Brontekst bekijken van Volkswagen

{{Zie artikel|Dit artikel gaat over het merk Volkswagen. Voor het moederbedrijf, zie [[Volkswagen AG]]. Voor het rallyteam, zie [[Volkswagen (rallysport)]].}}
{{Infobox bedrijfsonderdeel
| bedrijfsnaam             = Volkswagen
| moederbedrijf            = [[Volkswagen AG]]
| afbeelding               = 
| onderschrift             = 
| oprichting               = [[1937]]
| onderdeel_sinds          = 
| grootaandeelhouders      = 
| locatie                  = {{DE-VLAG}} [[Wolfsburg]], [[Duitsland]]
| producten                = [[Auto]]'s <br /> [[Vrachtwagen]]s <br /> [[Autobus|Bussen]]
| omzet                    = 
| winst                    = 
| website                  = [http://www.volkswagen.com volkswagen.com]
}}
[[Bestand:'10 Volkswagen Golf 3-Door (MIAS '10).jpg|thumb|VW Golf VI 2010]]
[[Bestand:VW Standard, Bj. 1950 (ret) 2005-09-17.jpg|thumb|"Bril" Kever, bouwjaar 1950]]
[[Bestand:1952 VW Barndoor brown back.jpg|thumb|[[Volkswagen Transporter]] (''T1'')]]
[[Bestand:Golf-II.jpg|thumb|Golf II]]
'''Volkswagen''', vaak afgekort als VW, is het belangrijkste [[auto]]merk van [[Volkswagen AG]]. Volkswagen heeft twee modellen in de top vijf van de meest verkochte auto's ter wereld ooit, namelijk de [[Volkswagen Kever]] en de [[Volkswagen Golf]] (stand van zaken 2015).

== De geschiedenis van Volkswagen ==
De [[Oostenrijk]]se professor en auto-ingenieur [[Ferdinand Porsche]] en de [[Hongarije|Hongaarse]] ingenieur [[Josef Ganz]] stonden aan de wieg van Volkswagen. Porsche had in [[1922]] vergeefs plannen voor een goedkope auto voorgesteld. Er was zelfs bij zijn toenmalige werkgever [[Austro-Daimler]] geen interesse. [[Mercedes-Benz]] zag evenmin iets in Porsches droom van een goedkope auto. Porsche probeerde het bij onder meer [[NSU (fabrikant)|NSU]] en [[Zündapp]], waar een aantal prototypes werden gerealiseerd. Hij begon voor zichzelf, en kreeg in [[1934]] van [[Adolf Hitler]] de opdracht een "Kraft durch Freude"-wagen te ontwerpen, een wagen voor het volk. Het programma van eisen voor deze auto was fors. De [[Volkswagen Kever|KdF-wagen]] moest een topsnelheid van 100 km/u kunnen halen; moest twee volwassenen en een kind kunnen vervoeren, of drie soldaten en een mitrailleur; moest een luchtgekoelde motor hebben, zodat hij 's winters buiten kon staan; mocht maximaal tussen de 6 en 7 liter benzine per 100 kilometer verbruiken; en mocht niet meer kosten dan 900 Reichsmark.

Het ontwerp voor zo'n auto had Porsche al eerder gereed. In [[1932]] had hij een vierpersoons auto ontworpen die sterk door ontwerpen van [[Béla Barényi]] en een prototype van [[Tatra (automerk)|Tatra]]-ontwerper [[Hans Ledwinka]] was geïnspireerd, met een luchtgekoelde viercilindermotor achterin. Er waren toen drie prototypen van gebouwd door [[Zündapp]]. Ook NSU was in het model geïnteresseerd, maar toen dit bedrijf werd overgenomen door [[FIAT|Fiat]], was dit het einde van de NSU-Volksauto. Het aanbod van Hitler kwam net op tijd. Op [[12 oktober]] [[1936]] stelde Porsche drie rijdende prototypes voor, die al de karakteristieke vorm van de latere Volkswagen Kever hadden. Iedere wagen legde in zeventig dagen een afstand af van 50.000 km, zonder dat al te grote reparaties nodig waren.

