Wikipedia:GLAM/Koninklijke Bibliotheek en Nationaal Archief/Nieuws/2018

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Flag of the United Kingdom.svg Read in English (not up to date)

Nieuws   Projecten en activiteiten 2019   Evenementen & bijeenkomsten   Presentaties & documenten   KPIs & resultaten   Data en collecties KB en NA   Wikipedian in Residence (2013-14)

Inhoud

Nieuws 2018[bewerken]

Congres: GLAMwiki 2018, Tel Aviv, 3-5 November 2018[bewerken]

GLAMwiki 2018, Tel Aviv, 3-5 November 2018

De KB neemt deel aan de GLAMwiki-conferentie 2018 die van 3 t/m 5 november dit jaar in Tel Aviv gehouden wordt. Doelen:

  • contact & voeling onderhouden en uitbouwen met de internationale Wikipedia-, Wikimedia- en Wikidata-gemeenschappen
  • op de hoogte blijven van recente ontwikkelingen rondom de samenwerking van erfgoedinstellingen (GLAMs) met deze gemeenschappen
  • kennis en ervaringen uitwisselen met andere deelnemende erfgoedinstellingen en Wikimedianen

De KB was gastheer van de vorige editie van deze conferentie in 2015.

Viering 6e verjaardag Wikidata, KB, Den Haag, 27 oktober 2018[bewerken]

Wikidata bestaat in 2018 zes jaar, dat werd gevierd op zaterdag 27 oktober met een stuk taart en een borrel. Tijdens de afsluiting van de Wiki Techstorm, die in de KB plaatsvond, werd een speciale Wikidataverjaardagstaart geserveerd.

KB gastheer voor Wiki Techstorm, Den Haag, 26-27 oktober 2018[bewerken]

In mei dit jaar was de KB gastheer voor de WikiVrouwen Tech Storm. Op 26 en 27 oktober vond Wiki Techstorm, het vervolg van deze hackathon plaats. Wederom was de KB gastheer. Tijdens dit evenement konden de deelnemers in de praktijk aan de slag met Wikidata, Wikimedia Commons, Sparql, Python, APIs, MediaWiki, bots, mobiele apps en andere toepassingen van de Wiki-software. Dit keer was de hackathon groter van opzet en waren alle genders welkom. Lees de evaluatie van beide Tech Storms.

Zie het programma, het Facebook event en de berichten op de website van Wikimedia Nederland, de website van de KB en op Linkedin

Gemeentelijke monumenten in Den Bosch fotograferen voor Wikipedia, najaar 2018

Introductieworkshop Wikipedia/media voor medewerkers KB, 10 september 2018, Den Haag[bewerken]

Op maandag 10 september 2018 vond bij de KB een introductieworkshop Wikipedia/media voor medewerkers plaats.

Ondersteuning Wiki-fotoavonden bibliotheek Den Bosch, augustus-oktober 2018[bewerken]

In navolging van andere openbare bibliotheken is de bibliotheek van Den Bosch bezig om activiteiten te ontwikkelen rondom Wikipedia.

Zo werd er op 12 september een avond georganiseerd waarbij inwoners gemeentelijke monumenten in de wijk 't Zand in Den Bosch fotografeerden. Op 2 oktober zouden de deelnemers vervolgens leren hoe ze deze foto's konden uploaden naar Wikimedia Commons om vervolgens Wikipedia-artikelen mee te verfraaien. Deze avond is verplaatst naar een latere datum.

De KB voorziet de bibliotheek en de deelnemers van advies en ondersteuning bij voorbereiding, uitvoering en nazorg, in navolging van eerdere vergelijkbare foto-evenementen in Tilburg en Rijen.

Vooronderzoek literaire prijzen als open data t.v.b. Wikpedia en Wikidata, juli-september 2018[bewerken]

Het Nederlands taalgebied kent vele literaire prijzen, zowel voor volwassenen als kinderen. Er zijn op dit moment een aantal problemen:

  • De informatie over deze prijzen is versnipperd over verschillende websites. o.a. Literaireprijzen.nl, Literatuurplein en Leesplein (et al.).
  • De informatie is op die sites soms niet meer actueel en/of compleet, er is geen adequate redactie die alle prijzen bijhoudt.
  • Er wordt weinig samengewerkt tussen de sites, het zijn eigenstandige silo's.
  • Leesplein wordt eind 2018 uitgefaseerd.
  • De data in geen van deze sites is exporteerbaar in een gestructureerd formaat, of anderszins als open data in een modern webformaat (rdf, json, xml of csv) beschikbaar. Er zijn ook geen APIs beschikbaar.

