Wikipedia:Wikiproject/Tweede Wereldoorlog/archiefbeschrijvingen NIOD

Hieronder is een lijst van archieven die het NIOD beheert en beschikbaar stelt ter inzage. Wellicht zijn een groot aantal van de archieven al beschreven op Wikipedia, maar hier zijn de links naar de archieven.

Tevens is er een lijst met archiefvormers en directe links naar die archieven.

NIOD archieven

Titel	Onderwerp	Strekking	Link naar brontekst	Al in Wikipedia, of in boek
Gevangenissen in bezettings-tijd		Verzetslieden zwarthandelaren en criminelen	link	Lemma David Cohen, uit te breiden met gegevens vanuit diens archief
Joodse vluchtelingen in Nederland 1933-1940	Het Comité voor Joodsche Vluchtelingen	Over de opvang van Joodse vluchtelingen in Nederland	link	Opvallend is het streven om binnen het Nederlandse beleid te blijven, hoe restrictief dit ook was. Verdient een eigen Wikipedia-artikel
De Joodse gemeente in Pekela 1940-1942	Nederlands-Israëlitische Gemeente - Pekela	Ondergang van een plaatselijke joodse gemeente	link	Het beste om als paragraaf toe te voegen aan artikel over Pekela
	Coördinatie-Commissie Nederlandse Joodse organisaties		link	Poging om eenheid te brengen in een losse verzameling van groeperingen. Kort artikel schrijven
De Van Leer-Stichting	Van Leer-Stichting	Bevordering van kunsten en wetenschappen onder Nederlandse joden 1941-1943	link	Samen behandelen met voorgaande onderwerp
	Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen	Jodenvervolging	link	Als voren, nu vanit het perspectief van een organisatie die in 1933-1939 joden helpt te emigreren
O. Graser	Omnia Treuhand-gesellschaft		link	Op de manier van artikel over Abraham Puls. Combineren met archief Omnia,zie verder
	Familie Weening	Jodenvervolging	link	De vluchtroute van een joods gezin Nederland-Spanje
	Comité Joods Verzet		link	Georganiseerd verzet was niet mogelijk, maar wel incidentele acties. Artikel over monument Joods verzet aan de Amstel in Amsterdam, met jaarlijkse herdenking Reichskristallnacht
A.N. Kotting		Het gevecht om de 'jodenlijsten'	link	Combineren met verhaal over de Puttkamerstempels
	Meijer Sluiser	Een VARA-reporter in Londen	link	Portret schrijven, daarbij aandacht besteden aan Londens comité tegen fascisme in Nederlandse regeringskringen (of hoe heette dat comité, link naar Loe de Jong, die er ook in zat)
		Zuivering van notarissen	link	Artikel schrijven over collaboratie: politie, burgemeesters, advocaten en dus ook een deel van de notarissen. Medewerking aan transporten, omgaan met geconfisqueerde Joodse bezittingen
Th. Limperg	Th. Limperg	Hoogleraar economie UvA, betrokken bij zuivering universiteiten	link	Portret van Limperg schrijven
	Franz Reible	Treuhander Twentse textiel	link	Portret schrijven in de context van deTwentse textiel tijdens WO II
	Kindertehuis Bingo in Bergen (NH)	Jodenvervolging	link
A. Flesche	Lippmann Rosenthal & Co.		link	Geroofde Joodse bezittingen, kunsthandel, de collectie van Göring
J.J. Vorrink	Koos Vorrink	Verzetsorganisaties (sociaal-democratie)	link (19 mappen uit de illegaliteit)
Lemma uitbreiden met teksten over illegale periode
M.G. Levenbach	Marius Levenbach		link
	Erich Rajakowitsch	Jodenvervolging	link	Linken aan het Wikipedia-artikel over Ben Sijes
	Ab Caransa		link	Wikipedia-artikel over Ab Caransa uitbreiden
Crimino-logie	Criminologisch Instituut Utrecht	Waar gaat dit over?	link
Roofkunst	Einsatzstab Rosenberg	Zie boven bij A. Flesche	link	Collectie Goudstikker
Dossier - Goudstikker, NV Kunsthandel J.
J.J. Weismann	Emigratieverzoeken joden	Jodenvervolging, zie het 'lijsten'-verhaal	link	Thematisch linken aan Weinreb?
H.M. Hirschfeld	Hans Max Hirschfeld	Collaboratie	link	Boek van Arie vd Zwan erbij betrekken, samenzweringstheorieën
Jodenvervolging, protest tegen -	Februaristaking	De Februaristaking en de beeldvorming eromheen	link	Februaristaking, claims van de kant van de CPN
R.A. Verwey	Het departement van Sociale Zaken in oorlogstijd	Collaboratie	link	Portret schrijven van R.A. Verwey
	Het Bureau Inlichtingen in Londen	Wat wist 'Londen'?	link
	Advocatuur in bezettingstijd	Boek Joggli Meihuizen	link	Zie boven over 'Collaboratie'
	Jan Goudriaan		link	Artikel over Nederlandse spoorwegen en over Jan Goudriaan als professor Delft en als aspiranthervormer
	Fritz Schmidt	Rivaliteit tussen NSDAP en SS in Nederland	link	Generalkommissariat für besondere Verwendung
	Het Rijkscommissariaat van Seyss-Inquart
	Adolf Eichmann
	Het Nederlands binnenlands bestuur in oorlogstijd			Refereren aan boek Burgemeesters in oorlogstijd van Peter Romijn
	De Nederlandse politie in oorlogstijd		link	Combineren met archief Centrale Politie Federatie
	Concentratie-kamp Vught			Lemma over kamp-Vught uitbreiden met archiefmateriaal. Maakte Philips gebruik van goedkope arbeidskrachten uit Kamp-Vught?
	Doorgangskamp Westerbork			Lemma uitbreiden met archiefmateriaal
H.A. Rauter				Boek over De ploert Hanns Albin Rauter en de correcte ambtenaar Wilhelm Harster, van Theo Gerritse
	Krijgsgevangenenkampen
	Handelstrust West
	J.H. Valckenier Kips	'Wetenschappelijk' anti-semitisme in Nederland	link	Verwijzinkje in artikel over het 'Nationaal Tehuis' van de NSB
	Action française	Antisemitisme in Frankrijk	link	Croix-de-feu
E.E. Menten	Steun vanuit het bedrijfsleven aan het verzet (bankiers)		link
	AKU	Kunstzijde in oorlogstijd	link	Relateren aan rayon en andere vervangingsstoffen voor katoen
	Arisch Genootschap	Nederlands antisemitisme	link	Zie ook: Genealogie, Sibbenkunde
	Bedrijfspolitie in oorlogstijd	Bescherming bedrijven tegen aanslagen	link
Kropholller	Architecten in oorlogstijd	Ideologie in architectuurontwerp	link
	Broederschap Ridders van Christus	Katholiek antisemitisme	link	Relateren aan Brabantia Nostra, Jan de Quay, biografie over deze van Erik Meijer
C. en A. Brennink-meyer			link	Wikipedia-artikel over Geschiedenis bij C & A flink uitbreiden.
	Centrale Dienst voor Sibbenkunde	Nederlandse rassentheorie	link
CSM	Een bedrijf in oorlogstijd		link
C.P.M. Romme, G. Kortenhorst, A.C. Josephus Jitta		Nederlands Corporatisme	link	Wikipedia-lemma uitbreiden met info over Ned. corporatistische theoretici en politici. Er valt ook veel meer te vertellen over Josephus Jitta (vrijzinnig democraat, Groene Amsterdammer)
	Comité Hulp aan Spanje		link	Spaanse Burgeroorlog, Jef Last
Melkprijs	Prijspolitiek 1941-1945	Combineren met Dossier Levensstandaard	link
link	Boek Hein Klemann over Economie en samenleving in Nederland 1938-1948
Ook: Dossier - Economische Toestand - Nederland - 1940-1941
Oswald Mosley	Engels Fascisme		link	Artikel Oswald Mosley
link	Fokker viegtuigen-fabriek		link	Artikel Antonie Fokker
	Gevange-nissen		link
	Lerarenverzet		link

Archiefvormers

Link	Titel	Archiefvormer	Biografie archiefvormer
link	Collection Netherlands East Indies	Indonesian Department of the Netherlands Institute for War Documentation 1946-1989 (1996)
link	Gevangenissen in Nederland	Gevangenissen in Nederland
link	Comité voor Joodsche Vluchtelingen	Comité voor Joodsche Vluchtelingen	Geschiedenis van het Comité Oprichting van het Comité voor Joodsche Vluchtelingen In verband met de verslechterde omstandigheden voor joden in Duitsland na de verkiezingen op 5 maart 1933, werd 21 maart op initiatief van Prof.dr. D. Cohen, met behulp van A. Asscher en andere joden met maatschappelijk aanzien, het Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen (CBJB) opgericht. Moore, ''Refugees from Nazi Germany...''blz. 27. Het CBJB was een politieke organisatie waarin verschillende joodse groeperingen samenwerkten om een oplossing te zoeken voor het joodse vluchtelingenprobleem. Het Comité spande zich ook in om maatregelen tegen joden in Duitsland te voorkomen. Om de praktische hulp en opvang van vluchtelingen in Amsterdam te regelen, werd vanuit het CBJB het Comité voor Joodsche Vluchtelingen (CJV) opgericht. Cohen, die secretaris was van het CBJB, werd tot voorzitter van het Vluchtelingencomité benoemd. Het Comité bevond zich tot 1939 op het 's Gravenhekje 7 in Amsterdam. Daarna verhuisde het naar de Lijnbaansgracht 366. David Cohen Beleid van het Comité Uitgangspunt van het CJV was dat het beleid van de Nederlandse regering, ook het strenge toelatingsbeleid, gevolgd moest worden. De Jong, ''Het Koninkrijk...''deel 1 blz. 519. De Nederlandse regering wilde niet dat de opvang van joodse vluchtelingen ten laste van de overheid zou komen: Het beleid van het CJV was dan ook dat alle opvang door het Comité zelf betaald en geregeld werd. Jaarverslag van het Comité voor Joodsche Vluchtelingen 1936, blz. 37, inventarisnummer 364. Rol van het Comité Hoewel er meerdere vluchtelingencomités in Nederland waren, waarvan de belangrijkste zich bevonden in Rotterdam, Den Haag en Enschede, ging het CJV een centrale rol vervullen. Kwesties betreffende werkvergunningen, inreisvisa en identiteitspassen werden door het Amsterdamse comité centraal behandeld. Het Comité vertegenwoordigde het vluchtelingenwerk en de provinciale vluchtelingencomités bij de Nederlandse overheid en alle joodse en niet-joodse instanties die zich met vluchtelingen bezighielden in binnen- en buitenland. De Jong, ''Het Koninkrijk...''deel 1 blz. 513. De plaatselijke comités hielden het centrale comité in Amsterdam op de hoogte van de situatie van de vluchtelingen in de provincie. Deze comités waren verantwoording aan het CJV verschuldigd. In ruil daarvoor ondersteunde het CJV de provinciale comités geldelijk als dat nodig was. De provincies op hun beurt leverden bijdragen aan de centrale kas van het CJV. Van Perlstein, Stageverslag. Medewerkers Naast de voorzitter, Prof.dr. D. Cohen, hadden twee leden de dagelijkse leiding over het CJV, Raphaël Henri Eitje, afkomstig van de Hachnosas Ourechim, een organisatie die in Amsterdam hulp en onderdak verleende aan Joodse emigranten, en Gertrude van Tijn-Cohn, afkomstig van de Joodse Vrouwen Organisatie. Moore, ''Refugees from Nazi Germany...''blz. 32. Cohen liet de dagelijkse leiding van het comité over aan Eitje en Van Tijn. Hij concentreerde zich met name op zijn werk voor het CBJB, wat inhield dat hij vluchtelingenbelangen onder de aandacht bracht van de Nederlandse regering en contacten onderhield met andere joodse organisaties. Tevens vertegenwoordigde hij het Nederlandse vluchtelingenwerk op internationale bijeenkomsten van vluchtelingenorganisaties. Moore, ''Refugees from Nazi Germany...'' blz. 28. Eitje kreeg de opdracht contacten te onderhouden met de Nederlandse overheidsinstanties. De Jong, ''Het Koninkrijk...'' deel 1 blz. 513. Hij gaf leiding aan de afdeling voor passen en werkvergunningen. Jaarverslag 1935 van het Comité voor Joodsche Vluchtelingen, blz. 27, inventarisnummer 363. Van Tijn was in de begintijd van het CJV verantwoordelijk voor de eerste opvang van vluchtelingen, d.w.z. de intakegesprekken en registratie, huisvesting en voedselverstrekking. Van Tijn, ''The world was mine'' blz. 5. Vervolgens was zij verantwoordelijk voor het beheer van de financiën, gaf ze leiding aan de afdelingen voor emigraties en beroepstrainingen en werd ze de contactpersoon voor buitenlandse hulporganisaties. Ze maakte overzichten van het werk dat door het Vluchtelingencomité werd verricht en stelde jaar- en maandrapporten samen. Michman,"The Committee for Jewish Refugees..." blz. 212. Twee andere belangrijke medewerkers binnen het CJV waren Marianne van Stedum, die zich bezighield met het maatschappelijk werk en J. de Miranda die de algemene zaken behartigde. Het comité had meer dan honderd betaalde en vrijwillige medewerkers waarvan de samenstelling sterk wisselde omdat uit de gelederen van de vluchtelingen geworven werd en deze mensen na verloop van tijd vaak weer uit Nederland vertrokken. Michman,"The Committee for Jewish Refugees..." blz. 209. Inkomsten Het Comité was volledig afhankelijk van giften omdat het geen subsidie ontving van de Nederlandse overheid. De geldinzamelingen en propaganda werden georganiseerd door het Financiële Comité "Noodfonds 1933", een subcomité van het CBJB. De organisatie van het "Noodfonds" kwam voor kosten van het CJV. Volgens berekeningen van Cohen werd van maart 1933 tot april 1940 in totaal circa 4,2 miljoen bijeengebracht voor het vluchtelingenwerk van het CJV. De Jong, ''Het Koninkrijk...'' deel 1 blz. 524. De grote joodse organisaties, zoals de American Joint Distribution Committee en de Counsil of German Jewry, subsidieerden het werk van het Comité. Ook de centrale emigratieorganisatie de Hicem in Parijs droeg bij aan het werk van het CJV door emigratiekosten van vluchtelingen te subsidiëren. In totaal heeft het CJV ruim f. 2 miljoen ontvangen van internationale joodse organisaties. De Jong, ''Het Koninkrijk...'' deel 1 blz. 524. Aparte gelden werden ingezameld voor gevluchte joodse academici en kinderen die bestemd waren naar Palestina te emigreren. Taken en afdelingen van het Comité De gebeurtenissen in Duitsland en de maatregelen die door de Nederlandse regering werden getroffen, hadden invloed op het werk van het Comité voor Joodsche Vluchtelingen. Het accent kwam steeds minder op ondersteuning in het voorzien van het eigen onderhoud te liggen en steeds meer op noodopvang van grote stromen vluchtelingen en het bevorderen van emigraties. Een aantal reorganisaties was nodig om tegemoet te komen aan de nieuwe eisen die aan de organisatie werden gesteld. Hoewel de afdelingen soms wijzigden, zijn de taken die het Comité verrichtte in grote lijnen gelijk gebleven. ''1. Noodhulp'' Alle vluchtelingen werden bij aankomst geregistreerd en vervolgens werd er een selectie gemaakt van mensen die voor hulp in aanmerking kwamen. Alleen mensen die gevlucht waren voor vervolging kwamen in aanmerking voor hulp, economische vluchtelingen moesten worden teruggestuurd naar Duitsland. Als de nieuw aangekomen vluchtelingen niet bij familieleden of vrienden terecht konden voor hulp, zorgde het Comité voor onderdak, eten, kleren en, indien noodzakelijk, medische hulp. ''2. Steun'' Een belangrijke taak van het comité was de armenzorg. Mensen werden ondersteund als zij in Nederland mochten blijven maar niet bij machte waren zichzelf te onderhouden. De ''Steunafdeling of de Afdeling Armenzorg ''was belast met de zorg voor de armlastige vluchtelingen. De steunbedragen waren laag: f. 7 per volwassene, vanaf 1936 f. 6,50 en een toeslag van 1,50 per kind.' De Jong,'' Het Koninkrijk...'' deel 1 blz. 524. Ook ontvingen mensen incidentele geldelijke steun van het Comité als ze onvoldoende inkomsten hadden om hun familie te onderhouden. Moore,'' Refugees from Nazi Germany...'' blz. 37. In 1936 werd een beroepsmaatschappelijk werker aangesteld om de vluchtelingen geregeld te bezoeken en om te controleren of mensen die steun van het Comité ontvingen ook geen andere bron van inkomsten hadden. De bezoeken waren ook bedoeld om schrijnende gevallen, die zich niet tot het Vluchtelingencomité hadden gewend, te ontdekken. ''3. Reconstructieve hulp'' Vluchtelingen die niet terug konden naar Duitsland noch konden emigreren werden geholpen om in hun eigen levensonderhoud te voorzien. Het Vluchtelingencomité bemiddelde bij de Nederlandse overheid voor verblijfs- en werkvergunningen en zorgde voor de periodieke verlenging van deze vergunningen. De Commissie voor Economische Voorlichting werd in 1933 door het CJV in het leven geroepen om joden te adviseren en praktisch te helpen bij het starten van een bedrijfje. Deze commissie werd in 1935 weer opgeheven. Het CJV verstrekte kleine leningen aan mensen om een zaakje op te zetten of draaiende te houden. In de loop van de tijd werd de kans steeds kleiner dat de vluchtelingen het geld terug konden betalen, maar het CJV bleef deze leningen vertrekken omdat anders de mensen toch ten laste van het Comité zouden komen. Jaarverslag 1936 van het Comité voor Joodsche Vluchtelingen, blz.25, inventarisnummer 364. In 1936 werd het Borgstellingfonds voor Uitgewekenen opgericht met een kapitaal van f. 5.000,- . Kleine zelfstandigen konden leningen aanvragen bij de bank, waar het Borgstellingfonds dan garant voor stond. In februari 1937 werd het borgstellingenfonds afgebouwd en ging alleen het Vluchtelingencomité nog korte tijd door met het verstrekken van leningen, totdat dit door regeringsmaatregelen onmogelijk werd gemaakt. In het begin van haar bestaan had het CJV een speciale ''Afdeling Plaatsing'' die bemiddelde voor huishoudelijk werk. Deze afdeling werd in januari 1935 opgeheven, maar het CJV ging door met het plaatsen van huishoudelijk personeel zo lang dat nog wettelijk mogelijk was. ''4. Emigratie'' Het Comité bemiddelde bij de Vreemdelingenpolitie voor inreisvisa. Het regeringsbeleid was erop gericht dat een zo klein mogelijk aantal vluchtelingen toegang tot Nederland kreeg en dan nog alleen als verdere emigratie mogelijk was. De Jong, ''Het Koninkrijk…'' deel 1 blz. 518. Het bevorderen van emigraties was dan ook een van de hoofdtaken van het comité. De medewerkers van de ''Afdeling Emigraties'' verstrekten gegevens over de mogelijkheden die openstonden voor vluchtelingen en de voorwaarden waaraan men moest voldoen om een visum te kunnen krijgen. Ook verstrekten zij gegevens over reiskosten en eventuele formaliteiten. Het CJV onderhandelde bij het verkrijgen van een emigratievisum en het regelde het passagegeld voor de vluchtelingen. Transmigranten die in Nederland terechtkwamen werden voorzien van zakgeld en vaak ook van landingsgeld. In de loop der jaren heeft de afdeling Emigraties meer dan 18.000 vluchtelingen geholpen te emigreren en voor meer dan 5.000 personen die nog in Duitsland woonden hebben zij bemiddeld. Van Perlstein, Stageverslag. ''5. Opleidingen'' Vluchtelingen met werkervaring die niet geschikt was voor emigratie werden met behulp van de ''Afdeling Vakopleiding'' omgeschoold tot vakarbeider. ''De Arbeid van het Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen'', blz.7. Tevens regelde deze afdeling de opleidingsplaatsen bij de Stichting Joodsche Arbeid en de Vereniging voor Vakopleiding van Palestina Pioniers in Deventer met het oog op emigratie naar Palestina. ''6. Spreekuur'' Het Vluchtelingencomité hield tweemaal per week een spreekuur voor Duitse joden die niet bij het Comité ingeschreven stonden. Ze konden er terecht voor 'inlichtingen omtrent paspoorten, arbeidsvergunningen, opleiding van kinderen, emigratiemogelijkheden, belastingen enz.' Jaarverslag 1936 van het Comité voor Joodsche Vluchtelingen, blz.37, inventarisnummer 364. ''Andere afdelingen'' Verder kende het CJV nog een ''Steunafdeling voor de Provincie,'' een ''Afdeling Statistiek'', een ''Bagageafdeling'', een ''Afdeling Kassa'', waar de uitbetalingen plaatsvonden en een ''Financiële Commissie'' die alle uitbetalingen goed moest keuren. Na 10 november 1938 werden veel vluchtelingen opgevangen in vluchtelingenkampen en werd een ''Kampafdeling'' opgericht. De behartiging van de belangen van deze mensen, verstrekking van kleding en zakgelden en adviseren over eventuele emigratie, was de taak van de Kampafdeling. Een aparte afdeling was het ''Kindercomité ''waar de belangen werden behartigd van de 1500 kinderen die na 10 november 1938 met transporten naar Nederland kwamen. Van Perlstein, Stageverslag. Connecties van het Comité ''1. Clubhuis'' In 1936 werd op initiatief van het CJV en de Joodse Vrouwen Organisatie een clubhuis geopend waar Duitse vluchtelingen hun middag en avond konden doorbrengen. Er was een bibliotheek en er werden talencursussen georganiseerd. Ook waren er sportfaciliteiten en kon men er concerten en lezingen bijwonen. Het Vluchtelingencomité subsidieerde de club en stond in nauw contact met het bestuur van de club. ''2. Werkdorp Wieringen'' Het CJV plaatste jonge vluchtelingen in het 'Werkdorp' in Wieringen, waar vanaf 1934 op een oppervlak van 300 ha. 16 tot 25-jarigen in opleiding waren in de land- en tuinbouw met het oog op emigratie naar Palestina. Moore, ''Refugees from Nazi Germany…'' blz. 50. Gertrude van Tijn was medeoprichter en secretaris van het Werkdorp. Ze werkte hierbij samen met de Stichting Joodse Arbeid die de praktische leiding over het werkdorp had. Van Tijn, ''The world was mine'' blz. 9. Het Werkdorp Wieringen is in augustus 1941 gesloten. Van Tijn, ''The world was mine'' blz. 42. ''3. Vluchtelingenkampen'' Na de Kristallnacht van 9 op 10 november 1938 mocht een beperkt aantal vluchtelingen toegelaten worden tot Nederland. Het departement van Justitie zorgde voor de selectie. Vluchtelingencomités mochten aan dat departement lijsten met namen van vluchtelingen die in aanmerking kwamen voor toelating voorleggen. De Jong,''Het Koninkrijk…'' deel 1 blz. 537. De regering stelde de eis dat deze vluchtelingen in kampen zouden worden ondergebracht en dat het Comité de verplichting op zich nam hen zo spoedig mogelijk te laten emigreren.' De Jong, ''Het Koninkrijk…'' deel 1 blz. 537. Het Comité had geen invloed op het aantal vluchtelingen dat toegelaten zou worden, maar het werd wel gevraagd financieel garant te staan voor de opvang in de kampen, omdat de regering geen verantwoordelijkheid wilde dragen voor de vluchtelingen. Het lukte het CJV binnen de vereiste drie dagen een bedrag van 1 miljoen gulden bijeen te krijgen. In Westerbork in Drenthe bij Hooghalen werd een centraal kamp ingericht, waar begin oktober 1939 de eerste 22 vluchtelingen aankwamen. De Jong, ''Het Koninkrijk…'' deel 1 blz. 542. ''4. Joodse Perscommissie'' De Joodse Perscommissie was een subcomité van het CBJB dat mede werd gefinancierd door het CJV. De Joodse Perscommissie informeerde de Nederlandse pers en particulieren over de situatie van de joden in Duitsland. Michman, "The Committee for Jewish Refugees…" blz. 208. Deze commissie ontving materiaal van de Jewish Central Information Office van Dr. A Wiener, dat de internationale joodse organisaties en de wereldpers van berichten voorzag over de antisemitische politiek van het nazi-regime. Ook dit Information Office ontving een kleine subsidie van het CJV. Problemen ondervonden door het CJV Geldproblemen, de toenemende stroom vluchtelingen en de steeds strenger optredende Nederlandse overheid maakte het werk van het Comité steeds moeilijker. Vanaf mei 1934 was het voor vluchtelingen niet meer mogelijk een werkvergunning te krijgen voor werk dat ook door een Nederlander kon worden verricht. Michman, "The Committee for Jewish Refugees…" blz. 227. Tegen het eind van 1937 hadden overheidsbepalingen het de vluchtelingen vrijwel onmogelijk gemaakt een eigen zaakje te beginnen. Michman, "The Committee for Jewish Refugees…" blz. 226. Uiteindelijk konden vluchtelingen helemaal geen werk- en verblijfsvergunningen meer krijgen. Dientengevolge konden steeds meer vluchtelingen niet meer in hun eigen onderhoud voorzien en kwamen ze ten laste van het Comité. Het beleid van de Nederlandse regering was erop gericht mensen die Nederland binnenkwamen weer zo snel mogelijk te laten vertrekken. Echter, ook het verkrijgen van emigratievisa verliep in de loop der jaren steeds moeizamer omdat het aantal landen dat bereid was vluchtelingen op te nemen afnam. Toch was in de loop van de tijd alle hoop gevestigd op de emigratie van de vluchtelingen. Van Tijn,'' The world was mine'' blz.7. Om tegemoet te komen aan de eisen van de Nederlandse overheid hanteerde het Vluchtelingencomité een streng selectiebeleid. Mensen die als economische vluchtelingen werden aangemerkt, moesten terug naar Duitsland. Uitgangspunt was dat als men strenge criteria hanteerde voor toelating, er betere hulp kon worden verleend aan degenen die wel in aanmerking kwamen voor ondersteuning. Michman, "The Committee for Jewish Refugees…" blz. 226. Volgens Michman werd gemiddeld 60% van de vluchtelingen gedurende de eerste jaren weggestuurd, soms bedroeg het aantal teruggestuurde vluchtelingen wel 90%. Michman, "The Committee for Jewish Refugees…" blz. 224. Tenslotte De medewerkers van het Comité zijn ook tijdens de oorlog nog actief gebleven, maar hier is geen archiefmateriaal van bewaard gebleven. In maart 1941 zijn het CJV en het CBJB door de Duitsers ontbonden verklaard. De werkzaamheden werden ondergebracht bij de Joodse Raad. Stegeman, ''Het joodse werkdorp…'' blz. 28. Op 29 september 1943 werden de laatste medewerkers van het CJV die niet waren ondergedoken, naar Westerbork gedeporteerd. Van Tijn, ''The world was mine'', blz. 66. De inventaris is in juni 2005 vervaardigd door drs. E. Balkestein.
link	Nederlands-Israëlitische Gemeente - Pekela	Nederlands-Israëlitische Gemeente - Pekela	Inleiding Vanaf 17 juli 1940 hield de secretaris van de Kerkeraad, Abraham Toncman, het "Notulenboek van de Nederlands-Israëlitische Gemeente van Pekela" bij. De laatste vergadering van de Kerkeraad werd eind oktober/begin november 1942 gehouden. De belangrijkste razzia in Pekela vond plaats in de nacht van 11 op 12 november 1942. Hoe het de weinige overgebleven joden in de laatste weken van 1942 verging, heeft rabbi Toncman beschreven in de "aantekeningen", gedateerd 31 december 1942, die aan het notulenboek zijn toegevoegd. Op 9 februari 1943 werd Toncman met zijn gezin naar het Judendurchgangslager Westerbork (collectie 250 i) gebracht. Op 30 april 1943 stierf hij in Auschwitz. De stukken bestaan uitsluitend uit notulen (in fotokopie) van vergaderingen van de Kerkeraad van de Nederlandsch-Israelitische Gemeente te Pekela. De toegang is in maart 1968 vervaardigd door mevrouw dr. G. Gerritsen-Geywitz.
link	Coördinatie-Commissie, ingesteld door de Nederlandsch-Israëlitische en Portugeesch-Israëlitische Kerkgenootschappen	Coördinatie-Commissie, ingesteld door de Nederlandsch-Israëlitische en Portugeesch-Israëlitische Kerkgenootschappen	Inleiding De Coördinatie-Commissie, die in december 1940 "in overleg met grote Joodse organisaties in Nederland" (Nederlandsch-Israelietische en Portugeesch-Israelietische Kerkgenootschappen) werd ingesteld, had tot taak "de belangen te behartigen van hen, die getroffen zijn door maatregelen tegen de Nederlandsche Joden genomen". Voorzitter van de Commissie was mr.dr. L.E. Visser. Mr.dr. L.E. Visser, voorzitter van de Coördinatie-Commissie. Om tot een betere verdeling voor het gehele land te geraken, werden gewestelijke vertegenwoordigers aangesteld en in de verschillende gemeenten vertrouwensmannen. Men hield zich bezig met het registreren van degenen, die reeds door bedoelde maatregelen getroffen waren, het voorbereiden van bijstand en het verstrekken van inlichtingen, het inrichten van cursussen en lezingen e.d. Van financiële hulp kon wegens het ontbreken van geldmiddelen nauwelijks sprake zijn. De Commissie moest in november 1941 op last van de Duitse bezetter haar werkzaamheden staken. (Zie ook: prof. dr.J. Presser: Ondergang). De toegang is in maart 1968 vervaardigd door mevrouw dr. G. Gerritsen-Geywitz.
