Victor Brien
Victor Brien (Ensival, 8 april 1876 - Brussel, 25 november 1959) was een Belgisch geoloog die carrière maakte als universiteitsprofessor, ingenieur, industrieel en koloniaal zakenman.[1]
Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]
Victor Brien behaalde zijn universitaire diploma's in Luik, die van burgerlijk ingenieur in de mijnbouw in 1900 en die van geologisch ingenieur in 1902. In 1910 werd hij benoemd tot professor aan de Université libre de Bruxelles (ULB) waar hij achtereenvolgens een cursus mijnbouw en vervolgens toegepaste geologie gaf. Vanaf 1910 was hij nauw betrokken bij de industrialisatie van Belgisch Congo via zijn activiteit bij het koloniale mijnbedrijf Simkat, Société Industrielle et Minière du Katanga, en de dochterondernemingen van Simkat, met name Sermikat (Société d’exploitation et de recherches au Katanga), Cimenkat (Ciments du Katanga) en Trabeka (Travaux en Béton au Katanga).[2] In 1937 stopte hij met onderwijs om zich uitsluitend toe te leggen op zijn financieel-economische werkzaamheden in Belgisch-Congo.[3] Victor Brien behoorde ook tot de zogenaamde pioniers van Kongo-Vrijstaat omdat hij in 1906 een mijnbouwonderzoeksmissie uitvoerde in Mayumbe.
Fonds Victor Brien ('Fondation V. Brien')[bewerken | brontekst bewerken]
Toen Victor Brien in 1937 zijn universitaire leerstoel verliet, creëerde hij met zijn riante koloniale inkomsten een fonds en schonk het aan de ULB. In 1936 kocht Victor Brien het domein Lembeekbos in Lembeek en liet er een kasteel bouwen. Na zijn dood kwam het zogenaamd Kasteel Brien en het Lembeekbos in het bezit van de U.L.B. die het gebruikt als wetenschappelijk onderzoeksdomein. De voornaamste wilsbeschikking van Victor Brien hield onder meer in dat: "het domein ongeschonden zou bewaard blijven; de inkomsten ervan zouden gebruikt worden voor het behoud van het domein in een onberispelijke staat; het bezit van het domein zou bijdragen tot de wetenschappelijke uitstraling van de universiteit en het realiseren van educatieve doeleinden." [4]
Koloniale sporen[bewerken | brontekst bewerken]
Het domein van Victor Brien is opgenomen in het parcours van de koloniale sporen in Halle.[5] De figuur Victor Brien is een voorbeeld van de wetenschapper als instrument van het koloniale project. Bij de kolonisatie van Congo ging wetenschappelijke exploratie hand in hand met de economische exploitatie.[6]
Bronnen en voetnoten[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ (fr) M. Sluys, «Victor Brien, géologue du Congo belge». http://www.kaowarsom.be/documents/BULLETINS_MEDEDELINGEN/1960-2.pdf, Koninklijke Academie van België. Zitting van 20 februari 1960. «Victor Brien, géologue du Congo belge».. Bulletin Acad. roy. Sciences d'outremer, nouv. serie, 6, 1960, 368-373 (1960). Geraadpleegd op 26 december 2022.
- ↑ (en) B. Espion & M. Provost, TRABEKA – General contractor in Africa and Belgium (1924–39). In : History of Construction Cultures Volume 1 (2021). Geraadpleegd op 2022-12_26.
- ↑ Financieel-economische netwerkanalyse van in Congo gevestigde en in elkaar hakende bedrijven is terug te vinden bij Buelens Frans, Congo 1885-1960. Een financieel-economische geschiedenis, EPO, Berchem, 2007. “Belgisch-Congo werd een van de winstgevendste kolonies in de hele wereld. Maar dat had wel op veel vlakken desastreuze gevolgen voor het land en zijn bevolking”, schrijft Frans Buelens Frans tot slot van het artikel Frans Buelens, De grote conglomeraten : hoe werd de kapitalistische economie in Congo ingeplant ? In : Bladzijde 129 in Goddeeris Idesbald, Lauro Amandine & Vanthemsche Guy (red.), Koloniaal Congo. Een geschiedenis in vragen, Polis, Kalmthout, 2020.
- ↑ Agentschap Onroerend Erfgoednet 2022 : Hallerbos - Lembeekbos - Maasdalbos (online). Geraadpleegd op 26 december 2022.
- ↑ Koloniale sporen in Halle, Dekoloniseer Halle. Geraadpleegd op 26 december 2022.
- ↑ Mantels, Ruben, Wetenschap : de handlanger van het Belgisch kolonialisme ? In : Goddeeris Idesbald, Lauro Amandine & Vanthemsche Guy (red.), Koloniaal Congo. Een geschiedenis in vragen, Polis, Kalmthout, 2020.