Xiuhpohualli
De Xiuhpohualli was een uit 365 dagen bestaande zonnekalender die werd gebruikt door de Azteken en andere precolumbiaanse Nahua bewoners in centraal Mexico. Het bestond uit achttien 20-dagen maanden, ook wel veintenas genoemd, en een aparte periode van vijf dagen aan het einde van het jaar.
De xiuhpohualli kalender heeft zijn antecedenten in vorm en functie uit vroege Meso-Amerikaanse kalenders, en de 365 dagen telling kent een lange historie door de hele regio. Net als andere Meso-Amerikaanse culturen gebruikte de Azteken ook een aparte 260-dagenkalender (in het Nahuatl ’’tonalpohualli’’). Deze twee kalenders vallen iedere 52 jaar samen, ook wel kalenderkringloop genoemd, dit werd geïnitieerd door de "Nieuw Vuur Ceremonie".
Azteekse kalender jaren werden vernoemd naar de laatste dag van de 18e maand volgens de 260-dagenkalender, de tonalpohualli. Het eerste jaar van de Azteekse kalender ronde werd 2 Acatl genoemd en de laatste 1 Tochtli. De zonnekalender was verbonden aan de landbouw in Meso-Amerika en bezat een belangrijke plaats in de Azteekse religie, iedere maand werd geassocieerd met zijn eigen specifieke religieus (landbouw) festiviteit.
De achttien 20-dagen maanden (veintenas) van de Azteekse zonnekalender hadden de volgende namen (op volgorde):
- Izcalli
- Atlcahualo or Xilomanaliztli
- Tlacaxipehualiztli
- Tozoztontli
- Hueytozoztli
- Toxcatl or Tepopochtli
- Etzalcualiztli
- Tecuilhuitontli
- Hueytecuilhuitl
- Tlaxochimaco or Miccailhuitontli
- Xocotlhuetzi or Hueymiccailhuitl
- Ochpaniztli
- Teotleco or Pachtontli
- Tepeilhiuitl or Hueypachtli
- Quecholli
- Panquetzaliztli
- Atemoztli
- Tititl
De vijf dagen periode die aan het einde van het jaar werd ingevoegd en die als "ongelukkig" werden beschouwd heette:[1]
- Nemontemi[1]
De Maya versie van de xiuhpohualli wordt de haab genoemd, en de Maya versie van de tonalpohualli is de Tzolkin.
Referenties
- ↑ a b The Nemontemi and the Month Quahuitlehua in the Aztec Solar Calendar. World Digital Library.
- Miller, Mary, and Karl Taube (1993). The Gods and Symbols of Ancient Mexico and the Maya. Thames and Hudson, London. ISBN 0-500-05068-6.