Wilhelminasluis (Zaandam)
De Wilhelminasluis in de gemeente Zaanstad is een van de sluizen, een schutsluis met puntdeuren tussen de Voorzaan en de Achterzaan of Binnenzaan, CEMT-klasse Va.[1]
De sluis is 120 m lang, schutkolklengte 116,80 m, wijdte 11,50 m tussen de sluishoofden. De kolk is breder. Diepte sluisdrempel zuidzijde KP -3,40m, noordzijde KP -3,12 m.[2]
De sluis is per marifoon aan te roepen op marifoonkanaal 20.[3]
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]In de Hoge Dam waren in 1722 sluizen gebouwd, die gaandeweg te klein werden. Voor de grote schepen werd een overtoom aangelegd. Door de aanleg van het Noordzeekanaal tussen 1879 en 1884, met name het graven van Zijkanaal G, en door de groeiende industrie langs de Zaan werden grotere sluizen noodzakelijk.
De Duikersluis en de Kleine Sluis werden vervangen. De start was in 1900. De eerstesteenlegging geschiedde in de zomer van 1902 door wethouder Latenstein. Bij de gedenksteen werd een koker met een gedicht van de hand van een van de architecten, J.G. van Niftrik ingemetseld[4]:
Wie mij in mijne enge kluis
Zal vinden in deze grote sluis
Die kan aan heel het volk verkonden
Dat van dees’ sluis, de eerste steen
Van al die twee miljoen en een
Gelegd werd in cement, zeer fijn
Door den heer Pieter Latenstein
Wethouder van Zaandam
31 juli 1902 te Zaandam
De sluis kreeg een brede brug over het zuidelijk hoofd, de Wilhelminabrug, waarop twee rijtuigen elkaar konden passeren. Tegenwoordig een basculebrug met wijdte van 12 m en een hoogte in gesloten stand KP +2,60/2,96 m. Over het noordelijk hoofd ligt de Beatrixbrug, een basculebrug met een wijdte van 12 m en een hoogte in gesloten stand van KP +2,93/3,13 m.
De sluis werd formeel door koningin Wilhelmina in bedrijf gesteld op 24 oktober 1903 door er met de salonboot ZAANDAM I te schutten.
Ombouw
[bewerken | brontekst bewerken]De provincie Noord-Holland heeft de eigendom van de sluis overgenomen en in 2013 opdracht gegeven om de sluis en de bruggen te vernieuwen. De Wilhelminasluis is te klein en verkeert bovendien in een slechte bouwkundige- en technische staat.[5] Renovatie van de bestaande sluis lost de problemen niet op. Daarom heeft de provincie gekozen voor vernieuwing van de sluis, inclusief de naastgelegen Wilhelmina- en Beatrixbrug.[5] De nieuwe sluis wordt 156 meter lang, 14 meter breed en 4,70 meter diep.[5] Daarmee wordt de Wilhelminasluis beter toegankelijk voor schepen van CEMT-klasse Va (110 x 11,40 meter). In de eerste plannen zou het project uiterlijk mei 2015 zijn afgerond.
Al snel kwamen problemen aan het licht. De bouwwerkzaamheden aan de sluiskolk liggen al sinds 2014 stil vanwege een meningsverschil tussen de aannemer Heijmans en de opdrachtgever provincie Noord-Holland.[6] Er moest een ander, duurder, ontwerp komen en over de extra kosten hebben de provincie en Heijmans geen overeenstemming bereikt.[6] In de zomer van 2017 bleken er trillingen te ontstaan in een nabijgelegen flat toen een schip tegen de sluiswand stootte.[7] Vanaf 28 juli 2017 is een breedtebeperking ingesteld voor schepen die de sluis passeren. De uiterste maten zijn teruggebracht naar maximaal 86 meter lengte en 9,50 meter breedte (CEMT-klasse IV) voor regulier verkeer.[7]
Foto's
[bewerken | brontekst bewerken]-
De Hondsbossche Sluis, ten westen van de Wilhelminasluis, is in het vaarseizoen in bedrijf.
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]Bron
- Projectwebsite Wilhelminasluis Zaandam website Provincie Noord-Holland
Referenties
- ↑ Database ‘Vaarwegen in Nederland’ (ViN) van Rijkswaterstaat Adviesdienst Verkeer en Vervoer (AVV)
- ↑ Wegwijzer voor de binnenscheepvaart (236)
- ↑ ANWB Wateralmanak Deel 2, Vaargegevens
- ↑ www.oneindignoordholland.nl. Gearchiveerd op 3 december 2013. Geraadpleegd op 2 december 2013.
- ↑ a b c Binnenvaartkrant Werk aan Wilhelminasluis begint, december 2013, geraadpleegd op 7 januari 2014
- ↑ a b Noordhollands Dagblad Wilhelminasluis in Zaandam gaat 10 mln meer kosten, 27 februari 2017, geraadpleegd op 10 december 1027
- ↑ a b Provincie Noord-Holland Oplossing tegen trillingen bij Wilhelminasluis Zaandam, september 2017, geraadpleegd op 10 december 2017