Hitler zocht vervolgens persoonlijk een geschikte locatie voor de fabriek. Omdat de enige twee beschikbare autofabrieken - die van [[Opel]] en van [[Ford Motor Company|Ford]] - niet volledig Duits waren, gaf Hitler zijn "Arbeitsfront" opdracht in het midden van Duitsland, bij [[Fallersleben (Wolfsburg)|Fallersleben]], een fabriek te bouwen. Het Duitse volk zou door middel van een spaarsysteem het geld voor de productie bijeen brengen. Er zou een nieuwe stad verrijzen voor de arbeiders van de fabriek en hun gezinnen, ''Stadt des KdF-Wagens bei Fallersleben'' (kortweg KdF-stadt, na de Tweede Wereldoorlog [[Wolfsburg]]) genaamd, met een [[residentie]] voor Hitler, en een boulevard waar na afloop van de oorlog de overwinningsparade zou worden gehouden.

=== Naam ===
Hoewel veel autofabrikanten en auto-ontwerpers de aanduiding ''Volkswagen'' als aanduiding voor 'auto voor het volk' gebruikten, zoals in  een advertentie van de [[Standard Superior]], werd reeds in 1938 de naam ''Volkswagenwerk GmbH'' gedeponeerd in het Duitse handelsregister. 

=== Handelsmerk VW ===
Het handelsmerk (logo) van Volkswagen, waarbij binnen een cirkel de letter V boven de letter W is geplaatst, werd in 1937 ontworpen door [[Franz Reimspiess|Franz Xaver Reimspieß]], motorontwerper bij de [[Porsche|Porsche KG]]. Het handelsmerk werd op 1 oktober 1948 aangemeld en op 25 november 1953 door het Duitse Octrooibureau geregistreerd. 

=== Tweede Wereldoorlog ===
De auto zou uiteindelijk rond de 1.400 [[Reichsmark]] kosten. Duitsers konden voor dit bedrag een bewijs kopen dat recht gaf op een Volkswagen, wanneer deze klaar zou zijn. In de enorme fabriek, de grootste autofabriek van Europa, moesten per jaar zo'n 800.000 wagens worden gefabriceerd. Op 26 mei 1938 legde Hitler de eerste steen voor de ''KdF-fabriek'' en in 1940 rolde de eerste wagen van de lopende band. Er werden slechts een paar honderd personenauto's gebouwd, vrijwel allemaal voor partijbonzen. Inmiddels was de [[Tweede Wereldoorlog]] uitgebroken en in de nieuwe fabriek werd de [[Volkswagen Kübelwagen|Kübelwagen]] gebouwd, een door Porsche en [[Erwin Komenda]] ontworpen legervoertuig op het [[chassis]] van een Kever. Vanaf 1941 werd ook de [[Volkswagen Schwimmwagen]] hier gebouwd. Ook werden er militaire versies van de Volkswagen Kever gebouwd en verder werden er vliegtuigen gerepareerd en onderdelen voor [[raket]]ten gemaakt.

Voor de vervaardiging van de KdF-producten werden rond 20.000 [[Dwangarbeid|dwangarbeid(st)ers]], waarvan ongeveer 500 afkomstig uit het [[concentratiekamp]] [[Neuengamme]], in het buitenkamp [[Fallersleben (Wolfsburg)|Fallersleben]]/Arbeitsdorf gehuisvest. Zij werden van 8 april 1942 tot 11 oktober 1942 ingezet voor de vervaardiging van de prototypes van de Volkswagen Kever.