De KB onderzoekt momenteel of (en hoe) het haalbaar is de informatievoorziening over literaire prijzen voortaan op Wikipedia en Wikidata bij te gaan houden, i.s.m. de gemeenschappen van deze sites. De rationale hierachter is dat de informatie over dit soort prijzen op Wikipedia al vrij goed is. Een belangrijke component daarbij is het bouwen van een centrale Linked-open-database waarin de belangrijkste gegevens over 1) prijzen, 2) genomineerden, 3) winnaars en 4) juryleden worden verzameld (vanaf de drie hierboven genoemde sites) en gekoppeld, zowel onderling als aan Wikipedia en Wikidata. Die database kan dan gebruikt worden om (eenmalige) exports richting Wikipedia en Wikidata te maken, waarna de informatie over literaire prijzen voortaan aldaar bijgehouden kan worden.

Rechtenvrij beeldmateriaal KB: ruim baan voor hoge resoluties en offline beelden, juli 2018[bewerken]

We hadden al langer het beleid om ons rechtenvrije scanmateriaal (in het publieke domein dus, of onder CC0) dat wij zelf met publiek geld hebben gedigitaliseerd, vrij online beschikbaar te stellen, opdat iedereen er elk soort (her)gebruik van mag maken, inclusief commercieel. Deze maand hebben we dit beleid verder aangescherpt door expliciet te besluiten dat

  • de hoogte van beeldresoluties niet langer een rol speelt voor online beschikbaarstelling. Dit maakt het mogelijk om scans ook op de hoogst beschikbare resoluties naar Wikimedia Commons te kunnen uploaden.
  • nog niet gepubliceerde scans, dus die tot nu toe enkel offline beschikbaar zijn (bv. op disks in ons beeldarchief opgeslagen) ook online geplaatst mogen worden, hetzij via onze eigen KB-diensten, of op externe platformen als Wikimedia Commons.

Samengevat hebben we op 3 juli 2018 besloten dat

  • alle rechtenvrije tekst- en beeldmateriaal uit het publieke domein
  • dat de KB zelf met publiek geld heeft gedigitaliseerd
  • al dan niet in bulk (denk aan de GLAMwiki Toolset)
  • en voorzien van een PD-mark (in de bestandsbeschrijving op Commons, niet als watermerk in het beeld zelf)
  • op welk online kanaal/medium dan ook (dus ook op alle Wikimedia-projecten)
  • onafhankelijk van de beeldresolutie (dus ook de hoogste)
  • vrij beschikbaar mag worden gesteld
  • voor elk (her)gebruik (dus ook commercieel)

Gaat de KB dan massaal scans op Wikimedia Commons zetten?
Nee, niet zomaar. Als we beelden uploaden naar Wikimedia Commons, dan moet dat opportuun zijn, bijvoorbeeld omdat:

  • er een Wikipedia-artikel is waar de KB rechtenvrije beelden aan kan toevoegen. Zo ziet het artikel over het Gruuthuse-handschrift er wat kaaltjes uit met dat ene plaatje, terwijl we een stuk meer en betere scans in huis hebben.
  • de huidige afbeeldingen in een artikel van te lage kwaliteit/resolutie zijn. Op de plaatjes bij het Evangeliarium van Egmond kun je nu bijvoorbeeld niet lekker inzoomen.
  • er Wikipedianen zijn die graag schrijven over bepaalde onderwerpen waar de KB veel scans over bezit. (Zo schrijft Jean-Pierre Remy erg graag over middeleeuwse handschriften).
  • het een KB-Topstuk of erfgoed van (inter)nationaal belang is.
  • om bij de actualiteit aan te sluiten

Artikel in Od, themanummer over Open Data, juli 2018[bewerken]

Een artikel over open data in de KB in Od, het maandblad van de vereniging voor documentaire informatievoorziening en administratieve organisaties. Aan het einde wordt de rol die Wikipedia hierbij speelt belicht.
Als nationale bibliotheek verzamelt de Koninklijke Bibliotheek (KB) alle publicaties van en over Nederland, van handschriften uit de Middeleeuwen tot de krant van gisteren. Het is onze taak om dit erfgoed zo breed en open mogelijk beschikbaar, vindbaar en herbruikbaar te maken. Dit artikel geeft in vogelvlucht weer hoe de KB dit aanpakt.

2e Wiki Schrijfsprint Open Science, KB, Den Haag, 11 juni 2018[bewerken]

Op 11 juni werd in de KB een tweede (de vorige was op 23-2 bij de Utrecht Universiteit) schrijfsprint georganiseerd om Nederlandstalige Wikipedia pagina’s (en Wikidata) over open science gerelateerde onderwerpen toe te voegen, en bestaande records te verbeteren of van updates te voorzien. Deze sprints zijn een initiatief van het Nationaal Platform Open Science.