link	Van Leer-Stichting	Van Leer-Stichting	Inleiding Op 26 augustus 1941 werd ten overstaan van notaris F.H. Charbon te Amsterdam de Van Leer-Stichting in het leven geroepen, ten doel hebbend de bevordering van kunsten en wetenschappen onder Nederlandse joden. De stichting stond oorspronkelijk onder voorzitterschap van mr.dr. L.E. Visser, na diens dood van Albert Spanjaard, terwijl verder als bestuursleden optraden prof. dr. D. Cohen, dr. P.M. Cronheim, D. Kalker en mr. S.J. van Lier. Bij de oprichting werd een belangrijke som gestort door de heer B. van Leer, terwijl de stichting na diens emigratie grote bedragen toevloeiden uit de liquidatie van de fabrieken van Van Leer. Hierdoor werd de stichting in staat gesteld het een vrij groot aantal joodse kunstenaars financieel mogelijk te maken hun beroep te blijven uitoefenen, ook na de bekendmaking van Rauter van 15 september 1941. Speciaal dient in dit verband genoemd te worden het Joodsche Symphonie Orkest (onder leiding van Albert van Raalte en met medewerking o.m. van Rosa Spier en San Swaap), dat door de Van Leer-Stichting in het leven geroepen werd. In 1943 kwam aan de activiteiten van de stichting een eind. Het bestuurslid mr. S.J. van Lier hield tot de liquidatie in 1959 de bescheiden onder zich, waarna ze werden overgedragen aan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie. Het (minuscule) banksaldo werd bij de liquidatie overgedragen aan de vereniging "De Joodse Invalide". Het Joodsche Symphonie Orkest werd door de Van Leer-Stichting in het leven geroepen. De toegang is in november 1959 vervaardigd door de heer A.H. Paape, pol.soc.drs.
link	Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen	Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen	Inleiding Het Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen werd op 21 maart 1933 opgericht (11 dagen vóór de afkondiging van de zgn. "Juden-Boykott" in Duitsland) met als algemene doelstelling de Joodse belangen in Nederland te behartigen. Ten behoeve van de vele Joodse vluchtelingen die weldra over de Duits-Nederlandse grens het land binnenstroomden richtte men, als een onderafdeling, het Comité voor Joodsche Vluchtelingen op. De belangrijkste leiders van het Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen waren prof.dr. D. Cohen en A. Asscher. Asscher houdt als leider van het Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen een toespraak. De toegang is in maart 1978 vervaardigd door de heer A.J. Heumakers.
link	Protestantsch Hulp Comité voor Uitgewekenen om Ras en Geloof	Protestantsch Hulp Comité voor Uitgewekenen om Ras en Geloof	Inleiding Het Protestantsch Hulpcomité voor Uitgewekenen om Ras of Geloof. werd op 5 mei 1936 op initiatief van de Oecumenische Raad opgericht en stond onder voorzitterschap van prof.mr. V.H. Rutgers. Het doel (de taak) van het Comité was het opvangen en het voorbereiden van emigratie van vluchtelingen van: a) geheel of gedeeltelijk Joodse afkomst, mits in hun jeugd of op latere leeftijd gedoopt, b) van niet Joodse afkomst, maar gehuwd met Joden. De voorzitter van het Hulpcomité, prof.mr. V.H. Rutgers, overleden in gevangenschap op 5 februari 1945 te Bochum. In Nederland, waar reeds werkloosheid heerste, konden deze vluchtelingen niet tewerkgesteld worden; er werden daarom door het Hulpcomité voor deze vluchtelingen kampen ingericht, van waaruit hun emigratie werd voorbereid. In het geheel heeft het Comité in de periode van 1936 tot 1939 180 personen naar het buitenland kunnen laten emigreren. Daar het Comité niet gesubsidieerd werd door de regering, moest voortdurend een beroep gedaan worden op de Nederlandse bevolking. Het archief bevat hoofdzakelijk correspondentie van- en met het Hulpcomité betreffende de werkzaamheden van het Comité. De toegang is in november 1970 vervaardigd door mejuffrouw A.H. Stork.
link	Graser, O.	Graser, O.	Geschiedenis In het najaar van 1941 werd Graser, voordien vertegenwoordiger van een aantal Duitse firma's in Nederland, benoemd tot Liquidationstreuhänder van diverse joodse firma's hier te lande, waaronder een viertal juwelierszaken. De onderhavige documenten hebben in hoofdzaak op laatstgenoemde activiteiten betrekking.
link	Register van Duitse joden die het staatsburgerschap is ontnomen	Register van Duitse joden die het staatsburgerschap is ontnomen	Inleiding Het register bestaat uit banden die aangevuld konden worden met nieuwe gegevens. Het was bedoeld als naslagwerk voor instellingen die informatie over de status van Duitse joden nodig hadden. Bij welke instelling dit exemplaar in gebruik was, is niet bekend.
link	American Jewish Joint Distribution Committee	American Jewish Joint Distribution Committee	Inleiding Het American Jewish Joint Distribution Committee, ook wel American Joint Distribution Committee genaamd, werd in 1914 opgericht met het doel hulp te bieden aan de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog en fungeerde sindsdien als de voornaamste organisatie van Amerikaanse Joden voor hulpverlening aan getroffen Joodse gemeenschappen in andere landen. Naast het hoofdkantoor in New York bezat het comité, zoals uit de correspondentie blijkt, o.m. vestigingen in Lissabon en Parijs. De onderhavige gefotokopieerde documenten (vrijwel alle in het Engels, sommige Duits) betreffen in het bijzonder de financiële hulpverlening aan Joodse slachtoffers van het nazi-regime. De toegang is in maart 1978 vervaardigd door de heer A.J. Heumakers.
link	Weening, familie	Weening, familie	Levensloop Het Nederlandse gezin Weening, dat van joodse afkomst was, zag zich in mei 1940 genoodzaakt om hun woonplaats Antwerpen te verlaten en te vluchten naar Frankijk. In de twee jaren die volgden hadden zij diverse verblijfplaatsen in het Franse Vichy, waaronder in St. Simon en in Montréjeau. In het voorjaar van 1942 verhuisde het gezin naar het Franse Pyreneeënplaatsje Aulus-les-Bains, waar zij hun intrek namen in "Villa Raphaël". In dit hotel verbleven zij samen met een aantal andere Nederlanders en Duitsers, tot zij in november over de Pyreneeën naar Spanje vluchtten. Het gezin Weening bestond uit meneer S.J. Weening en zijn echtgenote B. Weening-de Jong en hun twee dochters Hélène en Lizzy.
link	Aa, J.H.	Aa, J.H.	Inleiding Jacques H. Aa, wonende te Amsterdam, heeft een groot aantal statistieken van de Joodse bevolking, verdeeld in leeftijd, geslacht, werkzaamheden enz. opgesteld. Hij heeft zich vooral bezig gehouden mot de Amsterdamse Joden en heeft o.m. een uitvoerige scriptie geschreven, getiteld: "Over de maatregelen inzake het onderwijs aan Joodse leerlingen van augustus 1941 tot mei 1942". Van 1 april 1941 af was hij leider van het secretariaat van de Commissie van Onderwijs, ressorterende onder de Joodsche Raad. Het archief bevat voor het merendeel statistische gegevens omtrent de Joodse bevolking in Nederland, en vooral in Amsterdam. De toegang is in november 1970 vervaardigd door mejuffrouw A.H. Stork.
link	Stichting Comité Joods Verzet	Stichting Comité Joods Verzet	Geschiedenis In 1988 werd aan de Amstel, tegenover het stadhuis van Amsterdam, een zuil geplaatst als monument ter herinnering aan het Joods verzet. De Joodse gemeenschap in zijn totaliteit voelde niet de noodzaak tot de oprichting van het monument, omdat er geen echt georganiseerd Joods verzet was. Wel waren er in de winter van 1940-1941 rellen geweest in de Joodse wijk, waarbij groepen Joodse mannen tegenstand boden aan de WA, die Joodse winkels vernield had. De WA-man Koot werd bij de rellen zo verwond dat hij later overleed. Van georganiseerd verzet was nog geen sprake, en evenmin kenden de Joden de consequenties van hun acties. Eind februari werden naar aanleiding van dit en andere incidenten 425 Joodse mannen opgepakt en gevangengezet. Uit protest tegen de razzia en het oppakken van Joodse mannen initieerde de CPN de Februaristaking. Na 1942 kwamen er geen massale protesten meer voor tegen de vervolging van de Joodse bevolking. De Joden werden zo zwaar vervolgd dat Joods verzet onmogelijk was geworden. Ondanks het feit dat niet iedereen de noodzaak van een monument inzag, heeft het Comité Joods Verzet jarenlang geijverd voor de oprichting van het monument. Barend Blum was één van de initiatiefnemers voor het monument, en Herman Natkiel heeft hard gewerkt om het monument van de grond te krijgen. Het verzetsmonument is het werk van de Belgische beeldhouwer Josef Glatt en bestaat uit een metershoge zwartgranieten zuil waarop de stenen tafelen staan afgebeeld. Op de zijkant staat in het Nederlands en het Hebreeuws een tekst van de profeet Jeremia: ‘Waren mijn ogen een bron van tranen, dan zou ik dag en nacht wenen om de gevallen strijders van mijn dierbaar volk’ (Jeremia 8:23). Omdat het oprichten van het monument de belangrijkste doelstelling was van het Comité is het in 2002 opgeheven, na het behalen van die doelstelling. Ondanks de opheffing wordt nog elk jaar een herdenking gehouden bij het monument, ter gedachtenis aan de Kristallnacht. -
link	Kotting, A.N.	Kotting, A.N.	Inleiding Mr. A.N. Kotting, wonende te Amsterdam, heeft zich tijdens de oorlog bezig gehouden met verzoekschriften van Joden, gericht aan het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz tot wijziging van de registratie i.v.m. hun aanmelding ingevolge de bepalingen van VO 6/41 (zg. Calmeyer-zaken). Door middel van vele valse verklaringen, uittreksels uit geboorteregisters, stempels e.d. heeft hij een groot aantal Joden kunnen helpen. Het archief bevat correspondentie tussen mr. A.N. Kotting, een aantal Joden en het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz e.a. betreffende afstamming van Joden, alsmede een groot aantal vervalste documenten en verklaringen. De toegang is in mei 1971 vervaardigd door mejuffrouw A.H. Stork.
link	Sluyser, M.	Sluyser, M.	Inleiding M. Sluyser (geboren 19 september 1901 te Amsterdam) was sinds het begin van de jaren dertig een bekende figuur in de socialistische arbeidersbeweging. Hij was geruime tijd leider van de Bureaux van Actie en Propaganda tegen Fascisme en Communisme (Buracprops), redacteur van "Het Volk", later hoofdredacteur van het weekblad "Wij", tevens bestuurslid van de Vara. Op 14 mei 1940 week hij naar Engeland uit waar hij in de loop van juni als ambtenaar in dienst trad bij de Regeeringspers-(later: voorlichtings-)dienst. Hij werd daar hoofd van de luisterdienst. Hij schreef veelvuldig teksten voor Radio Oranje en voor de z.g. van bezet Nederland uitzendende zender "De Flitspuit". Tevens trad hij op als adviseur bij films als "0ne of our aircraft is missing". In 1942 werd hij benoemd tot lid van de Buitengewone Raad van Advies waar hij van meet af aan energiek stelling nam tegen regeringsvoorstellen, de bevoegdheden van de naoorlogse vertegenwoordigende lichamen te beperken. Ook de Militair Gezag-organisatie vond in hem een scherp tegenstander. Hij was de opsteller van de meerderheidsnota van de Buitengewone Raad van Advies d.d. 19 juni 1944 waarin een ongunstig advies uitgebracht werd over de voorstellen tot bestuursvoorziening die de ministerraad aan de Buitengewone Raad van Advies had voorgelegd (Enq., Vb, p. 235-230). Sluyser was inmiddels tewerkgesteld bij de Minister zonder Portefeuille (mr. J.A.W. Burger), speciaal teneinde adviezen uit te brengen aan de Minister-President. In november-december 1944 bezocht hij het bevrijde zuiden waar hij in maart 1945 optrad als hoofdredacteur van het te Eindhoven verschijnende dagblad "Het Vrije Volk". Sluyser, derde van rechts. De door hem aan het Rijksinstituut in bruikleen gegeven collectie is fragmentair van aard doch bevat voor elk der vermelde onderwerpen tekenende en belangrijke stukken die men echter alleen op juiste waarde kan schatten wanneer men ze met ander materiaal in verband brengt. De toegang op de "Stand van Bewerking" dd. 1 oktober 1955 onder nr. 236 opgevoerde collectie M. Sluyser is in februari 1956 vervaardigd door dr. L. de Jong.
link	Niederländische Aktiengesellschaft für Abwicklung von Unternehmungen (NAGU)	Niederländische Aktiengesellschaft für Abwicklung von Unternehmungen (NAGU)	Inleiding Het archief van de NAGU (Niederlandische Aktiengesellschaft für Abwicklung von Unternehmungen) bestrijkt de jaren 1941-1944. De toegang is in november 1972 vervaardigd door mejuffrouw A. Kloosterman. Een aanvulling op het archief is in maart 2014 beschreven door drs. R.C.C. Pottkamp.
link	Adviescommissie voor de Zuivering van Notarissen in de provincie Noord-Holland	Adviescommissie voor de Zuivering van Notarissen in de provincie Noord-Holland	Inleiding De Adviescommissie voor de Zuivering van de Notarissen in de Provincie Noord-Holland werd op 20 juli 1945 geïnstalleerd door het Militair Gezag en hield zich bezig met het onderzoek naar de gedragingen der notarissen in Noord-Holland tijdens de bezetting, waarbij met name werd gelet op evt. verleende medewerking aan zgn. "transporten" van Joods bezit, doorgaans onroerend goed, dat door de eigenaar noodgedwongen was verlaten en door de bezetter geconfisceerd. Op grond van adviezen, die door de commissie werden uitgebracht besliste de minister van Justitie over de maatregelen welke al dan niet tegen de desbetreffende notarissen dienden te worden genomen. De toegang werd in februari 1979 vervaardigd door drs. A.J. Heumakers.
link	Limperg, Th.	Limperg, Th.	Inleiding Tijdens de oorlog was Limperg, tot aan zijn ontslag in 1943 (wegens zijn houding tegenover de bezetter) als hoogleraar in de economie verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Na de bevrijding hervatte hij zijn ambt en heeft zich toen, als lid van het Amsterdamsche Hooglerarenverzet, o.m. bezig gehouden met de zuivering van studenten en docenten van genoemde universiteit en het rechtsherstel van tijdens de oorlog door de bezetter ontslagen ambtenaren. De documenten zijn door prof.dr. Th. Limperg jr. afgestaan aan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie. De toegang is in maart 1979 vervaardigd door de heer drs. A.J. Heumakers.
link	Puttkammer, E.A.P.	Puttkammer, E.A.P.	Inleiding Erich August Paul Puttkammer, geboren in 1891 te Luppisch (Polen), in 1939 genaturaliseerd, woonde in de oorlog in Amsterdam, waar hij werkzaam was bij de Rotterdamsche Bankvereeniging, als procuratiehouder. Hij zorgde tijdens de bezetting, in ruil voor goud, diamanten, juwelen, schilderijen enz. voor z.g. "Sperrstempels" (ook wel "Puttkammer-stempels" genoemd) voor Joden, voor het merendeel al naar Westerbork overgebracht, die zich aan deportatie wilden onttrekken. De "Sperren" werden hen verstrekt door het Devisenschutzkommando. Na de oorlog werd Puttkammer gearresteerd, maar wegens gebrek aan bewijs weer vrij gesproken. Voorts heeft hij zich na de oorlog bezig gehouden met verzoeken tot schadevergoeding van een groot aantal Joden. (Gegevens gedeeltelijk overgenomen uit "Ondergang" van prof.dr. J. Presser en uit de collectie krantenknipsels). Het archief omvat 14 mappen met hoofdzakelijk verzoeken om vrijstelling van joden, gericht aan Puttkammer, in ruil voor goud, diamanten e.d.. De toegang is in november 1970 vervaardigd door mejuffrouw A.H. Stork.
link	Reible, F.	Reible, F.	Geschiedenis Dr. Franz Reible was Treuhänder van enkele joodse textielbedrijven, te weten de NV Stoomspinnerijen en Weverijen v/h S.J. Spanjaard te Borne, N.J. Menko NV en de NV Spinnerij Roombeek, beiden te Enschede. Van beide laatstgenoemde bedrijven trad Reible later op als directeur en bedrijfsleider. In juli 1944 nam hij door een overeenkomst met de NAGU (Niederländische Aktiengesellschaft für Abwicklung von Unternehmungen) het voormalige joodse textielbedrijf M. van Dam & Zn te Enschede over, dat hij wilde omzetten in een NV. De stukken betreffen vrijwel uitsluitend correspondentie uit de periode na februari 1944, doordat de stukken uit de voorgaande tijd verloren gingen toen het kantoor van Reible bij een brand nagenoeg geheel uitbrandde.
link	Cohen, D.	Cohen, D.	Inleiding De collectie is door prof.dr. David Cohen, samen met Abraham Asscher tijdens de oorlog voorzitter van de Joodsche Raad, aan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie geschonken. De collectie valt uiteen in twee delen: stukken welke het lot der Joden in Nederland vóór, tijdens en na de oorlog betreffen en stukken inzake het proces dat na de oorlog tegen Asscher en Cohen is aangespannen. Cohen (midden) is aanwezig bij een razzia in juni 1943. De toegang is in juli 1978 vervaardigd door drs. A.J. Heumakers.
link	Kindertehuis Bingo	Kindertehuis Bingo	Geschiedenis In 1932 werd in de Noord-Hollandse gemeente Bergen het kindertehuis Bingo gevestigd. De leiding was in handen van de twee joodse dames Betty Bing en Hanna Goldschmidt. In het tehuis, dat waarschijnlijk tot 1940 bestaan heeft, logeerden hoofdzakelijk Nederlandse joodse kinderen. Daarnaast bood het tehuis onderdak aan diverse gevluchte joodse kinderen uit Duitsland. Meer informatie over kindertehuis Bingo kunt u vinden in het boek van de historicus P. Tammes: ‘U draagt geen ster’. De vervolging van joodse inwoners in Bergen (NH) tijdens Tweede Wereldoorlog (Bergen 2005). Een kopie van deze documentatie bevindt zich ook in inventarisnummer 16.
link	Flesche, A.	Flesche, A.	Geschiedenis De collectie bestaat uit stukken afkomstig van Alfred Flesche, Duits bankier te Amsterdam, voorzitter van de Deutsche Handelskammer in den Niederlanden, Verwalter-Treuhänder van Lippmann, Rosenthal & Co. en medewerker van de Abwehr. De collectie bevat geen stukken van Flesche in zijn kwaliteit van voorzitter der Deutsche Handelskammer in den Niederlanden. Voorzover op het NIOD aanwezig zijn deze stukken in het archief der Handelskammer te vinden. Verreweg het belangrijkste onderdeel van de collectie zijn de vier mappen met correspondentie etc. van Flesche als Treuhänder van Lippmann, Rosenthal & Co. Sarphatistraat. Een functie waar Flesche door zijn Verwalterschap van Liro - Nw. Spiegelstraat "hineingeschliddert" was, en waarmee hij zich kennelijk niet erg gelukkig voelde. Talloos zijn zijn pogingen om er af te komen en evenzovaak wordt hem door Fischböck ontslag geweigerd. Inmiddels laat Flesche zich ieder jaar door Liro II bevestigen, dat hij als Verwalter van de Sarphatistraat géén inkomsten of andere emolumenten heeft genoten. Zelden voelt men zo sterk als in deze correspondentie het element van een schuldige samenwerking van medeplichtigen in het nazisme. Het voornaamste belang van deze vier mappen ligt overigens geheel ergens anders, nl. in het feit, dat dit de enige collectie van topbeleidsstukken betreffende het vermogen van joden is die wij bezitten. Voor details zie men de inleiding bij de beschrijving van het dossier Doc.II - Lippmann, Rosenthal & Co. Sarphatistraat. Verder is er een map met stukken betreffende Flesche's manipulaties met de door Liro I in Nederland geplaatste Portugese staatsobligaties, die hij ten bate van de Duitse deviezenpot in Lissabon verkwanselde. Dan een map met een aantal van de voornaamste stukken betreffende de Verwaltung van Liro - Nw. Spiegelstraat en een grote hoeveelheid stukken betreffende de - zeer florissante - staat van Flesche's inkomen en vermogen, waaruit o.a. ook blijkt, dat hij vóór 1940 in aanzienlijke mate de Nederlandse belastingen ontdook.
link	Vorrink, J.J.	Vorrink, J.J.	Inleiding Het archief, dat uit 3 portefeuilles bestaat, omvat 19 mappen inhoudende stukken uit de illegaliteit, die verzameld (resp. geschreven) zijn door J.J. Vorrink. J.J. (Koos) Vorrink. De toegang is in december 1970 vervaardigd door mejuffrouw A.H. Stork.
link	De Dagboeken van Anne Frank	De Dagboeken van Anne Frank	Inleiding De archivalia hebben ten grondslag gelegen aan de eigenlijke produktie van "De Dagboeken van Anne Frank" ('s-Gravenhage-Amsterdam, Staatsuitgeverij-Uitgeverij Bert Bakker, 1986). Voor (fotokopieën van) bronnenmateriaal en stukken betreffende het historisch en forensisch onderzoek zij verwezen naar collectie 212c Anne Frank. De toegang is in mei 1987 vervaardigd door drs. G.P. van der Stroom in samenwerking met Marian Ros.
link	Bloch, M., L. en A.	Bloch, M., L. en A.
link	Schaepman, C.J.M.	Schaepman, C.J.M.	Geschiedenis C.J.M. Schaepman was werkzaam op de Afdeling Consulaire en Handelszaken van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in de periode 1940 - 1942 en als administrateur op het Ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart in de periode 1942 tot 1945. Daarnaast was hij secretaris van het College van Secretarissen-Generaal en voorzitter van het erecomité van Winterhulp Nederland tussen 1940 en 1945. De te bewerken documenten zijn bijeengebracht door mr. C.J.M. Schaepman en hebben betrekking op het College van Secretarissen-Generaal gedurende de oorlogsjaren, van welk college hij secretaris was. De stukken (genummerd 1 - 335; enkele ontbreken) bestaan vnl. uit naar departement en onderwerp gerangschikte fragmenten uit de notulen van de vergaderingen van het college. De stukken zijn voor het merendeel voorzien van een inleiding van Schaepman, die hij na de oorlog op verzoek van de redactie van "Onderdrukking en Verzet" vervaardigde ter verkrijging van een overzicht van de werkzaamheden en de handelwijze van de verschillende Secretarissen-Generaal. Regesten werden alleen van deze inlichtingen gemaakt; de notulen zelf zijn reeds beschreven in de regestenlijsten van de notulen en circulatiestukken van het College van Secretarissen-Generaal (Collectie 216).
link	Elte, W.S.H.	Elte, W.S.H.	Inleiding W.S.H. Elte was oud-rector van het Joodsch Lyceum te Amsterdam. Het Lyceum, dat in september 1941 werd opgericht, omvatte een Gymnasium en een vijfjarige HBS-B-afdeling. De school ressorteerde tot eind 1942 onder de Gemeente Amsterdam, daarna onder de Joodsche Raad. Zij bestond tot september 1943, toen het geven van onderwijs tengevolge van de razzia's in mei/juni 1943 onmogelijk was geworden. In juni 1942 bedroeg het aantal leerlingen 370. Van het schoolarchief is slechts een gedeelte bewaard gebleven. De toegang is in maart 1968 vervaardigd door mevrouw dr. G. Gerritsen-Geywitz.
link	Stichting Oud-Cliënten "Centrum 45"	Stichting Oud-Cliënten "Centrum 45"	Geschiedenis Stichting Oud-Cliënten Centrum 45 De Stichting Oud-Cliënten Centrum 45 (OCC45) werd op 29 juli 1997 opgericht om de belangen te behartigen van verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen die een behandeling hadden gehad in het Centrum 1940-1945 te Oegstgeest. De stichting zette zich met name in voor Joodse, Nederlandse en Indische mensen die geestelijke en/of lichamelijke schade hadden opgelopen door traumatische ervaringen in de Tweede Wereldoorlog. Op 26 februari 1999 werd de naam van de stichting gewijzigd in Stichting Oud-Cliënten Contact 45; op 30 november 2002 werd de stichting opgeheven. De Stichting OCC45 verleende ondersteuning bij resocialisatie na ontslag en hielp haar leden weer aan de maatschappij te laten deelnemen. Tot haar taken rekende de stichting onder meer: - het opkomen voor materiële en immateriële belangen; - het voorkomen en/of doorbreken van vereenzaming; - het tegengaan van stigmatisering; - het onderhouden van contacten met verenigingen en stichtingen met een soortgelijk doel; - het vergaren van gegevens die voor oordeelsvorming en geschiedschrijving van belang zijn. Het bestuur bestond uit: Frank du Long (voorzitter tot september 1997) Theo Corsmit (secretaris) Peter Groenewegen (afgetreden in 2000) Jeannette Bosman - Franquemont de Waard Paul Duys Maarten Hoff Centrum 1940-1945 te Oegstgeest Het Centrum 1940-1945 te Oegstgeest werd in 1973 geopend na inspanningen van de Stichting Centrum Post-concentratiekamp Syndroom. In de eerste jaren lag de nadruk op de zorg voor verzetsdeelnemers, getroffenen van de Tweede Wereldoorlog en hun familieleden. Later kwamen daarbij burgeroorlogsgetroffenen, Indië-gangers, kampslachtoffers en dwangarbeiders. Vanaf de jaren negentig breidden de patiëntengroepen zich verder uit met veteranen, vluchtelingen, slachtoffers van rampen en mensen die tijdens de uitoefening van hun beroep getraumatiseerd zijn. Tegenwoordig behandelt het Centrum '45 als landelijk behandel- en expertisecentrum voor psychotrauma mensen met complexe psychotraumaklachten die het gevolg zijn van vervolging, oorlog en geweld bij rellen, terreur, gijzelingen of aanslagen zoals politiemensen, hulpverleners, personeel van openbaar vervoersbedrijven en NGO's.
link	Vereniging Joodse Oorlogskinderen	Vereniging Joodse Oorlogskinderen	Geschiedenis In 1992 vond in de RAI in Amsterdam een congres plaats voor Joodse oorlogskinderen getiteld 'Het ondergedoken kind'. Onder meer naar aanleiding van dit congres ontstond er behoefte onder deze groep oorlogsslachtoffers om regelmatig bij elkaar te komen om de problematiek van de oorlog te bespreken en gezellig samen te zijn. Om in deze behoefte te voorzien werd in 1994 de Vereniging Het Ondergedoken Kind (HOK) opgericht. Na onenigheid binnen deze vereniging richtten een aantal leden een nieuwe vereniging op, de Vereniging Joodse Oorlogskinderen (JOK). De vereniging had in principe dezelfde doelstelling, maar hanteerde een andere ballotage. JOK is een vereniging voor iedereen die kind was in de oorlog, geboren tussen 10 mei 1919 en 15 augustus 1945, met tenminste één Joodse ouder. Daarnaast is JOK er ook voor Joodse kinderen uit de onderduik, uit de Duitse en Japanse kampen, voor de kinderen van gemengd gehuwde ouders en ook voor hen, die als kind in de oorlog zogenaamd niets hebben meegemaakt omdat zij in het buitenland verbleven. De leden van JOK kunnen aan diverse activiteiten deelnemen. Men kan werkzaam zijn in een werkgroep op een bepaald gebied; elke werkgroep organiseert zijn eigen, specifieke activiteiten. Daarnaast worden regelmatig bijeenkomsten georganiseerd waar familie en vrienden als introducé welkom zijn, waardoor generaties elkaar ontmoeten. Binnen de JOK wordt door de leden geprobeerd hun kennis van de Joodse waarden en tradities te verdiepen, wat onder andere gebeurd door het in acht houden van enkele Joodse feesten. Naast het samenzijn van de leden heeft de JOK zich ook tot doel gesteld de hedendaagse vormen van racisme, antisemitisme en discriminatie aan de kaak te stellen.
link	Levenbach, M.G.	Levenbach, M.G.	Inleiding Prof.mr. Marius Gustaaf Levenbach was o.m. als hoogleraar verbonden aan de Juridische Faculteit van de Universiteit te Amsterdam. Tevens was hij leraar aan de school voor Maatschappelijk Werk aldaar. In november 1940 werd hij uit beide functies ontslagen. Tijdens de bezetting heeft hij zich bezig gehouden met het probleem van het overgangsrecht. Samen met o.a. prof.mr. J.H. van Meurs en mr. M.H. de Boer heeft hij een tot in detail uitgewerkte voorziening in dit probleem, dat zij als Souverein Noodbesluit hebben betiteld, naar Londen verzonden weten te krijgen. De uiteindelijke regeling is tenslotte tot stand gekomen in het z.g. Besluit Bezettingsmaatregelen. Na de oorlog heeft hij zitting gehad in de Commissie van Advies Zuiveringsbesluit 1945 afd. Noord-Holland - Utrecht, en heeft hij zich o.a. bezig gehouden met de zuivering van gemeenteambtenaren in Amsterdam. Het archief omvat een groot aantal mappen, inhoudende correspondentie, rapporten, aan tekeningen en circulaires betreffende o.m. maatregelen tegen Joden, economische en sociale problemen, het Souverein Noodbesluit en de Zuivering. De toegang is in november 1972 vervaardigd door mevrouw A.H. Schölvinck-Stork.