=== Na de Tweede Wereldoorlog ===
Na de oorlog verloren ongeveer 340.000 Duitse spaarders hun aanspraak op een nieuwe auto. Doordat de naoorlogse VW-fabriek feitelijk geen partij was, werd het moeilijk om hun spaargeld terug te krijgen. Na een aantal rechtszaken werden de spaarders pas in de jaren zestig en zeventig gecompenseerd. Gedupeerden konden 600 [[Duitse mark]] korting krijgen als zij een nieuwe VW kochten. Als zij dat niet wilden of konden, kregen zij 100 mark terug. Eind jaren zeventig waren van ongeveer 120.000 spaarders de claims afgewikkeld. Ongeveer de helft had gekozen voor het uitbetalen van het geld en de andere helft voor de korting op een nieuwe auto.{{Bron?||2017|03|07}}

De fabriek bij kasteel Wolfsburg werd aan het eind van de Tweede Wereldoorlog zwaar gebombardeerd en in april 1945 veroverd door het [[Verenigde Staten|Amerikaanse leger]]. De KdF-fabriek werd overgedragen aan de [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] bezettingsautoriteiten. De fabriek werd aanvankelijk aangeboden aan Amerikaanse, Britse en Franse autofabrikanten, maar niemand zag iets in de bouw van een auto met het voor die tijd afwijkende bolle model. Majoor [[Ivan Hirst]] van het Corps of Royal Electrical and Mechanical Engeneers (REME) kwam aan het hoofd van het bedrijf te staan. De fabriek werd bestemd voor de reparatie van legervoertuigen; de machines werden beschouwd als oorlogsbuit en zouden worden weggevoerd. Omdat het Britse leger een tekort aan voertuigen had werd echter besloten de productie weer op te starten. De in armoede vervallen bevolking kon als arbeidskracht worden tewerkgesteld in de fabriek. Rond de fabriek werden woningen voor hen gebouwd, waardoor een nieuwe stad ontstond en de naam [[Wolfsburg]] kreeg. In september 1945 plaatste het Britse leger een order voor 20.000 stuks, en in [[1946]] werden al duizend auto's per maand gebouwd, hoewel het dak van de fabriek nog steeds kapot was en het voor de productie benodigde staal tegen nieuwe auto's moest worden geruild. Men begon onder de naam ''Wolfsburg Motor Works'' (naar een foute vertaling naar analogie van [[BMW|Bayerische Motoren Werke]], in het Engels vertaald als Bavarian Motor Works in plaats van Bavarian Engine Works); later werd het omgedoopt tot ''Volkswagen''. Het bedrijf zou zelfstandig verder moeten, bestuurd door de Duitse overheid. 

In [[1948]] werd [[Heinrich Nordhoff]] van [[Opel]] ingelijfd om directeur van Volkswagen te worden, waarbij de fabriek uiteindelijk weer onder Duits bewind kwam. Het [[1949|jaar erna]] stapte Hirst op. Volkswagen produceerde aanvankelijk alleen de Kever (''Type 1''), maar introduceerde in 1950 de door [[Ben Pon (1904-1968)|Ben Pon]] ontworpen [[Volkswagen Transporter|bestelbus (''Type 2'')]]. In [[1955]] rolde het 1-miljoenste exemplaar van de Kever van de band. Later zouden nog vele productierecords worden gebroken.<br/>Carrosseriebouwer [[Karmann]] in [[Osnabrück]] bouwde vanaf 1955 de [[Karmann Ghia]] op een iets verbreed Kever[[chassis]].

Op [[22 augustus]] [[1960]] werd Volkswagen omgezet in ''Volkswagenwerk Aktiengesellschaft'' en in [[1964]] nam het bedrijf het eveneens Duitse [[Auto-Union]] over. De technische kennis van Audi zou later een belangrijke rol spelen bij het ontwikkelen van de [[Volkswagen Golf|Golf]].

