Spinnende waterkevers

Spinnende waterkevers
	Grote spinnende watertor
Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Arthropoda (Geleedpotigen)
Klasse:	Insecta (Insecten)
Orde:	Coleoptera (Kevers)
Familie
	Hydrophilidae; Latreille, 1802
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Spinnende waterkevers op Wikispecies
	(en) World Register of Marine Species
Portaal	Biologie ; Insecten

De spinnende waterkevers^[2] (Hydrophilidae) zijn een familie van kevers die voornamelijk in het water leven.

Andere waterkevers

Naast de familie Hydrophilidae zijn er vele keversoorten uit diverse andere families die in het water leven, zoals de schrijvertjes (Gyrinidae). Ook heeft de familie een onderfamilie van soorten die alleen op het land leven, de naam waterkevers dekt de lading niet geheel. In Nederland alleen al komen 13 families uit twee onderordes voor die waterbewonende leden hebben, bij elkaar ongeveer 390 soorten, of ongeveer 9% van de totale Nederlandse soortenrijkdom aan kevers. Enkele soorten die in Nederland en België algemeen voorkomen zijn het schrijvertje, de geelgerande watertor en de spinnende watertor. Alleen de laatste soort behoort overigens tot de familie Hydrophilidae. Zoals alle insecten zijn de meeste waterkevers klein, 256 van de 280 Nederlandse soorten bijvoorbeeld zijn kleiner dan tien millimeter.

Algemeen

De spinnende waterkevers zijn ontstaan uit landbewonende kevers die naar het water trokken, veel soorten leven ook niet in het water, maar op drijvende planten of oeverbegroeiing, maar kunnen zich goed redden als ze in het water terechtkomen. De soorten die veelal onder water leven zijn vaak zeer goed gestroomlijnd en geheel aan het leven onder water aangepast, o.a. door afgeplatte zwempoten met zwemharen die het oppervlak verbreden en de efficiëntie ervan vergroten. De ademhaling verloopt net als bij andere insecten via buisjes (trachea) in borststuk en achterlijf, maar bij de goed aan het water aangepaste spinnende waterkevers zijn deze geconcentreerd op bepaalde plaatsen op hun lichaam. Ze moeten echter allemaal adem halen aan de oppervlakte, alleen de larven van veel soorten hebben kieuwachtige structuren en leven op de bodem of in waterplanten.

Taxonomie

De familie is als volgt onderverdeeld:^[3]

Onderfamilie Helophorinae Leach, 1815
Onderfamilie Epimetopinae Zaitzev, 1908
Onderfamilie Georissinae Laporte, 1840
Onderfamilie Hydrochinae Thomson, 1859
Onderfamilie Spercheinae Erichson, 1837
Onderfamilie Horelophinae Hansen, 1991
Onderfamilie Horelophopsinae Hansen, 1997
Onderfamilie Hydrophilinae Latreille, 1802
- Tribus Anacaenini Hansen, 1991
- Tribus Berosini Mulsant, 1844
- Tribus Chaetarthriini Bedel, 1881
- Tribus Hydrophilini Latreille, 1802
  - Subtribus Acidocerina Zaitzev, 1908
  - Subtribus Globuloseina García, 2001
  - Subtribus Hydrobiusina Mulsant, 1844
  - Subtribus Hydrophilina Latreille, 1802
- Tribus Laccobiini Houlbert, 1922
  - Geslacht Afrotormus
  - Geslacht Arabhydrus
  - Geslacht Hydrophilomima
  - Geslacht Laccobius Erichson, 1837
  - Geslacht Oocyclus
  - Geslacht Ophthalmocyclus
  - Geslacht Paracymus
  - Geslacht Pelthydrus
  - Geslacht Scoliopsis
  - Geslacht Tormus
  - Geslacht Tritonus
- Tribus Sperchopsini Hansen, 1991
Onderfamilie Sphaeridiinae Latreille, 1802
- Tribus Andotypini Hansen, 1991
- Tribus Borborophorini Hansen, 1991
- Tribus Coelostomatini Heyden, 1891 (1890)
- Tribus Megasternini Mulsant, 1844
- Tribus Omicrini Smetana, 1975
- Tribus Protosternini Hansen, 1991
- Tribus Rygmodini Orchymont, 1916
- Tribus Sphaeridiini Latreille, 1802
- Tribus Tormissini Hansen, 1991