link	Ondergang	Ondergang	Inleiding omvang: 1,15 m. datering materiaal: 1950-1962 publicatie: J.Presser, ''Ondergang - de vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom, 1940-1945'' ('s-Gravenhage 1965) 2 delen De auteur bekijkt een exemplaar van de vijfde - goedkope - editie die in in november 1965 werd gepresenteerd. Jacob (Jacques) Presser (1899-1970) werd geboren in de Amsterdamse Jodenhoek als eerste van vier kinderen in een joods gezin. Zijn vader was diamantbewerker. Jacques Presser studeerde geschiedenis en Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam en behaalde daar in 1926 zijn doctoraat. In dat jaar werd hij leraar geschiedenis aan het Vossiusgymnasium te Amsterdam, totdat hij hier in de herfst van 1940 als jood op last van de bezetter werd ontslagen. Van oktober 1941 tot zijn onderduik in mei 1943 gaf hij les aan het Joods Lyceum te Amsterdam. In maart 1943 werd Pressers joodse vrouw opgepakt en op transport gesteld naar het vernietigingskamp Sobibor, waar zij vermoedelijk kort na aankomst is omgebracht. Deze slag heeft zijn verdere leven en werken getekend. Na de oorlog was Presser als lector (vanaf 1946), buitengewoon hoogleraar (vanaf 1949) en gewoon hoogleraar (vanaf 1952) verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. In 1950 aanvaardde hij de opdracht van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie tot het schrijven van een geschiedenis van de joden in Nederland in de periode 1940-1945. Dit resulteerde in 1965 in wat algemeen als zijn belangrijkste boek beschouwd wordt: ''Ondergang - de vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom, 1940-1945''. Naast werken van historisch-wetenschappelijke aard heeft Presser proza en poëzie gepubliceerd, alsmede enkele detectives. Jacques Presser nam in 1969 afscheid als hoogleraar, maar bleef actief tot kort voor zijn dood in 1970. Het verdient aanbeveling deze collectie in combinatie met de publicatie te raadplegen. De toegang is in maart 1997 vervaardigd door dr. J.L. van der Pauw.
link	Proces E. Rajakowitsch	Proces E. Rajakowitsch	Inleiding Stukken betreffende het onderzoek door het RIOD ten behoeve van het proces tegen E. Rajakowitsch (1905-1988). Erich Rajakowitsch, geboren in 1905 in Triëst, was oorspronkelijk een advocaat uit Graz, Oostenrijk. Tijdens de oorlog klom hij bij de SS op tot de rang van ''Hauptsturmführer'' en leider van het Speciale bureau voor het Joodse vraagstuk in Nederland. In 1965 werd hij na een geruchtmakend proces beschuldigd van medeplichtigheid aan de deportatie van 10.000 Nederlandse Joden die via Westerbork vanaf 1942 naar Auschwitz zijn gedeporteerd, waaronder ook Anne Frank uit Amsterdam. Erich Rajakowitsch veranderde na de oorlog zijn naam in Erich Raja, waarmee hij in de vele processtukken in dit archief regelmatig wordt aangeduid.
link	Caransa, A.	Caransa, A.	Levensloop Ab Caransa werd in 1927 in een joods gezin in Amsterdam geboren. Op veertienjarige leeftijd werd hij samen met zijn vader, Joseph Caransa, op transport gesteld naar Westerbork. Van daaruit kwamen beiden terecht in Theresienstadt, vanwaar zij werden doorgevoerd naar Auschwitz. Samen overleefden zij dit vernietigingskamp. Na een lange reis via onder andere Polen, Tsjechië en Frankrijk kwamen zij in 1945 terug in Nederland. Ook zijn moeder, Flora Caransa-Slier, overleefde de oorlog. In 1981 ging Caransa samen met de KRO-radio voor een reportagereis terug naar Auschwitz, waar hij sinds de oorlog niet meer was geweest. Deze reis maakte hem opnieuw bewust van zijn verleden en sinds die tijd gaf hij lezingen en schreef hij over zijn herinneringen en zijn joodse achtergrond. In 1984 kwam zijn boek ‘Verzamelen op het Transvaalplein: ter nagedachtenis van de Joodse proletariaat van Amsterdam’ uit, over de buurt waarin Caransa opgroeide. Naast deze activiteiten was Caransa ook enkele jaren secretaris van het Auschwitz-comité en had hij de leiding bij de oprichting van de Stichting Restauratie Joodse Begraafplaats Pyskowice. Deze stichting zette zich in voor het onderhoud van de graven in Pyskowice in Zuid-Polen waar een groep Nederlanders begraven ligt die gedurende de marsen aan het einde van de oorlog waren overleden. Caransa, die veel van deze mensen had zien sterven, had na zijn terugkomst in 1945 tevergeefs geprobeerd deze mensen aan te merken voor de oorlogsgravenvoorziening van het Nederlandse Rode Kruis. Toen hij in de jaren tachtig deze graven bezocht en zag dat deze er vervuild en slecht onderhouden bijlagen, mobiliseerde hij een groep mensen, waaronder de VU-pedagoog prof. Johan van Hulst, om hier iets aan te doen. De stichting verzamelde geld voor de restauratie van de begraafplaats Pyskowice en de verzorging van de graven. Bovendien zorgde de stichting ervoor dat alle graven van een naam werden voorzien. In 2006 overleed Caransa op 78-jarige leeftijd.
link	Le-Ezrath Ha-Jeled	Le-Ezrath Ha-Jeled	Inleiding De Stichting "Le-Ezrath Ha-Jeled" (Het Kind ter Hulpe), een Joodse stichting, hield zich bezig met de verzorging van Joodse oorlogspleegkinderen. De stichting bekommerde zich vooral, zoals uit de stukken blijkt, om het herstel van het specifiek Joodse karakter van de opvoeding der kinderen, die gedurende de bezettingsjaren dikwijls uitsluitend in niet-Joodse milieu's hadden verkeerd. Daartoe ijverde men ervoor, dat na de bevrijding de kinderen bij voorkeur aan Joodse pleegouders of tehuizen werden toegewezen. Dit streven bracht de stichting meer dan eens in conflict met de van regeringswege ingestelde Commissie voor Oorlogspleegkinderen, over welke conflicten in de collectie eveneens stukken zijn opgenomen. In de loop van 1950 ging "Le-Ezrath Ha-Jeled" een fusie aan met een drietal andere Joodse instellingen op het gebied van de kinderzorg, t.w. de Bergstichting, het Joods Jongenshuis en de S.A. Rudelsheimstichting, sindsdien tezamen geheten de Gefusioneerde Instellingen. Ook zijn in de collectie documenten aanwezig aangaande fusiepogingen en onderhandelingen met andere Joodse maatschappelijke instanties. De toegang is in april 1981 vervaardigd door drs. A.J. Heumakers.
link	Onderzoek - Hulp aan joodse kinderen	Onderzoek - Hulp aan joodse kinderen	Inleiding Materiaal met betrekking tot het onderzoek van Bert Jan Flim naar de georganiseerde hulp aan joodse kinderen in Nederland gedurende de bezetting. publicatie: B.J. Flim, ''Omdat hun hart sprak - geschiedenis van de georganiseerde hulp aan joodse kinderen in Nederand, 1942-1945'' (Kampen 1996) De toegang is in februari 1997 vervaardigd door dr. J.L. van der Pauw.
link	Frank, Anne	Aanvulling	Inleiding De documenten betreffen de authenticiteit van de dagboekbrieven van Anne Frank, alsmede de manuscripten van deze dagboekbrieven, en zijn door Burgmeester en Wethouders van Amsterdam gedeponeerd bij het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, opdat men in de toekomst direct zou kunnen beschikken over afdoende bewijzen om uitingen van twijfel omtrent de authenticiteit van Anne Frank's dagboekbrieven te weerleggen. Anne Frank in oktober 1940 Aanleiding tot het verzamelen van deze documenten was een brief van Eric Pedersen uit Toronto aan B en W van Amsterdam (10 januari 1974), waarin deze de authenticiteit der dagboekbrieven in twijfel trok, onder verwijzing naar een rechtszaak (26 oktober 1959 te New York) tussen de vader van Anne Frank, Otto Frank, en de Amerikaans-Joodse auteur Meyer Levin, die, zo beweerde Pedersen, een deel van Anne Frank's boek zou hebben geschreven. Uit de door B en W verzamelde documenten blijkt evenwel, dat deze rechtszaak een betalingskwestie betrof, naar aanleiding van een door Otto Frank afgekeurde toneelbewerking, vervaardigd door Meyer Levin, van de dagboekbrieven van zijn dochter. In een andere rechtszaak, ditmaal voor het Landgericht te Lübeck op 17 oktober 1961, werd het merendeel der door B en W (in fotocopie) verzamelde documenten bijeengebracht. Naar aanleiding van een aanklacht van Otto Frank tegen Lothar Stielau en Heinrich Buddeberg, die eveneens de authenticiteit van de dagboekbrieven in twijfel hadden getrokken, had het Landgericht inzake deze kwestie een uitvoerig onderzoek laten verrichten. De resultaten daarvan treft men aan in de documenten welke in de onderhavige inventaris zijn opgenomen. Uit dit onderzoek blijkt o.m. dat de uitgave van Anne Frank's dagboekbrieven niet een letterlijke transcriptie bevat van haar oorspronkelijke dagboeken, maar een collage van de dagboeken en van een reeds door haar zelf op grond daarvan vervaardigde tweede versie, die zij hoopte, na de oorlog, onder de titel "Het Achterhuis" te kunnen publiceren. De geheime toegang tot het Achterhuis, verborgen achter een draaibare boekenkast. De toegang is in juli 1978 vervaardigd door drs. A.J. Heumakers.
link	Diestel, E	Diestel, E	Geschiedenis Het archief bestaat uit stukken afkomstig van dr. Erich Diestel, Treuhänder van de NV (voorheen) Hollandia-fabrieken Kattenburg en Co. Verder bevat het archief stukken van Diestel in zijn hoedanigheid van Aussenstelle Amsterdam van de Arbeitsstab Staatsrat dr. W. Schieber, en van directeur van de "Himca" NV.
link	Criminologisch Instituut Utrecht	Criminologisch Instituut Utrecht
link	Familie van Marle	Familie van Marle
link	Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg	Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg	Inleiding De Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg hield zich in bezet Nederland onder meer bezig met het leeghalen van de door Joden verlaten woningen, waarvan de inboedels vervolgens werden getransporteerd naar Duitsland. Het archief bevat overzichten van leeggehaalde woningen, inventarissen van de inboedels en bewijzen van afgifte. Leden van de Einsatzstab Rosenberg voor Maison de Bonneterie. Reichsleiter Rosenberg instrueert twee medewerkers. Na de oorlog is kennelijk van deze stukken gebruik gemaakt door de Schade-Enquête-Commissie, waarvan, evenals van de Stichting van Joodse Kerkgenootschappen en sociale organisaties voor schadevergoedingsaangelegenheden, hier en daar enige documenten, merendeels notities, aanwezig zijn. De toegang is in juli 1985 vervaardigd door de heer drs. A.J.A. Heumakers en in augustus 2010 omgenummerd door mw. S. Jacobs. De digitalisering van het archief is mogelijk gemaakt dankzij financiële ondersteuning van de [http://www.claimscon.org/ Conference on Jewish Material Claims Against Germany]. In samenwerking met het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en het NIOD heeft [http://www.iisg.nl/publications/errsurvey/ dr. P. Grimsted] een studie verricht naar de werkzaamheden van de Einsatzstab en in kaart gebracht in welke Europese archiefbewaarplaatsen de archieven van de Einsatzstab verspreid zijn.
link	Weismann, J.J.	Weismann, J.J.	Geschiedenis Het archief bevat een groot aantal door joodse families bij de Sicherheitspolizei (Referat IV B 4) ingediende verzoeken om emigratie, waartoe J.J. Weissman tegen betaling zijn bemiddeling verleende. Met het hoofd van genoemd Referat was Weissman overeengekomen, dat hij in Nederland joden zou opsporen, die in het binnen- of buitenland over grote vermogenswaarden beschikten en hen zou voorstellen bij een verzoek tot emigratie bij IV B 4 te bemiddelen. Weissman richtte aan de Singel te Amsterdam een kantoor in, ontving daar de vermogende joden en nam hun emigratie-aanvragen "in behandeling" tegen betaling van f. 1000.- elk. Hij legde van elke aanvraag een dossier aan en droeg het geval bij IV B 4 voor. In al deze gevallen kwam het er op neer, dat de betrokkenen slechts voor korte tijd een vrijstelling kregen en op de zgn. Weissman-lijst geplaatst werden: na enige weken werden zij door de Duitse politie opgehaald. (Voor nadere bijzonderheden moge verwezen worden naar het Doc.I-dossier no. 1869 t.n.v. Jan Jacob Weissman).
link	Omnia Treuhandgesellschaft m.b.H.	Omnia Treuhandgesellschaft m.b.H.
link	Landelijke Kontaktgroep Verzetsgepensioneerden 1940-1945	Landelijke Kontaktgroep Verzetsgepensioneerden 1940-1945	Geschiedenis Oprichting en doelgroep In 1965 werd de Landelijke Kontaktgroep Verzetsgepensioneerden (LKG) opgericht. Dit gebeurde uit onvrede met de situatie zoals die zich had ontwikkeld bij de Stichting '40-'45, die van de overheid de taak had gekregen de uitvoering van de Wet Buitengewoon Pensioen te ondersteunen. Volgens de LKG was de Stichting '40-'45 verworden tot een instelling die ver af stond van hun doelgroep, de verzetsgepensioneerden. De Stichting '40-'45 stond eind jaren '60 en begin jaren '70 onder hevige kritiek. Zo zou 40% van de uitkeringen bij de verkeerde mensen terechtkomen en zou sprake zijn van wanbeleid en vriendjespolitiek. Verzetsgepensioneerden werden mondiger en wilden zichzelf verenigen en een vuist maken ten opzichte van de Stichting '40-'45. Daarbij kwam ook dat vele voormalige leden van het communistisch verzet zich niet gerespecteerd en zelfs gediscrimineerd voelden. In het licht van de Koude Oorlog werden (oud-)communisten buitengesloten bij grote oud-verzetsstrijdersorganisaties als de Nationale Federatieve Raad van het Voormalig Verzet Nederland en Expogé. De LKG stond wel open voor (oud-)communisten, en velen vonden dan ook hun weg naar de LKG, na uit Expogé te zijn gezet. Op deze manier konden ze hun oorlogsverleden en hun identiteit als verzetsstrijder verbinden aan de actuele politiek. Pensioenen De LKG heeft zich op het gebied van de oorlogspensioenen enorm geprofileerd. Voor de doelgroep was de vereniging vooral bij de Wet Buitengewoon Pensioen enorm betrokken. Het pensioen voor verzetsstrijders werd vrijwel direct na de oorlog ingesteld, maar diverse aspecten van de wet zijn in latere jaren ter discussie gesteld of aangepast door de overheid. De LKG heeft zich daartegen verzet en heeft geprobeerd de Wet Buitengewoon Pensioen voor meer oud-verzetsstrijders toegankelijk te maken. In het debat over de diverse aspecten van de Wet Buitengewoon Pensioen is de LKG specifiek bezig geweest met onder andere de vereveningsbijdrage , de bevriezing van pensioenen, de medische aspecten van pensioenen, de commissie Van Dijke, de Indische pensioenen en de verzetscriteria. Hieruit blijkt dat de LKG zich voor haar leden zeer actief heeft opgesteld en ook richting de regering druk heeft gezet. Dat de oud-verzetsstrijders in hun lobby succesvol waren mag blijken uit het regeringsstandpunt ten aanzien van het voorstel van de commissie Van Dijke; die was ingesteld om de pensioenen voor oorlogsgetroffenen te vereenvoudigen. Uiteindelijk is maar een zeer beperkt deel van het voorstel aangenomen en is er nauwelijks getornd aan de pensioenen, wat onder meer te danken was aan de inzet van de LKG. Demonstraties en Protest Druk oefende de LKG ook uit door middel van demonstraties en protesten, lang niet altijd naar aanleiding van de buitengewone pensioenen. Achter het LKG-spandoek demonstreerde men voor openheid in de zaak P. Menten en tegen een publieke functie voor W. Aantjes, de oorlog in Vietnam, de neutronenbom en de vrijlating van de Drie van Breda. Ook was de LKG nadrukkelijk betrokken bij de discussie rond de 4e en 5e mei, waarbij de gezamenlijke verzetsorganisaties uiteindelijk hebben bewerkstelligd dat zowel de 4e als de 5e mei een officiële herdenkingsdag werd.
link	Hischfeld, H.M.	Hischfeld, H.M.	Geschiedenis Dr. H.M. (Hans Max) Hirschfeld was gedurende de bezetting secretaris-generaal van de Departementen van Handel, Nijverheid en Scheepvaart en van Landbouw en Visserij. Na een carrière in de bankwereld werd Hirschfeld (Bremen 29 mei 1899 - 's-Gravenhage 4 november 1961) eind december 1931 benoemd tot directeur-generaal van Handel en Nijverheid bij het Ministerie van Economische Zaken en Arbeid. Vanwege zijn handelspolitiek in crisistijd genoot hij in binnen- en buitenland groot aanzien en ontving hij herhaaldelijk buitenlandse onderscheidingen. Op mei 1940 werd hij benoemd tot secretaris-generaal van het Departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart en op 24 mei kreeg hij dezelfde functie bij het Departement van Landbouw en Visserij. Door deze combinatie was bijna de gehele economische sector in handen van Hirschfeld. Hoewel zijn optreden in bezettingstijd omstreden is, is zijn beleid na de oorlog door 52 topambtenaren verdedigd. Zijn departementen, waar circa 50.000 ambtenaren werkten, zijn vrijwel geheel buiten invloed van de NSB gebleven. Daarnaast wist hij het productie- en distributieapparaat tot het najaar van 1944 behoorlijk in stand te houden.
link	Februaristaking 1941	Februaristaking 1941	Inleiding omvang: 2,90 m. datering materiaal: 1940-1954 publicatie: B.A. Sijes, ''De Februaristaking, 25-26 Februari 1941'' ('s-Gravenhage 1954) Benjamin Aäron (Ben) Sijes (1908-1981) werd geboren in de Amsterdamse Jodenhoek als eerste van twee kinderen in een joods gezin. Zijn vader was sigarenmaker. Ben Sijes groeide op in grote armoede, maar werd desondanks in de gelegenheid gesteld door te leren. Hij doorliep de 3-jarige H.B.S. en behaalde in 1927 het diploma van de Tweede Openbare Handelsschool. In de periode 1932-1934 studeerde hij Indisch recht aan de Universiteit van Amsterdam. Voor het overige was hij autodidact. Voor de oorlog verrichtte Sijes tal van uiteenlopende werkzaamheden, waaronder inventarisatiewerk voor het I.I.S.G. Zijn voornaamste beroep was evenwel metaalbewerker en als zodanig nam hij deel aan de Februaristaking van 1941. Hij werkte als electrisch lasser tot zijn onderduik, begin 1943. Een groot deel van Sijes' familie, onder wie zijn ouders, zuster en zwager, kwam tijdens de oorlog om in de vernietigingskampen. In het najaar van 1944 werd Sijes door prof. N.W. Posthumus - die hij tijdens zijn werk voor het I.I.S.G. had leren kennen - aangezocht voor het schrijven van een geschiedenis over de Februaristaking voor het na de bevrijding op te richten Bureau voor Oorlogsdocumentatie. Zo kwam hij op 15 mei 1945 als wetenschappelijk medewerker bij dit bureau - het latere RIOD - in dienst. Ben Sijes in gesprek met Simon Wiesenthal. Sijes publiceerde ondermeer zijn onderzoekingen naar de Razzia van Rotterdam (1951), de Februaristaking (1954) en de Arbeidsinzet (1966) en het door hem gecoördineerde onderzoek naar de vervolging van zigeuners in Nederland (1979). Hij leverde een belangrijke bijdrage aan het boek van dr. P.J. Bouman over de April-Mei-Stakingen (1950) en aan het omvangrijke geschiedwerk van dr. L. de Jong. Daarnaast verrichtte hij veel onderzoek naar oorlogsmisdadigers, voor een groot deel in samenwerking met Simon Wiesenthal, met wie hij nauw bevriend raakte. In 1970 ontving hij een eredoctoraat aan de Rijksuniversiteit Leiden. Als bewust jood was Sijes anti-zionist en als radencommunist stond hij kritisch tegenover de C.P.N. Zijn boek over de Februaristaking, waarin het spontane element in de actie van de Amsterdamse arbeiders werd benadrukt, werd door de C.P.N. scherp aangevallen. Na zijn benoeming tot buitengewoon hoogleraar, aanvaardde Sijes op 26 november 1970 de Cleveringa-wisselleerstoel. In de Pieterskerk nam hij felicitaties in ontvangst van onder anderen Simon Wiesenthal (rechts). Het verdient aanbeveling deze collectie in combinatie met de publicatie te raadplegen. De toegang is in maart 1997 vervaardigd door dr. J.L. van der Pauw.
link	Departement van Sociale Zaken	Departement van Sociale Zaken	Geschiedenis Het archief van het Departement van Sociale Zaken is, zoals gebruikelijk, gesplitst in het eigenlijke departement en de diensten die onder het departement ressorteerden. De afdeling "departement" vormt slechts een fractie van het geheel, maar bevat naast de gebruikelijke circulaires, besluiten e.d. van de secretaris-generaal (tot 30 augustus 1940 mr.dr. A.L. Scholtens, door de Duitsers ontslagen en opgevolgd door ir. R.A. Verwey) een uitvoerige correspondentie tussen Scholtens, Tenkink en Rabl over de verdeling der bevoegdheden tussen het Rijkscommissariaat en de departementen, alsmede over de wijze waarop en de gevallen waarin de secretarissen-generaal wel dan niet de wetgevende macht konden uitoefenen. Van enige omvang, maar van weinig betekenis is het daarop volgende gedeelte, dat betrekking heeft op de diensten Arbeid (Directeur-Generaal van den Arbeid), Arbeidsinspectie, Gemachtigde van den Arbeid, College van Rijksbemiddelaars, Arbeidersverzekering (Rijksverzekeringsbank en Raden van Arbeid), Volksgezondheid en Werkverruiming. Dan volgt het archief van het Rijksarbeidsbureau, voor het merendeel bestaande uit een serie telexberichten gericht aan de gewestelijke arbeidsbureaus (deze serie was tot en met december 1942 doorlopend genummerd; per 1 januari 1943 begon men aan een nieuwe nummering, die echter in februari 1943 ophield). Deze hebben betrekking op de arbeidsbemiddeling in Nederland en de arbeidsinzet naar Duitsland. Hierin is een groot aantal Runderlasse van de HSV, gericht aan de Fachberater en de Aussenstellen, in afschrift opgenomen. Het zijn aankondigingen tot - en instructies betreffende de verschillende Sauckel-acties, zoals de Holland-Aktion en de Stahl- und Eisen-Aktion; verder aankondigingen betreffende de jaargangeninzet en het ZS-Verfahren. Tot slot de afzonderlijke gewestelijke arbeidsbureaus, voor het overgrote deel stukken van weinig belang. Van sommige arbeidsbureaus als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, is verhoudingsgewijs weinig of zeer weinig aanwezig. Propagandaposter voor vrijwillige arbeid in Duitsland.
link	Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming	Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming	Geschiedenis Het Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming (OWK) is op 25 november 1940 ingesteld bij Verordening 211/40 van de Rijkscommissaris als departement van algemeen bestuur. Evenals het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten is het voortgekomen uit het Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, dat tot de datum van opheffing had geressorteerd onder secretaris-generaal prof.dr. Van Poelje en na diens arrestatie op 30 augustus 1940 onder mr. H.J. Reinink. Het hieronder beschreven archief heeft voornamelijk betrekking op het Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming dat tot de bevrijding onder leiding stond van prof. J. van Dam.
link	Bureau Inlichtingen - Hoofdbureau Londen	Bureau Inlichtingen - Hoofdbureau Londen
link	Onderzoek - Advocatuur in bezettingstijd	Onderzoek - Advocatuur in bezettingstijd	Geschiedenis Het onderzoek dat dr. J.P. Meihuizen tussen 2005 en 2010 verrichtte naar de Nederlandse advocatuur in bezettingstijd verkent de spanning tussen recht en ethiek in donkere tijden. Zoals zoveel leidende ambtenaren bogen de rechterlijke macht en de balie van advocaten mee met de Nieuwe Orde. Illustratief is de reactie op het beroepsverbod voor Joodse advocaten in het voorjaar van 1941. De Nederlandse Advocaten Vereniging en de negentien Orden van Advocaten protesteerden niet. Men boog mee, omdat men meende niets te kunnen doen. Zo volgden advocaten de rechterlijke macht die reeds in het najaar van 1940 zonder teken van afkeuring het ontslag aanvaardde van Joodse rechters, onder wie de president van de Hoge Raad mr. L.E. Visser. De advocatuur als geheel heeft niet uitgeblonken in openlijk verzet tegen Duitse maatregelen: men voerde geen principiële verweren. Het karakter van de professie en de verantwoordelijkheden die daarmee samenhingen, lieten de advocatuur slechts smalle marges. Leidend beginsel voor advocaten is om voor iedere afzonderlijke cliënt - en niet in dienst van enig ander belang - het beste te bewerkstelligen. Dit cliëntenbelang vormde een belangrijke beperking om zich principieel op te stellen en zich tegen een totalitair en onverzoenlijk systeem teweer te stellen. In individuele gevallen was het niet de juridische bijstand maar buitenjudiciële hulp, zoals eten en rookwaar de gevangenis binnensmokkelen, die geboden kon werden. Oneigenlijke activiteiten voor een advocaat, zoals ook aangewend bij het ariseren van Joden, het zogenaamde “calmeyeren”. Met leugen en bedrog wisten advocaten als A.N. Kotting en J. van Proosdij honderden Joden te ‘ontjoodsen’ en het leven te redden. Ook bij de toewijzing van een plaats in het Joodse elitekamp Barneveld hebben niet-Joodse advocaten een actieve rol gespeeld. Een aantal advocaten was lid van de NSB. Sommigen van hen traden toe tot de rechterlijke macht en maakten snel carrière, werden op hoge posities benoemd en werkten er aan mee om de Duitse greep op het justitiële apparaat te verzekeren. De Utrechtse advocaat Van Genechten werd procureur-generaal in Den Haag, de Haarlemse advocaat De Rijke in Arnhem en de Alkmaarse advocaat Van Leeuwen in Den Bosch. De NSB-advocaten waren bijna allen lid van het nazistische Rechtsfront, dat in de balie echter geen voet aan de grond kreeg. De balie is niet genazificeerd via een landelijke, overkoepelende nazistische Advocatenkamer. De naoorlogse zuivering van de balie was een oncontroleerbare interne aangelegenheid van advocaten door advocaten. Men heeft het zich gemakkelijk gemaakt door discussies over uitgangspunten en normen te vermijden en slechts twee formele criteria te hanteren die met de beroepspraktijk van de advocaat weinig van doen hadden. Die criteria waren het lidmaatschap van de NSB of aanverwante organisatie dan wel een functie bij de liquidatie van een vereniging of stichting die de bezetter onwelgevallig was. Van hoor en wederhoor was nauwelijks sprake; de zaken werden als ‘hamergevallen’ afgedaan. Ondanks deze schrijnende tekorten van het onderzoek naar de advocatuur en van de procedure, gold de zuivering als geslaagd, omdat zij zeer snel is verlopen. Die snelheid mag bij zo’n gemankeerde procedure nauwelijks verrassend heten. Daarbij komt dat reeds in de jaren vijftig en zestig geschrapte, ‘foute’ advocaten mochten herintreden. Meer dan de helft van de ruim tweehonderd Joodse advocaten heeft de oorlog overleefd en dat kwam deels door de hulp van hun confrères, maar toch vooral doordat zij zelf de bui vroegtijdig zagen hangen en op tijd waren gevlucht of ondergedoken. Ongeveer veertig advocaten die daadwerkelijk verzet hebben gepleegd tegen de Duitse bezetter hebben dit met hun leven moeten bekopen. Van hen was een derde Joods. Omslag van het boek "Smalle marges".
link	Goudriaan, J.	Goudriaan, J.
