Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Zaandam (1888-1918)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Kiesdistrict_Zaandam_%281888%29.jpg/150px-Kiesdistrict_Zaandam_%281888%29.jpg)
Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Zaandam (1888-1918) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Zaandam in de periode 1888-1918.[1]
Het kiesdistrict Zaandam was eerder ingesteld geweest in de periode 1848-1850. Het kiesdistrict werd opnieuw ingesteld na de grondwetsherziening van 1887. Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Broek in Waterland, Buiksloot, Graft, Ilpendam, Jisp, Koog aan de Zaan, Landsmeer, Nieuwendam, Oostzaan, Ransdorp, De Rijp, Wijdewormer, Wormer, Wormerveer, Zaandam, Zaandijk en Zuid- en Noord-Schermer.
Het kiesdistrict Zaandam vaardigde in dit tijdvak per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
Legenda
- cursief: in de eerste verkiezingsronde geëindigd op de eerste of tweede plaats, en geplaatst voor de tweede ronde;
- vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.
6 maart 1888[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[2]
6 maart | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.481 |
Opkomst | 2.466 |
Geldige stemmen | 2.456 |
Blanco stemmen | 3 |
Kandidaten | |
W. de Meijier[3] | 1.462 |
T. Heemskerk | 745 |
V. Bruinsma | 203 |
9 juni 1891[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
9 juni | 23 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 3.711 | 3.711 |
Opkomst | 2.444 | 2.838 |
Geldige stemmen | 2.434 | 2.818 |
Blanco stemmen | 8 | 14 |
Kandidaten | ||
W. de Meijier[5] | 1.180 | 1.704 |
W. Bax | 613 | 1.113 |
J.C. von Briel Sasse | 321 | |
H.J.A.M. Schaepman | 258 | |
L. Lindeboom | 55 |
10 april 1894[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[6]
10 april | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.755 |
Opkomst | 2.672 |
Geldige stemmen | 2.649 |
Blanco stemmen | 16 |
Kandidaten | |
K. de Boer | 1.533 |
W. de Meijier[5] | 1.105 |
15 juni 1897[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
15 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 7.524 |
Opkomst | 5.875 |
Geldige stemmen | 5.711 |
Blanco stemmen | 164 |
Kandidaten | |
K. de Boer[5] | 3.768 |
J. Windhouwer | 1.045 |
G.C. Kamphuis | 657 |
H. Verkouteren | 241 |
14 juni 1901[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
14 juni | 27 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 7.289 | 7.289 |
Opkomst | 5.032 | 4.906 |
Geldige stemmen | 4.941 | 4.865 |
Blanco stemmen | 91 | 41 |
Kandidaten | ||
K. de Boer[5] | 2.203 | 3.025 |
M. Mendels | 1.428 | 1.840 |
J.H. Feringa | 847 | |
F.J.A.M. Wierdels | 463 |
16 juni 1905[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
16 juni | 28 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 8.980 | 8.980 |
Opkomst | 6.993 | 6.988 |
Geldige stemmen | 6.902 | 6.931 |
Blanco stemmen | 91 | 57 |
Kandidaten | ||
K. de Boer[5] | 2.609 | 4.135 |
M. Mendels | 2.392 | 2.796 |
J. Windhouwer | 1.901 |
11 juni 1909[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
11 juni | 23 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 10.269 | 10.269 |
Opkomst | 8.413 | 8.244 |
Geldige stemmen | 8.323 | 8.171 |
Blanco stemmen | 90 | 73 |
Kandidaten | ||
J.E.W. Duijs | 3.456 | 4.158 |
H.J.C. van Tienen | 2.571 | 4.013 |
L.F. Duymaer van Twist | 2.296 |
17 juni 1913[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
17 juni | 25 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 12.441 | 12.441 |
Opkomst | 11.112 | 9.255 |
Geldige stemmen | 11.011 | 9.150 |
Blanco stemmen | 101 | 105 |
Kandidaten | ||
J.E.W. Duijs[5] | 5.389 | 5.495 |
J. Limburg | 3.073 | 3.655 |
J.A. de Wilde | 2.549 |
15 juni 1917[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
15 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 13.608 |
Opkomst | 5.205 |
Geldige stemmen | 5.056 |
Blanco stemmen | 149 |
Kandidaten | |
J.E.W. Duijs[5] | 4.011 |
L.L.H. de Visser | 1.045 |
Opheffing[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Zaandam. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.
Bronnen
- Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Zaandam op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
Noten
- ↑ De verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
- ↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
- ↑ De Meijier was aftredend Kamerlid voor Haarlem, waarvan het kiesdistrict Zaandam in 1888 een afsplitsing was.
- ↑ a b c d e Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de absolute meerderheid van de uitgebrachte geldige stemmen behaalde, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
- ↑ a b c d e f g Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Zaandam.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat een conflict was ontstaan tussen de Kamer en de regering.