Pama (Groningen)
Streek in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie | Groningen | ||
| Gemeente | Zuidhorn | ||
| Coördinaten | 53° 17′ NB, 6° 21′ OL | ||
| |||
Pama is een streek gelegen in het Humsterland tussen de dorpen Kommerzijl en Niehove in de gemeente Zuidhorn in de Nederlandse provincie Groningen.
Dit gebied vormde in de 15e en 16e eeuw eigendom van de familie Pama, die van oorsprong uit Grijpskerk kwam. De naam 'Pama' was een samentrekking van Pawama: opvolger van Pawa. Het geslacht werd ook Pauwama of Pauwinga genoemd. Het gebied omvatte een boerderij (de Wester Pama of Pawingehuus, genoemd vanaf 1466) op ten minste 200 grazen land en was gelegen in de Gaukemaweerster kluft (naar Gaukemaweer; nu Gaaikemaweer). Een andere Pamaheerd bevond zich oostelijker in de Sickemahuister kluft. Deze heerd werd Harcke Pawemaheerd of Harcke Pauwingaheerd genoemd en in de 16e eeuw soms Ooster Pama.[1] De familie Pama verhuisde later uit het gebied: Een deel kwam in Amsterdam terecht en een ander deel verhuisde naar Burum, Surhuisterveen en Rotterdam. Vanuit Rotterdam vertrok in de 18e eeuw Haring Jans Pama naar Kaapstad, waar nog steeds een tak van de familie woont.
Er zijn in de streek tegenwoordig nog steeds meerdere boerderijen met de naam Pama:
- Aan de weg Heereburen ligt de fruitboerderij Oudebosch die ook Pama werd genoemd. De naam Oudebosch (Oldenbosch, 't Olle Bos, Olle Bosploats) komt van de volksnaam voor een bos wat hier groeide na de indijking van de Kommerzijlsterriet in 1598. Kort daarvoor (in de jaren 1570) was hier de zoutziederij van Wigbolt van Ewsum gevestigd. In 1968 werd er een fruitboomgaard aangeplant. Rondom de boerderij en de boomgaard loopt een oude gracht (Niehoofsterdiep) en boomsingel.
- Oosterpama staat naast Pama/Oudebosch. Het is dus niet hetzelfde huis als de historische Ooster Pama.[1] Het voorhuis brandde in de 20e eeuw af en werd vervolgens herbouwd.
- Westerpama (Wester Pama, Pamaheerd, Pamahuis) staat aan de Pamaweg tussen Kommerzijl en Niehove (zijweg van Heereburen).
- In het verlengde van Heereburen, aan de Frijtumerweg, staat ook een boerderij met de naam Pama.
Er was in de 19e eeuw ook een boerderij met de naam 'Zuiderpama' (genoemd door Van der Laan, 1878 en op een grafsteen in Kommerzijl uit 1830). Het is onbekend waar deze boerderij heeft gelegen.
Sjabloon:Tabel afbeeldingengalerij
Literatuur
- C. Pama (1956), Het geslacht Pama: Geschiedenis van een Humsterlandse familie gedurende vijf eeuwen. Kaapstad. In 1992 onder zelfde naam verschenen met revisie van hfst. 3.
- ↑ a b Renée Nip & Remi van Schaïk, Iets over maatschappelijke structuren in het laat-middeleeuwse Humsterland: Gaukemaweerster kluft. Het Noorden in het midden: opstellen over de geschiedenis van de Noord-Nederlandse gewesten in middeleeuwen en nieuwe tijd p.38, 44 (noot 39-40). Uitgeverij Van Gorcum (1998).