link	Generalkommissariat zur besonderen Verwendung	Generalkommissariat zur besonderen Verwendung	Het Generalkommissariat zur besonderen Verwendung Op 14 mei 1940 capituleerde het Nederlandse leger. In Nederland werd een Duits militair bestuur ingesteld. Op 29 mei 1940 werd dit vervangen door een burgerlijk bestuur, dat onder leiding kwam te staan van Reichskommissar dr. Arthur Seyss-Inquart. Hij was rechtstreeks ondergeschikt aan Hitler en daarmee de hoogste vertegenwoordiger van de bezettingsmacht in Nederland. Zijn bestuur kreeg een toezichthoudend karakter, een Aufsichtsverwaltung. Aangezien het kabinet in ballingschap in Londen verbleef, werd het Nederlandse bestuur geleid door de ambtelijke hoofden van de departementen, de secretarissen-generaal. Het toezichthoudend bestuur daarboven bestond uit vier Generalkommissariate. Dit waren het Generalkommissariat für Finanz und Wirtschaft (financiën en economie) van dr. Hans Fischböck, het Generalkommissariat für das Sicherheitswesen (openbare orde en veiligheid) van Hanns Albin Rauter, het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz (bestuur en justitie) onder leiding van dr. Friedrich Wimmer en het Generalkommissariat zur besonderen Verwendung (bijzondere aangelegenheden) van Fritz Schmidt. De departementen mochten niets van belang ondernemen zonder machtiging van de boven hen staande Generalkommissar. De bevoegdheden van de Generalommissariate waren in de praktijk veel uitgebreider dan alleen toezicht houden. ''Generalkommissar Fritz Schmidt'' Fritz Schmidt werd in 1903 geboren in Eisbergen bij Minden in Westfalen. Daarmee was hij de enige Generalkommissar die niet uit Oostenrijk maar uit Duitsland kwam. In 1922 trad hij vrijwillig toe tot de Reichswehr en hij diende ruim drie jaar bij het wapen van de genie. Daarna was hij straatfotograaf. In 1929 werd hij lid van de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP) en in 1934 had hij het tot Gauleiter gebracht. Korte tijd daarna werd hij partijvertegenwoordiger bij het stadsbestuur van Münster. In september 1938 werd hij door de partijleiding naar München gehaald en in 1939 ging hij naar Berlijn, waar hij als vertegenwoordiger optrad van de partijleiding bij het Reichsministerium für Volksaufklärung und Propaganda van Goebbels. Generalkommissar zur besonderen Verwendung F. Schmidt. Schmidt werd op verzoek van de Leiter der Parteikanzlei Martin Bormann aangewezen als vertegenwoordiger van de NSDAP in Nederland. Op de keuze van Schmidt en Rauter (Himmlers afgevaardigde) heeft Seyss-Inquart zelf geen enkele invloed gehad. Schmidt werd in zijn nieuwe functie propagandaleider van Nederland. Ook had hij tot taak de gelijkschakeling van het openbare leven te bewerkstelligen. Naast Generalkommissar zur besonderen Verwendung was Schmidt ook Hauptdienstleiter van het Arbeitsbereich der NSDAP. Dit was een nieuwe naam voor de Landesgruppe (regionale afdeling) van de Auslandsorganisation van de NSDAP waarin alle in Nederland woonachtige Duitse Parteigenossen verenigd waren. Schmidt kreeg nu de leiding over de politieke en ideologische begeleiding van alle in Nederland wonende Parteigenossen, inclusief Seyss-Inquart. Alleen als het om het politieke optreden van zijn Arbeitsbereich ging, was hij verantwoording schuldig aan Seyss-Inquart. In de geschiedschrijving werd het volgende beeld van Schmidt gevormd. Hij zou een intrigant zijn geweest die groepen en personen tegen elkaar uit probeerde te spelen om er zelf beter van te worden. Zo gebruikte hij Mussert bij zijn pogingen de Nederlanders voor het nationaal-socialisme te winnen. Het plan van Schmidt was Mussert enige tijd het land te laten besturen. Al snel zouden de Nederlanders dan inzien dat hij daarvoor ongeschikt was en dat het beter zou zijn onder Duits bestuur te staan. Nederland zou een Gau van Duitsland worden, met Schmidt zelf als Gauleiter aan het hoofd. Zijn 'steunverlening' aan de NSB viel niet goed bij Rauter. De tegenstelling tussen Schmidt en Rauter in deze kwestie was tekenend voor de tegenstelling tussen de NSDAP en de SS zoals die zich in het Derde Rijk was gaan voordoen. Vooral in de bezette gebieden probeerde de SS alle macht in handen te krijgen, dat zag Schmidt ook. Zijn politiek had geen succes. Zijn rivaal Rauter wist steeds meer macht naar zich toe te trekken en zijn baas Bormann had geen vertrouwen meer in hem. Daarbij kwam dat zijn protégé Mussert het conflict met de SS nog verder liet oplopen. Schmidts politieke rol leek uitgespeeld. Hij zag zijn politieke val aankomen en vermoedde ook dat er een proces (op grond van welke aanklacht is niet duidelijk) tegen hem gevoerd ging worden. Op 26 juni 1943 verdween Schmidt uit een rijdende trein waarmee hij met andere partijfunctionarissen een tocht maakte langs de Atlantikwal. In de buurt van Chartres werd zijn lijk langs de spoorweg gevonden. Een ongeval was de officiële verklaring, maar het is ook mogelijk dat hij zelfmoord heeft gepleegd of vermoord is. Toen Willi F. A. Ritterbusch hem opvolgde viel er eigenlijk geen politiek meer te maken. Seyss-Inquart hief zijn functie toen voor een deel op. Willi Ritterbusch (links) tijdens een éénpansmaaltijd van de Nederlandse Volksdienst. ''Taak en organisatie van het Generalkommissariat zur besonderen Verwendung'' Plaats van vestiging van het Generalkommissariat zur besonderen Verwendung was Plein 23 in Den Haag. Het Generalkommissariat had naast het geven van leiding aan de politieke ontwikkeling in Nederland als belangrijkste taak de politieke meningsvorming van de Nederlanders in nationaal-socialistische richting te sturen. Het was opgezet volgens het model van het door Goebbels geleide Propagandaministerium en moest de verantwoordelijkheid dragen voor alle vraagstukken die betrekking hadden op de openbare meningsvorming en de niet-economische verenigingen. De belangrijkste hoofdafdeling van het Generalkommissariat was dan ook de Hauptabteilung für Volksaufklärung und Propaganda. Een vergelijkbare Nederlandse instantie voor controle op en leiding geven aan de binnenlandse media bestond niet. Er was dus geen Nederlands bestuursorgaan waar Volksaufklärung und Propaganda toezicht op kon houden. Dit probleem werd al snel opgelost, want in november 1940 werd het Departement voor Volksvoorlichting en Kunsten, geleid door dr. T. Goedewaagen, opgericht. Dit Departement stond onder het 'toezichthoudend' bestuur van het Generalkommissariat van Schmidt. Bij de beschrijving van de afdelingen kan de indruk gewekt worden dat het Duitse bestuursapparaat werkte als een goed lopend uurwerk, waarin alle functies precies omschreven en afgebakend waren. Dit is niet het geval. Het Reichskommissariat was een log en wijdvertakt apparaat, waarin functieomschrijvingen elkaar overlapten, afdelingen in de loop van de tijd verschoven of opgeheven werden en afdelingshoofden in competentiestrijd verwikkeld waren. Dit was het gevolg van het feit dat veel centrale instellingen van het Duitse Rijk (Auswärtige Amt, Ministerium für Volksaufklärung und Propaganda, de SS ) bemoeienis mochten hebben met het bestuur in bezet gebied en ook van de neiging van nationaal-socialisten (en zeker Hitler zelf) om ook intern het verdeel-en-heers-principe toe te passen. Het Kommissariat bestond uit drie Hauptabteilungen en vier Sonderreferate en nog enkele aparte Abteilungen en Referate. De exacte onderlinge verhoudingen tussen de afdelingen verschoven nogal eens. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat het Referat Sport, dat hier afzonderlijk wordt vermeld, op een bepaald moment onder een Hauptabteilung ressorteerde. De volgende afdelingen en Sonderreferate hebben onder het Generalkommissariat zur besonderen Verwendung bestaan: *Stab und Geschäftsführung *Hauptabteilung Volksaufklärung und Propaganda *Hauptabteilung politischer Aufbau *Hauptabteilung Organisation *Hauptabteilung Soziale Verwaltung *Referat Arbeitseinsatz-Betreuung-Reich *Abteilung niederländischer Arbeitsdienst (NAD) *Referat Sport *Referat Sonderfragen *Abteilung Arbeitnehmer- und Unternehmer-Verbände, Gewerkschaften *Sonderreferat Auslandpresse *Sonderreferat Kulturaustausch *Sonderreferat Wirtschaftbeauftragter der Auslandorganisation *Sonderreferat Verlagwesen De Sonderreferate waren oorspronkelijk onderdeel van het Auswärtige Amt onder leiding van Otto Bene en ressorteerden na de oprichting van het Reichskommissariat onder zur besonderen Verwendung. De Hauptabteilung Soziale Verwaltung ressorteerde beurtelings onder de Generalkommissar für Finanz und Wirtschaft en de Generalkommissar zur besonderen Verwendung. Toen dit laatste twee jaar bestond, vond een groot aantal organisatorische veranderingen plaats. De Hauptabteilungen bleven bestaan, maar de Sonderreferate verdwenen, werden door andere vervangen of gingen op in Hauptabteilungen. Tot september 1944 (Dolle Dinsdag) bleef het Generalkommissariat gevestigd in Den Haag. Informatie over de organisatie en de taak van de Hauptabteilungen is te vinden op de desbetreffende plaats in de inventaris. De inventaris is in 2004 vervaardigd door de Centrale Archief en Selectiedienst. De inleiding is in 2002 vervaardigd door drs. Lieke Janssen.
link	Beauftragten des Reichskommissars	Beauftragten des Reichskommissars	De Beauftragten des Reichskommissars Op 14 mei 1940 capituleerde het Nederlandse leger. Een Duits militair bestuur werd ingesteld. Op 29 mei 1940 werd dit vervangen door een burgerlijk bestuur, dat onder leiding kwam te staan van Reichskommissar Dr. Arthur Seyss-Inquart. Hij was rechtstreeks ondergeschikt aan Hitler en daarmee de hoogste vertegenwoordiger van de bezettingsmacht in Nederland. Hij gaf zijn bestuur het karakter van een "toezichthoudend bestuur", een Aufsichtsverwaltung. Dit kwam boven het Nederlands bestuur te staan. Aangezien het kabinet in ballingschap in Londen verbleef, werd het Nederlandse bestuur geleid door de ambtelijke hoofden van de departementen, de secretarissen-generaal. Het zogenaamde toezichthoudend bestuur daarboven bestond uit vier Generalkommissariate. Dit waren het Generalkommissariat für Finanz und Wirtschaft (financiën en economie) van dr. Hans Fischböck; het Generalkommissariat für das Sicherheitswesen (openbare orde en veiligheid) van Hanns Albin Rauter; het Generalkommissariat zur besonderen Verwendung (bijzondere aangelegenheden) van Fritz Schmidt en het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz (bestuur en justitie) onder leiding van dr. Friedrich Wimmer. De departementen mochten niets van belang ondernemen zonder machtiging van de boven hen staande Generalkommissar. De bevoegdheden van de Generalkommissariate waren in de praktijk veel uitgebreider dan alleen toezicht houden. Na zijn benoeming tot Reichskommissar in den Niederlanden op 29 mei 1940 verlaat Arthur Seyss-Inquart de Ridderzaal. Achter hem, saluerend, de Wehrmachtbefehlshaber in den Niederlanden, ''General der Flieger'' Friedrich Christiansen. Aan diens rechterzijde staat ''General der Infanterie'' Alexander von Falkenhausen die tot dan toe het militair bestuur op zich had genomen. Op landelijk niveau had Seyss-Inquart de Generalkommissare onder zich, op provinciaal niveau waren dit de Beauftragten des Reichskommissars. Naast de provincies hadden ook de steden Amsterdam en Rotterdam een eigen Beauftragte. De taak van de Beauftragten was het toezicht houden op alles wat er in hun provincie gebeurde, vooral wat betrof het openbaar bestuur, de publieke opinie en het economisch leven. De besturen van de provincie en gemeenten moesten hun belangrijkste beslissingen altijd aan de Beauftragte meedelen. De bestuursfunctionaris waarmee de Beauftragte regelmatig over allerhande kwesties in overleg trad was de Commissaris van de provincie (vanaf 30 juli 1940 werd de titel Commissaris van de koningin door deze titel vervangen). Seyss-Inquart vond hun politieke taak erg belangrijk. Om die reden hadden de verschillende Beauftragten hun benoeming dan ook alleen te danken aan het feit dat ze in Duitsland actieve leden van de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP) waren geweest. Bestuurservaring was geen eerste vereiste, vond Seyss-Inquart. Zodoende beschikten dan ook niet alle Beauftragten daarover. Zoals Seyss-Inquart op landelijk niveau probeerde het bestuur en de bevolking in nationaal-socialistische richting te forceren, zo moesten de Beauftragten dat op provinciaal en stedelijk niveau klaarspelen. De Beauftragten hadden in het begin dan ook het meeste contact met Generalkommissar zur besonderen Verwendung Fritz Schmidt, die tot belangrijkste taak had het nazificeren van de Nederlandse bevolking. Aan hun staf werden Referenten toegevoegd die werkzaamheden verrichtten die op landelijk niveau onder de Generalkommissar zur besonderen Verwendung vielen. Deze Referenten waren vaak zeer nationaal-socialistisch. Verschillende van hen hadden meer invloed dan de officieel boven hen staande Beauftragte. De volgende Referate waren in elk geval bij alle Beauftragten aanwezig: - Referat für Soziale Fragen - Referat für Volksaufklärung und Propaganda - Referat für Volkspflege In tegenstelling tot Seyss-Inquart en zijn Generalkommissare hadden de Beauftragten formeel niet het recht om instructies te geven aan de bestuursinstanties waarbij zij gedetacheerd waren. Ondanks die beperking wisten verschillende Beauftragten ook zonder die bevoegdheid vergaand hun zin door te drijven. Het was niet voor niets dat Seyss-Inquart hen in de eerste bespreking die hij met hen voerde "so zu sagen kleine Reichskommissare" noemde. Ze konden echter niet, zoals de Reichskommissar, beslissen over de benoeming van personeel. Bij het benoemen van nieuwe burgemeesters dienden de Beauftragten een kandidaat voor te dragen bij de Abteilung für niederländische Personalangelegenheiten van het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz van Wimmer. Eén keer in de maand ontving Seyss-Inquart van elk van zijn Beauftragten een rapport. In het begin riep hij hen eens in de veertien dagen bijeen in Den Haag, later werd dit eens per vier weken. Vanaf 1942 was er van zo'n regelmaat geen sprake meer. De Beauftragten hadden nog wel een directe telefoon- en telexverbinding (die laatste via de Ordnungspolizei) met het Reichskommissariat. Bij elke Beauftragte was een Polizeioffizier beim Beauftragten aangesteld. Deze was met zijn manschappen verantwoordelijk voor de veiligheid van de Beauftragte, het afgeven van vergunningen om zich 's avonds na spertijd op straat te begeven en de controle op de Nederlandse politie in de provincie. Die laatste taak was niet van het grootste belang, aangezien ze het laagste Duitse politieorgaan was dat de Nederlandse politie controleerde. De Beauftragte kon de Polizeioffizier aanraden bepaalde zaken nader te onderzoeken, maar bevelen kon de Polizeioffizier alleen ontvangen van de Befehlshaber der Ordnungspolizei in Den Haag. Over de Ordnungspolizei had de Beauftragte dus weinig te zeggen, over de Sicherheitspolizei formeel helemaal niets. Vanaf 1943 kregen de Beauftragten rechtstreeks met de Arbeitseinsatz te maken. De Duitse Wehrmacht had in de provincies arbeiders nodig voor de versterking van hun verdedigingswerken. Het makkelijkst was nu die arbeidskrachten uit de gemeentes te halen die het dichtst bij de werkzaamheden gelegen waren. De Beauftragten droegen burgemeesters uit hun provincie op om personen in hun gemeente aan te wijzen die dit werk moesten gaan doen. In juni 1942 riepen affiches Nederlandse mannen op in Duitsland te gaan werken. Van Duitse zijde werden de Nederlandse departementen van groter belang geacht dan het provinciale en gemeentebestuur. Er hadden ook nogal wat wisselingen plaats onder de Beauftragten en er was maar beperkt sprake van een eenheid in hun beleid. Deze verdween helemaal toen Himmler en Rauter in de tweede helft van de bezettingstijd in een aantal gevallen vazallen van Schmidt door eigen mensen wisten te vervangen. Informatie over de organisatie en de taak van de Beauftragten is te vinden op de desbetreffende plaats in de inventaris. De inventaris is in 2004 vervaardigd door de Centrale Archief en Selectiedienst. De inleiding is vervaardigd door drs. Lieke Janssen.
link	Proces Eichmann	Proces Eichmann	Geschiedenis Adolf Eichmann (1906-1962) kreeg in 1940 de leiding van Referat IVD4 van het Reichssicherheitshauptamt in Berlijn. De taak van het referaat was emigratie en gedwongen migratie (meestal naar ghetto’s) van joden. In maart 1941 kreeg zijn referaat een andere aanduiding, IVB4, en een andere taakomschrijving. Referat IVB4 werd toen het bureau dat de Endlösung moest organiseren. Op 11 mei 1960 werd Eichmann in Argentinië gearresteerd door de veiligheidsdienst van Israël. Op 11 april 1961 begon het proces tegen hem in Jerusalem. 1 juni 1962 werd de hem opgelegde doodstraf voltrokken.
link	Departement van Binnenlandse Zaken	Departement van Binnenlandse Zaken	Geschiedenis De circulaires, gedurende de bezettingsjaren door het Departement van Binnenlandse Zaken verzonden aan de burgemeesters der onderscheidene gemeenten en de commissarissen der provincies, komen in de verzameling in drie vormen voor: 1. circulaires in het Nederlands, in gestencilde en gedrukte vorm, alsmede enkele tientallen telegrammen; 2. de Duitse vertalingen, in de regel gestencild toegezonden aan de Beauftragten des Reichskommissars en/of de betreffende Generalkommissar; 3. gedrukte exemplaren uit de Samsom-uitgaven. Het is niet geheel na te gaan in hoeverre de verzameling compleet is, aangezien ook de Samsom-uitgaven slechts een gedeelte van de verschenen circulaires omvatten. Gezien echter de overlapping van de verschillende delen, waaruit de verzameling is samengesteld (collecties van verschillende gemeenten, van Beauftragten des Reichskommissars, van het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz en van het Departement van Binnenlandse Zaken zelf, alsmede de Samsom-edities) kan aangenomen worden, dat zeker meer dan 90% der uitgegane circulaires in de verzameling is ondergebracht. Een uitzondering hierop vormen wellicht de in de jaren 1944 en 1945 verzonden circulaires. De rangschikking geschiedde zuiver chronologisch in 19 mappen. De belangrijkheid van de circulaires varieert zeer sterk. Derhalve ontstond als resultaat van de toegepaste selectie een aantal regesten van ongeveer 8-10% van de circulaires, vervolgens een zeer groot aantal verwijzingen, terwijl een vrij gering percentage volledig onvermeld bleef. Bij de verwijzingen werd zowel de datum van de circulaire als het eraan gegeven nummer en de afdeling van het departement vermeld. De ongenummerde stukken, die, naar hun aard als circulaire, in de verzameling werden aangetroffen, werden als volgt aangeduid: B = Besluiten, Uitvoeringsbesluiten en Beschikkingen (vrij veelvuldig voorkomend); P = Persberichten (slechts enkele stuks); T = Telegrammen (enige tientallen). In het archief van het Departement van Binnenlandse Zaken zijn drie afzonderlijke gedeelten te onderscheiden: 1. het Departement. a) Circulaires van de secretaris-generaal (afzonderlijk beschreven); b) Beschikkingen en besluiten van de secretaris-generaal; c) Circulaires en correspondentie van de diensten die direct onder het departement ressorteerden, zoals de rijksinspecties voor de Luchtbescherming, de bevolkingsregisters en het krankzinnigenwezen, de Gemachtigde voor de Afstammingsbewijzen en de Radioraad, die tot eind 1940 heeft gefunctioneerd; 2. de Commissarissen der Koningin in de provincies, resp. de Commissarissen der provincies: vnl. circulaires en correspondentie (de circulaires van de Commissaris der provincie Utrecht zijn reeds afzonderlijk beschreven); 3. de gemeenten; in vele gevallen stukken van het kabinet van de desbetreffende burgemeester, bij sommige grotere steden ook stukken van gemeentelijke takken van dienst, met name Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Van twee gemeenten, Brouwershaven en Nieuwveen, is een vrij volledige - elkaar aanvullende - serie circulaires bewaard gebleven. Daarentegen is van een aantal gemeenten, ook grotere steden, weinig of niets aanwezig. Bij wijze van luchtbeschermingsmaatregel worden stroken kleefband op het raam van een Amsterdamse winkel geplakt. Aan het archief zijn verder de stukken van het Bureau Afvoer Burgerbevolking, de Rijksdienst van het Nationale Plan en de Inspectie Staatstoezicht op Krankzinnigen toegevoegd, omdat deze diensten eveneens onder het departement ressorteerden. Ook zijn stukken uit de archieven van de Regeringscommissaris voor Hulpverlening aan Rotterdam, de Commissie Burgerbevolking, het Staatstoezicht op de Volksgezondheid, de Rijksinspectie voor de Bescherming van de Bevolking tegen Luchtaanvallen, het Bureau Afvoer Regeringsapparaat en het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie toegevoegd.
link	Departement van Justitie	Departement van Justitie	Geschiedenis De archiefonderdelen van het Departement van Justitie, behorende tot de Collectie Nederlandse Overheidsinstellingen, zijn gesplitst in het eigenlijke departement en de diensten die onder het departement ressorteerden. De afdeling "departement" vormt slechts een fractie van het geheel. Van het daarop volgende gedeelte, hoofdzakelijk daterend van 1943 af, heeft het overgrote merendeel der stukken betrekking op de Gewestelijke Politiepresidenten, de Politie en de Marechaussee. Deze stukken zijn echter van weinig betekenis en handelen hoofdzakelijk over routine-aangelegenheden als brand, diefstal, overvallen, opsporingen etc. De gebruikelijke ordening volgens het zgn. "herkomstprincipe" bracht met zich mee, dat men hier en daar doublures aantreft. Zo heeft bijv. de Rijksvreemdelingendienst zowel onder de Rijksrecherchecentrale van het Directoraat-Generaal van Politie als onder die van de Gevolmachtigde voor de Reorganisatie van de Nederlandse Politie geressorteerd. Onder beide rubrieken vindt men dus stukken van de RVD. In een enkel geval is van de ordening volgens dit principe afgeweken; dit was o.m. het geval bij de stukken welke betrekking hebben op de luchtbescherming. Behalve documenten, afkomstig van de afdeling Luchtbescherming zelf, bevinden zich hieronder nl. ook rapporten, correspondentie etc. van de afdelingen Politie, Marechaussee e.d. Deze zouden dus eigenlijk bij genoemde afdelingen dienen te worden ondergebracht, doch ter vermijding van tijdrovende verschuivingen binnen het archief werd besloten, deze stukken, die als één geheel ontvangen werden, bijeen te laten.
