Dubbele nationaliteit

Landen die een dubbele nationaliteit toestaan (geel) of niet (rood)

Men spreekt van een dubbele nationaliteit wanneer een persoon de nationaliteit heeft van twee landen. Dit kan voorkomen doordat verschillende landen verschillende regels hanteren voor het toekennen van staatsburgerschap.

Oorzaken

Er zijn verschillende gronden op basis waarvan landen staatsburgerschap toe kunnen kennen. De belangrijkste zijn de volgende.

Jus Sanguinis

(Latijn: Recht van het bloed). Dit is de in veel landen gebruikelijke regel dat als één van de ouders staatsburger is van dat land, diens kinderen dat ook zijn. In sommige gevallen dient een kind dit voor een bepaalde leeftijd te bekrachtigen (bijvoorbeeld Japan).

Jus Soli

(Latijn: Recht van het land). Een aantal landen kennen staatsburgerschap toe als men in dat land geboren is, ongeacht de nationaliteit van de ouders (bijvoorbeeld Canada).

Huwelijk

Landen kunnen ook staatsburgerschap toekennen op basis van een huwelijk met een van hun ingezetenen.

Naturalisatie

Ten slotte kan men door naturalisatie een andere nationaliteit verkrijgen, waarbij het niet altijd vereist is de oude op te geven.

Door combinaties van deze oorzaken kan men dus een meervoudige nationaliteit hebben. Zo kan een kind geboren in Canada uit een Engelse vader en een Japanse moeder aanspraak maken op die drie nationaliteiten.

Juridische aspecten

Het hebben van meerdere nationaliteiten (soms zelfs drie) heeft zéér uiteenlopende juridische gevolgen. De aard en omvang van deze gevolgen heeft onder meer te maken met de mate waarin de wetten van de betrokken landen al dan niet sterk verschillende definities geven aan nationaliteit, en aan de (on)mogelijkheid om zijn nationaliteit op te geven (ten voordele van een nieuwe van het land waar de betrokkene zich vestigde).

Zo zijn er een aantal landen die, hoewel zij wel meervoudige nationaliteiten kunnen veroorzaken, deze niet erkennen. De persoon wordt door dat land dan gezien als enkel en alleen een burger van dat land. Daarnaast is het ook niet altijd mogelijk om, zelfs al zou de persoon in kwestie dat willen, staatsburgerschap van een land op te geven (bijvoorbeeld Marokko). Emigranten uit deze landen zijn dus gedwongen om een dubbele nationaliteit te verkrijgen wanneer ze zich elders willen laten naturaliseren.

Dit kan gevolgen hebben voor zaken als militaire dienstplicht en de belastingen, omdat zelfs een vervulde dienstplicht voor het ene land de persoon in kwestie niet vrij hoeft te stellen van het vervullen van dienstplicht voor één van diens andere nationaliteiten. En hoewel de meeste landen belasting heffen op basis van waar men woont en werkt, zijn er ook landen die belastingen heffen op basis van staatsburgerschap.

Juridische status in het buitenland

Het bezitten van een dubbele nationaliteit betekent niet dat men bij het reizen door een derde land op basis van beide nationaliteiten rechten kan doen gelden. Volgens internationaal recht kan een vreemdeling in een bepaald land slechts gebruik maken van de rechten die aan één nationaliteit verbonden zijn.

Als iemand die bijvoorbeeld zowel de Nederlandse als de Amerikaanse nationaliteit heeft, een reis maakt naar Australië, dan "telt" het paspoort dat hij of zij bij aankomst aan de douane laat zien. Voor de wet is deze persoon gedurende zijn verblijf dus of Amerikaan of Nederlander.

Zie ook

• Lijst van personen met dubbele nationaliteit

Externe link

• Website over nationaliteit, in het bijzonder dubbele en meervoudige nationaliteit (in het Engels)