Zeekadettenmat

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Het zeekadettenmat of mat van Legall is in een schaakpartij de benaming voor een type openingsmat. De oudst bekende variant werd gespeeld door Legall (1702–1792) tegen Saint-Brie, in het Café de la Régence, Parijs, 1750. In die tijd was het niet gebruikelijk dat spelers hun partijen noteerden; spelers en toeschouwers moesten de zetten onthouden en vanuit het geheugen navertellen. De partij verliep vermoedelijk als volgt:

8 rd Chess d45.svg Chess l45.svg qd Chess l45.svg bd nd rd
7 pd pd pd Chess l45.svg kd bl pd Chess l45.svg
6 Chess l45.svg Chess d45.svg nd pd Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg pd
5 Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg nl nl Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg
4 Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg pl pl Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg
3 Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg
2 pl pl pl Chess d45.svg Chess l45.svg pl pl pl
1 rl Chess l45.svg bl bd kl Chess l45.svg Chess d45.svg rl
a b c d e f g h
Zeekadettenmat
  1. e2-e4 e7-e5
  2. Lf1-c4 d7-d6
  3. Pg1-f3 Pb8-c6
  4. Pb1-c3 h7-h6
  5. d2-d4 Lc8-g4
  6. Pf3×e5! Lg4×d1?

Chevalier de Saint-Brie kon de verleiding van de aangeboden dame niet weerstaan. Beter was 6. ...Pc6×e5 waarna zwart een paard voorstaat.

  1. Lc4×f7† Ke8-e7
  2. Pc3-d5 # (zie diagram)

In de operette Der Seekadett van Richard Genée uit het jaar 1876 werd deze partij als levendschaakpartij opgevoerd, waardoor zij aan haar naam kwam.

Kortere variant[bewerken | brontekst bewerken]

8 rd nd Chess l45.svg qd kd bd nd rd
7 pd pd pd Chess l45.svg Chess d45.svg pd pd Chess l45.svg
6 Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg pd Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg pd
5 Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg nl Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg
4 Chess l45.svg Chess d45.svg bl Chess d45.svg pl Chess d45.svg bd Chess d45.svg
3 Chess d45.svg Chess l45.svg nl Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg
2 pl pl pl pl Chess l45.svg pl pl pl
1 rl Chess l45.svg bl ql kl Chess l45.svg Chess d45.svg rl
a b c d e f g h
Stelling na de 5e zet van wit

Dit type mat is op meerdere manieren te bereiken. Een kortere variant gaat als volgt:

  1. e2-e4 e7-e5
  2. Lf1-c4 d7-d6
  3. Pg1-f3 h7-h6
  4. Pb1-c3 Lc8-g4
  5. Pf3×e5! (diagram)
    Wit offert zijn dame. Hij negeert de penning, om mat te zetten.
  6. ...Lg4×d1?
    Nu volgt mat in twee zetten. Zwart zou ook verloren hebben als hij de beste zet (5. ... d6×e5) had gespeeld. In dat geval zou 6. Dd1×g4 volgen met een zekere pluspion voor wit.
  7. Lc4×f7† Ke8-e7
  8. Pc3-d5# (diagram)
8 rd nd Chess l45.svg qd Chess l45.svg bd nd rd
7 pd pd pd Chess l45.svg kd bl pd Chess l45.svg
6 Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg pd Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg pd
5 Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg nl nl Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg
4 Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg pl Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg
3 Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg
2 pl pl pl pl Chess l45.svg pl pl pl
1 rl Chess l45.svg bl bd kl Chess l45.svg Chess d45.svg rl
a b c d e f g h
Eindstelling: zwart staat mat

Andere versies[bewerken | brontekst bewerken]

8 rd Chess d45.svg Chess l45.svg qd Chess l45.svg bd nd rd
7 pd pd pd Chess l45.svg kd bl pd pd
6 Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg pd Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg
5 Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg nl nl Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg
4 Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg pl Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg
3 Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg
2 pl pl Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg pl pl pl
1 rl Chess l45.svg bl bd Chess d45.svg rl kl Chess l45.svg
a b c d e f g h

Een soortgelijk mat werd door Ernst Falkbeer 1847 in Wenen gespeeld:

  1. e2-e4 e7-e5
  2. Pg1-f3 Pb8-c6
  3. d2-d4 e5×d4
  4. c2-c3 d4×c3
  5. Pb1×c3 d7-d6
  6. Lf1-c4 Lc8-g4
  7. 0-0 Pc6-e5
  8. Pf3×e5 Lg4×d1
  9. Lc4×f7+ Ke8-e7
  10. Pc3-d5 mat

Ook met verwisselde kleuren is dit matbeeld mogelijk:

8 rd Chess d45.svg bd bl kd Chess d45.svg Chess l45.svg rd
7 pd pd Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg pd pd pd
6 Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg
5 Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg pd Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg
4 Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg nd nd Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg
3 Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg pl Chess d45.svg Chess l45.svg Chess d45.svg Chess l45.svg
2 pl pl pl Chess d45.svg kl bd pl pl
1 rl Chess l45.svg Chess d45.svg ql Chess d45.svg bl nl rl
a b c d e f g h
  1. e2-e4 Pg8-f6
  2. Pb1-c3 d7-d5
  3. e4×d5 c7-c6
  4. d5×c6 Pb8×c6
  5. d2-d3 e7-e5
  6. Lc1-g5 Lf8-c5
  7. Pc3-e4 Pf6×e4
  8. Lg5×d8 Lc5×f2†
  9. Ke1-e2 Pc6-d4 mat