link	Vught, Konzentrationslager Herzogenbusch	Vught, Konzentrationslager Herzogenbusch
link	Westerbork, Judendurchgangslager	Westerbork, Judendurchgangslager	Geschiedenis 1939-1971 Onder druk van antisemitische maatregelen in Duitsland vluchtten veel Duitse joden naar het buitenland. Tussen 1933 en 1940 passeerden duizenden Duitstalige joodse vluchtelingen de Nederlandse grens Direct na de machtsovername van Hitler op 30 januari 1933 vluchtten 9.000 Duitse joden naar Nederland. Een tweede vluchtelingenstroom kwam op gang na de afkondiging van de Neurenberger rassenwetten op 15 september 1935. Tot medio 1938 zochten nog eens 2.500 Duitse joden hun heil in Nederland. Na de Kristalnacht van 9 op 10 november 1938 liet de Nederlandse regering ongeveer tienduizend vluchtelingen legaal toe. Minstens eenzelfde aantal - mogelijk zelfs het dubbele - zocht langs illegale weg toegang tot Nederland; Westerbork Cahiers… deel 7, blz. 12-13. . Een groot deel van hen werd ondergebracht in over het hele land verspreide locaties. Om een eind te maken aan deze verscheidenheid van opvangkampen en -tehuizen besloot de Nederlandse regering in februari 1939 tot het oprichten van een centraal opvangkamp in Drenthe Begin 1939 waren er 25 vluchtelingenkampen en -tehuizen; Westerbork Cahiers… deel 7, blz. 21. Op 12 mei 1939 ging de Tweede Kamer na een bewogen debat met 49 tegen 31 stemmen akkoord met de bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork; Houwaart, Het begon in 1933… blz. 62. . Op 9 oktober dat jaar arriveerden de eerste 22 vluchtelingen in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork. Tegen het eind van januari 1940 was het aantal bewoners gestaag gegroeid tot 167 Westerbork Cahiers… deel 7, blz. 27. . Als directeur werd de Amersfoortse onderwijzer D.A. Syswerda aangewezen Syswerda was leraar boekhouden MO en administrateur van de Nederlands-Hervormde Vereniging voor zenuw- en zielsziekten; Houwaart, Het begon in 1933… blz. 82. In elk geval tussen december 1942 en eind januari 1944 werkte Syswerda op het Departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart als chef van de afdeling Interne Organisatie en Bijkantoren; NIOD Archief 250i inventarisnummer 595. . Tijdens zijn regime ressorteerde het kamp onder het Departement van Binnenlandse Zaken en konden de kampbewoners zich, met toestemming van de kampleiding, buiten het kamp begeven. Op de uitgestrekte heidevelden van Drenthe verrees het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork. Vlak voor de Duitse inval op 10 mei 1940 verbleven ongeveer 750 joodse vluchtelingen in het kamp. Spoedig na de capitulatie van het Nederlandse leger kreeg het vluchtelingenkamp de reserve-kapitein van het Nederlandse leger J. Schol als commandant Syswerda werd op 15 september 1940 eervol ontslag verleend; Westerbork Cahiers… deel 7, blz. 31. Schol, voor de oorlog commandant van het vluchtelingenkamp in Hoek van Holland, werd eind juni 1940 als commandant van Westerbork voorgedragen door Secretaris-Generaal van Binnenlandse Zaken K.J. Frederiks; Houwaart, Het begon in 1933… blz. 102. Nadat Westerbork in juli 1942 door de Duitsers werd overgenomen, kreeg Schol een weinig invloedrijke functie in het kamp totdat hij in januari 1943 op aandringen van kampcommandant Gemmeker werd verwijderd; Lindwer, Kamp van hoop en wanhoop… blz. 22-27. . Hij werd bijgestaan door een dertigtal medewerkers waaronder de ondercommandant luitenant J.M.S.J. Haan en boekhouder M. Broere Andere Nederlandse medewerkers in Westerbork waren de ambtenaren B.T. van Donselaar en D.W. Molhuijzen die bij het bevolkingsregister in het kamp werkten, de administrateurs Kloot en Limberger, de chefkok Massier, het hoofd van de afdeling landbouw Huisman en het hoofd van het Centraal Distributientoor Aad van As; Lindwer, Kamp van hoop en wanhoop… blz. 38 & Van der Zee, De trein… blz. 47 & POD 3 januari 1946, NIOD archief 250i inventarisnummer 968. . Als voorafschaduwing van de ophanden zijnde veranderingen werd het kamp op 16 juli 1940 onder het Departement van Justitie geplaatst. In de daaropvolgende maanden mochten de kampbewoners het terrein niet meer af en kregen zij verplichte arbeid opgelegd. Twee maal per dag moesten zij bovendien op appèl verschijnen. De toezichthoudende rijksveldwachters werden vervangen door een detachement van vijftien marechaussees Verslag K. Schlesinger; NIOD archief 250i inventarisnummer 513 & Westerbork Cahiers… deel 7, blz. 32. . Tot juli 1942 was J. Schol commandant van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork Tegen het eind van 1941 viel het besluit Westerbork in te richten als doorgangskamp voor joden. Vlak na de jaarwisseling kregen Nederlandse aannemersbedrijven opdracht 24 grote houten barakken te leveren die elk plaats moesten bieden aan twee- tot driehonderd personen. Op 1 juli 1942 werd Westerbork onder verantwoordelijkheid van de Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD gesteld. Vanaf dat moment kreeg het de functie van doorgangskamp en verscheen het als Judendurchgangslager Westerbork in de documenten Formeel had Westerbork de status van Polizeiliches Durchgangslager maar in de praktijk werd het Judendurchgangslager Westerbork genoemd. Voordien werden ook de namen Vreemdelingenkamp en Vluchtelingenkamp door elkaar gebruikt. . Met de aanstelling per 1 juli 1942 van ''SS-Sturmbannführer und Regierungsrat'' dr. Erich Deppner tot commandant kreeg het Judendurchgangslager Westerbork verder vorm. Niet alleen werden de bestelde houten barakken gemonteerd maar ook verrees een twee meter hoge prikkeldraadversperring waarover zeven wachttorens uitkeken. Het bewakingsdetachement van Nederlandse marechaussees werd tijdelijk versterkt met de Tweede Compagnie van het SS-Wachbataillon Nord-West Begin 1943 werd de Tweede Compagnie overgeplaatst naar Den Haag om opgeleid te worden tot Panzerjägerkompanie en kwam in steunpunt Clingendaal te liggen; verklaring P.A. Helle proces-verbaal 30 april 1948 blz. 220 in doc. II-888 dossier Wachbataillon Nord-West. . Zowel de SS'ers als de marechaussees waren ondergebracht in het Heidelager, een voormalig werkverschaffingskamp dat enkele kilometers van Kamp Westerbork lag. De marechaussees waren hoofdzakelijk afkomstig uit Drente, Groningen en Friesland en werden elke twee maanden afgelost. Het detachement dat onder bevel stond van luitenant J. Rebel en opperwachtmeester A. de Jong voerde vanaf januari 1943 de bewaking van Kamp Westerbork zelfstandig uit. Op 1 juni 1944 verleende een compagnie van het Politiebataljon Amsterdam kortstondig assistentie. In het najaar van 1944 werden de Nederlandse marechaussees vervangen door een eenheid van de Grenzschutzpolizei Waarschijnlijk arriveerde de eenheid van de Zollgrenzschutz Fortbildungskompanie begin oktober in Westerbork, nadat de Nederlandse marechaussees enige dagen eerder waren vertrokken; verklaring A. van As; NIOD archief 250i inventarisnummer 495 & verslag H. Ottenstein; NIOD archief 250i inventarisnummer 510. . Tijdens het bewind van Deppner vertrok de eerste deportatietrein vanuit het kamp. Op 1 september 1942 werd hij afgelost door ''SS-Obersturmführer'' Josef Hugo Dischner. Na zes weken, op 9 oktober 1942, verdween deze echter wegens incompetentie van het toneel. Drie dagen nam Polizei-Inspektor Bohrmann waar als Lagerkommandant totdat op 12 oktober 1942 ''SS-Obersturmführer'' Albert Konrad Gemmeker werd benoemd Voorafgaand aan zijn aanstelling als commandant van Westerbork had Gemmeker (Düsseldorf 1907) vier maanden de leiding gehad over het gijzelaarskamp Beekvliet in Gestel; De Jong, Het Koninkrijk… deel 8 blz. 735. Op 1 mei 1937 was Gemmeker lid geworden van de NSDAP (partijnummer 5.620.430); in november 1940 trad hij als nummer 382.609 toe tot de SS; NIOD collectie 210 inventarisnummer P27. . De Duitse Lagerkommandant A.K. Gemmeker Gemmeker betrad Westerbork op het moment dat de deportatietreinen al drie maanden naar het oosten reden. De opdrachten tot de transporten kwamen vanuit het Reichssicherheitshauptamt (RSHA) te Berlijn. Hier werden de aantallen te deporteren joden vastgesteld door het Referat IV B4. Onder leiding van ''SS-Obersturmbannführer'' Adolf Eichmann werden de directieven doorgegeven aan Den Haag. Hier zetelde vanaf 1 januari 1942 het Nederlandse Referat IV B4 dat direct onder de Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD ressorteerde en geleid werd door ''SS-Sturmbannführer'' Wilhelm Zöpf. Per telex werden de datum en de vereiste omvang van het transport aan Gemmeker doorgegeven. Deze kreeg dan ook te horen welke kampingezetenen nog vrijgesteld waren en of er strafgevallen waren die meteen op transport moesten De Jong, ''Het Koninkrijk...'' deel 8 blz. 753-755. Tussen 15 juli 1940 en 29 augustus 1943, dus tijdens het begin van de deportaties, fungeerde SS-Gruppenführer und General-Leutnant der Polizei dr. Wilhelm Harster als BdS. . De eerste groepen opgepakte joden arriveerden tussen eind maart en begin mei 1942 in Westerbork. De adresgegevens van de binnengebrachte joden waren vastgelegd door de Zentralstelle für jüdische Auswanderung aan de Van Eeghenstraat in Amsterdam. Dit bureau, dat geleid werd door ''SS-Sturmbannführer'' Willy Lages en diens plaatsvervanger ''SS-Hauptsturmscharführer'' Ferdinand Hugo Aus der Fünten, registreerde de in Nederland wonende joden en bereidde hun "emigratie" voor De Zentralstelle werd eind maart 1942 opgericht; De Jong, Het Koninkrijk… deel 5 blz. 1014-1015. Voor een uitgebreide weergave van de taken van de Zentralstelle, zie Sijes, Studies... blz. 113-114. . Het doorgangskamp Westerbork heeft 101.525 joodse kampingezetenen geherbergd Onder hen waren 14.502 kinderen, 41.156 mannen en 45.867 vrouwen; Blom, Geschiedenis… blz. 339. . Een groot deel van hen is niet langer dan enkele weken, soms zelfs maar een paar uur, in het kamp geweest. Zij die langer dan zes weken in het kamp verbleven, werden in het bevolkingsregister ingeschreven. De gemeente Westerbork beschikte hiervoor over een hulpsecretarie in het kamp waar de ambtenaren mr. D.W. Molhuijsen en B.T. van Donselaar waren gedetacheerd Van 12 december 1939 tot zijn arrestatie op 5 augustus 1943 trad Molhuysen op als ambtenaar van de burgerlijke stand. Van Donselaar was chef van de hulpsecretarie. Als ambtenaar van de burgerlijke stand sloot hij ook huwelijken tussen kampingezetenen. . Het eerste transport vanuit Westerbork vertrok op 15 juli 1942 vanaf het enkele kilometers verderop gelegen station van Hooghalen. Met het gereedkomen van een zijspoor konden de treinen vanaf 2 november 1942 tot midden in het kamp komen Stuldreher, "Deutsche Konzentrationslager…" blz. 163. . De verharde weg, onder kampingezetenen bekend als de Boulevard des Misères, deed dienst als perron. Aanvankelijk vertrokken de treinen twee of drie maal per week maar vanaf februari 1943 vonden de transporten op elke dinsdag plaats. Bij de eerste transporten werden soms nog personenrijtuigen ingezet maar na 10 maart 1943 reden alleen nog goederenwagons naar het oosten Stuldreher, "Deutsche Konzentrationslager…" blz. 166. . In het najaar van 1943 werden de transporten enige tijd opgeschort in verband met besmettelijke ziektes die in het kamp heersten. Contacten met de buitenwereld werden in deze periode verboden. De quarantaine duurde tot januari 1944 Presser, Ondergang… deel 2 blz. 302-303. . Het 93e en laatste transport vertrok 13 september dat jaar uit Westerbork. Het merendeel van de kampingezetenen is naar Auschwitz gedeporteerd: met 65 transporten vertrokken circa 60.330 joden. Naar vernietigingskamp Sobibor reden 19 treinen die 34.313 joden meevoerden. Zeven maal was het ghetto Theresienstadt het eindpunt waar in totaal 4.870 joden heen gingen. Voor 3.750 joden was de bestemming Bergen-Belsen; zij arriveerden daar met acht transporten. Tenslotte werden 150 joden naar Buchenwald en Ravensbrück gedeporteerd Veen, Westerbork… blz. 83 & Hirschfeld, "Niederlande" blz. 162-163. . Transport. '''organisatie binnen het kamp''' Enkele maanden voordat in juli 1942 Kamp Westerbork onder Duitse bestuur werd gesteld, had de Nederlandse commandant J. Schol een reorganisatie doorgevoerd. Het nieuwe, Duitstalige, kampreglement verscheen in februari 1942 en ademde een verscherping van de regels: "strengste Disziplin ist Pflicht" Kamporder van 19 februari 1942, NIOD archief 250i inventarisnummer 528. . Westerbork was voorbestemd als arbeidskamp en alle kampbewoners zouden voortaan "vor Arbeit eingesetzt" worden. Schol formeerde daartoe dertien Dienstzweige die elk onder de supervisie van een Nederlandse ambtenaar geplaatst werden. Deze werden terzijde gestaan door uit de kampbevolking aangewezen Dienstleiter. Omdat zich op dat moment nog nauwelijks Nederlandse joden in het kamp bevonden, kwamen de Dienstleiter voort uit de groep Duits-Joodse vluchtelingen. Deze zogeheten Alte Kampinsassen werden in de kampadministratie voorzien van een rood stempel De kampingezetenen met een rood stempel stonden op de zogeheten Stammliste. Daarnaast bestonden ook nog blauwe en groene stempels. Kampingezetenen wier verzoek tot voorlopige vrijstelling door de Antragstelle was goedgekeurd droegen een blauw stempel; een groen stempel zorgde slechts voor voorlopige vrijstelling vanwege tijdelijk belangrijk geachte werkzaamheden in het kamp; verslag H. Ottenstein blz. 78; NIOD archief 250i inventarisnummer 510. . De supervisie over deze dertien Dienstzweige kreeg Oberdienstleiter Kurt Schlesinger. De Duits-joodse emigrant Kurt Schlesinger was als Oberdienstleiter de meest vooraanstaande onder de kampingezetenen. Lagerkommandant Gemmeker gebruikte deze door Schol opgezette kamporganisatie als basis voor een nieuwe indeling die vanaf 20 januari 1943 van kracht werd Lagerbefehl no. 3 van 25 januari 1943; NIOD archief 250i inventarisnummer 105 & Presser, Ondergang… deel 2 blz. 309-325; 349-350 & verslag H. Ottenstein; NIOD archief 250i inventarisnummer 510. . Inmiddels was de scheiding tussen Nederlandse en Duitse kampleiding opgeheven. De Nederlandse ambtenaren waren aan de kant geschoven en kapitein Schol was van zijn functie ontheven Verklaring A. van As; NIOD archief 250i inventarisnummer 495. Illustratief voor de nieuwe verhoudingen is dat Gemmeker de woning van kapitein Schol overnam. Voortaan zou Gemmeker niet meer dagelijks op en neer reizen vanuit Assen maar voortdurend in het kamp zijn; verslag H. Ottenstein; NIOD archief 250i inventarisnummer 510. . Gemmeker deelde de kamporganisatie in twaalf Dienstbereiche in. Tijdens hun wekelijkse bijeenkomsten wisselden de twaalf Dienstleiter ervaringen uit en ontvingen zij richtlijnen van Oberdienstleiter Schlesinger Anoniem verslag van 20 augustus 1943 blz. 4; NIOD archief 250i inventarisnummer 527. Dit verslag noemt een kamphiërarchie, gerangschikt naar invloed: Kurt Schlesinger (no. 1); H. Todtmann (no. 2); J. Askanas (no. 3); R. Fried (no. 4); leider Antragstelle (no. 5); mw. R. Stein (no. 6, leidster woningbureau); K. Gottschalk (no. 7, hoofd personeel ziekenhuis); F. Spanier (no. 8); F. Bachner (no. 9, plaatsvervangend keukenhoofd); dr. A. Bial (no. 10, hoofd polikliniek en apotheek); dr. K. Pick (no. 11, hoofd afdeling quarantaine en hygiene); M. Lichtenstaedter (no. 12, hoofd EHBO); A. Pisk (no. 13); dr. Wachtel (no. 14, hoofd Notbereitschaft); Ben Ehrlich (no. 15, hoofd Freizeitgestaltung). . Schlesinger en zijn Dienstleiter kregen elk één van de tweehonderd woninkjes toegewezen De Jong, Het Koninkrijk… deel 8 blz. 725-729, 742. . Het merendeel van deze bevoorrechte "kampadel" bestond uit Alte Kampinsassen, de Duitstalige joden die voor mei 1940 als vluchteling in het kamp waren gehuisvest. Baantjes bij één van deze Dienstbereiche waren fel begeerd omdat ze - een doorgaans voorlopige - vrijstelling van transport betekenden. In de zomer van 1944 was het merendeel van de Nederlandse joden op transport gesteld en voerde Gemmeker een reorganisatie van de Dienstbereiche door. Op 14 juni dat jaar beperkte hij het aantal Dienstbereiche tot zes Lagerbefehl no. 80, 14 juni 1944; NIOD archief 250i inventarisnummer 118. : Op 5 september 1944 brak Dolle Dinsdag uit en zochten vele NSB'ers bescherming binnen het kamp Presser, Ondergang… deel 2 blz. 305 & verslag H. Ottenstein; NIOD archief 250i inventarisnummer 510. . Om hen gescheiden te houden van de joodse kampingezetenen werden de joodse barakken voorzien van een extra prikkeldraadomheining. Na drie weken verlieten de NSB'ers het kamp weer; vrouwen en kinderen vertrokken veelal naar Duitsland terwijl de mannen terugkeerden naar hun woningen. Tegen het eind van februari 1945 werden de voormalige strafbarak en twee aangrenzende barakken met prikkeldraad omheind en volkomen van de rest van het kamp geïsoleerd. Hier werden circa 380 vrouwelijke politieke gevangenen met hun bewaaksters gehuisvest. Daags voor de bevrijding van het kamp werden deze niet-joodse vrouwen meegevoerd op een gedwongen mars door de manschappen van de Grenzschutzpolizei Drie dagen later werden de vrouwen in Friesland bevrijd en de eenheid grenspolitie krijgsgevangen gemaakt; naoorlogs verslag van A. van As; vinvno. 8b. Zie ook het interview met Geertje van der Molen in "Contactblad...", blz. 9 . Bevrijde kampingezetenen op een pantservoertuig. Bij de bevrijding van Westerbork in de middag van 12 april 1945 door een Canadese verkenningseenheid De verkenningseenheid stond onder bevel van luitenant E.J. Sheppard en behoorde tot het 8th Recce Regiment (14th Canadian Husars) van de Tweede Canadese Divisie; Law, The liberation story… blz. 66. waren nog een kleine negenhonderd kampingezetenen aanwezig De Jong, Het Koninkrijk… deel 8 blz. 741 noot 1. . De indrukken die de soldaten opdeden, zijn opgetekend in het oorlogs-logboek War diary of the South Saskatchewan Regiment 18 april 1945; http://cap.estevan.sk.ca/ssr/documents/apr45/Apr18.jpg : "It was a rather startling sight as you approached the camp [...]. It was completely surrounded with barbed wire and had four lookout towers. Approximately 900 people were held in this camp. [...] in the kitchen a number of A Co[mpany] boys were observed helping the girls peel potatoes. It's surprising the influence girls, especially pretty ones, have with soldiers. [...] Visiting a camp like this brings home to us the reality of what we are fighting for". Al op 11 april hadden Gemmeker en zijn staf het kamp verlaten. Gemmeker had zijn dienstpistool overhandigd aan Oberdienstleiter Kurt Schlesinger en daarmee de leiding symbolisch overgedragen. Zoals de dienstleiders onderling echter al eerder hadden afgesproken, nam Adriaan van As, het Nederlandse hoofd van het Centraal Distributiekantoor in kamp Westerbork, de leiding op zich Presser, Ondergang... deel 2 blz. 364 & Veen, Westerbork... blz. 109. . Om enig "germanistisch insluipsel weg te vagen" kreeg Van As de titel kampintendant NIOD archief 250i inventarisnummer 1001. . Vanaf dat moment stond het kamp onder de bescherming van het Internationale Rode Kruis en heette het Austausch- und Internierungslager Kamporders 12 april 1945; NIOD archief 250i inventarisnummer 983. . Twee weken later werden de eerste gevangen genomen NSB'ers binnengebracht. Voor hun bewaking meldde zich een aantal oud-kampingezetenen De eerste groep NSB'ers kwam op 26 april 1945 het kamp binnen, Westerbork Cahiers... deel 1, blz. 24. . Het zou nog tot juli duren voordat de laatste kampingezetenen Westerbork verlieten Volgens het naoorlogs verslag van kampintendant A. van As verlieten de laatste kampingezetenen Westerbork op 20 juli 1945; NIOD archief 250i inventarisnummer 495. . Gemmeker was naar Amsterdam uitgeweken waar hij bij de bevrijding werd gearresteerd. In januari 1949 werd Gemmeker veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf, maar kreeg amnestie op 20 april 1951. Hij keerde terug naar Düsseldorf Zijn secretaresse en maîtresse Frau Hassel werd niet veroordeeld en vestigde zich ook in Düsseldorf. Beiden trouwden een ander maar ze deelden dezelfde huisarts, de voormalig kamparts van Westerbork, dr. Spanier; http://www.cympm.com/agemmeker.html. waar hij aan de Karlsplatz een sigarenwinkel opende Westerbork Cahiers… deel 6, blz. 18, 29. . In de jaren zeventig overleed Gemmeker. Na de bevrijding werd Westerbork als Bewarings- en Verblijfkamp onder het Militair Gezag geplaatst en nam eerste luitenant J.G. Buijvoets de taak van kampintendant Van As over NIOD archief 250i inventarisnummer 1003. . In 1948 hield Westerbork op te bestaan als interneringskamp voor collaborateurs en werden er Nederlandse soldaten gelegerd, waarschijnlijk tot september 1949. Tussen de zomer van 1950 tot maart 1951 verbleven gerepatrieerde Indische Nederlanders in het kamp, dat inmiddels was herdoopt tot De Schattenberg. Met de komst van Molukse oud-KNIL-militairen begin jaren vijftig werd de naam van het kamp veranderd in Woonoord De Schattenberg. In februari 1971 verlieten de laatste bewoners het woonoord en werden de barakken gesloopt. Hiermee was de weg vrij Kamp Westerbork een nieuwe bestemming te geven: op het terrein werden radiotelescopen geplaatst ten behoeve van de sterrenwacht. Een decennium later werd op particulier initiatief Herinneringscentrum Kamp Westerbork gebouwd en door koningin Beatrix op 12 april 1983 onthuld. Gezinnen van Molukse oud-KNIL-militairen in voormalig kamp Westerbork.
link	Generalkommissariat für das Sicherheitswesen (Höhere SS- und Polizeiführer Nord-West)	Generalkommissariat für das Sicherheitswesen (Höhere SS- und Polizeiführer Nord-West)	Het Generalkommissariat für das Sicherheitswesen en de Höhere SS- und Polizei Führer Nord-West Toen Rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart zich in mei 1940 in Nederland vestigde liet hij zich bijstaan door vier Generalkommissare met bijbehorend apparaat voor belangrijke onderdelen van het bestuur: F. Wimmer voor Verwaltung und Justiz, H. Fischöck voor Finanz und Wirtschaft en F.Schmidt voor zur besonderen Verwendung. Deze inventaris heeft betrekking op het archief van de vierde: de Generalkommissar für das Sicherheitswesen Hanns Albin Rauter, d.w.z. hoofd van de politie-organen van het Rijkscommissariaat Verordeningenblad 1940 nr. 4 en 5. . Zijn andere titel die vaker werd gebruikt was Höhere SS- und Polizeiführer Nord-West (HSSPF) en in die hoedanigheid was hij leider van de SS-organisatie in Nederland. Deze dubbelfunctie demonstreert ook de versmelting van partij en staat die zo kenmerkend is geweest voor het Duitse bestuur. ''SS-Gruppenführer'' Hanns Albin Rauter. De organisatie bestaat uit de hoofdafdelingen Höherer SS- und Polizeiführer, Sicherheitspolizei en Sicherheitsdienst, Ordnungspolizei en Waffen-SS, bij elkaar vormend het complete politie-apparaat van het Duitse bestuur. In de inventaris is bij elk archiefonderdeel de organisatie zo volledig mogelijk toegelicht zonder dat deze altijd geheel weerspiegeld is in het fragmentarisch overgeleverde archiefmateriaal. Gebruikte afkortingen: BdO- Befehlshaber der Ordnungspolizei BdS- Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD HSSPF- Höhere SS- und Polizei Führer KdO- Kommandeur der Ordnungspolizei RSHA- Reichsicherheitshauptamt De inventaris is in 2004 vervaardigd door de Centrale Archief Selectiedienst. De inleiding is in 2004 vervaardigd door R. Utermöhlen.
link	Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz	Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz	Het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz Op 29 mei 1940 werd een decreet van Hitler van kracht waarmee Nederland een politiek civiel bestuur in de vorm van een Reichskommissariat kreeg. De titel Reichskommissar gaf aan, dat deze vorm van bezettingsbestuur een voorlopige regeling was en dat in de toekomst een nauwere band met het "Reich" tot stand gebracht moest worden Kwiet, K., Rijkscommissariaat Nederland, mislukte poging tot vestiging van een nationaal-socialistische orde, Baarn 1969. Vertaald uit het Duits. p. 60 & Cohen, A.E., Het ontstaan van het Duitse Rijkscommissariaat voor Nederland. Notities voor het Geschiedwerk nummer 91, NIOD collectie 785. . Reichskommissar werd de Oostenrijker dr. Arthur Seyss-Inquart. Zijn bestuur had een toezichthoudend karakter (Aufsichtsverwaltung): het controleerde en leidde de Nederlandse bestuursorganen. Op civiel (dus niet op militair) terrein had Seyss-Inquart, als gemachtigde van Hitler, de hoogste regeringsverantwoordelijkheid Kwiet, K. Rijkscommissariaat Nederland. p. 68, 76. . Zijn verordeningen 3/1940 en 4/1940 functioneerden als een bezettingsgrondwet Verordnungsblatt für die besetzten Niederländischen Gebiete / Verordeningenblad voor het bezette Nederlandsche Gebied, 1940. . Het onder Seyss-Inquart staande Nederlandse bestuur werd geleid door de ambtelijke hoofden van de departementen, de secretarissen-generaal. De regering, koningin en ministers, verbleef in ballingschap in Londen. Voor het toezicht op de Nederlandse bestuursorganen werden vier Generalkommissariate in het leven geroepen: * het Generalkommissariat für Finanz und Wirtschaft (financiën en economie) onder leiding van dr. Hans Fischböck * het Generalkommissariat für das Sicherheitswesen (openbare orde en veiligheid) onder leiding van Hanns Albin Rauter *het Generalkommissariat zur besonderen Verwendung (bijzondere aangelegenheden) onder leiding van Fritz Schmidt * het Generalkommissariat fürVerwaltung und Justiz (bestuur en justitie) onder leiding van dr. Friedrich Wimmer. Het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz had zijn standplaats lange tijd in Den Haag. Een deel van de hoofdafdeling Justiz bevond zich aan de Lange Vijverberg, een ander deel in het gebouw (Plein 2b) waar toen het Departement van Justitie was gevestigd. Vanaf herfst 1943 tot kort voor het einde van de bezetting waren de meeste afdelingen in Apeldoorn gevestigd. Onder het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz vielen wetgeving, binnenlands bestuur en justitie (met uitzondering van politiezaken), cultuur, onderwijs, kerkelijke aangelegenheden, volksgezondheid en jeugdzorg. Friedrich Wimmer. De uit Oostenrijk afkomstige dr. Friedrich Wimmer (1897 - 1965) stond aan het hoofd van het Generalkommissariat. Daarnaast werd hij benoemd tot permanente plaatsvervanger van Seyss-Inquart. Hij had twee doctorstitels, kunstgeschiedenis en rechten, en was gespecialiseerd in staatsrecht. Hij werkte mee aan de staatsrechtelijke vormgeving van de Anschluss van Oostenrijk. Wimmer was een persoonlijke vriend van Seyss-Inquart aan wie hij een groot deel van zijn carrière te danken had Jong, L. de, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, 's Gravenhage, 1969-1994, deel 4, eerste helft, p. 99-101. . In juni 1940 begon hij als Generalkommissar für Verwaltung und Justiz met het opzetten van zijn organisatie. Er kwamen vijf hoofdafdelingen, die op hun beurt werden verdeeld in onderafdelingen. De hoofdafdelingen waren * Hauptabteilung für algemeine Angelegenheiten * Hauptabteilung Inneres * Hauptabteilung Erziehung und Kirchen * Hauptabteilung Justiz * Hauptabteilung Wissenschaft, Volksbildung und Kulturpflege. Daarnaast waren er de Stab, de staf van het Generalkommissariat, en de Zentralkanzlei waar in- en uitgaande stukken geregistreerd, gedistribueerd en na afhandeling bewaard werden. Informatie over de organisatie en de taak van de Hauptabteilungen is te vinden op de desbetreffende plaats in de inventaris. De inventaris is in 2004 vervaardigd door de Centrale Archief en Selectiedienst. De inleidende teksten zijn in 2004 geschreven door drs. Annemieke van Bockxmeer.
link	Collectie dossiers afkomstig uit de archieven van de Omnia-Treuhandgesellschaft m.b.H., de Deutsche Revisions- und Treuhand A.G. (Zweigniederlassung Den Haag) en de Wirtschaftsprüfstelle	Collectie dossiers afkomstig uit de archieven van de Omnia-Treuhandgesellschaft m.b.H., de Deutsche Revisions- und Treuhand A.G. (Zweigniederlassung Den Haag) en de Wirtschaftsprüfstelle
link	Nederlands Auschwitz Comité	Nederlands Auschwitz Comité	Geschiedenis In januari 1952 ging een tiental overlevenden naar Auschwitz voor een herdenking van de bevrijding van het kamp door het Russische leger op 27 januari 1945. Terug in Nederland besloot de delegatie tot de oprichting van het 'Comité Herdenking Auschwitz'. De delegatie had een urn met as meegenomen uit Auschwitz, die werd bijgezet op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam. In 1954 werd in Wenen het 'Internationaal Auschwitz Comité' opgericht. Dit Comité spoorde overlevenden in Europese landen aan om afdelingen op te richten in eigen land. In navolging van het Comité Herdenking Auschwitz werd daarom in 1956 het 'Nederlands Auschwitz Comité' (NAC) opgericht; initiatiefnemers waren Annetje Fels-Kupferschmidt, Eva en Jacques Furth, Rody en Louis Corper, David en Elly Geens, Manus en Saar Neter en J. Alvares Vega. Het NAC organiseerde de jaarlijkse herdenkingen op 27 januari en gaf een eigen periodiek uit: het 'Mededelingenblad'. Voor het Auschwitz comité toen en nu staat de lijfspreuk ‘Nooit meer Auschwitz’ centraal. Dit is het officiële uitgangspunt van het comité. Als doelstellingen heeft het comité verder: •Het herdenken van de Holocaust en het overdragen van kennis daarover. •Het bevorderen van non-discriminatie in de breedste zin van het woord, en het handhaven van de grondrechten, zoals weergegeven in artikel 1 van de Nederlandse Grondwet. •Het in opstand komen tegen schendingen van de mensenrechten. '''Protest en herdenken''' Naast het organiseren van herdenkingen en reünies liet het NAC ook van zich horen in 1966, toen de oorlogsmisdadiger Willy Lages werd vrijgelaten. Ook toen in 1969 bekend werd dat de oorlogsmisdadigers Fischer, Kotälla en Aus der Fünten (de 'Drie van Breda') een gratieverzoek hadden ingediend, kwam het NAC in actie. Daarnaast spande het NAC zich in voor een pensioen voor vervolgingsslachtoffers, dat uiteindelijk tot stand kwam in de 'Wet Uitkering Vervolgingsslachtoffers' in 1972. Het aantal deelnemers aan de herdenking op de Oosterbegraafplaats nam jaarlijks toe. In 1977 werd een monument onthuld, dat de kunstenaar Jan Wolkers in opdracht van het comité had ontworpen. Het monument bestaat uit een plateau van gebarsten spiegelglas, met een staand paneel, waarin 'Nooit meer Auschwitz' staat gegraveerd. In de jaren 1970 en 1980 groeide de belangstelling van de buitenwereld voor de activiteiten van het comité. Ook het begrip voor het NAC nam toe. Tijdens de Koude Oorlog werd het NAC jarenlang gezien als een communistische mantelorganisatie, die nauwe banden onderhield met de politieke partij CPN. Het NAC heeft echter altijd haar eigen lijn getrokken, en met de dooi die inzette in de jaren 1980, evenals het toenemende begrip voor de immateriële schade van oorlogsgetroffenen, nam ook de belangstelling voor het NAC toe. Deze belangstelling leidde onder andere tot een regelmatig georganiseerde herdenkingsreis naar Polen, waar niet alleen Auschwitz-overlevenden aan deelnamen, maar ook een steeds grotere groep belangstellenden. De toenemende activiteiten en de vergrijzing binnen het NAC noodzaakten tot de oprichting van een steungroep in 1987. De bouw van een crematorium op de Oosterbegraafplaats in de nabijheid van het monument had tot gevolg dat een andere locatie werd gekozen voor de urn en het gedenkteken: het Wertheimplantsoen. In 1993 vond hier de eerste jaarlijkse herdenking plaats. '''Tegenwoordig''' Ondanks de grote veranderingen die het NAC in de loop der jaren heeft doorgemaakt, heeft de vereniging als geen ander de kunst verstaan de lessen van de Holocaust over te brengen op nieuwe generaties. Dit blijkt onder meer uit de jaarlijkse Auschwitz-reis waarbij ook veel jongeren meegaan. Ondanks het afnemend aantal leden van het Auschwitz-comité dat ook daadwerkelijk in Auschwitz gevangen heeft gezeten, heeft de verenging een dusdanig goede omslag gemaakt dat het vandaag de dag één van de meest aansprekende naoorlogse organisaties is. De jaarlijkse activiteiten schetsen dat: •Organisatie van de ‘Nooit meer Auschwitz’-lezing. •Uitgave en verspreiding van het Auschwitz-bulletin. •Contact houden met het Internationale Auschwitz Comité. •Reageren op actuele ontwikkelingen, wanneer vormen van discriminatie en/of aantasting van de grondrechten in het geding zijn. Na 40 jaar heeft een nieuwe generatie de taak van Auschwitz-overlevenden overgenomen om de Joodse slachtoffers te herdenken en te herinneren en om de lijfspreuk van het NAC: 'Nooit meer Auschwitz' uit te dragen. Herdenking bij het monument te Auschwitz-Birkenau tijdens de eerste Auschwitz-reis in 1986. (bron: 'Nooit meer Auschwitz', Maarten Bijl)
link	Rosenbaum, M.	Rosenbaum, M.	Inleiding Martin Rosenbaum (1903-1979) was advocaat in Amsterdam. Hij behartigde de belangen van Duitse en Nederlandse joodse overlevenden en nabestaanden die een vergoeding wilden voor materiële en immateriële schade ontstaan tijdens of als gevolg van de jodenvervolging. Veel cliënten van Rosenbaum waren na de oorlog niet in Nederland woonachtig.
link	Stichting Vriendenkring Nederlandse Afdeling van het Ghetto Fighters' House	Stichting Vriendenkring Nederlandse Afdeling van het Ghetto Fighters' House	Geschiedenis Het Ghetto Fighters' House (Hebreeuws: Beit Lohamei Hagetaot, volledige naam: Itzhak Katzenelson Holocaust and Jewish Resistance Heritage Museum, Documentation and Study Center ) is opgericht in 1949 door leden van de Kibboetz Lohamei Hagetaot, een gemeenschap van overlevenden van de jodenvervolging, waaronder deelnemers aan de opstand van het Getto van Warschau. Het museum is gevestigd in westelijk Galilea, Israel, aan de snelweg tussen Accre en Nahariya. Het Ghetto Fighters' House was het eerste Holocaust-museum ter wereld en richt zich op de geschiedenis van het Joodse volk in de twintigste eeuw, in het bijzonder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Speciale aandacht is voor het Joodse verzet in de getto’s en kampen en de strijd van Joodse partizanen. Het museum wordt gefinancierd door particulieren. Verenigingen van ‘Vrienden van het GFH’ zijn actief in allerlei landen, waaronder Nederland. Dit archief is van de Nederlandse vereniging. Het initiatief om een Nederlands archief aan te leggen in het GFH kwam van Mirjam Pinkhof-Waterman te Haifa, Israel. Het materiaal dat hierin verzameld werd is gebruikt voor de permanente Nederlandse tentoonstelling.
link	Frederiks, K.J.	Frederiks, K.J.
