Nieuwersluis
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie | Utrecht | ||
| Gemeente | Loenen | ||
| Coördinaten | 52° 12′ NB, 5° 0′ OL | ||
| Overig | |||
| Netnummer | 0294 | ||
| Foto's | |||
| |||
| Nieuwersluis, 2010 | |||
| |||
Nieuwersluis is een klein plaatsje binnen de gemeente Loenen in de Nederlandse provincie Utrecht.
Het ligt halverwege Loenen en Breukelen. Nieuwersluis is gebouwd rondom een sluis tussen de rivier de Vecht en de Angstel.
In de oorlog tegen de Spanjaarden had Niewersluis een fort gekregen en in 1672 hield het fort stand tegen de oprukkende Franse legers. Vanaf 1673 maakte Nieuwersluis deel uit van de versterking van de Hollandse Waterlinie en in 1850 werd het fort onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Binnen het fort stonden ook boerderijen en Nieuwersluis kon daarom worden beschouwd als vestingdorp.
Wetenswaardig
De plaats telt tientallen rijksmonumenten. Ten noordwesten van het dorpje, direct aan de A2 ligt de Oukoper Molen, een poldermolen uit 1644.
Aan de Breukelense kant van Nieuwersluis is een biologisch onderzoekscentrum voor het zoete water gevestigd. Dit is een onderdeel van het Nederlands Instituut voor Ecologie.
Station
Van 1843 tot 1953 had Nieuwersluis een station, station Nieuwersluis-Loenen, waar tot 1913 alle treinen, ook internationale, stopten; de eigenaar van het landgoed Sterreschans had dit weten te bedingen bij de verkoop van zijn grond aan de spoorwegen. Sinds de aanleg van het Merwedekanaal, dat in 1892 in gebruik werd genomen, lag dit station in feite alleen nog maar aan een paar weilanden. Pas na de Tweede Wereldoorlog werd dit recht geheel afgekocht, en een paar jaar later werd het station gesloopt.
Van Pupillenschool naar Penitentiaire Inrichting
Aan de overkant van de Vecht staat in Nieuwersluis de voormalige Pupillenschool uit 1877, opgericht onder beschermheerschap van Koning Willem III. Boven de centrale voordeur staat de naam 'Pupillenschool' en boven de twee voordeuren van de hoekgebouwen staat de W van Willem.
Maximaal 250 jongens vanaf 12 jaar kregen daar les in lezen, schrijven, rekenen, aardrijkskunde en geschiedenis, zwemmen en schaatsen. Als ze 16 jaar werden gingen ze naar de krijgsdienst. Meestal hadden de ouders geen geld om zelf voor de opvoeding te betalen.
Het begrip 'pupillen' was in Nederlands-Indië ontstaan, waar Nederlandse soldaten vaak kinderen kregen van inlandse vrouwen. Deze kinderen bleven in het kampement. In Gomnong richtte het 4de Bataljon in 1845 een Korps Pupillen op, de kosten werden gedragen door de officieren. Kinderen kregen vanaf 5-jarige leeftijd onderricht, zowel schools als militair. Langzamerhand werd dit experiment steeds geslaagder en ook in Nederland bekend, zodat dit de voorloper werd van de Pupillenschool in Nieuwersluis.
Later werd dit een kazerne en werd dit het Militair Penitentiair Centrum Nieuwersluis genoemd. Militairen die straf kregen, 'kregen' Nieuwersluis. De mannen moesten hardlopen naar Utrecht om daar te zwemmen, verder kregen ze zware trainingen met stormbanen etc.
Er is een tweede gebouw, iets meer naar achteren gelegen, dat tegenwoordig gebruikt wordt als Penitentiare Inrichting voor vrouwen.
Ook aan de Rijksstraatweg (tussen Amsterdam en Utrecht) staat een oude kazerne met daarbij een bunker.
-
Pupillenschool -
Hoofdingang -
Hoekgebouw -
Vrouwengevangenis