In Nederland waargenomen soorten

Genus: Anacaena
- Anacaena bipustulata
- Anacaena globulus
- Anacaena limbata
- Anacaena lutescens
Genus: Berosus
- Berosus affinis
- Berosus fulvus
- Berosus hispanicus
- Berosus luridus - (Tweekleurige waterkever)
- Berosus signaticollis
- Berosus spinosus
Genus: Cercyon
- Cercyon analis
- Cercyon bifenestratus
- Cercyon castaneipennis
- Cercyon convexiusculus
- Cercyon depressus
- Cercyon granarius
- Cercyon haemorrhoidalis
- Cercyon impressus
- Cercyon laminatus
- Cercyon lateralis
- Cercyon littoralis - (Stranddwergmesttor)
- Cercyon marinus
- Cercyon melanocephalus
- Cercyon nigriceps
- Cercyon obsoletus
- Cercyon pygmaeus
- Cercyon quisquilius
- Cercyon sternalis
- Cercyon terminatus
- Cercyon tristis
- Cercyon unipunctatus - (Eenpuntdwergmesttor)
- Cercyon ustulatus
Genus: Chaetarthria
- Chaetarthria seminulum - (Oeverkogeltje)
- Chaetarthria similis
- Chaetarthria simillima
Genus: Coelostoma
- Coelostoma orbiculare
Genus: Cryptopleurum
- Cryptopleurum crenatum
- Cryptopleurum minutum
- Cryptopleurum subtile
Genus: Cymbiodyta
- Cymbiodyta marginellus
Genus: Dactylosternum
- Dactylosternum abdominale
Genus: Enochrus
- Enochrus affinis
- Enochrus bicolor
- Enochrus coarctatus
- Enochrus fuscipennis
- Enochrus halophilus
- Enochrus melanocephalus
- Enochrus nigritus
- Enochrus ochropterus
- Enochrus quadripunctatus
- Enochrus testaceus
Genus: Georissus
- Georissus crenulatus - (Gekerfde graafkever)
Genus: Helochares
- Helochares lividus
- Helochares obscurus
- Helochares punctatus
Genus: Helophorus
- Helophorus aequalis
- Helophorus alternans
- Helophorus aquaticus
- Helophorus arvernicus
- Helophorus asperatus
- Helophorus brevipalpis
- Helophorus croaticus
- Helophorus dorsalis
- Helophorus flavipes
- Helophorus fulgidicollis
- Helophorus grandis
- Helophorus granularis
- Helophorus griseus
- Helophorus laticollis
- Helophorus longitarsis
- Helophorus maritimus
- Helophorus minutus
- Helophorus nanus
- Helophorus nubilus
- Helophorus obscurus
- Helophorus porculus
- Helophorus pumilio
- Helophorus redtenbacheri
- Helophorus rufipes
- Helophorus strigifrons
- Helophorus tuberculatus
Genus: Hydrobius
- Hydrobius fuscipes - (Roodpootwatertor)
Genus: Hydrochara
- Hydrochara caraboides - (Kleine spinnende watertor)
Genus: Hydrochus
- Hydrochus angustatus - (Smalle oeverkruiper)
- Hydrochus brevis
- Hydrochus crenatus
- Hydrochus elongatus - (Oeverkruiper)
- Hydrochus ignicollis
- Hydrochus megaphallus
- Hydrochus nitidicollis
Genus: Hydrophilus
- Hydrophilus aterrimus - (Oostelijke spinnende watertor)
- Hydrophilus piceus - (Grote spinnende watertor)
Genus: Laccobius
- Laccobius albipes
- Laccobius atratus
- Laccobius bipunctatus
- Laccobius colon
- Laccobius minutus
- Laccobius obscuratus
- Laccobius sinuatus
- Laccobius striatulus
- Laccobius ytenensis
Genus: Limnoxenus
- Limnoxenus niger
Genus: Megasternum
- Megasternum concinnum
Genus: Paracymus
- Paracymus aeneus
- Paracymus scutellaris
Genus: Spercheus
- Spercheus emarginatus
Genus: Sphaeridium
- Sphaeridium bipustulatum
- Sphaeridium lunatum
- Sphaeridium marginatum
- Sphaeridium scarabaeoides - (Mestzwemtor)

Externe links

Overzicht Hydrophilidae op waarneming.nl

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Latreille, P.A. (1802). Histoire naturelle, générale et particulière des crustacés et des insectes. Ouvrage faisant suite à l’histoire naturelle générale et particulière, composée par Leclerc de Buffon, et rédigée par C.S. Sonnini, membre de plusieurs sociétés savantes. Familles naturelles des genres. Tome troisième. F. Dufart, Paris, xii + 13–467 + [1] pp. [An X (title page, =1802); Nov 1802 (Evenhuis 1997)]
↑ Bernhard Grzimek (1970). Het leven der dieren Deel II: Insecten. Uitgeverij Het Spectrum, Antwerpen, Pagina 257. ISBN 90 274 8621 2.
↑ Bouchard, P. et al (2011) Family-group names in Coleoptera (Insecta). ZooKeys ISSN 1313-2989, 88: 1-972. DOI:10.3897/zookeys.88.807 ISBN 978-954-642-583-6 (hardback) ISBN 978-954-642-584-3 (paperback) ZooBank

[1] Latreille, P.A. (1802). Histoire naturelle, générale et particulière des crustacés et des insectes. Ouvrage faisant suite à l’histoire naturelle générale et particulière, composée par Leclerc de Buffon, et rédigée par C.S. Sonnini, membre de plusieurs sociétés savantes. Familles naturelles des genres. Tome troisième. F. Dufart, Paris, xii + 13–467 + [1] pp. [An X (title page, =1802); Nov 1802 (Evenhuis 1997)]

[GRZ-2] Bernhard Grzimek (1970). Het leven der dieren Deel II: Insecten. Uitgeverij Het Spectrum, Antwerpen, Pagina 257. ISBN 90 274 8621 2.

[3] Bouchard, P. et al (2011) Family-group names in Coleoptera (Insecta). ZooKeys ISSN 1313-2989, 88: 1-972. DOI:10.3897/zookeys.88.807 ISBN 978-954-642-583-6 (hardback) ISBN 978-954-642-584-3 (paperback) ZooBank

[1]

[2]

[3]