link	Kabinet van het Departement van Binnenlandse Zaken	Kabinet van het Departement van Binnenlandse Zaken	Geschiedenis '''Lijst-Frederiks en Lijst-Van Dam''' Het Plan-Frederiks was een bestek uit de Tweede Wereldoorlog dat was bedacht en opgesteld door de Nederlandse secretaris-generaal K.J. Frederiks. In het kort kwam het erop neer dat een bepaalde groep in Nederland verblijvende joden door de Duitse bezetter zou worden beschermd in verband met de maatschappelijke betekenis die zij voor de Tweede Wereldoorlog voor Nederland of Duitsland hadden gehad. In deze groep zaten onder anderen voormalige NSB'ers, gemengd gehuwden en kunstenaars. In oktober 1941 werd de basis van Plan-Frederiks gelegd. Duitsland voerde een antisemitische politiek, hetgeen inhield dat alle joden op vrij korte termijn de dood zouden moeten vinden. Karel Johannes Frederiks, die tijdens de Tweede Wereldoorlog secretaris-generaal van het Departement van Binnenlandse Zaken was, werd door vijf bevriende joden benaderd met de vraag of hij geen uitweg voor ze wist. De ambtenaar begon hierop met het samenstellen van een lijst met joden die beschermd zouden moeten worden, omdat zij op wat voor manier ook een grote bijdrage geleverd hadden aan de wording van het Derde Rijk. Met deze lijst wendde Frederiks zich tot de Höhere SS- und Polizeiführer Hans Albin Rauter. Rauter weigerde daar iets mee te doen, en om die reden stemde Generalkommissar zur besonderen Verwendung Fritz Schmidt, de rivaal van Rauter, toe. Ook Reichskommissar Arthur Seyss-Inquart gaf toestemming: Frederiks' plan mocht worden uitgevoerd. '''Joodse tehuizen in Barneveld en Doetinchem''' De lijst van Karel Johannes Frederiks bevatte op het moment dat hij toestemming vroeg hooguit honderd namen. Ook Jan van Dam, secretaris-generaal van het Ministerie van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming, zou een lijst opstellen. De lijsten van Frederiks en Van Dam werden gedurig aangevuld en het aantal bewoners steeg gestaag tot rond de 675. Op het departement van Van Dam behandelde de kabinets-chef prof.mr. A.L. de Block de aanvragen, bij Binnenlandse Zaken was dat een ambtenaar van de Afdeling Openbare orde en Veiligheid, mr. S. Kloosterman. Het plan van Frederiks, waarvan deze lijst-Frederiks en lijst-Van Dam onderdeel waren, hield in dat een groep geselecteerde joden in een drietal grote panden in Gelderland geïnterneerd zou worden. Deze panden waren Villa Bouchina te Doetinchem, Huize De Schaffelaar te Barneveld en Huize De Biezen te Ede. Omdat de burgemeester van Ede, Theodorus Christiaan Dierendonck, zéér antisemitisch was en dus niet mee wilde werken aan Plan-Frederiks, werd de grens tussen Barneveld en Ede zodanig verlegd, dat ook Huize De Biezen in Barneveld kwam te liggen. De burgemeester van Barneveld was op dat moment de progressievere Joachim Westrik. Op 18 december 1942 nam de eerste groep zijn intrek in het leegstaande kasteel 'De Schaffelaar'. De Nederlandse oud-officier E. Wolthuis trad op als directeur, bijgestaan door zijn adjunct-directeuren D.J. Spanjaard en H.L.L. Reints. Duiters lieten zich zelden zien; tot op 29 september 1943 de Ordnungspolizei voorreed. De bewoners werden overgebracht naar Westerbork waar een eind kwam aan hun bevoorrechte positie. Op 4 september 1944 ging het merendeel van de Barnevelders op transport naar Theresienstadt. De meesten van hen overleefden de oorlog. Op 28 mei 1940 begonnen de Duitsers met het in hechtenis nemen van Nederlanders. Meestal was de reden hiervoor niet bekend. Het merendeel van deze opgepakte mensen werd na een paar dagen weer vrij gelaten. In latere jaren varieerden de vergrijpen van verduistering tot sabotages. De verslaglegging is tot eind augustus 1944. Toen werden ook mensen opgepakt om als gijzelaar te dienen.
link	Rijksbureau voor Diamant	Rijksbureau voor Diamant	Geschiedenis Het Rijksbureau voor Diamant, dat gevestigd was te Amsterdam, werd ingesteld bij Diamantbeschikking 1940 no. 1, die reeds vóór de bezetting bij het Ministerie van Economische Zaken in behandeling was en op 18 oktober 1940 van kracht werd. Krachtens genoemde beschikking was elke ondernemer, werkzaam in de diamantindustrie of -handel verplicht zich bij het Rijksbureau voor Diamant in te schrijven en een voorraadopgave te verstrekken. Het was de betrokken ondernemers voorts verboden zonder schriftelijke vergunning van het bureau (dat op zijn beurt een fiat behoefde van de Rüstungsinspektion) diamant te kopen, verkopen, bewerken etc. Exportvergunningen dienden via het Rijksbureau te worden aangevraagd bij de Rüstungsinspektion, bij welke instantie in september 1941 een aparte afdeling voor diamant was gecreëerd. Eind december 1942 werd bij het Rijksbureau een Duitse "Bevollmächtigte" aangesteld. Van medio 1943 af zijn grote partijen diamant, afkomstig van Joodse firma's of Verwalters, opgekocht door een vertegenwoordiger te Amsterdam van de Duitse firma Bozenhardt & Co, en naar Duitsland geëxporteerd.
link	Handelstrust West	Handelstrust West	Geschiedenis De Handelstrust West NV fungeerde tijdens de oorlog als officieel vertegenwoordiger in Nederland van de Dresdner Bank te Berlijn. De Handelstrust West, gevestigd te Amsterdam, met sedert februari 1942 tevens een bijkantoor in Den Haag, was behulpzaam bij het inschakelen van het Nederlandse bedrijfsleven ten voordele van de Duitse (oorlogs - ) economie. Tot het werkterrein van de trust behoorde de aankoop van industrie-aandelen (de Handelstrust werd medio 1943 buitenlid van de Vereniging voor den Effectenhandel), hoofdzakelijk voor rekening van de Dresdner Bank. Voorts werd veel gehandeld in obligaties, waarbij de DRT (Deutsche Revisions- und Treuhand A.G.) veelvuldig als koper optrad. De Handelstrust bemiddelde voorts bij de arisering van joodse firma's en onderhield nauwe relaties met de Niederländische Aktiengesellschaft für Abwicklung von Unternehmungen (NAGU), hetgeen tot gevolg had - geheel volgens de opzet van de Dresdner Bank - dat de geariseerde zaken, die veelal onder Duitse leiding stonden, een rekening openden bij de Handelstrust. Tevens werd bemiddeling verleend bij de financiering (o.m. door kredietverschaffing) van Wehrmachtopdrachten, in het bijzonder op het terrein van de scheepsbouw en de bewapeningsindustrie. De Handelstrust West (directeuren C. Brandes, F. Dellschow (opvolger van de in april 1940 overleden J.P. Harperath) en H.F.R. Knobloch) was een specifiek oorlogsbedrijf; de grootste rekeninghouders waren Duitse militaire en burgerlijke instanties.
link	Krijgsgevangenenkampen	Krijgsgevangenenkampen
link	Eiselen, S.G.R.	Eiselen, S.G.R.	Geschiedenis Siegfried Gustav Robert Eiselen (Königsberg 15 mei 1917) was als jongen lid van de Hitlerjugend en kreeg in 1936 zijn militaire opleiding bij het 25e Infanterieregiment. In de beginmaanden van de oorlog moet hij zijn overgeplaatst naar de Kriegsmarine. Bij zijn stationering in Nederland maakte hij namelijk deel uit van de 14. Schiffsstammabteilung (S.St.A.) die in september 1940 van basis Nordsee Glückstadt naar Breda was verplaatst. Hier ontmoette hij Geertruide Judoca Stofmeel (16 februari 1921) met wie hij op 3 november 1942 in Stettin trouwde. Zij ging werken als hulpzuster bij het Duitse Rode Kruis. Soldatenportret van Siegfried Eiselen.

Directe links naar archieven

Link	Titel	Archiefvormer	Biografie archiefvormer
link	Dossier - Volkenbond
link	Dossier - Verzet - Hilversum
link	Dossier - België - oorlogsmisdadigers
link	Dossier - Vereniging van Vrienden van de Waarheid
link	Valckenier Kips, J.H.
link	Menten, E.E.
link	Minister van Landbouw en Visserij
link	Netherland Emergency Committee
link	Nazorg Duikers - Provincie Limburg
link	Dossier - Action Française
link	Dossier - Actueel Sociaal Economische Bond
link	Dossier - Adviesbureau voor Arbeid in het Buitenland
link	Dossier - Advocaten
link	Dossier - Algemene Nederlandsche Mijnwerkersbond
link	Dossier - Algemene Kunstzijde Unie
link	Dossier - Almelosche Handelsvereeniging
link	Dossier - Amsterdamsche Ballast Maatschappij NV
link	Dossier - Amsterdamsche Federatie van Beeldende Kunstenaarsvereenigingen
link	Dossier - Amstleven NV Amsterdamsche Maatschappij van Levensverzekeringen
link	Dossier - Amsterdamsche Politiebond
link	Dossier - Arbeidsbureaus, Gewestelijke - Venlo
link	Dossier - Armenzorg
link	Dossier - Arisch Genootschap
link	Dossier - Arnhem - Burgerwacht
link	Dossier - Revisionisme
link	Dossier - Bataafsche Import Maatschappij NV
link	Dossier - Bedrijfspolitie
link	Dossier - Berkhout
link	Dossier - Berlijnsche Tijdingen
link	Dossier - Beroepskeuze
link	Dossier - Bernburg, Heilanstalt
link	Dossier - Bevrijding - bulletins
link	Dossier - Bevrijding - Drachten
link	Dossier - Bevrijding - Eindhoven
link	Dossier - Bevrijding - Amersfoort
link	Dossier - Bevrijding - Gasselte
link	Dossier - Bevrijding - Koewacht
link	Dossier - Biesbosch
link	Dossier - Biltsche en Bilthovensche Courant
link	Dossier - Bolland-Genootschap voor Zuivere Rede
link	Dossier - Bond van Arbeiders-Zangvereenigingen in Nederland
link	Dossier - Bond van Ambtenaren
link	Dossier - Bond van Christelijke Politie-Ambtenaren in Nederland
link	Dossier - Bond van Nederlandsche Architecten
link	Dossier - Broederschap Ridders van Christus
link	Dossier - BRONCO
link	Dossier - Buitenlandsche Persvereeniging in Nederland
link	Dossier - C. en A. Brenninkmeyer
link	Dossier - Centraal Bureau voor de Grafische Bedrijven in Nederland
link	Dossier - Centraal Bureau Vergoeding Militaire Vorderingen
link	Dossier - Centraal Distributiekantoor - Vught
link	Dossier - Centrale Eereraad
link	Dossier - Centrale Dienst voor Sibbekunde
link	Dossier - Centrale Politie Federatie
link	Dossier - Centrale Stichting voor Hulpverleening aan Land- en Tuinbouwers in Limburg
link	Dossier - Centrale Suiker Maatschappij NV
link	Dossier - Christelijk Democratische Unie
link	Dossier - Comité voor Actieve Democratie
link	Dossier - Comité zur Befreiung Deutschlands vom Faschismus
link	Dossier - Comité voor Corporatieve Ordening
link	Dossier - Comité voor Eenheid
link	Dossier - Comité Hulp aan Spanje
link	Dossier - Commissie ter Bestudering van den Toeslag op den Melkprijs, 1942- 1943
link	Dossier - Corrida-Club
link	Dossier - Departement voor Bijzondere Economische Zaken
link	Dossier - Departement van Sociale Zaken
link	Dossier - Deutsche Kohlenhandelsgesellschaft
link	Dossier - Deutsche Diplomatisch-Politische Korrespondenz
link	Dossier - Deutsche Oberschule Heerlen
link	Dossier - Deutsche Schulpost
link	Dossier - Deutsche Wirtschaftswoche
link	Dossier - Deutsche Schulverein
link	Dossier - Deutsches Nachrichten Büro
link	Dossier - Deutsch-Flämische Gesellschaft
link	Dossier - Deutsch-Niederländische Gesellschaft - Aussenstelle Luneburg
link	Dossier - Dietsche Arbeiderspartij
link	Dossier - Directoraat-Generaal van Scheepvaart
link	Dossier - Dishoeck, Uitgeversmaatschappij C.A.J. van
link	Dossier - Distributie - bouwmaterialen
link	Dossier - DRAKA
link	Dossier - Droppings - geneesmiddelen
link	Dossier - Drentsche Agrarische Gemeenschap
link	Dossier - Duitsland - verkiezingen
link	Dossier - Dutch-Paris, groep
link	Dossier - Echo
link	Dossier - Economische Toestand - Nederland - 1940-1941
link	Dossier - Eerbeek
link	Dossier - Engeland - War Cabinet
link	Dossier - Engeland - fascisme
link	Dossier - Enkhuizen
link	Dossier - Es en van Ommeren, Firma Van
link	Dossier - Evacuatie - regeringsbureaus
link	Dossier - Evacuatiepost Marienburg
link	Dossier - Fahndungsdienst
link	Dossier - Fascisme
link	Dossier - Federatie van Bedrijfsvereenigingen
link	Dossier - Federatie van Bestuurdersbonden in Zeeland
link	Dossier - Feldwirtschaftskommandos
link	Dossier - Finsch-Nederlandsche Vereeniging
link	Dossier - Fokker NV, Nederlandsche Vliegtuigenfabriek
link	Dossier - Fotografen
link	Dossier - Friesche Agrarische Bond
link	Dossier - Friesche Beweging
link	Dossier - Frysk Nasjonael Front
link	Dossier - Geheime Dienst, Duitse
link	Dossier - Geldboeten
link	Dossier - Genealogie
link	Dossier - Gennep
link	Dossier - Germaansche SS in Nederland - begunstigde leden
link	Dossier - Germaansche Weersportkampen
link	Dossier - Germanische Sturmbanne
link	Dossier - Geuzen - fascisme
link	Dossier - Gevangenissen
link	Dossier - Glasindustrie
link	Dossier - Goudstikker, NV Kunsthandel J.
link	Dossier - God-Oranje-Nederland, verzetsgroep
link	Dossier - Grammofoonplaten
link	Dossier - Groep Adriaans
link	Dossier - Groep C.G. Bos, Amsterdam
link	Dossier - Groep A. van der Bos
link	Dossier - Groep de Groene
link	Dossier - Groep H
link	Dossier - Groep Haeck
link	Dossier - Groep Meertens
link	Dossier - Groep Molenaar
link	Dossier - Groep Hein
link	Dossier - Groep Pandoeren
link	Dossier - Groep Toop
link	Dossier - Groep de Witte Anjer
link	Dossier - Groep X
link	Dossier - Grontmij, NV
link	Dossier - Groot Germaanse gedachte
link	Dossier - Grijpskerk
link	Dossier - Handelsvereeniging Amsterdam
link	Dossier - Hansa-Boekerij
link	Dossier - Hausraterfassung
link	Dossier - Heiloo
link	Dossier - Heu-Aktion
link	Dossier - Heydrich - aanslag op
link	Dossier - H.G.- Groep
link	Dossier - Holkema en Warendorf NV, uitgeverij van
link	Dossier - Holland-Amerika Lijn
link	Dossier - Hollandsche Bank Unie NV
link	Dossier - Hollandsche Buitenlandbank NV
link	Dossier - Hulp voor Onbehuisden
link	Dossier - Hoop, Scheepswerf NV De
link	Dossier - Hulst
link	Dossier - Hypotheken Verwaltung in den Niederlanden
link	Dossier - Illegale pers - Paraat
link	Dossier - Illegale pers - ROBU
link	Dossier - Illegaliteit - bewapening
link	Dossier - Illegaliteit - Doetinchem
link	Dossier - Illegaliteit - Gorinchem
link	Dossier - Illegaliteit - Gouda
link	Dossier - Illegaliteit - Herstel Commissie Amsterdam
link	Dossier - Illegaliteit - Nijmegen
link	Dossier - Illegaliteit - Enschede
link	Dossier - Illegaliteit - Veghel
link	Dossier - Illegaliteit - Weesp
link	Dossier - Illegaliteit - Oostkapelle
link	Dossier - Illegaliteit - Zaanstreek
link	Dossier - Illegaliteit - Zwolle
link	Dossier - In- en uitvoer
link	Dossier - Informationsheft GB
link	Dossier - Internationale Rechtskammer
link	Dossier - Internering - Duitsers
link	Dossier - Internationale Arbeidsorganisatie
link	Dossier - Internering - Nederlanders in Duitsland
link	Dossier - Interparlementaire Unie
link	Dossier - Invasionsnetz
link	Dossier - Joden - bezittingen - vernieling
link	Dossier - Joden - segregatie
link	Dossier - Katholieke Economische Hoogeschool - Tilburg
link	Dossier - Kerkelijke gezindheid
link	Dossier - KLM
link	Dossier - Koch & Knuttel, Firma
link	Dossier - Koninklijk Nederlandsch Indisch Leger - Vrouwenkorps
link	Dossier - Koninklijk Nederlandsch Landbouw Comité
link	Dossier - Kostwinnersvergoeding
link	Dossier - Kraftfahrt Transport Dienst
link	Dossier - Kricke, Firma K.
link	Dossier - Kriegseinsatzausschuss Niederlande
link	Dossier - Künsbergkommando
link	Dossier - Kugel-Aktion
link	Dossier - Kultur-Kalender
link	Dossier - Kustgebied
link	Dossier - Ladelund
link	Dossier - Lage Landen, Uitgeverij De
link	Dossier - Landbouwhuishoudonderwijs
link	Dossier - Landbouwwetenschappelijk Gilde
link	Dossier - Leerdam
link	Dossier - Lerarenverzet
link	Dossier - Levensstandaard
link	Dossier - Line-Crossing
link	Dossier - LO - Rotterdam
link	Dossier - Luftwaffe-Helfer
link	Dossier - Mechelen, kamp
link	Dossier - Midwoud
link	Dossier - MLL-Front
link	Dossier - Musea
link	Dossier - NAGU
link	Dossier - Nationaal Bureau voor Documentatie over Nederland
link	Dossier - Nationaal Instituut
link	Dossier - Nationaal Comité van Actie tegen het Verdrag met België
link	Dossier - Nationaal Oranje Verbond
link	Dossier - Nationaal Plan tot Landaanwinning in Nederland
link	Dossier - Nationaal-socialisme - psychologische achtergrond
link	Dossier - Nationaal-Socialistische Holland-Jeugd
link	Dossier - Nationaal-Socialistische Partij der Nederlanden
link	Dossier - Nationale Advies Commissie
link	Dossier - Nationale Bond van Handelsagenten
link	Dossier - Nationale Concentratie, Nederlandsche Beweging tot
link	Dossier - Nationale Nieuw Guinea Vereeniging
link	Dossier - Nationale Omroep, Stichting
link	Dossier - Nationale Reichskirche Deutschlands
link	Dossier - Nationale Organisatie van Sigarettenfabrikanten
link	Dossier - Nationale Vereeniging voor Geslacht- en Wapenkunde
link	Dossier - Nationale Volksbeweging, De
link	Dossier - Nederhorst den Berg
link	Dossier - Nederlander, De
link	Dossier - Nederlands Christelijk Jongeren Gilde
link	Dossier - Nederlandsch Christelijk Gymnastiek Verbond
link	Dossier - Nederlandsch-Indië - fascisme
link	Dossier - Nederlandsch-Israëlitische Gemeente, Oude-Pekela
link	Dossier - Nederlandsch Oostinstituut, Het
link	Dossier - Nederlandsch Verkoopkantoor van Kalk NV
link	Dossier - Nederlandsch Volksfront
link	Dossier - Nederlandsch Werkliedenverbond Patrimonium
link	Dossier - Nederlandsch Volksverbond
link	Dossier - Nederlandsche Aannemersbond en Patroonsbond voor de Bouwbedrijven in Nederland (NAPB)
link	Dossier - Nederlandsche Agentuur- en Bevrachtingsonderneming NV
link	Dossier - Nederlandsche Binnenlandsche Strijdkrachten - Betuwe
link	Dossier - Nederlandsche Boekverkoopersbond
link	Dossier - Nederlandsche Bond van Lederhandelaren
link	Dossier - Nederlandsche Christelijke Aannemers- en Bouwvakpatroonsbond
link	Dossier - Nederlandsche Christelijke Reisvereniging
link	Dossier - Nederlandsche Commissie voor Intellectueele Samenwerking
link	Dossier - Nederlandsche Christelijke Landarbeidersbond
link	Dossier - Nederlandsche Coöperatieve Raad
link	Dossier - Nederlandsche Correspondentie Dienst NV
link	Dossier - Nederlandsche Fascistische Jeugdbond
link	Dossier - Nederlandsche Fascistische Radio Omroep
link	Dossier - Nederlandsche Federatie van Vereenigingen van Bedrijfspluimveehouders NPF
link	Dossier - Nederlandsche Instelling voor Volksche Opvoeding
link	Dossier - Nederlandsche Kultuurkring
link	Dossier - Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel
link	Dossier - Nederlandsche Nationaal-Socialistische Juridische Studiekring
link	Dossier - Nederlandsche Rooms-Katholieke Textielarbeidersbond Sint Lambertus
link	Dossier - Nederlandsche Seintoestellen Fabriek
link	Dossier - Nederlandsche SS
link	Dossier - Nederlandsche Staatspartij
link	Dossier - Nederlandsche Tuindersbond
link	Dossier - Nederlandsche Uitgeversbond
link	Dossier - Nederlandsche Vereeniging voor Luchtvaart
link	Dossier - Nederlandsche Vereeniging voor de Vrijmaking van Abessynië
link	Dossier - Nederlandsche Vereeniging tot Bescherming van Dieren
link	Dossier - Nederlandsche Voetbalbond
link	Dossier - Nederlandse Advocaten Vereniging
link	Dossier - Nederlandse Antillen
link	Dossier - Nederlandse Jeugdgemeenschap
link	Dossier - Nederlandse Katholieke Volksbond
link	Dossier - Nederlandse Bond van Arbeiders in het Landbouw-, Tuinbouw- en Zuivelbedrijf
link	Dossier - Nederlandse Nationale Jeugdbeweging
link	Dossier - Nederlandse Trekkersbond
link	Dossier - NEUROP
link	Dossier - Neutrale Nederlandsche Fascistenbond
link	Dossier - Niederländisches Pressebüro
link	Dossier - Nieuwveen
link	Dossier - Noordwijk
link	Dossier - Noorwegen - communisme
link	Dossier - Nordische Gesellschaft
link	Dossier - NSNAP (NACI)
link	Dossier - Onafhankelijke Socialistische Partij
link	Dossier - Onafhankelijke Nationaal-Socialistische Partij
link	Dossier - Ondernemersraad voor Nederlandsch-Indië
link	Dossier - Oorlogsdoeleinden, Franse
link	Dossier - Oostenrijk
link	Dossier - Oostinzet - studenten
link	Dossier - Oostinzet - theecultuur
link	Dossier - Opleiding Nationaal-Socialistische Ambtenaren (ONSA)
link	Dossier - Oostlandkruis
link	Dossier - Ostmedaille
link	Dossier - Oudewater
link	Dossier - Overvallen - postkantoren
link	Dossier - Pax-Holland NV
link	Dossier - Pers, Duitse
link	Dossier - Plaatselijke Toewijzings Commissie voor Amsterdam
link	Dossier - Polygoon-Journaal
link	Dossier - Posthuma-Stichting, Dr.
link	Dossier - Prins van Oranje, verzetsgroep
link	Dossier - Profilti-Journaal
link	Dossier - Rademakers NV, Metaalbedrijf
link	Dossier - Raden van arbeid
link	Dossier - Radio Nederland in den Overgangstijd
link	Dossier - Rassenleer
link	Dossier - Razzia's - Haarlem
link	Dossier - Reichsfachschaft für das Dolmetscherwesen in der Deutschen Rechtsfront
link	Dossier - Reichssicherheitshauptamt
link	Dossier - Reichssportabzeichen
link	Dossier - Revolutionaire Jeugdbond
link	Dossier - Ritueel slachten
link	Dossier - Röhm - Putsch
link	Dossier - Roomsch-Katholiek Centraal Bureau voor Onderwijs en Opvoeding
link	Dossier - Ronselarij
link	Dossier - Roomsch-Katholieke Boerinnenbond
link	Dossier - Rotterdam - kerken
link	Dossier - Rotterdamsche Kunstkring
link	Dossier - Rotterdamsche Droogdok Maatschappij
link	Dossier - Rüstungs- und Beschaffungskommission
link	Dossier - Ruyter-Cantate, De
link	Dossier - Rijksbureau voor Verwerkende Industrieën, Sectie Grafische Industrie
link	Dossier - Rijksdagbrand - proces
link	Dossier - Rijksfabriekskeuken Rijswijk
link	Dossier - Rijksdienst voor de Monumentenzorg
link	Dossier - Rijksfilmkeuring
link	Dossier - Schakel, Vereniging De
link	Dossier - Schlieper, Handelsmaaschappij Carl, NV
link	Dossier - Schutzhaft
link	Dossier - Sennheim
link	Dossier - Siddeburen (Gr)
link	Dossier - Sloopwerkzaamheden
link	Dossier - Sonderstab Koch
link	Dossier - Spartacus
link	Dossier - SS-Feldpostprüfstelle Norwegen
link	Dossier - SS - Junkerschule Tölz
link	Dossier - Staatkundige Groep Genève
link	Dossier - Staatsleningen
link	Dossier - Stavast, Jeugdtijdschrift
link	Dossier - Staveren
link	Dossier - Steenkool
link	Dossier - Stichting tot Bevordering van de Studie van Taal, Letterkunde, Cultuur en Geschiedenis van Zuid-Afrika
link	Dossier - Stichting Nederlandsche Onderwijs Film
link	Dossier - Stichting De Nederlandsche Gemeentschap
link	Dossier - Stichting Stads en Academisch Ziekenhuis Utrecht
link	Dossier - Strafrechtspraak, Duitse - archieven
link	Dossier - Stuwadoors
link	Dossier - Theologische Hogeschool, Kampen
link	Dossier - Tin
link	Dossier - Ukraine
link	Dossier - Uniformensmokkel
link	Dossier - Unilever
link	Dossier - Union Internationale pour la Protection des Oeuvres Litteraires et Artistiques
link	Dossier - Valkenburg (L)
link	Dossier - Valkenburg (ZH)
link	Dossier - Veenkoloniale Boerenbond
link	Dossier - Verbond der Nederlanders
link	Dossier - Vereeniging voor Experimenteel Radio Onderzoek in Nederland
link	Dossier - Vereeniging Indië-Nederland
link	Dossier - Vereeniging van Stroomdistributiebedrijven in Nederland
link	Dossier - Vereeniging tot Verbetering van de Schapenfokkerij in Gelderland
link	Dossier - Vereeniging voor Waterleidingsbelangen in Nederland
link	Dossier - Vereniging het Nederlandsche Grind- en Zandbedrijf
link	Dossier - Verkoopkantoor voor Garnalen
link	Dossier - Verschärfte Vernehmung
link	Dossier - Verordeningenblad
link	Dossier - Vervalsingsbureau Utrecht
link	Dossier - Verzet - anti-Winterhulp
link	Dossier - Verzet - Barradeel
link	Dossier - Verzet - belastingambtenaren
link	Dossier - Verzet - Moerkapelle
link	Dossier - Verzet - Nederhorst den Berg
link	Dossier - Verzet - Sassenheim
link	Dossier - Verzet - Sneek
link	Dossier - Verzet - Staveren
link	Dossier - Verzet - Westdongeradeel
link	Dossier - Verzet - Wonseradeel
link	Dossier - Verzetsorganisatie HNB 1941
link	Dossier - Vierdaagse, Nationale
link	Dossier - Vlaardingen
link	Dossier - VO 48/1941, Verordening
link	Dossier - VO 199/1942, Verordening
link	Dossier - Voedselzendingen - Zwitserland
link	Dossier - Volker, NV Adriaan
link	Dossier - Volk en Staat
link	Dossier - Volksche Wacht
link	Dossier - Volkssturm
link	Dossier - Vorderingen - honden
link	Dossier - Waalsdorpervlakte - opgravingen
link	Dossier - Weesperkarspel
link	Dossier - Wehrmacht - Germaanse Vrijwilligers
link	Dossier - Wehrmacht - voedselvoorziening
link	Dossier - Wehrmachtbefehlshaber
link	Dossier - Wereld-Vrouwen Comité tegen Oorlog en Fascisme
link	Dossier - Weihnachtsaktion
link	Dossier - Werkverpflegung
link	Dossier - Wethouders
link	Dossier - Wildervank
link	Dossier - Woningvoorziening
link	Dossier - Zaanse Jeugdfederatie
link	Dossier - Zandvoort
link	Dossier - Zeevaartfront
link	Dossier - Zelfmoord
link	Dossier - Zentral-Handelsgesellschaft Ost
link	Dossier - Zuid-Beveland
link	Dossier - Zuidbroek
link	Dossier - Zuivering - uitgeverijen
link	Dossier - Zundert
link	Dossier - Zwarte Soldaat, De
link	Dossier - Zwolle
link	Dossier - Zwemvestenfabrikage
link	Dossier - Ambtenaren - salaris
link	Dossier - Arbeidsinzet - België
link	Dossier - Nationaal Crisis Comité (NCC)
link	Dossier - Vorderingen - prikkeldraad
link	Dossier - Nifterik L. van, Boekdrukkerij NV v/h
link	Dossier - Ramblers, The
link	Dossier - België - communisme
link	Dossier - Krupp, Fa.