Publiekdomeindag België, Brussel, 26 mei 2018[bewerken]

De KB was uitgenodigd om tijdens de Publiekdomeindag België op 26 mei 2018 te vertellen hoe we in de praktijk omgaan met het publieke domein. Daarbij passeerde ook onze samenwerking met Wikipedia de revue. Slides van de presentatie hier, achtergrond info hier en hier.
De Koninklijk Bibliotheek in Den Haag gaat zorgvuldig om met rechten van auteurs en makers. Tegelijkertijd spant ze zich in om zoveel mogelijk nog rechtendragende boeken, kranten en tijdschriften voor het Nederlandse publiek gratis online beschikbaar te maken, bv. via Delpher. Daarnaast probeert de KB om publicaties waar geen auteursrechten meer op rusten – die in het publieke domein dus - zo goed en breed mogelijk herbruikbaar te maken. Hierbij blijkt de praktijk weerbarstiger dan de theorie. Olaf Janssen vertelt welke stappen de KB tot nu toe genomen heeft om in de praktijk met het publieke domein te leren omgaan.

KB gastheer voor WikiVrouwen Tech Storm, Den Haag, 11-12 mei 2018[bewerken]

WikiVrouwen Tech Storm, Den Haag, 11-12 mei 2018

Op vrijdag 11 en zaterdag 12 mei was de KB gastheer voor de eerste Nederlandse WikiVrouwen Tech Storm. Met de organisatie van dit evenement beoogde Wikimedia Nederland en haar gendergap werkgroep meer vrouwen te enthousiasmeren om te (leren) werken aan software die Wikipedia en haar zusterprojecten mogelijk maakt.

Workshop GLAMwiki-toolset, KB, Den Haag, 10 mei 2018[bewerken]

Als onderdeel van de WikiVrouwen Tech Storm gaf Olaf op 10 mei een workshop over het werken met de GLAMwiki Toolset en het gebruik van Python om XML-input voor deze tool te maken. In de week voorafgaand aan de workshop heeft hij de deelnemers van schriftelijke, stapsgewijze tutorials voorzien waarmee ze zich konden voorbereiden op de praktische aanpak van de workshop.

Deelname bijeenkomst Wikipedia goes Caribbean, 3 mei 2018, KITLV, Leiden[bewerken]

Op 3 mei nam Cees Klapwijk van de KB deel aan een studiebijeenkomst over Caribisch erfgoed & het Nederlandse Wikipedia bij het KILTV in Leiden. De Nederlandse Unesco Commissie, het Memory of the World Comité en Wikimedia Nederland onderzochten in het kader van het project Wiki goes Caribbean met vertegenwoordigers van de Surinaamse en Caribische gemeenschap in Nederland en met Nederlandse Wikipedianen of Wikipedia in ons land in de keuze van onderwerpen en de behandeling ervan de diversiteit van de Nederlandse samenleving rechtdoet.
Zie ook:

Nederlandse Wikipedianen helpen Zwitserse bibliotheek, KB als aangever, maart 2018[bewerken]

Via Twitter vroeg de ETH-Bibliothek uit Zurich om hulp bij het duiden van 87 foto's uit het jaar 1965 die door de fotograaf Jack Metzger gemaakt zijn tijdens een reis door Nederland. Olaf heeft deze oproep gedeeld in de Kroeg van Wikipedia, met een verrassend grote respons tot gevolg, tot vreugde van de ETH-bibliotheek (en de KB).

Deelname KB-medewerkers aan introductiecursus Wikipedia, Utrecht, maart+april 2018[bewerken]

Wikimedia Nederland organiseert in maart en april een introductiecursus Wikimedia. Olaf heeft deze cursus via het intranet van de KB bij collega's onder de aandacht gebracht. Hierdoor nemen er nu 3 KB-ers deel aan deze cursus.

College: Verzetskrantenproject als case study van Linked Open Data, 1 maart 2018[bewerken]

Net als vorig jaar en in 2016 gebruikte Olaf Janssen op 1 maart jl. het verzetskrantenproject als concreet voorbeeld voor het maken van Linked Open Data. Hij deed dit tijdens een college voor masterstudenten van de opleiding Digital Access to Cultural Heritage aan de Universiteit Leiden. De slides van 2017 kwamen in 2018 goed van pas.