=== Loslaten 1-modelbeleid ===
Met het vertrek van Nordhoff in zicht - hij zou in [[1968]] aftreden - werd diens 1-modelbeleid losgelaten. In [[1961]] was al de langverwachte opvolger van de Kever verschenen, de [[Volkswagen Type 3|Volkswagen 1500/1600]] (''Type 3''); in [[1968]] gevolgd door de [[Volkswagen 412|Volkswagen 411/412]] (''Type 4''). Beide modellen, die in diverse uitvoeringen werden vervaardigd, bleken geen succes; de met [[NSU (fabrikant)|NSU]] overgenomen [[Volkswagen K70|K70]] was zelfs een regelrechte flop. In [[1972]] overtrof Volkswagen met de Kever het productierecord van de roemruchte [[T-Ford]], en in [[1973]] waren al meer dan 16 miljoen Kevers geproduceerd. Niet slecht voor een ontwerp dat deels uit 1931 dateerde, maar het einde kwam nu toch in zicht.

In [[1974]] bracht Volkswagen de [[Volkswagen Golf|Golf]] op de markt. Anders dan de vorige modellen had deze een watergekoelde motor voorin. De Golf werd een blijvend succesnummer. Naast de Golf verschenen de kleinere [[Volkswagen Polo|Polo]], de [[Volkswagen Scirocco|Scirocco]], en de [[Volkswagen Passat|Passat]]. De productie van de Kever werd afgebouwd; na [[1978]] vond deze alleen nog buiten Duitsland plaats, voornamelijk in [[Brazilië]] en [[Mexico (land)|Mexico]]. Op [[21 juli]] [[2003]] rolde het laatste exemplaar van de band in de Mexicaanse fabriek te [[Puebla (stad)|Puebla]]. Volkswagen had intussen in 1998 een eigentijdse variant op de Kever uitgebracht, de [[Volkswagen New Beetle|New Beetle]]. Deze auto werd niet het succes wat de fabrikant ervan verwachtte. In 2011 werd hierop toch nog een nieuwe variant gemaakt, waarvan de productie in 2018 werd gestaakt. In [[2002]] overtrof de productie van de Golf die van de Kever. Op 1 april [[2005]] werd de nieuwe kleine 3-deurs [[Volkswagen Fox|Fox]] gepresenteerd op de AMI-beurs in Leipzig. Vanaf juni [[2005]] was deze te koop in Nederland en vervangt de [[Volkswagen Lupo|Lupo]]. In 2012 werd deze vervangen door de [[Volkswagen up!|up!]].

In 2003 begon Volkswagen met het maken van SUV's, waaronder de [[Volkswagen Touareg|Touareg]], [[Volkswagen Tiguan|Tiguan]], [[Volkswagen T-Roc|T-Roc]], [[Volkswagen T-Cross|T-Cross]] en de [[Volkswagen Taigo|Taigo]]. Enkele hiervan zijn ook als [[plug-in-hybride]] verkrijgbaar.

In 2020 werd de [[elektrische auto|elektrische]] opvolger van de Golf gepubliceerd, de [[Volkswagen ID.3|ID.3]]. Dit is de eerste van een nieuwe, volledig elektrische ID-familie die bestaat uit de ID.3, [[Volkswagen ID.4|ID.4]], [[Volkswagen ID.5|ID.5]] en de [[Volkswagen ID. Buzz|ID.Buzz]]. In China wordt ook nog een ID.6 verkocht en in 2023 werd de [[Volkswagen ID.7|ID.7]] als elektrisch alternatief voor de [[Volkswagen Passat|Passat]] geïntroduceerd. Andere nieuwere modellen zijn de [[Volkswagen arteon|Arteon]] als opvolger van de [[Volkswagen Passat CC|Passat CC]], de Golf VIII en een nieuwe Polo.

Een minder bekend type is de luchtgekoelde [[Volkswagen Brasilia]], een eigen ontwerp van de Braziliaanse vestiging van Volkswagen dat nimmer in Europa is uitgebracht. In [[Nederland]] rijdt slechts één exemplaar rond.