link	Dossier - Wasserijen
link	Dossier - Doodstraf
link	Dossier - Marken
link	Dossier - Stichting De Nationale Pers
link	Dossier - Gevangenen - verhoren
link	Dossier - Gezantschap, Frans - Nederland
link	Dossier - Nederlandsche Maatschappij voor Havenwerken
link	Dossier - Platina
link	Dossier - Vrij Onverveerd
link	Dossier - Wehrmacht - organisatie
link	Dossier - Residentiebode, De
link	Dossier - Volk und Reich Verlag
link	Dossier - Joden - Februaristaking
link	Dossier - Vrije Pers, De
link	Dossier - Joden, Zwitserse
link	Dossier - Blau-Aktion
link	Dossier - Technisch Gilde
link	Dossier - Winniza
link	Dossier - Electrotechnische industrie
link	Dossier - Deutsche Nachrichtendienst
link	Dossier - Vonk, De
link	Dossier - China
link	Dossier - Voorpost, De
link	Dossier - Papierhandel
link	Dossier - Propaganda, anti-joodse
link	Dossier - Aardappelrooien
link	Dossier - Arbeidsinzet - Sperrbetriebe
link	Dossier - Bevrijding - Pietersbierum
link	Dossier - IJzeren Garde
link	Dossier - Nederlandsche Hakenkruisers, De
link	Dossier - Vereniging van Vrijzinnige Hervormden in Nederland
link	Dossier - Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale
link	Dossier - Bevrijding - Marle
link	Dossier - Bevrijding - Vlissingen
link	Dossier - Watenstedt
link	Dossier - Vliegtuigen, geallieerde
link	Dossier - NSB-bezittingen - vernielingen
link	Dossier - Verzet - Leens
link	Dossier - Remonstrantsch Gereformeerde Gemeente - Den Haag
link	Dossier - Comité voor Actie en Strijd voor de Eenheid van het Socialisme
link	Dossier - Trutzbund, Der
link	Dossier - Oorlogsbuit
link	Dossier - Aanslagen - op Duitse militairen
link	Dossier - Comité Luchtverdediging Den Haag
link	Dossier - Bevrijding - Uithuizen
link	Dossier - Comité voor Asielrecht
link	Dossier - Arbeidsinzet - Hermann Goeringwerke
link	Dossier - Neue Tagebuch, Das
link	Dossier - Arbeidsinzet - militairen
link	Dossier - Amsterdam - verdediging 1945
link	Dossier - Algemeen Nederlandsch Verbond, New York
link	Dossier - Illegaliteit - Monnikendam
link	Dossier - Internering - NSB'ers - Nederlandsch-Indië
link	Dossier - Christelijke Gereformeerde Kerk
link	Dossier - Joden, Roemeense
link	Dossier - Huishoudelijke Voorlichting, Comissie inzake
link	Dossier - Comité Nederlandsche Radio Unie
link	Dossier - Nationaal-Solidariste Orde
link	Dossier - Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie
link	Dossier - Nationaal-Socialistisch Museum
link	Dossier - België - nationaal-socialisme
link	Dossier - Koninklijk Huis - foto's
link	Dossier - Radio - stoorzenders
link	Dossier - AREC, verzetsorganisatie
link	Dossier - Almelo
link	Dossier - Illustre Lieve Vrouwe Broederschap
link	Dossier - Loterijwezen
link	Dossier - Joodsche Perscommissie voor Bijzondere Berichtgeving
link	Dossier - Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam
link	Dossier - Matrozen-Instituut van de Koninklijke Nederlandse Roei- en Zeilvereniging
link	Dossier - Geschäftsstelle Österreichhilfe
link	Dossier - Psychologische oorlogvoering
link	Dossier - Groep Tante Maartje
link	Dossier - Verzet - Brouwershaven
link	Dossier - Verzet - Dokkum
link	Dossier - Verzet - Eerbeek
link	Dossier - Verzet - Grootegast
link	Dossier - Verzet - Hellendoorn
link	Dossier - Verzet - Kollumerland
link	Dossier - Verzet - Leeuwarden
link	Dossier - Verzet - Oude Pekela
link	Dossier - Verzet - Raalte
link	Dossier - Verzet - Rijssen
link	Dossier - Reichsluftschutzbund
link	Dossier - Remonstrantsche Broederschap
link	Dossier - Joden - Zevenaar
link	Dossier - Vluchtelingen - Engeland
link	Dossier - Rotterdam - bombardement 1941
link	Dossier - Stichting Wederopbouw Haven Amsterdam
link	Dossier - Economische Toestand - Nederland - 1944
link	Dossier - Koninklijke Nederlandse Kaatsbond
link	Dossier - Zeven Provinciën - muiterij
link	Dossier - Bevrijding - Berkel
link	Dossier - Verzet - Doetinchem
link	Dossier - Bevrijding - Leeuwarden
link	Dossier - Bevrijding - Moerdijk
link	Dossier - Bevrijding - Oostburg
link	Dossier - Bevrijding - Zutphen
link	Dossier - Bronbeek
link	Dossier - Illegaliteit - natura
link	Dossier - Illegaliteit - vrouwen
link	Dossier - Overvallen - gevangenissen
link	Dossier - Roof - levensmiddelen
link	Dossier - Rijksbureau voor de Metalenverwerkende Industrie
link	Dossier - Verzet - Berghem
link	Dossier - Verzet - Bussum
link	Dossier - Verzet - Lisse
link	Dossier - Verzet - Marum
link	Dossier - Verzet - Oegstgeest
link	Dossier - Verzet - Rilland Bath
link	Dossier - Verzet - Schijndel
link	Dossier - Wehrmacht - verhouding tot Nederlanders
link	Dossier - Bevrijding - Doetinchem
link	Dossier - Arbeidsinzet - gevangenen
link	Dossier - Operation Bodenplatte
link	Dossier - Verzet - statistieken
link	Dossier - Inundaties - Noord-Brabant
link	Dossier - IJmuiden
link	Dossier - Katholieke Actie
link	Dossier - Bisschoppelijke Hulpactie voor Oorlogsslachtoffers
link	Dossier - Roomsch-Katholieke Volkspartij
link	Dossier - Joden, Hongaarse
link	Dossier - Zuivering - Koninklijke Landmacht
link	Dossier - NSB - Suriname
link	Dossier - Vereeniging van Belastingconsulenten
link	Dossier - Nederlandsch-Indië - financiën
link	Dossier - Berghaus NV, H.
link	Dossier - Groep van Bovene
link	Dossier - Groep Zwarte Kees
link	Dossier - Nederlandsche Sportpers, De
link	Dossier - Illegale Pers - Christofoor
link	Dossier - Illegale Pers - Ons Volk
link	Dossier - Illegale Pers - Op Wacht
link	Dossier - Illegale Pers - De Ploeg
link	Dossier - Groep Bedi
link	Dossier - Groep Maltha
link	Dossier - Renkum
link	Dossier - Katholieke Arbeidersbeweging
link	Dossier - Illegaliteit - Delft
link	Dossier - Drinkwatervoorziening
link	Dossier - Stichting tot Verruiming van Werkgelegenheid voor Academisch Gevormden
link	Dossier - Vorderingen - door geallieerde strijdkrachten
link	Dossier - Comité tot Herstel van het Jodendom in Nederland
link	Dossier - Filmproductie-Maatschappij Geesink-Toonder
link	Dossier - Munitie - opruiming
link	Dossier - Comité van Actie tegen het Neo-Fascisme
link	Dossier - Illegale Pers - Courage
link	Dossier - Japan
link	Dossier - Duitsers
link	Dossier - Verenigde Staten
link	Dossier - Gaskamers
link	Dossier - Woonwagenbewoners
link	Dossier - Betuwe
link	Dossier - Sinti en Roma
link	Dossier - Literatuur
link	Dossier - Frankrijk - Vichy-regering
link	Dossier - Zwitserland
link	Hoornweg, familie
link	Kamp, E.A.
link	Lubbers, J.R.M.
link	Meuldijk, Krijn	Inventaris
link	Dossier - Deutsche Schutzgruppe
link	Dossier - Deutsche Überwachungsstelle
link	Dossier - Frontaufklärungstruppe 134
link	Dossier - Nederlandsche Basalt Maatschappij
link	Volksche Werkgemeenschap
link	London Comittee of the Netherland Red Cross Society
link	Het Woord als Wapen
link	Schiffahrtsbeauftragter Gerlach - Schiffartsstelle Rotterdam
link	Vertreter des Auswärtigen Amtes
link	Dossier - Actie-Comité der Voormalige Illegale Pers
link	Dossier - Actie Bouwman
link	Dossier - Advocatuur
link	Dossier - Algemeene Nederlandsche Bond van Fruit-, Groenten- en Aardappelen Exporteurs
link	Dossier - Algemeene Nederlandsche Kunstenaarsorganisatie
link	Dossier - Algemeene Vereeniging voor den IJzerhandel
link	Dossier - Amsterdamsch Havenbedrijf NV
link	Dossier - Antisemitisme - in Oostenrijk
link	Dossier - Apeldoorn
link	Dossier - Arbeidersgemeenschap der Woodbrookers
link	Dossier - Arbeidsbureaus, Gewestelijke - Utrecht
link	Dossier - Arbeidszorg Oorlogsinvaliden
link	Dossier - Association Internationale des Constructeurs de Materiel Roulant
link	Dossier - Bank voor Nederlandsche Gemeenten
link	Dossier - Bary & Co NV, H. Albert de
link	Dossier - Belastingpolitiek
link	Dossier - Berichtendienst Nederlandsche Omroep (BNO)
link	Dossier - Bezetting
link	Dossier - Bond voor Heemkunde
link	Dossier - Burgers' Dierenpark
link	Dossier - Centrale Commissie voor Financieele Aangelegenheden
link	Dossier - Centrale Dienst voor In- en Uitvoer
link	Dossier - Centrale Nederlandse Ambtenaarsbond
link	Dossier - Comité Eenheid bij Verscheidenheid
link	Dossier - Communisten - verzet
link	Dossier - Contactcommissie voor Natuur- en Landschapsbescherming
link	Dossier - Coöperatieve Aan- en Verkoopvereeniging Centraal Bureau
link	Dossier - COO (Centrale ter behartiging van Ondernemingen in het Oosten)
link	Dossier - Coöperatieve Levensverzekering Maatschappij Concordia
link	Dossier - Corps Regerings-Berichten-Dienst
link	Dossier - Dageraad Scheepsbouwwerf NV, De
link	Dossier - Denemarken - verzet
link	Dossier - Departement van Buitenlandsche Zaken
link	Dossier - Departement voor Volkse Waarden
link	Dossier - Deutsche Handelskammer für die Niederlande
link	Dossier - Deutsch-Niederländische Gesellschaft Berlin
link	Dossier - Dietsch Jeugd Verbond
link	Dossier - Duitsland - capitulatie en na-oorlogse periode
link	Dossier - Eereschuld en Dankbaarheid
link	Dossier - Enschede
link	Dossier - Evangelie en Volk
link	Dossier - Federatie van Nederlandsche Toonkunstenaars Vereenigingen
link	Dossier - Federatie Werkgevers Bouwbedrijf
link	Dossier - Federatie der Werkgeversorganisaties in het Boekdrukkersbedrijf
link	Dossier - Finland
link	Dossier - Ford NV, Nederlandsche Automobielfabriek
link	Dossier - Forschungsstelle B
link	Dossier - Fryske Rie
link	Dossier - Geitenfokkers
link	Dossier - Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz
link	Dossier - Gevangenen - bevrijding
link	Dossier - Grensverkeer
link	Dossier - Groep H. Chel
link	Dossier - Groep Erkens
link	Dossier - Groep Gerretsen
link	Dossier - Groep Pater Klinge
link	Dossier - Groep Vrij
link	Dossier - Groep Willem
link	Dossier - Grondstoffen
link	Dossier - GS III
link	Dossier - Heem- en Volkskundige Werkgemeenschap de Lage Landen
link	Dossier - Hollandsche Maatschappij van Landbouw
link	Dossier - Huissen (Gld.)
link	Dossier - IG Farbenindustrie AG
link	Dossier - Illegaliteit - Bureau Houtman
link	Dossier - Illegaliteit - Commissie Brem
link	Dossier - Illegaliteit - contact Sicherheitspolizei
link	Dossier - Illegaliteit - Zierikzee
link	Dossier - Inkwartiering
link	Dossier - Inlichtingengroep Studio
link	Dossier - Internationale Socialistische Anti-Oorlogs Liga
link	Dossier - Internationale Rode Hulp
link	Dossier - Internering
link	Dossier - Inundaties - Wieringermeer
link	Dossier - Joden - in Nederlandsch-Indië
link	Dossier - Joodsche Weekblad, Het
link	Dossier - Kameraadschapsbond der Nederlandsche Politie
link	Dossier - Kampen
link	Dossier - Katholieke Verzetsorganisatie
link	Dossier - Kerkelijk verzet - Dr. Karl Barth
link	Dossier - Keltische Beweging
link	Dossier - Koninklijk Huis - verwijdering portretten
link	Dossier - Koninklijk Nederlandsch Meteorologisch Instituut
link	Dossier - Kustverdediging
link	Dossier - Leidsch Studenten Corps
link	Dossier - Leopold Vindictief, zender
link	Dossier - Levenbach, Firma M.
link	Dossier - Luchtverdediging
link	Dossier - Lijnzaadassociation
link	Dossier - Melkvoorziening
link	Dossier - Middelharnis
link	Dossier - Militaire maatregelen
link	Dossier - Mooiland, Doopsgezind Tehuis voor Ouderen
link	Dossier - Nachschubbataljon
link	Dossier - NAPOLA's
link	Dossier - Nationaal Arbeids Genootschap
link	Dossier - Nationaal Verbond Plicht, Orde, Recht
link	Dossier - Neder-Duitsche Volksche Beweging
link	Dossier - Nederlands Hervormde Kerk - Amsterdam
link	Dossier - Nederlands Hervormde Kerk - Rotterdam
link	Dossier - Nederlandsche Jagersvereeniging
link	Dossier - Nederlandsche Particuliere Rijnvaart Centrale
link	Dossier - Nederlandsche Zuivelcentrale
link	Dossier - Nieuw Economische Groep voor Nederland en Koloniën
link	Dossier - Noorwegen - inval
link	Dossier - Notstandsbeihilfe
link	Dossier - NSB - antisemitisme
link	Dossier - NSB - Rooms-Katholieke kerk
link	Dossier - Oldambt (Gr.)
link	Dossier - Opvoeding in Volkschen Geest
link	Dossier - Orde van Getuigen van Christus
link	Dossier - Ordnungspolizei
link	Dossier - Oud-katholieke kerk
link	Dossier - Oxford Beweging
link	Dossier - Overijssel
link	Dossier - Persoonsbewijzen - vervalsing
link	Dossier - Polenvollzug
link	Dossier - Politie Bataljon Amsterdam
link	Dossier - Portugeesch Israëlietische Synagoge
link	Dossier - Preussische Staatsbibliothek
link	Dossier - Propaganda, communistische
link	Dossier - Propaganda, Franse
link	Dossier - Prijspolitiek
link	Dossier - Prijzen
link	Dossier - Publieke opinie
link	Dossier - Rasse - und Siedlungshauptamt
link	Dossier - Rebelsche Patriotten
link	Dossier - Regeeringscommissaris voor de Repatrieering
link	Dossier - Revolutionair-Socialistische Arbeiders Partij
link	Dossier - Rex
link	Dossier - Rode Kruis, Duitse
link	Dossier - Rode Octobergroep
link	Dossier - Rijksbureau voor Diamant
link	Dossier - Rijksdienst voor het Nationale Plan
link	Dossier - Rijnsche Handelsbank
link	Dossier - Sanitäter
link	Dossier - Schalkhaar
link	Dossier - Schellingwoude
link	Dossier - Scheveningen - geallieerde landing
link	Dossier - Schiedam
link	Dossier - Siebrand, fa. J.W.
link	Dossier - Dienstverlening
link	Dossier - Sociaal Economische Kring
link	Dossier - Socialistische Volkspartij
link	Dossier - Spoorijzer NV
link	Dossier - Staalwerken De Maas, NV
link	Dossier - Stichting De Erven Cornelis Sprongh
link	Dossier - Stichting Nederlandsch Kunstbezit
link	Dossier - Stichting Landelijke Bezettingsschaden
link	Dossier - Stichting Rotterdam 1940
link	Dossier - Tegelen
link	Dossier - Teisterbant, Uitgeversmaatschappij
link	Dossier - Uniformen
link	Dossier - Veghel
link	Dossier - Verbond van Vrienden van Duitschland
link	Dossier - Vereeniging tot Bevordering der Bijenteelt in Nederland
link	Dossier - Vereniging van Nederlandse Gemeenten
link	Dossier - Vereniging van Wetenschappelijke Ambtenaren aan Rijksinstituten en Laboratoria
link	Dossier - Vereniging van Nederlandse Gezagvoerders en Stuurlieden
link	Dossier - Verkiezingen - Prov. Staten en gemeenteraden 1935
link	Dossier - Verordeningen
link	Dossier - Verzet - kalenders
link	Dossier - Verzet - Weesp
link	Dossier - Verzet in België en Frankrijk, Nederlands
link	Dossier - Verzetsgroep Eysden
link	Dossier - Westland, Uitgeverij
link	Dossier - Erich Wichmann-Garde
link	Dossier - Zandvoort - Indiase troepen
link	Dossier - Zuivering - toneel
link	Dossier - Distributie - suiker
link	Dossier - Postverkeer
link	Dossier - Bolivia
link	Dossier - Ambtenaren - ariërverklaring
link	Dossier - Illegaliteit - overvallen
link	Dossier - Ons Vrije Nederland
link	Dossier - Kunst, Duitse
link	Dossier - Nederlandsche Dagbladpers, De (Zie ook Doc.II - 836. Ver. De Ned. Dagbladpers)
link	Dossier - Joden - maatregelen tegen - België
link	Dossier - Bevrijding - Zeeland
link	Dossier - Bevrijding - Limburg
link	Dossier - Vorderingen - huisraad
link	Dossier - Nederlandsche Fascistische Beweging
link	Dossier - Communisme in Nederland
link	Dossier - Arbeidsinzet - vrouwen
link	Dossier - Rijkskolenbureau
link	Dossier - Nationaal Fonds voor Bijzondere Nooden
link	Dossier - Reichskristallnacht
link	Dossier - College van Rijksbemiddelaars
link	Dossier - Neerlands Volksherstel in Gelderland
link	Dossier - Illegaliteit - inlichtingendiensten
link	Dossier - Verzet - Apeldoorn
link	Dossier - Verkiezingen - 1945
link	Dossier - Operation Cornflakes
link	Dossier - Joden - mei 1940
link	Dossier - Psychologie
link	Dossier - Verzet - Koog a/d. Zaan
link	Dossier - Verzet - Zeist
link	Dossier - Volk en Vaderland
link	Dossier - Adolf Hitler-Spende
link	Dossier - Verzet - Sappemeer
link	Dossier - Verzet - Valkenburg (ZH)
link	Dossier - Wehrmacht - desertie
link	Dossier - Radio - luisterverbod
link	Dossier - Zwitserse Weg
link	Dossier - Verzet - posterijen
link	Dossier - Verzet - Hazerswoude
link	Dossier - Joden - Italië
link	Dossier - Sterilisatie
link	Dossier - Herdenkingen
link	Dossier - Bevrijding - Ubbergen
link	Dossier - Comité tot Steun van Nederlandsche Oorlogsslachtoffers in België 1942- 1944
link	Dossier - LKP - Amsterdam
link	Dossier - Illegale Pers - De Vrije Katheder
link	Dossier - Centraal Voorzienings Bureau (CVB)
link	Dossier - Groep Marx
link	Dossier - Kern, De
link	Dossier - Suriname
link	Dossier - Comité Levensvreugde en Ontspanning Mijnstreek
link	Dossier - Joden - repatriëring
link	Dossier - Illegale Pers - Ons Luister Orgaan (OLO)
link	Dossier - Partisanen - Oost Europa
link	Dossier - Polak en Schwarz's Essence Fabrieken NV
link	Dossier - Hollandsche Schouwburg
link	Dossier - Bijenkorf, NV Magazijn De
link	Dossier - Marine, Engelse
link	Dossier - Waardepapieren
link	Dossier - Cacaobureau, Het
link	Saxo-Frisia
link	Luctor et Emergo
link	Nederlandsche Regeeringscommissie voor Wetenschappelijke documentatie
link	Hudig, D.
link	Studies, deel I
link	Soldatensender West
link	Dossier - Ambtenarenverbod
link	Dossier - Ammerzoden
link	Dossier - ANWB
link	Dossier - AVRO
link	Dossier - Bemiddelingsbureau Slachtoffers Naziregiem
link	Dossier - Beschietingen
link	Dossier - Bevolkingspolitiek
link	Dossier - Bevolkingsregisters
link	Dossier - Beweging voor Nationale Opbouw
link	Dossier - Bezem, De (Sinclair de Rochemont)
link	Dossier - Bond van Besturen van Roomsch-Katholieke Scholen voor Voorbereidend Hooger en Middelbaar Onderwijs
link	Dossier - Branding, De
link	Dossier - Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen
link	Dossier - Commissie ter Behartiging van de Culturele Belangen der Nederlandsche Vluchtelingen in Zwitserland
link	Dossier - Concertgebouw NV, Het
link	Dossier - Duitse organisaties in Nederland
link	Dossier - Deutsche Schulen
link	Dossier - Deviezengrens - opheffing
link	Dossier - Distributie - schoeisel
link	Dossier - Eigen Vervoerders Organisatie
link	Dossier - Ergänzungsamt der Waffen SS
link	Dossier - Evacué's, Duitse
link	Dossier - Executieplaatsen
link	Dossier - Executie Varsseveld
link	Dossier - Gemachtigde voor den Arbeid
link	Dossier - Genootschap Vrij Nederland
link	Dossier - Gerichtsbarkeit - opheffing
link	Dossier - Germaansche Landdienst
link	Dossier - Germaansche SS in Nederland - Germanische Sturmbanne
link	Dossier - Gratie
link	Dossier - Grafische Industrie
link	Dossier - Groep Fiat Libertas
link	Dossier - Grondstoffen - bezuiniging
link	Dossier - Groot-Nederlandsche Actie
link	Dossier - Heusden
link	Dossier - Hulpverlening, geallieerde - Nederland
link	Dossier - Illegale pers - De Vrije Pers
link	Dossier - Illegaliteit - Bloemendaal
link	Dossier - Illegaliteit - Groningen
link	Dossier - Korsten van 1848, Fa. J.G.
link	Dossier - Kunstenaars Centrum voor Geestelijke Weerbaarheid
link	Dossier - Loodswezen
link	Dossier - Luchtwachtdienst
link	Dossier - Maassluis
link	Dossier - MENKO, Firma N.J., Enschede
link	Dossier - Meubelen - Duitse opdrachten
link	Dossier - Nationaal Reveil
link	Dossier - Nationaal-socialisme - in Zuid-Afrika
link	Dossier - Nationaal-Socialistische Actie
link	Dossier - Nationale Arbeiders Organisatie
link	Dossier - Nederlandsch Instituut van Ingenieurs
link	Dossier - Nederlandsche Aannemerscombinatie Münster
link	Dossier - Nederlandsche Binnenlandsche Strijdkrachten - Friesland
link	Dossier - Nederlandsche Christelijke Radio-Vereeniging
link	Dossier - Nederlandsche Corporatieve Staat-Partij
link	Dossier - Nederlandsche Fascistenbond
link	Dossier - Nederlandsche Nationalistische Beweging
link	Dossier - Nederlandse Vrij Corps (NVC)
link	Dossier - Niedermachungsbefehl
link	Dossier - Noodgeld
link	Dossier - Noorwegen
link	Dossier - Onder de Loupe
link	Dossier - Onderscheidingen, Duitse
link	Dossier - Organisation Speer
link	Dossier - Organon
link	Dossier - Postzegels
link	Dossier - Princevlag, vereniging De
link	Dossier - Productieslag
link	Dossier - Propaganda, anti-communistische
link	Dossier - Propaganda, Engelse
link	Dossier - Raad van Bestuur in Arbeidszaken
link	Dossier - Raad der Illegaliteit
link	Dossier - Raad van Voorlichting der Nederlandsche Pers
link	Dossier - Reichsmesseamt Leipzig
link	Dossier - Restaurants
link	Dossier - Rote Kapelle, Die
link	Dossier - Roosendaal en Nispen
link	Dossier - Rüstungskontor GMBH
link	Dossier - Saarplebisciet 1935
link	Dossier - Secretariaat voor Corporatieve Actie in Nederland
link	Dossier - Secretarissen-Generaal
link	Dossier - Sectie Friso
link	Dossier - St.Ignatius Ziekenhuis - Breda
link	Dossier - Sociaal Economische Beweging
link	Dossier - Sovjet-Unie - inval 1941
link	Dossier - Speruren
link	Dossier - Staatsinrichting
link	Dossier - Staatsmijnen
link	Dossier - Stichting ter Bestrijding der TBC onder den Boerenstand in Brabant en Limburg
link	Dossier - Stichting Noord-Nederland-Vlaanderen
link	Dossier - Studentenverzet - Leiden
link	Dossier - Studentenverzet - Delft
link	Dossier - Tabaksteelt
link	Dossier - Tuinbouw
link	Dossier - Universiteiten - Nijmegen
link	Dossier - Vaderlandsch Verbond
link	Dossier - Velser affaire
link	Dossier - Verbond van Nederlandsche Werkgevers
link	Dossier - Verdedigingswerken
link	Dossier - Vereeniging van Scheepsbevrachters in Nederland
link	Dossier - Vermögensverwaltungs- und Renten-Anstalt (VVRA)
link	Dossier - Verzet - apothekers
link	Dossier - Vliegvelden
link	Dossier - Vorderingen - schepen
link	Dossier - Vrije Groepen Den Haag
link	Dossier - Vrijwillige Arbeidsdienst
link	Dossier - Vrijzinnig-Democratische Bond
link	Dossier - Werkverschaffing
link	Dossier - Winterhulp - België
link	Dossier - Zaandam
link	Dossier - Zaltbommel
link	Dossier - Zeemanspot, de
link	Dossier - Zeeuwsche Landbouw-Maatschappij
link	Dossier - Zuid-Afrika
link	Dossier - Zutphen
link	Dossier - Vrijheidsbond, De
link	Dossier - Voedselvoorziening - groenten
link	Dossier - Financiële politiek, Duitse
link	Dossier - Ambtenaren - loyaliteitsverklaring
link	Dossier - Nederlandsche Journalistenkring
link	Dossier - Tokio-processen
link	Dossier - Papierschaarste
link	Dossier - Koninklijk Huis - paleizen
link	Dossier - Nationaal-Socialistische Volksgemeenschap
link	Dossier - Yggdrasil, Ario-Germaansche Studiekring
link	Dossier - Zwart Front
link	Dossier - Overvallen - politiebureau's
link	Dossier - Kieler Woche 1934
link	Dossier - Nederlandsche Vereeniging van Christelijke Kantoor- en Handelsbedienden
link	Dossier - Remonstrantsch Gereformeerde Gemeente - Amsterdam
link	Dossier - Joodsche Invalide, De
link	Dossier - Illegale Pers - Je Maintiendrai
link	Dossier - Noord-Brabant
link	Dossier - Stemming - burgerbevolking
link	Dossier - Nederlands Oorlogsgraven Comité
link	Dossier - Sociaal-economisch beleid
link	Dossier - Sovjet-Unie
link	Dossier - Militairen - begrafenissen
link	Dossier - Vluchtroutes
link	Dossier - Nederlandsch-Indië - verdedigingsplannen
link	Dossier - Groep Pietab - Oxo
link	Dossier - Quakerschool Eerde
link	Dossier - Wehrmacht - leveranties
link	Dossier - Jewish Central Information Office
link	Dossier - Joden - instellingen
link	Dossier - Zuivering - omroep
link	Knokploegen - Noord Brabant-Oost
link	Militair-Historisch Archief Praag
link	Minister van Buitenlandse Zaken
link	Buitengewone Algemene Rekenkamer
link	Minister van Justitie
link	Landelijke Ereraad der Illegaliteit
link	Ufa-Tobis
link	Politie Noord-Brabant
link	Dossier - Abhörberichte
link	Dossier - Algemeen Maatschappelijk Nationaal Verbond
link	Dossier - Algemene Nederlandse Christelijke Ambtenaarsbond
link	Dossier - Allgemeine Elektrizitäts-Gesellschaft
link	Dossier - Anti-fascistische organisaties
link	Dossier - April-Meistaking - Overijssel
link	Dossier - Arbeitseinsatz
link	Dossier - Auftragsverlagerung
link	Dossier - BENELUX
link	Dossier - Bier - import
link	Dossier - Bloembollenteelt
link	Dossier - Binnenscheepvaart, Duitse
link	Dossier - Centrale Vereeniging voor Openbare Leeszalen en Bibliotheken
link	Dossier - Commissie voor Bijzondere Joodsche Belangen
link	Dossier - Commissie voor Oorlogspleegkinderen
link	Dossier - Commissie Woltersom
link	Dossier - Contactcommissie van Organisaties van Werknemers ter Koopvaardij
link	Dossier - Deutsche Weg
link	Dossier - Deutsches Auslandswissenschaftliches Institut
link	Dossier - Deutsches Theater in den Niederlanden
link	Dossier - Deviezenpolitiek, Duitse
link	Dossier - De Vlag
link	Dossier - Distributie - rijwielen
link	Dossier - Doodvonnissen
link	Dossier - Duitsland - Widerstand
link	Dossier - Einkaufsring Niederlanden
link	Dossier - Euthanasie
link	Dossier - Federatie van samenwerkende Organisaties in de Nationaal- Maatschappelijke Beweging
link	Dossier - Frankische Werkgemeenschap De Spade
link	Dossier - Groep Packard
link	Dossier - Heemkunde
link	Dossier - Heerlen
link	Dossier - Hollandgruppe Freies Deutschland
link	Dossier - Hollandsche Kunstzijde Industrie - Breda
link	Dossier - Illegaliteit - voedselvoorziening
link	Dossier - Italië
link	Dossier - Joden - ster - vrijstelling van
link	Dossier - Joden - vermogen - inbeslagneming
link	Dossier - Kabelwacht
link	Dossier - Kamers van Koophandel en Fabrieken
link	Dossier - Kerkelijk verzet - Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband
link	Dossier - Landbouw-Economisch Instituut
link	Dossier - Landelijk Werkcomité (LWC)
link	Dossier - Luctorisme
link	Dossier - Nationaal-Socialistisch Studentenfront
link	Dossier - Nederlanders in Duitsland
link	Dossier - Nederlandsch Verkoopkantoor voor Draadproducten NV
link	Dossier - Nederlandsche Fascisten Unie
link	Dossier - Nederlandsche Jaarbeurs
link	Dossier - Nederlandsche Jeugdgemeenschap
link	Dossier - Nederlandsche Socialistische Werkgemeenschap
link	Dossier - Nederlandsche Werkgemeenschap
link	Dossier - NSB - Ned.-Indië
link	Dossier - NSNAP - Van Waterland
link	Dossier - Onderwijs, hoger
link	Dossier - Oorlogsslachtoffers
link	Dossier - Raad voor de Vakopleiding in Nederland
link	Dossier - Rantsoenen - Duitsers in Nederland
link	Dossier - Surrogaten
link	Dossier - Tandartsen
link	Dossier - Tsjecho-Slowakije
link	Dossier - UFA-Maatschappij voor Film- en Bioscoopbedrijf, Nederlandse
link	Dossier - Utrecht
link	Dossier - Vaderlandsch Comité
link	Dossier - Vee- en Vleeshandel
link	Dossier - Verbond van Actualisten
link	Dossier - Vereniging Nederland - Indonesië
link	Dossier - Vereniging voor den Effectenhandel
link	Dossier - Volksduitsers
link	Dossier - Volkshogescholen
link	Dossier - Vorderingen - gebouwen
link	Dossier - Volkstuinen
link	Dossier - Vorderingen - vee
link	Dossier - Vrouwen Hulp Korps
link	Dossier - Vijfde Colonne
link	Dossier - Wandelsport
link	Dossier - Wuppertal-Comité
link	Dossier - Rijksbureau voor Rubber
link	Dossier - Proost en Brandt NV
link	Dossier - Vorderingen - paarden
link	Dossier - Watervoorziening
link	Dossier - Eendracht, Alg.Ned. Bond van Textielarbeiders Enschede De
link	Dossier - Illegaliteit - Maastricht
link	Dossier - Vergaderverbod
link	Dossier - Netherlands Study Group for Post-War Reconstruction
link	Dossier - Bevrijding - Apeldoorn
link	Dossier - Illegaliteit - Apeldoorn
link	Dossier - Vrij Nederland - Londen
link	Dossier - Nationaal Herstel, Dienst voor
link	Dossier - Jeugdorganisaties
link	Dossier - Koopvaardij
link	Dossier - Verzet - Haarlem
link	Dossier - Bevrijding - Noord-Brabant
link	Dossier - Verzet - Overijssel
link	Dossier - Verzet - Frankrijk
link	Dossier - Joden - Barneveldgroep
link	Dossier - Bevrijding - Groningen
link	Dossier - Pers - wetgeving
link	Dossier - Stichting tot Verdediging van de Culturele en Maatschappelijke Rechten der Joden (S.R.J.)
