagetal blijft gelijk, maar het atoomnummer neemt af met 1. Voorbeeld:
Bij β<sup>+</sup>-straling verandert in de kern een proton in een neutron, waarbij een positron e<sup>+</sup> en een [[elektron-neutrino]] worden weggeschoten. Het massagetal blijft gelijk, maar het atoomnummer neemt af met 1. Voorbeeld:
:<math>
:<math>
{}^{21}_{11}\hbox{Na}\;\to\;{}^{21}_{10}\hbox{Ne}\;+\;{}^{ 0}_{1}\hbox{e}^{+}+\nu_e
^{21}_{11}\hbox{Na}\ \to\ ^{21}_{10}\hbox{Ne}\ +\ ^0_1\hbox{e}^+ +\ \nu_e
</math>
</math>



Versie van 19 nov 2020 16:14

Alfastraling (bovenste) wordt al tegengehouden door een stukje papier. Bètastraling wordt optimaal afgeschermd met ongeveer een centimeter van een licht materiaal, zoals aluminium of PMMA (plexiglas), terwijl voor de afscherming van gammastraling doorgaans een dikkere laag van een "zwaarder" (dichter) materiaal noodzakelijk is, zoals lood.
Bètastraling

Bètastraling is ioniserende straling bestaande uit bètadeeltjes, d.w.z. elektronen of positronen.

Bètastraling ontstaat in het β-vervalproces (bètaverval), waarin een atoomkern een elektron e of positron e+ uitzendt. Er zijn twee soorten bètastraling, β- en β+-straling. Bij β-straling verandert in de kern een neutron in een proton, waarbij een elektron en een elektron-antineutrino worden weggeschoten. Dit dient niet verward te worden met interne conversie, waarbij een aan het atoom gebonden elektron wordt uitgezonden. De massa van de kern blijft ruwweg gelijk, aangezien het neutron en het proton ongeveer even zwaar zijn. Dit wordt kwalitatief aangegeven met de uitdrukking: het massagetal blijft gelijk, maar het atoomnummer neemt toe met 1. Voorbeeld:

(De halveringstijd is hierbij 458 jaar.)

Bij β+-straling verandert in de kern een proton in een neutron, waarbij een positron e+ en een elektron-neutrino worden weggeschoten. Het massagetal blijft gelijk, maar het atoomnummer neemt af met 1. Voorbeeld:

(De halveringstijd is hierbij 23 seconde.)

Zie ook