== Volkswagen worst ==
Sinds 1973 maakt Volkswagen voor het personeel ook een curryworst.<ref>[https://www.autoweek.nl/autonieuws/artikel/volkswagen-verkoopt-meer-worsten-dan-autos/ Volkswagen verkoopt meer worsten dan auto's], Joas van Wingerden, Autoweek, 19 januari 2020, bezocht 24 maart 2020</ref> De worsten hebben ook een eigen productnummer: 199.398.500 A.<ref>[https://www.ad.nl/auto/volkswagen-verkocht-vorig-jaar-opnieuw-meer-worsten-dan-auto-s-br~a444aee3/ Volkswagen verkocht vorig jaar opnieuw meer worsten dan auto’s], Erik Kouwenhoven, Algemeen Dagblad, 19 januari 2020, bezocht 24 maart 2020</ref> Wereldwijd werden er in 2018 en 2019 meer worsten geproduceerd dan auto's.

== Emissieschandaal ==
{{Zie hoofdartikel|Emissieschandaal}}
Op 18 september 2015 maakte het Amerikaanse agentschap [[Environmental Protection Agency|EPA]] bekend dat het had ontdekt dat Volkswagen op grote schaal knoeide met software in dieselauto’s. De software zou kunnen waarnemen wanneer er een emissietest werd uitgevoerd, om dan op dat moment naar een speciaal softwareprogramma over te schakelen waardoor het leek alsof de auto’s zuiniger en schoner waren. Zo’n 11 miljoen auto’s wereldwijd zijn uitgerust met deze software.<ref>{{en}}[http://www.volkswagenag.com/content/vwcorp/info_center/en/news/2015/09/Ad_hoc_US.html Dissemination of an Ad hoc announcement according to § 15 WpHG:]</ref> CEO Martin Winterkorn stapte vanwege het schandaal op. Om eventuele boetes te kunnen betalen heeft de autofabrikant 6,5 miljard euro gereserveerd.<ref>[http://www.nrc.nl/nieuws/2015/09/23/topman-volkswagen-stapt-op-na-dieselschandaal/ Topman Volkswagen stapt op na dieselschandaal]</ref>

== Volkswagen Group ==
[[Volkswagen AG]] is uitgegroeid tot een internationaal concern dat naast Volkswagen ook [[Audi]], [[SEAT]], [[Škoda Auto|Škoda]], [[Cupra]], [[Lamborghini]], [[Porsche]], [[Bentley (automerk)|Bentley]] en [[Ducati]] omvat.

=== Vrachtwagens ===
Naast personenauto's en lichte bedrijfswagens, is Volkswagen in Zuid-Amerika ook actief in de markt van [[vrachtwagen|vrachtwagens]]. De productie hiervan vindt plaats bij VW Truck & Bus in [[Brazilië]]. Het vlaggenschip van deze onderneming is de [[Volkswagen Constellation]]. Verder heeft [[Volkswagen AG]] alle aandelen in handen van [[Scania|Scania trucks]] en een meerderheidsbelang in [[MAN SE|MAN]].
{{Clearboth}}

