Wachtpost 26A (Haarlem)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Wachtpost 26A
Wachtpost 26A in 1976
Locatie
Locatie Haarlem
Adres Koppestokstraat 2-4Bewerken op Wikidata
Coördinaten 52° 23′ NB, 4° 37′ OL
Status en tijdlijn
Oorspr. functie Baanwachterswoning
Huidig gebruik Onbewoond
Bouw gereed 1892
Afgebroken 2024 (gepland)
Bouwinfo
Eigenaar ProRail
Portaal  Portaalicoon   Civiele techniek en bouwkunde

Wachtpost 26A is een voormalige wachterswoning aan de Koppestokstraat 2-4 in Haarlem.

Het pand werd in 1892 gebouwd door de HIJSM, bij de gelijktijdig aangelegde spoorwegovergang tussen de Leidsestraat en de Piet Heinstraat[1] Het bevatte twee woningen voor baan- en overwegwachters en hun gezinnen. Deze wachters waren verantwoordelijk voor de dagelijkse inspectie van de spoorbaan en het bewaken van de overweg.

In oktober 1904 werd bij de wachtpost de Stopplaats Leidschestraat geopend[2]. Dit was een kleine halte voor de naastgelegen Leidsebuurt. De wachtpost diende toen waarschijnlijk ook als haltegebouw. De stopplaats bestond tot 1 april 1923. De overweg werd toen opgeheven en verplaatst naar de tachtig meter zuidelijker gelegen Westergracht, waar wachtpost 26B werd gebouwd. Woning 26A bleef wel bewoond door de spoorwachters. Vanaf de jaren 1950 raakten de baanwachters overbodig. De wachterswoning 26A bleef bestaan en werd nog lange tijd bewoond.

Nadat de woningen in de jaren 2010 leeg kwamen te staan is het gebouw wegens gebrekkig onderhoud vervallen. ProRail wil het pand laten slopen omdat het onderhoud te duur vanwege de ligging direct aan de spoorlijn. Omwonenden kwamen in actie en richtten het "Bewonersinitiatief Stopplaats Leidschestraat" op, met als doel sloop te voorkomen en een nieuwe bestemming voor het gebouw te vinden. Men hoopte er een ontmoetingscentrum voor de buurt te kunnen vestigen. Het is een van de laatste spoorhuizen in Haarlem en verkeert nog grotendeels in de oorspronkelijke staat. De gemeente Haarlem wees het daarom in 2020 aan als gemeentelijk monument. Er werd onderzocht of het gebouw inderdaad een nieuwe functie kon krijgen, maar dat bleek niet mogelijk. Daarop vroeg ProRail opnieuw een sloopvergunning aan en om intrekking van de monumentenstatus, wat in 2023 werd toegekend. Erfgoedvereniging Bond Heemschut tekende bij de rechter bezwaar aan, omdat de noodzaak tot sloopt door de gemeente en ProRail onvoldoende gemotiveerd zou zijn. In mei 2023 is het bezwaar afgewezen.[3] Het spoorhuis zal in oktober 2024 worden gesloopt.[4]

Wachtpost 26A in 2021
Zie de categorie Wachtpost 26A (Haarlem) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.