Botermes

Een botermes (vaak: botermesje) is een onderdeel van het bestek waarmee boter vanuit de botervloot naar het bord (de boterham) wordt gebracht.

Per tafel, of liever per botervloot, is één exemplaar aanwezig, zodat ieder van hetzelfde botermesje gebruik moet maken. Na het "transport" moet het mesje dan ook direct weer in de boter worden gestoken (of er worden opgelegd), zodat de volgende er gebruik van kan maken. Het uitsmeren van de boter op de boterham gebeurt met het eigen mes. Het wordt als een faux pas gezien de boter met het botermesje te smeren. Dit druist zó in tegen de etiquette, dat (in sommige kringen althans) de dader als zeer onbeschaafd wordt gezien.

Binnen academische (vooral technische) kringen wordt 'het botermes hanteren' gebruikt als referentie naar het 'uitsmeren' van een conclusie om te voldoen aan een minimum aantal woorden of pagina's.