== Modellen ==
{{Tabel tijdlijn modellen Volkswagen 1945-1990}}


{{Tabel tijdlijn modellen Volkswagen 1990-heden}}

== Resultaten ==
{| class="wikitable" style="text-align: center; white-space: nowrap;"
! rowspan="2" |Jaar
! colspan="2" |Verkoopcijfers
!
|-
!Personenauto's
!Bedrijfsvoertuigen
!
|-
|2022
|4.563.340
|328.572
|
|-
|2021
|4.896.914
|359.546
|<ref>{{Citeer web|url=https://geschaeftsbericht2021.volkswagenag.com/konzernlagebericht/geschaeftsverlauf/auslieferungen.html|titel=Auslieferungen des Volkswagen Konzerns - Geschäftsbericht 2021|bezochtdatum=2022-05-02|auteur=|datum=|uitgever=Volkswagen Konzern|taal=de}}</ref>
|-
|2020
|5.328.090
|371.609
|<ref>{{Citeer web|url=https://geschaeftsbericht2020.volkswagenag.com/konzernlagebericht/geschaeftsverlauf/auslieferungen.html|titel=Auslieferungen des Volkswagen Konzerns - Geschäftsbericht 2020|bezochtdatum=2022-05-02|auteur=|datum=|uitgever=Volkswagen Konzern|taal=de}}</ref>
|-
|2019
|6.278.345
|491.559
|<ref>{{Citeer web|url=https://geschaeftsbericht2019.volkswagenag.com/konzernlagebericht/geschaeftsverlauf/auslieferungen.html|titel=Auslieferungen des Volkswagen Konzerns - Geschäftsbericht 2019|bezochtdatum=2022-05-02|auteur=|datum=|uitgever=Volkswagen Konzern|taal=de}}</ref>
|-
|2018
|6.244.888
|499.698
|<ref>{{Citeer web|url=https://geschaeftsbericht2018.volkswagenag.com/konzernlagebericht/geschaeftsverlauf/auslieferungen.html|titel=Auslieferungen des Volkswagen Konzerns - Geschäftsbericht 2018|bezochtdatum=2022-05-02|auteur=|datum=|uitgever=Volkswagen Konzern|taal=de}}</ref>
|-
|2017
|6.230.229
|497.894
|<ref>{{Citeer web|url=https://geschaeftsbericht2017.volkswagenag.com/konzernlagebericht/geschaeftsverlauf/auslieferungen.html|titel=Auslieferungen des Volkswagen Konzerns - Geschäftsbericht 2017|bezochtdatum=2022-05-02|auteur=|datum=|uitgever=Volkswagen Konzern|taal=de}}</ref>
|-
|2016
|5.980.309
|477.974
|<ref>{{Citeer web|url=https://geschaeftsbericht2016.volkswagenag.com/konzernlagebericht/geschaeftsverlauf/auslieferungen.html|titel=Auslieferungen des Volkswagen Konzerns - Geschäftsbericht 2016|bezochtdatum=2022-05-02|auteur=|datum=|uitgever=Volkswagen Konzern|taal=de}}</ref>
|-
|2015
|5.823.408
|430.801
|<ref>{{Citeer web|url=https://geschaeftsbericht2015.volkswagenag.com/konzernlagebericht/geschaeftsverlauf/auslieferungen.html|titel=Auslieferungen des Volkswagen Konzerns - Geschäftsbericht 2015|bezochtdatum=2022-05-02|auteur=|datum=|uitgever=Volkswagen Konzern|taal=de}}</ref>
|-
|2014
|6.118.654
|446.616
|<ref>{{Citeer web|url=https://geschaeftsbericht2014.volkswagenag.com/konzernlagebericht/geschaeftsverlauf/auslieferungen.html|titel=Auslieferungen des Volkswagen Konzerns - Geschäftsbericht 2014|bezochtdatum=2022-05-02|auteur=|datum=|uitgever=Volkswagen Konzern|taal=de}}</ref>
|-
|2013
|5.932.308
|551.908
|<ref>{{Citeer web|url=https://geschaeftsbericht2013.volkswagenag.com/konzernlagebericht/geschaeftsverlauf/auslieferungen.html|titel=Auslieferungen des Volkswagen Konzerns - Geschäftsbericht 2013|bezochtdatum=2022-05-02|auteur=|datum=|uitgever=Volkswagen Konzern|taal=de}}</ref>
|-
|2012
|5.738.417
|550.156
|
|}

== Externe links ==
* [https://web.archive.org/web/20180306133229/http://www.volkswagen.com/ Volkswagen bedrijfssite]
* {{de}}[https://web.archive.org/web/20050122071147/http://volkswagen-classic.com/ Volkswagen Oldtimer]
* [http://wimkoelman.wordpress.com/volkswagen-in-wolfsburg/volkswagen-historisch-archief/ Publicaties Historisch Archief Volkswagen]
* [https://www.volkswagen.be/nl.html Volkswagen België]

{{Appendix}}
{{Authority control}}
{{Navigatie modellen Volkswagen}}
{{Navigatie automerken Volkswagen AG}}
{{Navigatie automerken uit Duitsland}}
{{Commonscat|Volkswagen}}

[[Categorie:Volkswagen| ]]
[[Categorie:Wolfsburg]]
[[Categorie:Merknaam van Volkswagen Group]]