Zeekadettenmat
Het zeekadettenmat of mat van Legall is in een schaakpartij de benaming voor een type openingsmat. De oudst bekende variant werd gespeeld door Legall (1702–1792) tegen Saint-Brie, in het Café de la Régence, Parijs, 1750. In die tijd was het niet gebruikelijk dat spelers hun partijen noteerden; spelers en toeschouwers moesten de zetten onthouden en vanuit het geheugen navertellen. De partij verliep vermoedelijk als volgt:
| 8 | 
|
|
|
|
|
|
|
|
| 7 | 
|
|
|
|
|
|
|
|
| 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 1 | 
|
|
|
|
|
|
|
|
| a | b | c | d | e | f | g | h | |
Zeekadettenmat
| ||||||||
- e2-e4 e7-e5
- Lf1-c4 d7-d6
- Pg1-f3 Pb8-c6
- Pb1-c3 h7-h6
- d2-d4 Lc8-g4
- Pf3×e5! Lg4×d1?
Chevalier de Saint-Brie kon de verleiding van de aangeboden dame niet weerstaan. Beter was 6. ...Pc6×e5 waarna zwart een paard voorstaat.
- Lc4×f7† Ke8-e7
- Pc3-d5 # (zie diagram)
In de operette Der Seekadett van Richard Genée uit het jaar 1876 werd deze partij als levendschaakpartij opgevoerd, waardoor zij aan haar naam kwam.
Kortere variant[bewerken | brontekst bewerken]
| 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| a | b | c | d | e | f | g | h | |
Stelling na de 5e zet van wit
| ||||||||
Dit type mat is op meerdere manieren te bereiken. Een kortere variant gaat als volgt:
- e2-e4 e7-e5
- Lf1-c4 d7-d6
- Pg1-f3 h7-h6
- Pb1-c3 Lc8-g4
- Pf3×e5! (diagram)
Wit offert zijn dame. Hij negeert de penning, om mat te zetten. - ...Lg4×d1?
Nu volgt mat in twee zetten. Zwart zou ook verloren hebben als hij de beste zet (5. ... d6×e5) had gespeeld. In dat geval zou 6. Dd1×g4 volgen met een zekere pluspion voor wit. - Lc4×f7† Ke8-e7
- Pc3-d5# (diagram)
| 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| a | b | c | d | e | f | g | h | |
Eindstelling: zwart staat mat
| ||||||||
Andere versies[bewerken | brontekst bewerken]
| 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| a | b | c | d | e | f | g | h |
Een soortgelijk mat werd door Ernst Falkbeer 1847 in Wenen gespeeld:
- e2-e4 e7-e5
- Pg1-f3 Pb8-c6
- d2-d4 e5×d4
- c2-c3 d4×c3
- Pb1×c3 d7-d6
- Lf1-c4 Lc8-g4
- 0-0 Pc6-e5
- Pf3×e5 Lg4×d1
- Lc4×f7+ Ke8-e7
- Pc3-d5 mat
Ook met verwisselde kleuren is dit matbeeld mogelijk:
| 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| a | b | c | d | e | f | g | h |
- e2-e4 Pg8-f6
- Pb1-c3 d7-d5
- e4×d5 c7-c6
- d5×c6 Pb8×c6
- d2-d3 e7-e5
- Lc1-g5 Lf8-c5
- Pc3-e4 Pf6×e4
- Lg5×d8 Lc5×f2†
- Ke1-e2 Pc6-d4 mat