link	Dossier - Nederlandsche Kring van Beeldhouders
link	Dossier - Joden - ster
link	Dossier - Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie
link	Dossier - Oostenrijkers in Nederland
link	Goudsmit, dr. C.J.
link	Blok, H.P.
link	Visser 't Hooft, W.A.
link	Vrije Nederlandsche Omroep in Amerika (via WRUL-Boston)
link	Benoemingscommissie voor de Voorlopige Staten-Generaal
link	Heertjes, P.M.
link	Glasbergen, G.
link	Göring, H.W.
link	Dossier - Aanslagen - represailles
link	Dossier - Ambtenaarsbond
link	Dossier - Arbeidsbureaus, Gewestelijke - Rotterdam
link	Dossier - AVLON (Algemeen Voorzieningsfonds voor Leeraren en Onderwijzers in Nederland)
link	Dossier - Bezige Bij, Uitgeverij De
link	Dossier - Bols, Erven Lucas
link	Dossier - Centraal Bureau voor den omroep in Nederland
link	Dossier - Centrale voor Werkloozenzorg
link	Dossier - Denemarken
link	Dossier - Distributie - geneesmiddelen
link	Dossier - Economisch beleid
link	Dossier - Frankrijk - monarchie
link	Dossier - Frysk Faksiste Front
link	Dossier - Germanisches Forschungsinstitut in den Niederlanden
link	Dossier - 's-Gravenhage
link	Dossier - Groep Nomedos
link	Dossier - Hooglerarenverzet
link	Dossier - Illegale Bladen
link	Dossier - Illegaliteit - Leiden
link	Dossier - Journalisten
link	Dossier - Kaufmann's Huidenhandel NV
link	Dossier - Koninklijk Huis
link	Dossier - Landoorlogreglement
link	Dossier - Leeuwarden
link	Dossier - Liberale Staatspartij
link	Dossier - Liese-Aktion
link	Dossier - Meerschwamm, Fa. J.
link	Dossier - Metaalindustrie
link	Dossier - Nationaal-socialisme
link	Dossier - National-Sozialistische Volkswohlfahrt
link	Dossier - Nederlandsch-Indië
link	Dossier - Notariaat
link	Dossier - Overtoom NV, Scheepswerf De
link	Dossier - Pers - Duitse censuur
link	Dossier - Railwacht
link	Dossier - Rapaille-Partij
link	Dossier - Rooms-Katholieke Kerk - Duitsland
link	Dossier - Utrechtsch Nieuwsblad
link	Dossier - Veelevering
link	Dossier - Vereeniging van Metaalindustrieelen
link	Dossier - Vereniging van Vrienden van de Sovjet-Unie (VVSU)
link	Dossier - Verfindustrie
link	Dossier - Vermogen, vijandelijk
link	Dossier - Verzet - rechterlijke macht
link	Dossier - Werkloosheid - steunverlening
link	Dossier - Wieringermeer
link	Dossier - Kunst
link	Dossier - Tentoonstellingen
link	Dossier - Gezantschap Verenigde Staten - Nederland
link	Dossier - Joden - bezittingen, huisraad - inbeslagneming
link	Dossier - Arbeiders Jeugd Centrale
link	Dossier - Irene Brigade, Prinses
link	Dossier - Represailles, Duitse
link	Dossier - Nederlandsche Vereeniging van Bibliothecarissen
link	Dossier - Kerkrade
link	Dossier - Hitler Jugend
link	Dossier - Verkiezingen - 1946
link	Dossier - Antimilitairisme
link	Dossier - Jewish Committee for Relief Abroad
link	Dossier - Joden - markt- en ventwezen
link	Dossier - Citadel, De
link	Dossier - Hulporganisatie Amsterdam
link	Dossier - Maatschappelijke organisaties
link	Dossier - Nederlandse Militaire Missie bij de Geallieerde Bestuursraad in Duitsland - Korps Tolken
link	Zender De Arend
link	Christelijk - Historische Studiekring
link	Centraal Bureau voor Courantenpubliciteit (Cebuco)
link	Minister van Algemene Oorlogvoering van het Koninkrijk
link	Nederlandsche Volksbeweging
link	Rogier, L.J.
link	Gemachtigde van den Rijkscommissaris voor het Toezicht op de Orde en Rust in de Scholen
link	Beauftragte für die Niederländische Bank	Inventaris
link	Dossier - Afvalstoffen - verwerking van
link	Dossier - Belastingen
link	Dossier - België - verzet
link	Dossier - Bevolkingsboekhouding
link	Dossier - Bevrijding - 's-Hertogenbosch
link	Dossier - Bewakingsdiensten
link	Dossier - Comité van Waakzaamheid
link	Dossier - Denemarken - nationaal-socialisme
link	Dossier - Distributie - gas en electriciteit
link	Dossier - Distributie - textiel
link	Dossier - Effecten
link	Dossier - Groep Westerweel
link	Dossier - 's-Hertogenbosch
link	Dossier - Illegale pers - Ons Verzet
link	Dossier - Jacht
link	Dossier - Katholieke Radio Omroep
link	Dossier - Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap
link	Dossier - Koninklijke Landmacht
link	Dossier - Krijgsgevangenen - pakketten
link	Dossier - Misthoorn, De
link	Dossier - Nederlandsch Comité voor Gebiedsuitbreiding
link	Dossier - Nieuw Verbond van Nationalisten
link	Dossier - NSNAP (Stichting Nationaal-Socialistische Nederlandsche Arbeiders Partij)
link	Dossier - NSKK - vrijwilligers
link	Dossier - Oecumenische Vereniging
link	Dossier - Politieke partijen
link	Dossier - Roomsch-Katholieke Staatspartij
link	Dossier - Rijwielhandel
link	Dossier - Stamkaarten
link	Dossier - Stichting Nieuw Nederland
link	Dossier - Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels
link	Dossier - Vlaamsch Nationaal Verbond
link	Dossier - Voorspellingen
link	Dossier - Vredespaleis - bibliotheek
link	Dossier - Werkend Volk
link	Dossier - Bevrijding - Nijmegen
link	Dossier - Verzet - Gelderland
link	Dossier - Antisemitisme - Duitsland
link	Dossier - Verkiezingen (1918 - 1937)
link	Dossier - Bevrijding - programma's
link	Dossier - Pers - zuivering
link	Dossier - Vluchtelingen - hulpverlening
link	Dossier - Comité van Illegale Werkers
link	Bührmann, J.C.
link	Niftrik, J.G. van
link	Gaay Fortman, B. de
link	Loon, H.W. van
link	Gemeenschap Oud-Illegale Werkers Nederland
link	Gemeenschap Oud-Illegale Werkers Nederland - Breda
link	De Brandaris	Inventaris
link	Firma W. Wessel Bzn.	Inventaris
link	Vos, J.W.
link	Dossier - Anjerdag
link	Dossier - Artillerie-Inrichtingen
link	Dossier - CENEMBE (NV Centraal Nederlandsch Motorvoertuigen Bedrijf)
link	Dossier - Centraal Distributiekantoor
link	Dossier - Contact - Commissie
link	Dossier - Dienst Wim
link	Dossier - Distributie - brandstoffen
link	Dossier - Distributie - papier
link	Dossier - Duitse krijgsdienst - vrijwilligers
link	Dossier - Geruchten
link	Dossier - Koninklijk Huis - maatregelen tegen
link	Dossier - Legioen Oud-Frontstrijders
link	Dossier - Luctor et Emergo, verzetsgroep
link	Dossier - Metaalindustrie - Bureau J. de Kanter
link	Dossier - Nederlandsche Vereeniging voor Armenzorg en Weldadigheid
link	Dossier - Neutraliteit
link	Dossier - Onderwijs - verboden leermiddelen
link	Dossier - Padvinderij
link	Dossier - Politieke Opsporingsdienst/Recherche Afdeling (POD/PRA)
link	Dossier - Scheepvaart
link	Dossier - Schiermonnikoog
link	Dossier - Sociaal-Economisch Genootschap Nederland en Europa
link	Dossier - Sociale Verzekeringen
link	Dossier - Standaard, De
link	Dossier - Studentenzuivering
link	Dossier - Universiteit, Vrije
link	Dossier - V-Wapens
link	Dossier - Verbond van Nationalisten
link	Dossier - Verenigingen - opheffing
link	Dossier - Vloeiweide
link	Dossier - Wapendroppings
link	Dossier - Nederlands Openluchtmuseum
link	Dossier - Eindhovensche Fabrikantenkring
link	Dossier - Arbeidsinzet - verzet
link	Dossier - Radio-uitzendingen
link	Dossier - Wereldbibliotheek N.V.
link	CS-6
link	Six, P.J
link	Regeringscommissie Nederlandsch-Indië
link	Nederlands Dachau Comité
link	Dossier - Amsterdamsch Joodsch Psychiatrisch Gezelschap
link	Dossier - Ariërverklaring
link	Dossier - Commissaris voor niet-commercieele Vereenigingen en Stichtingen
link	Crossings
link	Dossier - Deutsch-Niederländische Gesellschaft
link	Dossier - Einbürgerung
link	Dossier - Erewoordverklaring
link	Dossier - Gemeindeeinsatz
link	Dossier - Genootschap voor Reclame
link	Dossier - Landbouwhogeschool - Wageningen
link	Dossier - Nationaal Jongeren Verbond
link	Dossier - Nederlandsche Binnenlandsche Strijdkrachten - Utrecht
link	Dossier - NSBSN (Nederlandsche Stichting tot Bevordering van de Studie van het Nationaal-Socialisme)
link	Dossier - Souverein Noodbesluit
link	Dossier - Stichting Huishoudelijke Voorlichting ten Plattelande
link	Dossier - Vaderen Erfdeel, Der
link	Dossier - Veritas, Katholieke Studenten Vereniging
link	Dossier - Verkiezingen - Staten-Generaal 1937
link	Dossier - Vorderingen - metalen
link	Dossier - Warschau - Ghetto
link	Dossier - Werkgemeenschap 7
link	Dossier - Zierikzee
link	Dossier - Ambtenaren
link	Dossier - Eenheid door Democratie, Nederlandsche Beweging van
link	Dossier - Comité van Nationale Veiligheid
link	Dossier - Financieel Noodbesluit
link	Dossier - Nationale Monumenten-Commissie Voor Oorlogsgedenktekens
link	Dossier - Verzetsgroepen
link	Bicker Caarten, F.
link	Netherlands Office for Relief and Rehabilitation (NORR)
link	Gezelschap van Nederlandsche Juristen te Londen	Inventaris
link	Commissie Zuivering Staten-Generaal
link	Heidelberger Gutenberg-Druckerei Gmbh. - Auslieferungsstelle Den Haag
link	Botman, Th.P.J.
link	College van Secretarissen-Generaal
link	Dossier - Bezem, De
link	Dossier - Corporatieve Concentratie
link	Dossier - Geldzuivering
link	Dossier - Jodenvraagstuk
link	Dossier - Nationaal Comité (van verzet)
link	Dossier - Nederlanders in het buitenland
link	Dossier - Postduiven
link	Dossier - Propaganda, anti-nationaal-socialistische
link	Dossier - Regeeringscommissariaat voor den Wederopbouw
link	Dossier - Rooms-Katholieke Kerk
link	Dossier - Rotterdam - bombardement 1943
link	Dossier - Tabaksprodukten
link	Dossier - Universiteiten - studentenorganisaties
link	Dossier - Verbond van Nederlandsche Journalisten
link	Dossier - Verzet, lijdelijk
link	Dossier - Vredesbeweging
link	Dossier - Vrijmetselarij
link	Dossier - Vorderingen - klokken
link	Onderzoeksprogramma "Van Indië tot Indonesië"	Inventaris
link	Slotemaker de Bruïne, G.H.
link	Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen	Inventaris
link	Dossier - Prinsen Geerligs, Reina
link	Dossier - Ambtenaren - verzet
link	Dossier - Amsterdam - Publieke Werken
link	Dossier - Artsen
link	Dossier - BALO, NV
link	Dossier - Berling, Firma C.J.
link	Dossier - Binnenscheepvaart
link	Dossier - Comité voor Vrij Nederland
link	Dossier - Commissariaat Noodvoorziening
link	Dossier - Communistische Partij Nederland
link	Dossier - Fascistenbond De Bezem
link	Dossier - Groep Albrecht
link	Dossier - Joden, Portugese
link	Dossier - Metalen - inlevering
link	Dossier - Monumenten
link	Dossier - Pers - verboden bladen
link	Dossier - SA - Rost van Tonningen
link	Dossier - Saxo-Frisia, stichting
link	Dossier - Toekomstbeschouwingen
link	Dossier - Verduistering
link	Dossier - Verzet - anti-NSB
link	Dossier - Verzet - pro-Koninklijk Huis
link	Dossier - Winterhilfe
link	Dossier - Burgerwacht
link	Dossier - Overvallen - Huis van Bewaring Amsterdam
link	Ruys de Perez, P.J.B.	Inventaris
link	Stähle, F.C.
link	De Vliegende Hollander	Inventaris
link	Vaart Smit, H.W. van der
link	Heusden
link	Dossier - Combined Intelligence Objective Subcommittee (CIOS)
link	Dossier - Deutsche Zeitung in den Niederlanden
link	Dossier - Jehova's Getuigen
link	Dossier - Koninklijk Huis - verjaardagen
link	Dossier - Landelijke Hypotheekbank NV
link	Dossier - Nederlandsche Middenstandsbank
link	Dossier - Rotterdam - mei 1940
link	Dossier - Rijksbureau voor de Voedselvoorziening in Oorlogstijd
link	Dossier - Universiteiten - Groningen
link	Dossier - V-Actie
link	Dossier - Voedselzendingen - Zweden
link	Dossier - Vorderingen - woningen
link	Dossier - Distributie - formulieren
link	Dossier - Verzet - Friesland
link	Dossier - Netherlands Aid Society
link	Dossier - Oorlogsgravenstichting
link	Oranje, J.
link	Amse, A.J.H.P.
link	Radio Oranje	Inventaris
link	Comité Engeland tot inzameling van gelden voor het Nationaal Fonds
link	American Military Tribunals (Neurenberg)
link	Dagboekfragmenten
link	Dossier - Arnhem - luchtlanding
link	Dossier - Nederlandsch Instituut Voor Volkshuishoudkundig Onderzoek
link	Dossier - Regering in Londen
link	Dossier - Vakverenigingen
link	Dossier - Verkeer
link	Dossier - Vorderingen - voertuigen
link	Dossier - Vuurslag, De
link	Onderwater, A.L.
link	Dossier - Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg
link	NBS - Amsterdam
link	Minister van Oorlog	Inventaris
link	Netherlands War Relief Center
link	Rüstungsstab-Amtsgruppe Leistungsanerkennungen - Aussenstelle Amsterdam
link	Rüstungsinspektion Niederlande
link	Brinkerink, W.M.
link	Bühner, F.J.E.
link	Dossier - Amsterdamsche Leder Maatschappij NV
link	Dossier - Capitulatie 1940
link	Dossier - Centrale Inlichtingen Dienst (CID)
link	Dossier - Groep T D
link	Dossier - Krijgsgevangenen - terugvoering Nederlands Leger
link	Dossier - Nederlandsche Studiegroep voor Na-Oorlogse Wederopbouw in Amerika
link	Dossier - Nijmegen
link	Spionage
link	Dossier - Verbond van Nationaal-Solidaristen in Rijks-Nederland
link	Dossier - Zoengeld
link	NBS - Utrecht
link	Centrale Inlichtingendienst - Alblasserwaard
link	Geyl, P.
link	Engelandvaarders
link	Essener National-Zeitung
link	Rijkscontrôledienst - distributiemateriaal
link	Nak, P.F.W.	Inventaris
link	Dossier - Boekhandel
link	Dossier - Illegaliteit - Amsterdam
link	Dossier - Mijnen
link	Dossier - Restitutie
link	Dossier - Rotterdam
link	Dossier - Wederopbouw
link	Bureau Afwikkeling Nederlandsche Arbeidsdienst
link	Brandt, C.D.J.
link	Correspondentie van Duitsers in Nederland
link	Dossier - Demobilisatie
link	Dossier - Nederlandsche Opbouwdienst
link	Dossier - Gemeenteraden
link	Proces W. Harster, W. Zöpf en G. Slotke
link	Minister zonder portefeuille	Inventaris
link	Dossier - Medisch Contact
link	Dossier - Persoonsbewijzen
link	Dossier - Rijksbureaus
link	Dossier - VERDINASO
link	Dossier - Zeeuws-Vlaanderen
link	Dossier - Onderwijs, lager
link	Koning, C.W.P.C. de
link	Dossier - Groot-Nederlandse gedachte
link	Dossier - Heemstede
link	Dossier - Kerkelijk verzet - Duitsland
link	Dossier - Vervalsingen
link	Dossier - Verzet - naoorlogse taken
link	Dossier - Kant-Gesellschaft - afdeling Nederland
link	Keurtroep Heemstede
link	Minister van Sociale Zaken	Inventaris
link	Beauftragte für die Niederlande des Reichsministers für Rüstung und Kriegsproduktion
link	Onderzoek - Enquête onder kinderen van 'foute' ouders	Inventaris
link	Vereniging van Ex-Glodok Geïnterneerden 1944-1945	Inventaris
link	Dossier - Krijgsgevangenen - officieren
link	Dossier - Vervoer
link	Dossier - Wehrmacht
link	Regeringsvoorlichtingsdienst
link	Groupement Interallié pour l'Etude des Activités des Allemands et de leurs Satellites
link	Dossier - Nederlands-Belgisch verdrag
link	Dossier - Marine
link	Neher, L.
link	Internationale Controle Maatschappij
link	Bureau Bestrijding Vermogensvlucht
link	Reinhold, C.B.
link	Schoolverzet
link	Onderzoek - Sinterklaasrazzia
link	Dossier - Annexatie
link	Dossier - Fascisme - in Nederland
link	Dossier - Luchtverdedigingsdag Amsterdam 1937
link	Dossier - Militaire Operaties - Nederland
link	Dossier - Rotterdam - bombardement
link	Heere, J.J.
link	Duitse Rechtbanken in de Deutsche Bundesrepublik
link	Redactie Gedenkboek Oranjehotel
link	Deutsche Reichsbahn - Bahnvollmächtigte bei den niederländischen Eisenbahnen	Inventaris
link	Salden, H.O.M.	Inventaris
link	Dossier - Centrale Onderlinge, De
link	Stichting Nederlandse Ereschulden	Inventaris
link	Nationaal Steun Fonds
link	Zigeuners
link	Toby, H.	Inventaris
link	Dossier - Kerkelijk verzet - Remonstrantse Broederschap
link	Dossier - Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen (NVV)
link	Drees, W.
link	United Nations War Crimes Commission
link	Nationale Advies-Commissie voor het Koninkrijk der Nederlanden
link	Commissaris voor niet-commercieële Vereenigingen en Stichtingen
link	Departement van Defensie
link	Vrije Groepen Amsterdam
link	Parlementaire Enquêtecommissie Regeringsbeleid 1940-1945	Inventaris
link	Dossier - Vereeniging voor Nationale Veiligheid
link	Dossier - Trouw
link	Dossier - Interkerkelijk Overleg
link	Dossier - Voedseldroppings
link	Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers - District Zaanstreek en Waterland
link	Borst, J.G.G.
link	Wijnbergen, S.
link	Boon, I.
link	Dossier - Evacuatie - kustgebied
link	Dossier - Joodsche Raad
link	Roosevelt, F.D.
link	Verdam, J.
link	Onderzoek - Kamp Vught
link	Sintmaartensdijk, C.
link	Vereniging van Nederlandse Allied Aircrew Helpers	Inventaris
link	Dossier - Nationaal Steun Fonds
link	NBS - Haarlem e.o.
link	Stijkelgroep
link	Sijes, B.A.
link	Gemachtigde voor de Prijzen
link	Dossier - Studenten
link	Ministerraad	Inventaris
link	Borssum-Buisman, G.A. van
link	Fortuin, H.B.
link	Staatscommissie Bezettingsrecht
link	Nederlandse Joden in België
link	Dossier - Inundaties
link	Rolls Royce
link	Bakker, M.C.
link	Millenaar, A.	Inventaris
link	Geschäftsstelle für Verwaltung feindlichen Warenlager in den besetzten niederländischen Gebieten
link	Althoff, familie	Inventaris
link	Dossier - Kerken
link	Minister van Binnenlandse Zaken	Inventaris
link	Werkkampen voor Joden	Inventaris
link	Nederlanders in Londen
link	Vereniging van Oud-Buchenwalders	Inventaris
link	Holzmann, M.
link	Dossier - Bombardementen, geallieerde
link	Royal Airforces Escaping Society	Inventaris
link	Mohr, O.W.P.	Inventaris
link	Collectie gespreksverslagen
link	Correspondentie van collaborateurs
link	Dossier - Mobilisatie
link	Moor, mr.dr. J.M. de
link	Delftsche Studenten Contactgroep
link	Ondergrondse Pers
link	Bureau Bijzondere Opdrachten
link	Kielstra, J.M.
link	Collectie Proces van Neurenberg	Inventaris
link	Dolle Dinsdag
link	Rijden en Staken
link	Wayss und Freytag - Aussenstelle Rotterdam
link	Cantrup, A.
link	Departementen van financien, algemene zaken en economische zaken
link	Vereniging ter behartiging der belangen van Burger-oorlogsslachtoffers 1940-1945	Inventaris
link	Dossier - Winterhulp Nederland
link	Dossier - Vrije Kunstenaar, De
link	Bureau Volkskultuur en Volksontwikkeling
link	Railwacht
link	Kapitän M. Sommer en Fa. Union
link	Colshorn, L.
link	Dossier - Februaristaking 1941
link	Dossier - Universiteiten - Utrecht
link	Groep Kees
link	Collectie proces Rauter	Inventaris
link	Blokzijl, M.H.L.W.
link	Rosenberg Files	Inventaris
link	Polak, B.S
link	Borssum-Buisman, J. van	Inventaris
link	Goedewaagen, dr. T.	Inventaris
link	Organisation Todt
link	Bussemaker, H.T. - oud-voorzitter KJBB	Inventaris
link	Nine o'clock bulletins (BBC)
link	Wolff, mr. M.	Inventaris
link	Studiegroep voor Reconstructieproblemen	Inventaris
link	Wijsmuller-Meijer, G.	Inventaris
link	Provinciale Utrechtse Electriciteits Maatschappij	Inventaris
link	Departement van Waterstaat
link	Wagenaar, W.A.
link	Dossier - Nederlandse Hervormde Kerk
link	Amsterdamsche Keurkamer, Uitgeverij, De
link	Eggens, J.
link	Stichting Samenwerkend Verzet	Inventaris
link	Commissie tot Uitzending van Landbouwers naar Oost-Europa (Culano)
link	Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers	Inventaris
link	Dossier - Kerkelijk verzet
link	Bakker Schut, F.	Inventaris
link	Deutsche Krankenkasse für die Niederlande
link	Wiegel, C.
link	Ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart	Inventaris
link	Ministeriële Commissie Terugkeer Nederland
link	Rechtbanken in de Franse Zone van Duitsland
link	Volksche Werkgemeenschap
link	Dedem, baron G.W. van
link	Stichting Ex-Krijgsgevangenen en Nabestaanden Japan	Inventaris
link	Comité Vrouwenconcentratiekamp Ravensbrück	Inventaris
link	Vertaalbureau
link	Deutsche Revisions und Treuhand A.G. (Zweigniederlassung Den Haag)
link	Tromp, Th.P.	Inventaris
link	Commissie Jeugdvoorlichting (CJV) van de Stichting Samenwerkend Verzet 1940-1945
link	Raad van Verzet en Radiodienst Raad van Verzet
link	Saher, A.E.D. von
link	Stuldreher, C.J.F.
link	Huyts, J.L.V.A.
link	Nederlandsche Telegraaf Maatschappij "Radio Holland" N.V.
link	Nederlandse Vereniging van Pilotenhelpers uit de Tweede Wereldoorlog "The Escape"	Inventaris
link	Bond van Ex-Geïnterneerden en Gerepatrieerden van Overzee (BEGO)	Inventaris
link	Nederlandsche Tandartsenkamer
link	Collectie proces Mussert	Inventaris
link	Geheime Dienst Nederland
link	Collectie proces Menten	Inventaris
link	Comité Neerlands Vrijheidsdag
link	April-Meistakingen
link	International Military Tribunal (Neurenberg)
link	Commissie inzake het Driemanschap van de Nederlandsche Unie
link	Collectie Nederlandse regering in Londen
link	NBS - Rotterdam
link	Centrale Inlichtingendienst
link	United Nations War Crimes Commission
link	Stichting Nederlandse Slachtoffers Japanse Vrouwenkampen	Inventaris
link	N.V. Nederlandsche Opekta Maatschappij	Inventaris
link	Collectie Zuivering
link	Zentralauftragstelle
link	College van Vertrouwensmannen der Nederlandschen Regeering
link	Nederlandsche Studie Groep/ Netherlands Research Institute/ Netherlands Research Institute in America (New York)
link	Verbond Belangenbehartiging Vervolgingsslachtoffers (VBV)	Inventaris
link	Stichting 'Oranjehotel'	Inventaris
link	Inspecteur van het Onderwijs in Algemeenen Dienst
link	Nederlandse Vereniging van Ex-Politieke Gevangenen uit de bezettingstijd (Expogé)
link	Inter-Kerkelijk Bureau Noodvoedselvoorziening - Den Haag
link	Office of Chief of Counsel for War Crimes (Berlin Documentation Center)
link	Nederlandsche Unie
link	Buitengewone Raad van Advies	Inventaris
link	Algemene documentatie Nederlandse regering in ballingschap	Inventaris
link	Beheerder/liquidateur van de Sammelverwaltung feindlicher Hausgeräte en de Geschäftsstelle für Verwaltung feindlicher Warenlager
link	Centraal Distributiekantoor
link	Nationale Federatieve Raad van het Voormalig Verzet, afdeling Oost-Azië	Inventaris
link	Algemeen Nederlandsch Persbureau (ANP) - telexberichten
link	Stichting Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en Landelijke Knokploegen
link	Leeuw, A.J. van der
link	Bureau Inlichtingen - Nederlands binnenlands Duits bestuur - rapporten berichtgeving over de situatie in bezet gebied	Inventaris
link	Erelijst van gevallenen - aanvraagformulieren
link	Boellaard, W.A.H.C.	Inventaris
link	Collectie Vervalsingen
link	Bureau Inlichtingen - Bureau Maastricht/Nijmegen	Inventaris
link	Arbeidsinzet
link	Presseanweisungen der Reichsregierung
link	Zwitsersche Weg A
link	Stichting Centraal Bureau van Onderzoek inzake de Vererving van de Nalatenschappen van Vermiste Personen
link	Reichskommissar für die besetzten niederländischen Gebiete	Inventaris
link	Collectie Europese voorwerpen
link	Vereniging ex-Dwangarbeiders Nederland
link	Nederlandsche Kultuurraad
link	Nationaal Instituut
link	Arbeitsbereich der NSDAP in den Niederlanden
link	Vrij Nederland
link	Nederlandsche Kultuurkamer	Inventaris
link	Bedrijfsgroep voor de Tabakverwerkende Industrie
link	Concentratiekampen buiten Nederland	Inventaris
link	Procureur-Generaal Amsterdam
link	Nederlandsche Landstand
link	Generalkommissariat für Finanz und Wirtschaft	Inventaris
link	Onderzoek - Engelandvaart over de Noordzee	Inventaris
link	Vereniging Kinderen van Verzetsdeelnemers 1940-1945	Inventaris