Brontekst bekijken van Toljatti

{{Bijwerken}}
{{Infobox Russische stad
| naam              = Toljatti | naam Russisch = Тольятти
| wapen             = Coat of Arms of Togliatti (Samara oblast) small.png | vlag = Flag of Togliatti (Samara oblast).png
| afb stadsbeeld    = Duma of city Togliatty, Russia.JPG | afb onderschrift = Stadsdoemagebouw
| positiekaart2     = oblast Samara
| bg-gr = 53 | bg-min = 29 | bg-sec = | lg-gr = 49 | lg-min = 31 | lg-sec = 
| federaal district = [[Federaal District Wolga|Wolga]] | deelgebied = {{RU-vlag|Oblast Samara}}
| jurisdictie       = oblast | gemeentevorm = sd | district = [[district Stavropolski|Stavropolski]]
| website           = [http://portal.tgl.ru/ portal.tgl.ru]
| km2               = 315 | inwoners = 719363 | inwoners jaar = [[Russische volkstelling (2012)|volkstelling 2012]]
| hoogte            = 90 | tijdzone = 4
| okatocode         = 36440 | netnummer = 8482 | postcode = 445xxx
| stichting         = 1737 | stadstatus = 1780
}}

'''Toljatti''' (ook gespeld als ''Togliatti'', [[Russisch]]: Тольятти) is een stad in [[Rusland]], in de [[oblast Samara]]. De stad ligt op de linkeroever van de [[Wolga]], die ter plaatse een [[stuwmeer]] vormt, 95 kilometer ten westen van de stad [[Samara (stad)|Samara]].

Toljatti is de tweede stad naar grootte en betekenis van de oblast Samara en de grootste stad in Rusland die niet de status van [[bestuurlijk centrum]] van een [[deelgebieden van Rusland|deelgebied]] heeft. De stad heeft zijn huidige naam sinds 1964 en is genoemd naar [[Palmiro Togliatti]], die tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] in de [[Sovjet-Unie]] verbleef en na de oorlog leider van de [[Partito Comunista Italiano|Italiaanse Communistische Partij]] werd. Voorheen heette de stad '''Stavropol aan de Wolga''' (Ставрополь-на-Волге).<ref>{{Citeer web |url=http://www.edu-sok.ru/upload/Prokofeva%20E_U.pdf |titel=Wayback Machine |datum=2012-12-10 |bezochtdatum=2023-03-20 |werk=web.archive.org |archiefdatum=2012-12-10 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20121210221330/http://www.edu-sok.ru/upload/Prokofeva%20E_U.pdf |dodeurl=ja }}</ref><ref>{{Citeer web |url=http://www.pravoslavie.ru/arhiv/040423150950.htm |titel=Русская семья со шведской фамилией |bezochtdatum=2023-03-20 |werk=www.pravoslavie.ru}}</ref>

Inwoners: 684,709 (2021 Census)<ref>{{Citeer web |url=https://rosstat.gov.ru/vpn_popul |titel=Росстат — Всероссийская перепись населения 2020 года |bezochtdatum=2023-03-20 |werk=rosstat.gov.ru |archiefdatum=2020-01-24 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20200124160257/http://rosstat.gov.ru/vpn_popul |dodeurl=ja }}</ref>; 719,632 (2010 Census)<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Радвани |voornaam=Жан |titel=Всероссийская Перепись Населения 2010 года: Заметки и Первые Впечатления |url=http://dx.doi.org/10.1353/imp.2010.0063 |jaargang=2010 |tijdschrift=Ab Imperio |datum=2010 |nummer=4 |doi=10.1353/imp.2010.0063 |issn=2164-9731 |pagina's=341–348}}</ref>; 702,879 (2002 Census)<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Alyaev |voornaam=Vladimir |titel=Territorial Aspects of Population Dynamics in Rural Localities of Volgograd Region |url=http://dx.doi.org/10.15688/nsr.jvolsu.2020.4.5 |tijdschrift=Natural Systems and Resources |datum=2021-03 |nummer=4 |doi=10.15688/nsr.jvolsu.2020.4.5 |issn=2713-1572 |pagina's=44–51 |last2=Ryabinina |first2=Natalya |last3=Vishnyakov |first3=Nikolay |last4=Shilova |first4=Natalya |last5=Dereza |first5=Danila}}</ref>; 630,543 (1989 Census)<ref>{{Citeer web |url=http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg.php |titel=Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей. |bezochtdatum=2023-03-20 |werk=www.demoscope.ru}}</ref>.

==Geschiedenis==
De stad werd in [[1737]] gesticht door [[Vasili Tatisjtsjev]], als nederzetting voor [[kerstening|gekerstende]] [[Kalmukken]]. Door de aanleg van het [[Samara-stuwmeer]] kwam de oorspronkelijke stad in [[1955]] onder water te staan. De stad werd hierna op een nieuwe locatie heropgebouwd.{{Bron?||2020|10|04}}

==Economie==
Toljatti is met name bekend door de auto-industrie en wordt ook wel de "autohoofdstad van Rusland" genoemd. De in Toljatti gevestigde fabriek [[AvtoVAZ]], waar onder andere [[Lada]]'s worden geproduceerd, werkt sinds [[1971]] samen met [[FIAT|Fiat]] en sinds [[2001]] met [[General Motors]] (concern GM-AvtoVAZ). General Motors heeft zich in december 2019 uit Toljatti teruggetrokken.

[[Renault]] kocht in 2008 25% van de aandelen van Avtovaz. Sinds december 2018 bezit Renault met 67,6% de meerderheid van de aandelen van AvtoVaz. De Renault-Nissan-groep, ook eigenaar van het Roemeense automerk [[Dacia (automerk)|Dacia]], produceert in Toljatti de eerste generatie [[Dacia Logan]] MCV, onder de modelnaam [[Lada Largus]].

Naast de belangrijke auto-industrie vormen ook machinebouw en chemische en levensmiddelenindustrie zwaartepunten van de plaatselijke economie.

==Onderwijs, cultuur en sport==
De stad kent zes universiteiten en hogescholen, meerdere musea, een filharmonie en diverse theaters. Ook als sportstad heeft Toljatti een reputatie verworven, met name door het plaatselijke [[ijshockey]]team "[[HC Lada Toljatti|Lada]]", dat een grote rol speelt in de nationale competitie. Olympisch [[turnen|turnkampioen]] [[Aleksej Nemov]] begon er zijn sportcarrière en woont er nog steeds.{{Bron?||2020|10|04}}

== Geboren ==
<!-- RANGSCHIKKING NAAR GEBOORTEJAAR -->
* [[Bo Andersson]] (1955), CEO van AvtoVAZ

* [[Vjatsjeslav Boetsajev]] (1970), ijshockeyer
* [[Aleksej Kovaljov]] (1973), ijshockeyer
* [[Aleksej Smirnov]] (1977), tafeltennisspeler
* [[Vjatsjeslav Koeznetsov]] (1989), wielrenner
* [[Ivan Taranov]] (1994), autocoureur
* [[Darja Kasatkina]] (1997), tennisster
* [[Denis Makarov]] (1998), voetballer

== Externe link ==
* Jandeks [http://maps.yandex.ru/map.xml?mapID=17&size=1&scale=5&mapX=393240&mapY=5928800&act=5&mapWidth=19200&tool=zoom_in Kaart van Toljatti] (cyrillisch)

{{Appendix}}
{{Navigatie oblast Samara}}

[[Categorie:Toljatti| ]]