1e Wiki Schrijfsprint Open Science, UB Utrecht, 23 februari 2018[bewerken]

Op 23 februari nam Astrid van Wesenbeeck van de KB deel aan een eerste schrijfsprint om Nederlandstalige Wikipedia pagina’s (en Wikidata) over open science gerelateerde onderwerpen toe te voegen, en bestaande records te verbeteren of van updates te voorzien. De sprint vond plaats bij de Universiteitsbibliotheek van Utrecht, er waren 11 deelnemers.

Wikimedia KPIs van de KB over 2017, 7 februari 2018[bewerken]

Onlangs zijn de belangrijkste KPIs van de samenwerking van de KB met Wikipedia/media over 2017 gemeten. Samengevat:

  • Bronverwijzingen (KPI 5):
  • Het aantal links (URLs) naar KB-diensten in de Nederlandstalige Wikipedia is doorgegroeid naar 25.2K (+11% t.o.v. 2016).
  • 1) Beelden door de KB zelf geupload
Baglama2 Koninklijke Bibliotheek December 2017.jpg
  • Van de 335 beschikbare manuscripten-afbeeldingen worden
  • in totaal 198 afbeeldingen daadwerkelijk gebruikt op Wikipedia. Dat is dus een hergebruik van 59%.
  • Deze 198 afbeeldingen illustreren in totaal 1.291 verschillende artikelen
  • in 83 taalversies van de encyclopedie.
  • Die 1.291 artikelen werden in 2017 bijna 18.3 miljoen keer opgevraagd (+8% t.o.v. 2016) (KPI 8).

Periodieke bijdragen aan nieuwsbrieven Wikimedia, ook weer in 2018[bewerken]

Net als in voorgaande jaren zal de KB in 2018 ook weer bijdragen aan de maandelijkse internationale This Month in GLAM-nieuwsbrief en de nieuwbrief van Wikimedia Nederland. Een korte greep uit de bijdragen van voorgaande jaren:

Beknopt overzicht van samenwerking tussen KB en Wikipedia op website KB, 1 februari 2018[bewerken]

Wat levert de samenwerking tussen de KB en Wikipedia precies op? Dit leggen we graag uit op https://www.kb.nl/wikipedia

Interview over relatie tussen Wikipedia en lokaal erfgoed, 26 januari 2018[bewerken]

Eind januari nam de KB deel aan een interview met de Erasmus Universiteit Rotterdam. Onderwerp was het betrekken van stedelijk publiek bij lokaal erfgoed en in het bijzonder de relatie tussen Wikipedia, dat publiek en dat erfgoed. Het onderzoeksproject Online stedelijk erfgoed: de sociaal-culturele impact van participatieve erfgoedwebsites wordt uitgevoerd in samenwerking met Het Nieuwe Instituut en DEN Kennisinstituut Digitale Cultuur. In mei 2018 werd het rapport Online urban heritage - The societal value of participatory heritage websites (pdf) gebubliceerd.

#1Lib1Ref-actie, januari 2018[bewerken]

Uitleg over het plaatsen van zelfgemaakte foto's op Wikipedia (PDF), 3e Wikicafé Tilburg, 04-01-2018

Van 15 januari t/m 3 februari 2018 doet de KB mee aan de actie One librarian, 1 Reference (#1Lib1Ref). Het doel van deze wereldwijde actie is om elke medewerker van een bibliotheek (ten minste) één betrouwbare bronverwijzing aan een Wikipedia-artikel toe te laten voegen.

  • De Nederlandstalige 1Lib1Ref handleiding & call-to-action zijn verspreid onder de 500+ medewerkers van de KB
  • Ook zijn die via Biebtobieb, het kennis- en innovatieplatform van de Nederlandse openbare bibliotheken, verspreid. De bibliotheken zijn gevraagd om de boodschap binnen hun eigen netwerken en via social media verder te verspreiden).
  • Via de communicatie- en social media kanalen van de KB: Twitter KB, Linkedin KB

Uitleg uploaden foto's, Wikicafé Tilburg, 4 januari 2018[bewerken]

Op donderdagavond 4 januari 2018 gaf Olaf Janssen tijdens tijdens het 3e Wikicafé Tilburg uitleg over het uploaden van zelfgemaakte foto's van Tilburgse gemeentelijke monumenten naar Wikimedia Commons en het gebruik van die foto's in artikelen op Wikipedia. Speciale aandacht was er voor het gebruik van Creative Commons licenties en het indelen van de foto's in de juiste categorieën. Het Wikicafé Tilburg is een initiatief van Bibliotheek Midden-Brabant.

Nieuwsarchief 2017[bewerken]

Nieuwsarchief 2016[bewerken]

Nieuwsarchief 2015[bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:GLAM/Koninklijke_Bibliotheek_en_Nationaal_Archief/Nieuws/2018&oldid=53100562"